Te Ataeinimwaane Ngaia are E Kainnanoaki bwa E na Kamaiua te Kaawa

Iaon 100 te ririki n nako, n te aba ae Samoa ni Marawan te Betebete, te kairake n ataeinimwaane ae arana Tom Fanene bon te tia ibuobuoki ae moan te kakaawaki inanon te aro ae kakamaaku n te maiu ke te mate ibukiia kain ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira.

Tom e maeka n te kaawa ae arana Sauniatu, are e kainaki irouia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira n te tabo are a ikoikotaki iai ni katea aia komiuniti. N ai aroia ana Aomata aika Itiaki te Atua n taai tabetai ao n tabo, a rinanon kataaki ao ai aron naba kakai ngkai a mwakuri ni ikotaki ni katea abanuean te Atua. Teuana te kataaki e roko inanon 1918, ngke te butinaoraki ae te influenza e roota te kaawa.

N te tai naba are e roko iai te aoraki, e karika te kangaanga, ao e waekoa ni butanako. E kaniia aomata nako man te mwaiti ae 400 kain te kaawa a korakora rotakia ao a wene iai. Tii uoman mairouia aika a tau marurungiia aika a kona n teirake: te unimwane ao te 12 n ririki ae Tom.

Ana utu Tom a kamwakuri aia onimaki ni kaitara te aoraki mai imwaina ao a tia n noori kakai n tokin te tai. Tarin Tom ae uarereke riki Ailama e aoraki tabeua te ririki mai imwaina. Aia karo, ae Elisala, e karekea te mii are e a anganaki iai kaetieti n te bwai are e na karaoia ibukin kamarurungan Ailama: kakaea te aroka ae te wili-wili, kanakoa tabeua kunna, ao ikikia bwa e aonga n nako ranna. Elisala e karaoa aei ao e uota ranna nakon Ailama, are ngke e nimma ao e waekoa ni marurung. Ngaia are Toma e a tia n noora aron te mwakuri inanon te onimaki ae e kona ni kamarurunga te aoraki.

Inanon te butinaoraki n 1918 ae te influenza, Tom e kamwakura ana onimaki ngkai e mwakuri korakora n tararua ibukiia ana aomata n te kaawa. “Ni katoa ingabong I nakon te auti teuana imwiin teuana ni kamwarakeia ao ni kaitiakiia aomata ao ni kuneia aika a tia ni mate,” e taku.

E kanoai ran n te bwaketi man te karaanga ao e uotia ni katoai auti. E tamwaka te nii, ni kabwakai moimotona, koromwi, ao e kauki mataia bwa e aonga n nako raniia ao e uotia n anganiia aoraki. E tiringii naba ni kabane moa n te kaawa bwa e karaoa te tuubu ni katoaia utu ni kamwarakeia.

Inanon te butinaoraki aei, e nakon teuana te kaamwakoro mairouia ni kabane kain Samoa a mate n te aoraki ae te influenza. Tabeman aomata man ana kaawa Tom a mate naba. Tom e ibuobuoki ni ken rua ao e tauniia e raka iaon 20 mwaitiia, n raonaki naba ma bon ana karo, Elisala.

Ma te kakaitau nakon ana mwakuri korakora Tom ao ana tararua n tangira, a mwaiti aomata ake a maiu n ana kaawa. E karaoa te bitaki ae korakora nakoia aomata akanne ao katean abanuean te Uea i Samoa. E bon “kawenea aan te mwakuri ae korakora.”

Ao n oin am kawai, ngkoe naba ko kona.

Tao kona bae n aki weteaki bwa kona karaoi aekakin mwakuri ake e karaoi Tom, ma ngkoe naba, n te koaua, ko kona ni kamwakura am onimaki ni kawai aika a kakaokoro ake e na kona ni karika te bitaki nakoim, nakoia tabeman, ao ni mwakuri ni katea abanuean te Atua.

Ko na katea te banna ni katoto ibukiia am utu, raraom, ao tabeman man karaoan te tamaroa, taotaonakinnano, te akoi, ao te tangira. Ko a beku ibukiia tabeman. Ko a kabaeaki ni kamatebwai koroboki aika a tabu ao n te tataro. Ko a tibwaua te koaua n ana euangkerio Iesu Kristo are kaokaki.

Inanon ririki aika nako, a mwaiti ibuakomi aika a tia ni karaoi bwaai aikai ngkai e teimatoa te rootaki n te butinaoraki. Tao ko tuai n itiran ao n anga te moimoito ao ni kamarurungiia 400 aomata bwa a na okira marurungiia, ma ko a tia n uota te karaunano, kantaninga, kukurei, ao te rau ni kawai aika a mwaiti nakoia aomata.

E aki bati ni kakaawaki riki am ririki nakon am onimaki ao am tatauraoi ni mwakuri ni buokiia tabeman. Banna ni katoto mai imwaina, n aron are iroun Tom Fanene, e kona ni buokiko n nooria bwa ko kainnanoaki ni kawenea aan ana mwakuri te Atua ae korakora.