Nobembwa 25–Ritembwa 1: “Man te Onimaki Ao a na Kakoroaki Bukin Bwaai ni Kabane.” Ita 12–15
“Nobembwa 25–Ritembwa 1: ‘Man te Onimaki Ao a na Kakoroaki Bukin Bwaai ni Kabane.’ Ita 12–15,” Nakomai, Iriirai—Ibukin te Mweenga ao te Taromauri: Ana Boki Moomon 2024 (2023)
“Nobembwa 25–Ritembwa 1. Ita 12–15,” Nakomai, Iriirai—Ibukin te Mweenga ao te Taromauri: 2024 (2023)
Tamnei
Ita e rinnako inanon te nangananga ni bwa
Ita ngke e Karaba ni Bwangabwangan te Bwaa, iroun Gary Ernest Smith
“Nobembwa 25–Ritembwa 1: “Man te Onimaki Ao a na Kakoroaki Bukin Bwaai ni Kabane”
Ana taetae ni burabeti Ita nakoia Iaretaite a “korakora ma ni moan te kamimi” (Ita 12:5). E “tuangiia bwaai ni kabane, ma ni moan rikin te aomata” (Ita 13:2). E a kaman noora “ana bong Kristo” ao Ierutarem are e Boou iaon te aba aio (Ita 13:4). Ao e taetae ibukin “te kantaninga ibukin te aonaaba ae raoiroi riki, eng, ao te mena n angatain te Atua” (Ita 12:4). Ma Iaretaite aki butimwaai ana taeka, ibukina naba anne bwa aki toki aomata n totokoi aia taetae ni burabeti ana toro te Atua n te bong aei—“ibukina bwa a bon aki [noori]” (Ita 12:5). E anaa te onimaki ni kakoauaakin berita ke kauring ibukin bwaai aika tiaki kona n noori, n aron are e anaa te onimaki ibukin Ita n taetae ni burabeti ni “bwaai aika a korakora ma ni moan te kamimi” nakoia aomata aika akea aia onimaki. E tangira te onimaki Moronaai ni kakoaua ae e kona te Uea n anaa “mamaarana n te koroboki” ao ni bitia nakon te korakora (taraa Ita 12:23–27). Bon te aeka n onimaki aei ae kakoaua “ni koaua ma n nnene, ma n aki toki ni karaoi mwakuri aika raraoi, bwa a kairaki bwa a na kamimitonga te Atua” (Ita 12:4). Ao bon te aekaki n onimaki aei ae a kona ni “kakoroaki bukin bwaai ni kabane” (Ita 12:3).
Iango ibukin Reiakinana n te Mweenga ao n te Taromauri
Te onimaki iroun Iesu Kristo e kona ni kairiiri nakon kakai.
E taneiai te aba, n ana bong naba Ita, irouia aomata ni kan noori bwaai ni kakoaua imwain kakoauan te Atua ma Mwaakana. Tera ae ko reiakinna man Ita 12:5–6 ibukin te iango aei?
Ngkai ko wareka Ita 12, ko kona ni kanikinaea ni katoa tai are ko kunea iai te taeka ae “onimaki.” Iangoia bwa tera ni katoai taai akanne aika a reirei iai taekan te onimaki. Titiraki n aron aikai a kona n ibuobuoki: Tera te onimaki? Tera ae nanonaki ni kamwakuran te onimaki? Tera uaan te onimaki iroun Iesu Kristo? Ko kona naba ni korei am iango ibukin kakoaua aika ko a tia ni karekei “imwiin katakin am onimaki” (Ita 12:6).
Anganiia tabeman bwa a na tibwatibwa, ao n tabetai ana a angareirei. Aomata a reiakinaki n ae tamaroa riki ngkana e reke aia tai n tibwa te bwai are a tia n reiakinna ke a bon angareirei n taabo aika barongaaki. Ngkana n te mweenga ke n te umwantabu, iangoia kariaia tabeman, n raonaki ma te roronrikirake, bwa a na angareirei mwakoron te reirei.
Iesu Kristo e anganira te “kantaninga ae kororaoi.”
N raonaki ma iango aika tamaroa iaon taekan te onimaki, Ita 12 e mwaiti naba bwai aika e taekinaki ibukin te kantaninga. Kariaia titiraki aikai bwa a na kaira am kamatebwai:
Tera bukina ngkai Ita e na iai a na “kaantaninga ibukin te aonaaba ae nakoraoi riki”? (taraa Ita 12:2–5).
Tera te kaantaninga ibukin te aenka? Tera ae e karaoia te onimaki ibukin tamneim are e bootau ma te bwai are e karaoia te angka nakon te booti? (taraa Ita 12:4).
Iesu Kristo e kona ni bita mamaarau bwa e na riki bwa korakorau.
Ngkana ti wareki ana koroboki Moronaai aika a korakora, e bebete bwa e na mwaninga te bwai ae raraomaeakinna “te mamaara ni koroboki” ao e maaku bwa rimwi a kaenaena ana taeka aomata (taraa Ita 12:23–25). Ngkana e a tia n reke iroum te nakonnano ibukin kabwakam, wareka rongorongon ana inimaki Moronaai—ao ana kaeka te Tia Kamaiu—n Ita 12:23–29. Ko na bae naba n iangoi taai ake e a tia ni buokiko iai Iesu Kristo ni kinai kabwakam ao ni kakorakorako—riki ngkana E aki bane ni kamaunai. Iangoi naba mamaaram aika ko kaaitara ma ngaai ngkai. Tera ae ko riai ni karaoia bwa kona karekea ana berita te Tia Kamaiu n “karaoi baika mamaara bwa a na riki bwa korakoraia”? (Ita 12:27).
Iangoia ni kakaai kibu aikai n nora aroia tabeman man koroboki aika a tabu ni karekea te korakora rinanon ana nanoanga Iesu Kristo:
Aki butimwaean ana burabeti te Uea e na uotai nakon te kangaanga n te maiu n tamnei.
N riki bwa aia uea Iaretaite, n rongorongona n taai akekei, bon te nakoa ae kakamaku. Aio e bon koaua ibukin Koriantamwa, n aroia “mwaane aika a korakora … a ukoukora kan tiringakina” (Ita 13:15–16). Inanon Ita 13:15–22, taraa te bwai ae karaoia Koriantamwa ni kamanoa ao tera ae tuangnga te burabeti Ita bwa e na karaoia. Ngkana ko wareki nikiran ana boki Ita, iangoi bwaai aika a na riki man totokoan te burabeti. Tera ae na riki nakoia aomata ngkana “Tamnein te Uea e [toki] ana mwakuri ibukiia”? (Ita 15:19). Tera ae e na tangiria te Uea mairoura bwa tina reiakini man karaki aikai? Iangoia bwa tera ae ko na karaoia ni kona n iriira Ana burabeti.
Iangoia ni buokiia ataei bwa a na taekinna imwiina ma ngke “Te onimaki bon bwaai aika a kantaningaaki ma aki nooraki” man Ita 12:6. A na bae ni kukurei n tarai tamnei ake a kaoti bannan te katooto n te onimaki n Ita 12:13–15, 19–21 (taraa Bokin Tamnein te Euangkerio, nambwa. 78, 85, ao iteraniba n te waaki ni kakukurei n te wiiki aei). Anganiia am ataei bwa a na kabwarabwara te bwai are a ataia man karaki nako. Aikai tabeua titiraki ake a na buokiko ni maroroakin katooto iaon te onimaki:
Tera ae a kantaningaia aomata aikai?
A kanga ni kataaki aia onimaki?
Tera ae riki ibukin aia onimaki?
Ko kona naba n tibwa oin am taneiai ngke ko kamwakura am onimaki.
Ni matata n te bwai are e reiakinna Ita 12:4 iaon taekan te onimaki, ngkoe ma am ataei kam kona n tara tamnein te booti ao te angka. Bukin tera a kainnanoi angka taian booti? Tera ae e na riki nakon te booti are bon akea ana angka? Ngkai kam wareka Ita 12:4 n ikotaki, maroroakinna bwa e kanga te onimaki ni buokiira n aron te angka ni buoka te booti. Kaoiia ataei bwa a na korea tamnein te booti ao te angka bwa a aonga n reireiniia aia utu taekan te kantaninga.
Ngkana am ataei a kainnanoa kabwarabwaraan te kantaninga, buokiia bwa a na kunea teuana man te Guide to the Scriptures, “Hope” (Gospel Library). Ni kaineti ma te kabwarabwara aei ao Ita 12:4, 32, tera ae ti riai ni kantaningaia? (taraa naba Moronaai 7:40–42). Buokiia ataei n iangoi taeka tabeua bwa kantaninga, n raonaki ma taeka ake a kaitara nanon te kantaninga. Ko kona n tibwaia imarenami tabeua koaua n te euangkerio ake a tia n anganiko te onimaki ke te kantaninga.
Iesu Kristo e kona ni buokai ni kakorakoraai n te maiu n tamnei.
Ataei n tabetai a kaitarai taai ake a namakina te mamaara iai, n ai aron Moronaai. Buokiia am ataei ni kunea bwa bukin tera Moronaai e namakina te aro aei n Ita 12:23–25, ao titirakiniia ngkana a tia naba n namakina ae ai aron aei. Ngkanne kaoiia bwa a na wareki kibu 26–27 ni kakaea bwa e kanga te Uea ni kaungaa Moronaai.
Kaoiia ataei bwa a na korea tamnein te bwai ae mamaara ao te bwai ae korakora. Ngkanne kaoiia bwa a na ikoti aia tamnei ma taeka tabeua ao kibuntaeka man Ita 12:23–29 are e reireiniia aron te Tia Kamaiu ni kona ni buokiira ni bita te mamaara nakon te korakora. Kaungaia ataei bwa ana iangoa te mamaara are irouia ao ngkanne a na ukoukora ana ibuobuoki te Tia Kamaiu bwa a na kakorakoraaki. Ko kona n tibwa te bwai ae ko a tia n rinanona ngke te Tia Kamaiu e buokiko bwa ko na korakora ni kona ni karaoi bwaai aika a kangaanga.
Ibukin iango riki tabeua, taraa te beeba ni kaongora n te namwakaina aio n te Te Rao maekatiin.
Tamnei
E katorobubua Ita n tain kaukan te banganimatang
Moan te Kamimi a na Taeka ni Burabeti Ita, iroun Walter Rane