De wonderbaarlijke zending van de profeet Joseph Smith

We kennen Joseph Smith allemaal als de eerste profeet van deze bedeling, het werktuig van de Heer bij de herstelling. Maar wat heeft de Heer met behulp van deze profeet hersteld? Niet alle heiligen der laatste dagen (en maar weinig anderen) zijn zich bewust van de verhelderende en uitgebreide toevoegingen aan de christelijke leer waartoe de Heer de profeet Joseph geïnspireerd heeft. Hier is een beknopte opsomming:

• De aard van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest.

• De respectieve rollen van deze drie leden van de Godheid en hun relatie tot de mens.

• De aard van de val van de mens.

• Het doel van het aardse leven als onderdeel van het plan van de Vader zodat zijn kinderen hun eeuwige bestemming kunnen bereiken.

• De rol van de verzoening van Jezus Christus om de onsterfelijkheid te garanderen en het eeuwige leven mogelijk te maken.

• De rol van het aardse en het eeuwige huwelijk in het plan van de Vader.

• De essentiële rol van het priesterschap en van verordeningen in het plan van de Vader.

• De essentiële rol van tempels en van plaatsvervangende verordeningen in het plan van onze Vader.

• De kennis dat God al zijn kinderen wil verlossen en dat iedereen die op aarde heeft geleefd – of hij of zij toen wel of niet van Jezus Christus had gehoord – hierna de hoogste hemel kan bereiken.

• De relatie tussen de drie bronnen van waarheid aangaande de mens en het heelal: de wetenschap, de Schriften en voortdurende openbaring.

Afbeelding

images of the plan of salvation

Eden verlaten, Heiland en Tussen hemel en aarde, Annie Henrie Nader

Iedereen die zich ook maar in iets van deze opsomming verdiept – gelovige én ongelovige – moet erkennen dat Joseph Smith een immense stroom aan gewaagde, nieuwe en waardevolle religieuze denkbeelden in gang heeft gezet. We lezen in Predik mijn evangelie dat de volheid van het evangelie door toedoen van Joseph Smith op aarde is hersteld.³

Zoals u ziet heb ik niet eens genoemd dat Joseph het Boek Mormon tevoorschijn heeft gebracht, een boek met nieuwe Schriftuur dat uiteraard de bron van veel van die nieuwe religieuze denkbeelden is. Dat boek verdient een speciale vermelding. De titel verklaart de voornaamste functie ervan: ‘Eveneens een testament aangaande Jezus Christus.’ Maar er is meer over te zeggen. Een wetenschapper wiens boeken gretig aftrek vinden, heeft over het boek gezegd:

‘Het Boek van Mormon draagt een nieuw doel voor Amerika aan: een bolwerk van rechtschapenheid worden in plaats van een imperium van vrijheid. Het Boek van Mormon spreekt zich uit tegen toenemende rijkdom en ongelijkheid, en heeft juist oog voor de armen. […] Het stelt ten opzichte van republikeins bewind rechtvaardig bestuur door rechters en koningen onder Gods wetten voor. Het Boek van Mormon weerspreekt dat de Bijbel alle Schriftuur bevat en dat er geen wonderen meer gebeuren, en staat voor voortgaande openbaring, wonderen en openbaring aan alle natiën. Het keert zich tegen scepticisme en stimuleert geloof; vervangt nationalisme door een universeel Israël. Het voorziet rampspoed voor de natie als de liefde voor rijkdom, weerstand tegen openbaring en wereldse beschaving rechtschapenheid, openbaring en Israël verdringen.’⁴

Wat president Nelson onlangs over het Boek van Mormon heeft gezegd, is nog belangrijker: het ‘is het hulpmiddel waardoor de beloofde vergadering van Israël tot stand wordt gebracht.’⁵

We lezen in Predik mijn evangelie dat de profeet Joseph Smith heeft gezegd dat het Boek van Mormon ‘de sluitsteen van onze godsdienst’ is.⁶

De meeste mensen die geen lid van de kerk zijn, weten niet dat Joseph Smith zoveel aan het religieuze gedachtegoed heeft bijgedragen. Opiniepeiler Gary Lawrence kwam er in een gedenkwaardig landelijk onderzoek achter dat bijna de helft van de door hem ondervraagde mensen dacht dat heiligen der laatste dagen teruggetrokken en geheimzinnig waren, en er ‘vreemde overtuigingen’ op nahielden.⁷ Toen hij de ondervraagden vroeg: ‘Wat is het belangrijkste beginsel van het mormonisme?’ kon slechts een op de zeven iets beschrijven wat te maken had met de herstelling of reorganisatie van het oorspronkelijke christelijke geloof. En toen mensen in een andere landelijke enquête naar hun indruk van onze godsdienst werd gevraagd, noemde niet één persoon iets wat te maken had met het oorspronkelijke christendom of de herstelling daarvan.⁸

Hieruit blijkt dat onze zendelingen niet moeten aannemen dat mensen al te veel over ons geloof weten. Geïnteresseerden hebben misschien wel van het woord mormoon gehoord, maar zendelingen moeten er niet van uitgaan dat de meesten ook maar iets van de basisbeginselen van ons geloof afweten.

Hier zijn wat gedachten die ik zoal over Joseph Smiths opmerkelijke leven heb.⁹ De Joseph Smith die ik in mijn eigen onderzoek, veelal in Illinois (VS), heb leren kennen, was een man van de kolonisatiegrens – jong, emotioneel en dynamisch. Hij was bovendien zo geliefd en toegankelijk voor zijn volk, dat mensen hem vaak ‘broeder Joseph’ noemden. Zijn relatieve jeugd was een rode draad door zijn profetische bediening heen. Op zijn 14e kreeg hij het eerste visioen en op zijn 21e de gouden platen. Hij was verder nog maar 23 toen hij klaar was met de vertaling van het Boek van Mormon (wat hem minder dan 60 werkdagen had gekost).

Meer dan de helft van de openbaringen in onze Leer en Verbonden is gegeven bij monde van deze profeet toen hij 25 jaar of jonger was. Hij was 26 toen het Eerste Presidium georganiseerd werd, en net 33 toen hij uit de gevangenis in Missouri (VS) ontsnapte en de leiding over de heiligen weer op zich nam. Hij was nog maar 38 en een half toen hij vermoord werd.

Joseph Smith maakte tijdens zijn korte leven meer dan zijn portie aan ellende mee. Hij onderging rond zijn zevende een bijzonder pijnlijke operatie aan zijn been. Hij had vanwege de armoede thuis maar weinig scholing gehad. Hij moest als jongen lange dagen meewerken om brood op de plank te krijgen. Hij werd vele malen fysiek aangevallen. Hij moest niet alleen de duizelingwekkende taken van zijn heilige roeping proberen te vervullen, maar daarnaast als boer of koopman de kost voor zijn gezin zien te verdienen. Dat deed hij zonder de opmerkelijke gaven van de Geest die hij in zijn profetische roeping genoot. De Heer had hem verteld: ‘In wereldlijke arbeid zult u geen kracht bezitten, want dat is niet uw roeping’ (Leer en Verbonden 24:9).

Joseph Smith had in geestelijke zaken geen rolmodellen van wie hij kon leren hoe hij een profeet en leider moest zijn. Hij moest zich op onervaren medebroeders verlaten. Hij en zij worstelden en leerden samen. Joseph nam heel snel kennis op en werd ook heel snel volwassen. Hij had zonder twijfel unieke gaven. We zouden tegenwoordig zeggen dat hij ‘een bolleboos’ was. Hij zei dat hij door hemelse boodschappers en door andere openbaringen van God onderwezen werd, en ik geloof hem.

Een van zijn gaven blijkt uit de liefde en trouw van de opmerkelijke mensen die hem volgden. Toen Joseph zijn volgelingen aanspoorde om hun menselijke onvolmaaktheden te overwinnen, achtte hij zichzelf niet beter dan hen. Dat maakte hem bij hen geliefd. In een toespraak verklaarde Joseph ruim een maand vóór zijn martelaarsdood: ‘Ik heb u nooit gezegd dat ik volmaakt was; maar er zijn geen fouten in de openbaringen die ik heb onderricht.’¹⁰ Joseph Smith had een ‘van nature opgeruimde aard’ (Geschiedenis van Joseph Smith 1:28), waardoor hij het hart won van bijna iedereen die hem kende. Een kennis van hem heeft gezegd: ‘De liefde die de heiligen voor hem voelden, was onbeschrijflijk.’¹¹ Joseph genoot altijd van het gezelschap van zijn vrienden. Hij beschouwde het opbouwen van de samenleving en gemeenschapszin als belangrijke speerpunten van het evangelie.

Afbeelding

Painting of Joseph Smith

Joseph Smith, William Whitaker

Ik heb eens gezegd: ‘Joseph Smith heeft zijn hele leven aan de kolonisatiegrens gewoond, waar mannen met brute kracht tegen de natuur en soms tegen elkaar moesten opboksen. Hij was groot, sterk en lichamelijk actief. Hij genoot van sportieve activiteiten met een wedstrijdelement erin, zoals stoktrekken, waarbij het op fysieke kracht aankwam. (Zie History of the Church, deel 5, 302.) Ons archief bevat veel verhalen over zijn worstelpartijen met vrienden en bekenden. Hij predikte op een zondag eens samen met Brigham Young tot de heiligen in Ramus (Illinois, VS), op ongeveer een dag rijden van Nauvoo. Die maandag nam Joseph het vóór hun vertrek uit Ramus op tegen een man die door iemand “de krachtpatser van Ramus” werd genoemd. (Zie Joseph Smith, dagboek, 13 maart 1843, opgetekend door Willard Richards, Joseph Smith Collection, kerkarchief). Joseph vloerde hem. Ik ben blij dat ons huidige conferentieschema het niet toelaat dat de plaatselijke leden de bezoekende autoriteiten op die manier op de proef stellen.’¹²

Er zijn maar weinig mannen die meer aanvallen op hun zending of geheugen te verduren hebben gekregen dan Joseph Smith. Ik heb zelf in oorspronkelijke stukken in Illinois, waar Joseph de laatste vijf jaar van zijn leven doorbracht, onderzoek naar enkele van die aantijgingen en aanvallen gedaan. Zo verbood Joseph Smith als burgemeester samen met de gemeenteraad van Nauvoo eens de Nauvoo Expositor, een oppositiekrant. Dit verbod deed de vijandigheden tegen de kerk oplaaien en was de directe aanleiding voor de moord op Joseph.

Eerdere geschiedkundigen van de kerk, onder wie ouderling B. H. Roberts, hebben erkend dat deze maatregel onwettig was. Ik heb dit onderwerp echter als jonge docent rechten bestudeerd en vond tot mijn verrassing een wettelijke grond voor deze maatregel in de wet van Illinois zoals die in 1844 van kracht was. Er werden in de periode vóór de Amerikaanse Burgeroorlog in de pas gekoloniseerde staten wel vaker kranten verboden. Volledige persvrijheid, ook tegen inmenging van overheden op stads- of staatsniveau, werd pas in 1931 in de grondwet van de Verenigde Staten gewaarborgd. En daarbij gaf een stemming binnen het Amerikaanse hooggerechtshof van slechts vijf voor en vier tegen op basis van een in 1868 aangenomen amendement op de grondwet de doorslag.¹³ We moeten de handelingen van Joseph Smith op grond van de wetten en omstandigheden van zijn tijd beoordelen, niet van de onze.

Historicus Marvin S. Hill en ik waren als studenten aan de University of Chicago geïntrigeerd door het nagenoeg onbekende feit dat er vijf mannen voor de moord op Joseph Smith voor de rechter zijn gedaagd. We hebben ruim tien jaar lang bibliotheken en archieven in het hele land afgezocht naar elk stukje informatie over deze rechtszaak uit 1845 en over de mensen die daarbij betrokken waren. In ons boek gaan we in op de woorden en daden van inwoners van Illinois die Joseph Smith persoonlijk gekend hebben – sommigen hielden van hem en waagden hun leven voor hem, anderen haatten hem en beraamden plannen om hem te vermoorden. We hebben in de originele gerechtelijke stukken of in het getuigenis tijdens de lange rechtszittingen niets oneervols kunnen vinden bij de man die vermoord was.¹⁴

De toegankelijkheid van de gerechtelijke stukken van Illinois zette ons op het spoor van een ander nog niet eerder onderzocht aspect in verband met Joseph Smith. Joseph I. Bentley, destijds student rechten in Chicago, en ik stuitten op talloze stukken aangaande de zakelijke activiteiten van Joseph Smith. We hebben in 1976 samen een artikel in de Brigham Young University Law Review over dit onderwerp geschreven.¹⁵ In de jaren 1840 had het land net een periode van financiële paniek en depressie achter de rug. De economische omstandigheden waren in pas gekoloniseerde staten zoals Illinois rampzalig. De biografen van Abraham Lincoln hebben bijvoorbeeld zijn financiële moeilijkheden in die jaren beschreven. De handel was toen wisselvallig, vele verplichtingen werden niet nagekomen en rechtszaken waren aan de orde van de dag.¹⁶

Bij verschillende eigendomstransacties, voornamelijk ten behoeve van de kerk, werd Joseph Smith door zijn vijanden van fraude beschuldigd. Die aanklachten werden in een reeks juridische procedures bijna tien jaar lang nauwgezet onder de loep genomen. Uiteindelijk heeft een federale rechter die procesvoering in 1852 afgerond, lang nadat de heiligen uit Illinois waren weggetrokken (en toen er dus geen denkbare politieke of andere reden was om de heiligen of hun leider te bevoordelen), met een verklaring dat er geen fraude of andere immorele praktijken door Joseph Smith waren vastgesteld.¹⁷

Wetenschappers met kennis van maatschappelijke kwesties in deze periode hebben het volgende over Joseph Smiths campagne voor het presidentschap van de Verenigde Staten gezegd:

‘Hij maakte misschien geen serieuze kans om de landelijke verkiezing van 1844 te winnen, maar hij was als kandidaat van een derde partij wel slim en een serieus voorvechter voor juridische hervormingen in de Verenigde Staten. Hij hoopte en zette zich in om de publieke opinie inzake grote thema’s zoals slavernij, godsdienstvrijheid, gevangenissen en publieke gronden ten goede te beïnvloeden. Hij en Robert F. Kennedy zijn tot op heden de enige twee Amerikanen die zijn vermoord terwijl zij kandidaat voor het presidentschap van de Verenigde Staten waren.’¹⁸

Joseph Smiths karakter werd waarschijnlijk het beste op waarde geschat door de mannen die hem het beste kenden en met wie hij als kerkleider nauw samenwerkte. Zij liepen met hem weg en steunden hem als profeet. ‘Zijn broer Hyrum koos ervoor om aan zijn zijde te sterven. John Taylor, die ook bij hem was toen hij vermoord werd, heeft gezegd: “Ik getuig voor God, engelen en mensen dat hij een goed, eerzaam en rechtschapen mens was; [en] dat zijn karakter altijd en overal onberispelijk was; en dat hij leefde en stierf als een man Gods.” (The Gospel Kingdom [1987], 355; zie ook LV 135:3.) Brigham Young heeft verklaard: “Ik denk niet dat er op aarde een man leeft die [Joseph Smith] beter kende dan ik; en ik zeg stoutmoedig dat er met uitzondering van Jezus Christus nooit een beter mens op deze aarde heeft geleefd of leeft.” [‘Remarks’, Deseret News, 27 augustus 1862, 65.]’¹⁹

Zoals u wel kunt opmaken uit de voorbeelden die ik al heb genoemd, ben ik al heel lang geïnteresseerd in het recht door de eeuwen heen en in Joseph Smiths interacties met het Amerikaanse rechtssysteem van zijn tijd in het bijzonder. Historici zijn er altijd van uitgegaan dat Joseph Smith bij niet meer dan zo’n veertig juridische zaken betrokken is geweest. We weten nu, dankzij het onderzoek rond The Joseph Smith Papers, dat het aantal boven de 220 ligt. Deze juridische zaken liepen uiteen ‘van simpele achterstallige betalingen tot complexe [procesvoering] waarbij geavanceerde juridische theorieën een rol speelden. […] Joseph hield er tientallen advocaten op na om […] [dergelijke] zaken aan te kaarten en te verdedigen […], zowel civiele als strafrechtelijke zaken.’²⁰

Wetenschapper en lid van de kerk Jeffrey N. Walker heeft op basis van de opmerkelijke overvloed aan kennis over het leven van de profeet geschreven: ‘Joseph Smith hield zich onmiskenbaar nauw, actief en voortdurend met het Amerikaanse rechtssysteem bezig. Laten we deze belangrijke activiteiten buiten beschouwing, dan blijft veel van waar hij zijn tijd en energie in stak buiten ons gezichtsveld. Hij deed dat zo briljant en effectief dat Daniel H. Wells, zelf advocaat, rechter en procureur-generaal, die Smith goed kende, zijn opinie als volgt liet optekenen: ‘Ik ken mijn hele leven al mensen met een juridische achtergrond. Joseph Smith was de beste wetgeleerde die ik ooit heb gekend’ [geciteerd in The Journal of Jesse Nathaniel Smith: Six Decades in the Early West: Diaries and Papers of a Mormon Pioneer, 1834–1906 (1953), 456].’²¹

Drie auteurs die lid van de kerk zijn, vatten het als volgt samen: ‘Smith kwam intensief met het rechtssysteem in aanraking en leerde daardoor snel de regels van het spel. Hij buitte die regels ook op wettige wijze volledig tot zijn juridische voordeel uit. Zo probeerde hij de nieuwe mogelijkheden en bescherming die de wetten van de jonge natie boden, volop aan te wenden. Zijn keuzes en gedrag op het juridische vlak maken duidelijk dat hij goed van juridische kwesties op de hoogte was en dat hij bepaalde stappen ondernam om de wet op elke gepaste en toegestane wijze aan te wenden. Zo verkreeg hij het auteursrecht voor het Boek van Mormon volgens de federale wetgeving, voltrok hij huwelijken volgens de wetgeving van Ohio, stelde hij gemeentelijke verordeningen op voor Nauvoo, deed hij een beroep op de volledige bescherming van godsdienstvrijheid, maakte hij effectief gebruik van nieuwe wetten die de verkoop van federale grond regelden, liet hij het recht op voorgeleiding gelden, eiste hij gepaste accommodatie of vroeg hij dekking aan volgens de nieuwe federale faillissementswet. Hij bestudeerde in zijn vrije tijd wetboeken. Hij wist woordelijk wat er in de grondwet van de Verenigde Staten stond en was bekend met het taalgebruik van statuten op staatsniveau. Hij was zijn hele leven ongetwijfeld goed op de hoogte van allerlei juridische ontwikkelingen op staats- en federaal niveau.’²²

Die drie auteurs voegen nog de volgende veelzeggende verklaring toe: ‘Als gedaagde is hij nooit voor enig strafbaar feit veroordeeld. Bij een eerlijke hoorzitting werd steeds weer verklaard dat hij een oprecht en eerlijk burger was.’²³

De gedetailleerde overzichten van de geselecteerde en geanalyseerde procesvoering van de profeet in het boek van deze drie auteurs waaruit ik heb geciteerd, zijn te danken aan de inspanningen van vele studenten aan de J. Reuben Clark Law School die het onderwerp als keuzevak hadden gevolgd. Hun beschrijving van de opinie van die studenten fascineerde me:

‘De studenten recht die eerdere versies van dit boek als studieboek hebben gebruikt, zijn steeds tot de conclusie gekomen dat Joseph verantwoordelijk, toerekenbaar, loyaal, verstandig, barmhartig, voorzichtig, nauwgezet, gezagsgetrouw, geduldig, positief, vindingrijk, scherpzinnig, slim, in het bezit van veel mensenkennis en zelfs in juridisch opzicht briljant was (om enkele van hun eigen woorden te gebruiken). Dat gold met name wanneer bescherming van de godsdienstige en burgerrechten van anderen of de uitvoering van de aan hem toevertrouwde taken in het geding was. […] Joseph Smith heeft zijn vertrouwen in de grondwet van de Verenigde Staten nooit opgegeven. Hij heeft die in al zijn werk hoog in het vaandel proberen te houden, ook al was hij vaak gefrustreerd, teleurgesteld en op zijn hoede voor mensen die er uitvoering aan gaven.’²⁴

Afbeelding

Drawing of Joseph Smith

De profeet Joseph Smith, Dan Weggelend, met dank aan het Museum voor kerkgeschiedenis

Joseph Smith heeft in zijn leven meer tot stand gebracht dan wie ook in zo’n korte tijd tot stand had kunnen brengen. De enig mogelijke verklaring hiervoor is hemelse hulp. Ik vind deze opsomming mooi:

‘Hij heeft het Boek van Mormon in New York vertaald en uitgegeven; de kerk in New York gesticht, en daarna naar Ohio, Missouri en Illinois verplaatst; steden gegrondvest, waaronder Kirtland, Far West en Nauvoo; honderden kerkleiders geroepen en opgeleid; Hebreeuws en de Bijbel bestudeerd; de zustershulpvereniging van Nauvoo opgericht; bedrijven geleid, alleen en met partners; vastgoed ontwikkeld en tempels gebouwd; artikelen geschreven, geredigeerd en gepubliceerd; een groot gezin en een grote vriendenkring om zich heen gehad; en diverse maatschappelijke functies bekleed, zoals opperbevelhebber van een groot militielegioen, alsmede burgemeester en hoofdrechter van de stad Nauvoo. Hij heeft regelmatig in wekelijkse erediensten, inwijdingen en op maar al te vaak voorkomende begrafenissen gesproken; hij heeft duizenden volgelingen aangetrokken, waarbij bekeerlingen massaal naar de Verenigde Staten zijn geëmigreerd.’²⁵

Ik heb ruim twintig jaar geleden in een toespraak tijdens de algemene conferentie het volgende gezegd:

‘Net als andere trouwe heiligen der laatste dagen heb ik mijn leven op het getuigenis en de zending van de profeet Joseph Smith gebouwd. In alles wat ik heb gelezen en onderzocht, heb ik nooit iets gevonden wat mijn getuigenis van zijn roeping als profeet en van de herstelling van het evangelie en het priesterschap die de Heer door hem in gang heeft gezet, aan het wankelen heeft gebracht. Ik onderschrijf plechtig het getuigenis dat Joseph Smith zelf in de befaamde Wentworth-brief uit 1842 heeft geschreven:

‘“Het waarheidsvaandel is opgericht; geen onheilige hand kan de vooruitgang van het werk stuiten. Al woeden vervolgingen, spannen benden samen, verzamelen er zich legers en viert laster hoogtij, toch zal Gods waarheid moedig, nobel en onafhankelijk voorwaarts gaan, totdat zij in elk werelddeel is doorgedrongen, elke streek heeft bezocht, elk land heeft overspoeld en in elk oor heeft geklonken, totdat Gods oogmerken zijn bereikt en de grote Jehova zegt dat het werk is volbracht.” (Times and Seasons, 1 maart 1842, 709; geciteerd in Daniel H. Ludlow, red., Encyclopedia of Mormonism, 5 delen [1992], 4:1754.)’²⁶

Afbeelding

Missionaries in Indonesia

Broeders en zusters, ik getuig van Jezus Christus, onze Heiland, die met de Vader aan de jonge profeet is verschenen en van wie de Vader heeft gezegd: ‘Dit is mijn geliefde Zoon. Hoor Hem!’ (Geschiedenis van Joseph Smith 1:17.) En we hebben onze Heer Jezus Christus sinds die tijd in openbaringen gehoord. Dit is zijn kerk. Wij dragen het gezag van zijn heilige priesterschap. Wij gaan voorwaarts in zijn zaak. Ik getuig van de roeping van de profeet Joseph Smith en van de roeping van de profeten die hem zijn opgevolgd in dit grote werk waarbij u betrokken bent.