Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
25 Fepueli–3 Māʻasi. Mātiu 6–7: ‘Naʻá ne Akonakiʻi ʻa Kinautolu ʻo Taau mo Ia ʻOku Mālohí’


“25 Fepueli–3 Māʻasi. Mātiu 6–7: ‘Naʻá ne Akonakiʻi ʻa Kinautolu ʻo Taau mo Ia ʻOku Mālohí’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí: Fuakava Foʻou 2019 (2019)

“25 Fepueli–3 Māʻasi. Mātiu 6–7,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí: 2019

ʻĪmisi
Jesus teaching by the seashore

Ko Hono Akoʻi ʻe Sīsū ʻa e Kakaí he Veʻe Matātahí, tā ʻe James Tissot.

25 Fepueli–3 Māʻasi.

Mātiu 6–7

“Naʻá ne Akonakiʻi ʻa Kinautolu ʻo Taau mo Ia ʻOku Mālohí”

ʻI he taimi ʻoku tau lau ai e folofolá mo fakakaukau ki ha fehuʻi ʻi he holi moʻoni ke maʻu e mahino ki he meʻa ʻoku finangalo e Tamai Hēvaní ke tau ʻiloʻí, ʻoku tau fakaafeʻi ai e Laumālie Māʻoniʻoní ke Ne ueʻi kitautolu. Tokanga ki he ngaahi ongo ʻokú ke maʻú ʻi hoʻo lau e Mātiu 6–7.

Lekooti e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

Ko e Malanga ʻi he Moʻungá ko e taha ia ʻo e ngaahi malanga lelei taha ʻi he tui faka-Kalisitiané. Naʻe fakaʻaongaʻi ʻe he Fakamoʻuí ha ngaahi fakatātā mahino, hangē ko ha kolo ʻoku tuʻu ʻi ha moʻunga, ko e fisiʻi ʻakau ʻo e ngoué, mo e kofu fakasipi ka ko e fanga ulofi fekaí. Ka ʻoku mahulu hake Malanga ʻi he Moʻungá he lea fakaʻofoʻofá pē. ʻE lava ke liliu ʻe he mālohi ʻo e ngaahi akonaki ʻa e Fakamoʻuí ki Heʻene kau ākongá ʻa ʻetau moʻuí, tautautefito ki he taimi ʻoku tau moʻui ʻaki ai iá. Pea he ʻikai ngata pē ʻi he hoko ʻEne ngaahi folofolá ko ha ngaahi leá; ka ʻe hoko ia ko ha fakavaʻe pau ki he moʻuí ʻa ia ʻe lava ke ne matuʻuaki ʻa e ngaahi haʻahaʻa ʻo e māmaní, hangē ko e fale ʻo e tangata potó (vakai, Mātiu 7:24–25).

ʻĪmisi
personal study icon

Ngaahi Fakakaukau ki hono Ako Fakataautaha ʻo e Folofolá

Mātiu 6–7

ʻOku totonu ke u maʻu ha holi ki he ngaahi meʻa fakalangí.

ʻOku ʻikai ke faingofua maʻu pē ke fakamoʻumuʻa ʻa e meʻa ʻa e ʻOtuá ʻi he ngaahi meʻa ʻo e māmaní. Ko e fē ʻi he ngaahi akonaki ʻa e Fakamoʻuí ʻi he Mātiu 6–7 ʻokú ne tokoniʻi koe ke ke tokanga ki he ngaahi meʻa fakalangí? Ko e hā ha ngaahi fakakaukau pe ongo ʻokú ke maʻu ʻi hoʻo ako ʻEne ngaahi folofolá? Ko e hā ʻa e meʻa ʻoku ueʻi fakalaumālie koe ke ke faí? Fakakaukau ke hiki e ngaahi ongo ʻokú ke maʻú. Hangē ko ʻení:

Mātiu 6:1–4

ʻOku totonu ke u tokanga lahi ange ki he ʻafio mai kiate au ʻa e ʻOtuá ʻi he fakakaukau ʻa e niʻihi kehé.

Mātiu 6–7

Te u lava ʻo ʻunu ke ofi ange ki he ʻOtuá ʻo fakafou ʻi he lotu ʻi he loto-fakatōkilalo mo fakamātoato.

ʻOku lahi ʻa e ngaahi kaveinga ʻi he Malanga ʻi he Moʻungá, pea ʻe makatuʻunga e ngaahi kaveinga ʻokú ke fakatokangaʻí ʻi he tūkunga ʻo hoʻo moʻuí pea mo e meʻa ʻoku finangalo ʻa e ʻEikí ke fakahā kiate koé.

Ko ha kaveinga ʻe taha ʻo e Mātiu 6–7 ko e lotú. Tuku ha kiʻi taimi ke ke siviʻi ai hoʻo ngaahi lotú. Ko e hā hoʻo ongoʻi ki hoʻo ngaahi feinga ke ofi ange ki he ʻOtuá ʻi he lotú? Ko e hā ha ngaahi akonaki ʻi he Mātiu 6–7 ʻokú ne ueʻi koe ke ke fakatupulaki e founga ʻo hoʻo lotú? Hiki e ngaahi ongo ʻokú ke maʻu ʻo fakafou ʻi he Laumālié. Hangē ko ʻení:

Mātiu 6:9

ʻOku totonu ke u fakahā ʻeku ʻapasia ki he huafa ʻo e Tamai Hēvaní ʻi he taimi ʻoku ou lotu aí.

Mātiu 6:10

ʻOku totonu ke u fakahā ʻeku loto-holi ke fakahoko e finangalo ʻo e ʻEikí ʻi he taimi ʻoku ou lotu aí.

Te ke lava ʻo toe lau e Malanga ʻi he Moʻungá, ʻo fekumi ki ha kaveinga pe pōpoaki ʻoku toutou hā ai ka ʻoku fakatefito pē kiate koe. Hiki e meʻa naʻá ke maʻú ʻi ha tohinoa ako, fakataha mo hoʻo ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi ongo ʻokú ke maʻú.

ʻĪmisi
family praying

Te tau lava ʻo ofi ange ki he ʻOtuá ʻi he faʻa lotu.

Mātiu 6:7

ʻOku ʻuhinga ki he hā ʻa e “launoa” ʻi he lotú?

ʻOku faʻa mahino ki he kakaí ko e “launoá” ko hono toutou lea ʻaki ia e ngaahi lea tatau ʻi he taimi kotoa pē. Ka ʻe malava ke fakamatalaʻi ʻe he foʻi lea launoa ha meʻa ʻoku ʻikai hano ʻaonga. ʻE lava ke ʻuhinga hono fakaʻaongaʻi ʻa e lea “launoá” ʻi he lotú ki he ongoʻi taʻe fakamātoato mo taʻe loto-moʻoni ʻi he lotú (vakai, ʻAlamā 31:12–23).

Mātiu 6:9–13

Ko e hā ʻoku ʻikai ke tau lau maʻuloto ai ʻa e Lotu ʻa e ʻEikí?

Naʻe akonaki ʻe ʻEletā Russell M. Nelson ʻo pehē: “Naʻe talateu ʻaki ʻe he ʻEikí ʻa ʻEne lotú, ʻa e ʻuluaki kole ki Heʻene kau muimuí ke fakaʻehiʻehi mei hono ‘[toutou lea ʻaki ʻa e meʻa tatau ʻoku taʻeʻaongá]’ [Mātiu 6:7] pea ke nau lotu ‘[ʻo anga peheni]’ [Mātiu 6:9]. ʻOku hoko ʻa e Lotu ʻa e ʻEikí ko ha sīpinga ke muimui ki ai kae ʻikai ko ha kupuʻi lea pē ke ako maʻuloto mo toutou lau. ʻOku finangalo e ʻEikí ke tau lotu ʻo kole e tokoni ʻa e ʻOtuá pea feinga maʻu pē ke tekeʻi e koví pea moʻui angamāʻoniʻoni he taimi tatau foki” (“Ngaahi Lēsoni mei he Lotu ʻa e ʻEikí,” Ensign pe Liahona, Mē 2009, 46–47).

Mātiu 7:1–5

ʻOku totonu ke u fakamaau ʻi he māʻoniʻoni.

ʻI he Mātiu 7:1, ʻoku hangē ʻoku folofola mai ʻa e Fakamoʻuí ke ʻoua naʻa tau fakamāú, ka ʻi he ngaahi folofola kehé (kau ai ʻa e ngaahi veesi kehe ʻi he vahe ko ʻení), ʻokú Ne ʻomi ai ha ngaahi fakahinohino ki he founga ke tau fakamaau aí. Kapau ʻoku ngali puputuʻu ʻeni, ʻe lava ke tokoni e Liliu ʻe Siosefa Sāmitá ki he veesi ko ʻení: “ʻOua ʻe fakamaau taʻe māʻoniʻoni, koeʻuhi ke ʻoua naʻa fakamaaua ʻa kimoutolu; kae fakamaau ʻi he fakamaau ʻoku māʻoniʻoni.  Ko e hā ʻokú ke ʻiloʻi ʻi he Mātiu 7:1–5, kae pehē foki ki he toenga ʻo e vahé, ʻokú ne tokoniʻi koe ke ke “fakamaau ʻi he fakamaau ʻoku māʻoniʻoní”?

Vakai foki ki he “Fakamāuʻi ʻo e Kakai Kehé,” Tuʻu Maʻu ʻi he Tuí, 36–38; Lynn G. Robbins, “Ko e Fakamaau Māʻoniʻoní,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2016, 96–98.

Mātiu 7:21–23

ʻOku ou ʻilo lahi kia Sīsū Kalaisí ʻi heʻeku fai Hono finangaló.

Naʻe liliu ʻe he Liliu ʻa Siosefa Sāmitá ʻa e kupuʻi lea “Naʻe ʻikai ʻaupito te u ʻiloa ʻa kimoutolu” ʻi he Mātiu 7:23 ki he “Naʻe ʻikai ʻaupito te mou ʻiloʻi au.”  ʻOku tokoni fēfē ʻa e liliu ko ʻení ke mahino lelei ange kiate koe ʻa e akonaki naʻe fai ʻe he ʻEikí ʻi he veesi 21–22 fekauʻaki mo e fai ki Hono finangaló? ʻOku lelei fēfē hoʻo ʻilo ki he ʻEikí? Ko e hā ha meʻa te ke fai ke toe lelei ange ai hoʻo ʻiloʻi Iá?

Vakai foki, David A. Bednar, “Ka Ne Mou ʻIlo Au,” Ensign pe Liahona, Nōvema 2016, 102–5.

ʻĪmisi
family study icon

Ngaahi Fakakaukau ki he Ako Fakafāmili e Folofolá mo e Efiafi Fakafāmili ʻi ʻApí

ʻI hoʻo lau mo ho fāmilí ʻa e Malanga ʻi he Moʻungá, ʻe lava ke tokoniʻi koe ʻe he Laumālié ke ke ʻiloʻi ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni ke fakamamafaʻi mo aleaʻí kae lava ke feau e ngaahi fie maʻu ho fāmilí. Ko ha ngaahi fokotuʻu fakakaukau ʻeni:

Mātiu 6–7

Ko ha founga ʻe taha ke ako mei he Mātiu 6–7 ko ha fāmili ke mamataʻi e ongo vitiō, “Sermon on the Mount: The Lord’s Prayer” mo e “Sermon on the Mount: Treasures in Heaven” (LDS.org). ʻE lava ke muimui ki ai e kau mēmipa ʻo e fāmilí ʻi heʻenau folofolá pea taʻofi e vitioó ʻi heʻenau fanongo ki ha meʻa ʻoku nau fie maʻu ke aleaʻi. ʻE lava ke fakahoko e ʻekitivitī ko ʻení ʻi ha ngaahi ʻaho siʻi, ʻo ka fie maʻu.

Mātiu 6:5–13

Ko e hā te tau lava ʻo ako fekauʻaki mo e lotú mei he founga naʻe lotu ai ʻa e Fakamoʻuí? Te tau fakaʻaongaʻi fēfē ʻEne lotú ko ha sīpinga ke fakaleleiʻi ai ʻetau ngaahi lotu fakatāutahá mo fakafāmilí? (Vakai foki, Luke 11:1–13.) Kapau ʻoku ʻi ai haʻo fānau iiki, te ke lava ʻo lotu fakataha mo kinautolu.

Mātiu 6:33

ʻOku ʻuhinga ki he hā ke “ … fuofua kumi ʻa e puleʻanga ʻo e ʻOtuá”? ʻOku tau fakahoko fēfē nai ʻeni ko ha fāmili?

Mātiu 7:1–5

ʻE lava ke ke fakaʻaongaʻi ha konga papa siʻisiʻi mo ha konga papa lahi ke fakafofongaʻi ha malamalaʻi ʻakau mo ha fuʻu pou ʻakau ʻi hoʻomou aleaʻi e ngaahi akonaki ʻa e Fakamoʻuí fekauʻaki mo hono fakamaauʻi ʻo e niʻihi kehé. Fakakaukau ke ke lau ʻa e fakamatala ʻi he “Fakamāuʻi ʻo e Kakai Kehé” ʻi he Tuʻu Maʻu ʻi he Tuí, 36–38, ko ha konga ʻo e fealeaʻaki ko ʻení.

Mātiu 7:24–27

Ke tokoni ke mahino lelei ange ki ho fāmilí ʻa e talanoa fakatātā ʻa e Fakamoʻuí ki he tangata potó mo e tangata valé, ʻe lava ke ke tuku ange ke nau lilingi ʻa e vaí ʻi ha ʻoneʻone pea mo ha foʻi maka. Te tau langa fēfē hotau fakavaʻe fakalaumālié ʻi he funga maká?

Ki ha ngaahi fakakaukau lahi ange ki hono ako’i ‘o e fānaú, vakai ki he lesoni ʻo e uike ko ‘eni ʻi he Haʻu, ‘o Muimui ʻIate Au— Ki he Palaimeli.

Fakatupulaki e Ako Fakatāutahá

Vahevahe e ngaahi fakakaukaú. ʻOku ʻikai ngata pē ʻi he hoko hono aleaʻi e ngaahi tefitoʻi moʻoni naʻá ke ako mei hoʻo ako fakatāutahá ko ha founga lelei ia ke akoʻi ai e niʻihi kehé; ka ʻoku tokoni foki ia ke fakamālohia ʻa e mahino ʻokú ke maʻú. Feinga ke ke vahevahe ha tefitoʻi moʻoni naʻá ke ako mei he laukonga ʻo e uike ní, ki ha mēmipa ʻo e fāmilí pe ʻi hoʻomou kalasi faka-Siasí.

ʻĪmisi
Jesus praying

Kuó u Hūfia Koe, tā ʻe Del Parson