Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
17–23 Sune. Mātiu 27; Maʻake 15; Luke 23; Sione 19: ‘Ko Hono Ngatá Ia’


“17–23 Sune. Mātiu 27; Maʻake 15; Luke 23; Sione 19: ‘Ko Hono Ngatá Ia’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: Fuakava Foʻou 2019 (2019) (2019)

“17–23 Sune. Mātiu 27; Maʻake 15; Luke 23; Sione 19,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Palaimelí: 2019

ʻĪmisi
Ko Kalaisi ʻi he ʻao ʻo Pailató

Ecce Homo, fai ʻe Antonio Ciseri

17–23 Sune

Mātiu 27; Maʻake 15; Luke 23; Sione 19

“Ko Hono Ngatá Ia”

Kamata hoʻo teuteú ʻaki hano lau e Mātiu 27; Maʻake 15; Luke 23; mo e Sione 19. Fekumi ʻi he faʻa lotu ke mahino e ngaahi fie maʻu ʻa e fānaú.

Lekooti e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

ʻĪmisi
fakaʻilonga vahevahé

Fakaafeʻi Ke Vahevahe

Tuku ki he fānau takitaha ke nau puke ha fakatātā mei he lēsoni ki he uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí. Lolotonga hono puke e fakatātaá, ʻe lava ke vahevahe ʻe he tokotaha kotoa ha meʻa ʻokú ne ʻilo fekauʻaki mo e founga naʻe pekia ai ʻa Sīsuú.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻi

Akoʻi e Tokāteliné

Fānau Iiki Angé

Mātiu 27:11–66; Luke 23; Sione 19

Koeʻuhí naʻe pekia ʻa Sīsū maʻaku, ʻe malava ke u toetuʻu.

Mahalo ʻe loto-mamahi e fānau īkí ʻi he talanoa ʻo hono Tutuku ʻo Sīsuú. ʻOku ʻomi ʻe heVahe 52: Ko e Ngaahi Fakamāuʻi ʻo Sīsuú” mo e “Vahe 53: Ko Hono Tutuki ʻo Sīsuú,” Ngaahi Talanoa ʻo e Fuakava Foʻoú, 133–38 ha fakatātā lelei ki he founga te ke lava ai ʻo vahevahe e talanoá ni ke feʻunga mo kinautolu.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaʻaliʻali e fakatātā ʻi he lēsoni ki he uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí ʻi hoʻo talanoa fekauʻaki mo e fakamaauʻi, Tutuku, mo telio ʻo Sīsuú (vakai foki Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí, fika 57 mo e 58). Fakaafeʻi e fānaú ke vahevahe e meʻa ʻoku nau ʻilo fekauʻaki mo e ngaahi meʻa ko ʻeni ne hokó. Fakamamafaʻi ange, ʻi he ʻaho hono tolú naʻe toetuʻu ʻa Sīsū, ko hono ʻuhingá, naʻá Ne toe moʻui.

  • Kole ki he fānaú ke nau fakahingoa ha ngaahi meʻa ʻoku fai ʻe heʻenau mātuʻá, ʻa ia ʻoku ʻikai ke nau lava ʻo fai maʻanautolu. Fakaʻaliʻali ha tā ʻo e Fakamoʻuí. Fakamatalaʻi ange ʻoku lava ke tau toetuʻu koeʻuhí ko Sīsū—ko ha meʻa ʻoku ʻikai ke tau lava ʻo fai maʻatautolu.

  • Fakaʻaliʻali ha laʻitā ʻo ha taha ʻokú ke ʻiloʻi, kuo mālōlō. Vahevahe hoʻo fakamoʻoní, ʻe toe moʻui e tokotaha ko iá koeʻuhí ko Sīsū.

ʻĪmisi
telio ʻo Kalaisí

Ko e Telió, fai ʻe Carl Heinrich Bloch

Mātiu 27:26–37; Luke 23:34

Te u lava ʻo fakamolemoleʻi e niʻihi kehé ʻo hangē ko Sīsuú.

Te ke tokoniʻi fēfē ʻa e fānaú ke mahino e founga ke fakamolemoleʻi ʻaki ʻa kinautolu ʻoku nau taʻeʻofá, hangē ko ia ne fai ʻe Sīsuú?

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakamatalaʻi ange e taʻeʻofa naʻe fai ʻe he kau sōtiá kia Sīsuú (vakai Mātiu 27:26–37), pea lau leva e Luke 23:34. Fakamatalaʻi ange, ko e taimi ʻoku tau fakamolemoleʻi ai e niʻihi kehé, ʻoku tau tukuange ʻa e ngaahi ongo tāufehiʻa kiate kinautolú kae fakahaaʻi ʻa e ʻofá.

  • Vahevahe ha tūkunga ʻa ia ʻoku fai pe lea ʻaki ai ʻe ha taha ha meʻa taʻeʻofa. Fakaafeʻi e fānaú ke nau fakahaaʻi e founga te nau fakamolemoleʻi ai e tokotaha ko iá.

  • Hiki ha ngaahi lea pe ngaahi kupuʻi lea mei he “Tokoniʻi Au Tamai,” Tohi Hiva ʻa e Fānaú, 52, ʻi he palakipoé. Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau hivaʻi tuʻo lahi e foʻi hivá, ʻo tamateʻi ha ngaahi foʻi lea ʻe niʻihi ʻi he taimi kotoa pē ʻoku nau hiva ai kae ʻoua kuo nau ako e foʻi hivá kakato. Fakatatau ki he hiva ko ʻení, ko hai ʻoku totonu ke tau fakamolemoleʻí? Ko hai te ne lava tokoniʻi kitautolu ʻi he taimi ʻoku faingataʻa ai ke faʻa fakamolemolé?

  • Kumi ha makasini fakamuimuitaha ʻo e Friend pe Liahona ke maʻu ha talanoa fekauʻaki mo ha kiʻi tamasiʻi pe taʻahine naʻá ne fakamolemoleʻi ha taha. Vahevahe ʻa e talanoa ko ʻení mo e fānaú.

Luke 23:32–33, 39–43

Koeʻuhí ko e mamahi mo e pekia ʻa Sīsū koeʻuhí ko aú, te u lava ʻo fakatomala pea ʻe fakamolemoleʻi au.

Neongo ko e fānaú ʻoku nau siʻi hifo he taʻu valú pea ʻoku teʻeki ʻekea meiate kinautolu ʻenau ngaahi meʻa ʻoku faí, ʻoku mahuʻinga kiate kinautolu ke nau kamata ako he taimí ni e founga ke nau fakatomala ai mei he ngaahi fili hala ʻoku nau faí.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakamatala fakaikiiki e Luke 23:32–33, 39–43, pea tuhu ki he ongo kaihaʻa ʻi he fakatātā 57 ʻi he Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí. Fakamatalaʻi ange, naʻe fakahuaʻaki ʻe he ʻuluaki kaihaʻá ʻa Sīsū, naʻe fakahā ʻe he tangata kaihaʻa hono uá kuó ne fai ha meʻa naʻe hala—naʻe kamata ke ne fakatomala.

  • Lau ʻa e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 19:16 ki he fānaú. Ko e hā e ʻuhinga naʻe mamahi ai ʻa Sīsū maʻatautolú?

  • Tuku ki he fānaú ke nau ʻai ha ngaahi fakaʻilonga sioka ʻi he palakipoé ke fakafofongaʻi e ngaahi fili halá. Pea kole ange leva ke nau tamateʻi e palakipoé ke fakafofongaʻi e fakatomalá. Fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo e Fakamoʻuí, pea fakamoʻoniʻi ange ʻoku lava ke tau fakatomala koeʻuhí ko Ia.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻi

Akoʻi e Tokāteliné

Fānau Lalahi Angé

Mātiu 27:11–66; Luke 23; Sione 19

Naʻe pekia ʻa Sīsū maʻaku koeʻuhí ʻokú Ne ʻofa ʻiate au.

Ko e hā ʻokú ke houngaʻia ai naʻe pekia ʻa Sīsū Kalaisi maʻaú? Fakakaukau ki he founga te ke lava ai ʻo tokoni ki he fānaú ke mahino ʻa e mahuʻinga ʻo e feilaulau ʻa e Fakamoʻuí maʻanautolú.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Lisi e ngaahi meʻa mahuʻinga naʻe hokó mei he Mātiu 27:11–66 (ki ha tokoni ki hono fakahoko ʻení, vakai ki he “Vahe 52: Ko e Ngaahi Fakamāuʻi ʻo Sīsuú” mo e “Vahe 53: Ko Hono Tutuki ʻo Sīsuú,” Ngaahi Talanoa ʻo e Fuakava Foʻoú, 133–38). Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau ako ʻa e ngaahi veesi ko ʻení pea fokotuʻutuʻu ʻa e ngaahi meʻa naʻe hokó ʻi hono hokohoko totonú.

  • Hivaʻi fakataha mo e fānaú e “ʻOku Fakaofo,” Ngaahi Himí mo e Ngaahi Hiva ʻa e Fānaú. Ko e hā e ʻuhinga naʻe loto fiemālie ai ʻa Sīsū ke mamahi maʻatautolú?

  • Kole ki ha tokotaha ke ne lau e Mātiu 27:54, pea fakaafeʻi e fānaú ke nau vahevahe ha ngaahi meʻa kau kia Sīsū ʻa ia ʻe tokoni ai ke nau ʻiloʻi ko Ia ʻa e ʻAlo ʻo e ʻOtuá.

  • Fehuʻi ki he fānaú ko e hā ʻoku nau ako fekauʻaki mo e Tutukí mei he “ʻE Vakai Naʻe Pekia,” Ngaahi Himí, fika 100, pe ha himi sākalamēniti ʻe taha.

Mātiu 27:26–37; Luke 23:34

Te u lava ʻo fakamolemoleʻi e niʻihi kehé ʻo hangē ko Sīsuú.

ʻE ala faingataʻa ke fakamolemoleʻi e niʻihi kehé. ʻE tāpuekina e fānau ʻokú ke akoʻí ʻi heʻenau muimui ki he sīpinga ʻo e Fakamoʻuí mo fakamolemoleʻi e kakai kotoa peé.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaafeʻi e fānaú ke nau taufetongi hono lau fekauʻaki mo e kau sōtia ne nau taʻeʻofa kia Sīsū ʻi he Mātiu 27:26–37 mo hono fakamolemoleʻi ʻe Sīsū kinautolu ʻi he Luke 23:34. Ko e hā ʻoku tau ako mei he sīpinga ʻa Sīsuú? 

  • Hiki ʻi he palakipoé Ko e hā te ke lava ʻo fai ke fakamolemoleʻi ha taha ʻoku anga taʻeʻofa atu kiate koe? Tuku ki he fānaú ke nau taufetongi hono hiki ha ngaahi fakakaukau ʻi he palakipoé, hangē ko e Lotua ke maʻu ha ongo ʻofa ki he tokotahá pe Fakakaukau ki ha meʻa lelei fekauʻaki mo e tokotahá.

  • Fakaafeʻi e fānaú ke nau tā ha ngaahi fakatātā ʻo e ngaahi tūkunga ʻa ia ʻoku ʻulungaanga taʻeʻofa ai ha taha pea ʻe founga fēfē ʻenau fakamolemoleʻi e tokotaha ko iá. Tuku ke nau vahevahe ʻenau ngaahi fakatātaá mo e kalasí.

Luke 23:32–33, 39–43

Koeʻuhí ko e mamahi mo e pekia ʻa Sīsū koeʻuhí ko aú, te u lava ʻo fakatomala pea ʻe fakamolemoleʻi au.

Ko e lēsoni ko ʻení ko ha taimi lelei ia ke fakamoʻoni ai, ʻoku tau lava ke fakatomala mei heʻetau ngaahi angahalá pea mo fakamolemoleʻi kitautolu koeʻuhí ko Sīsū Kalaisi.

Ngaahi ʻEkitivitī ʻe Ala Fakahokó

  • Fakaafeʻi ha taha ke ne lau e Luke 23:32–33, 39–43. Fakamatalaʻi ange ko e toko ua naʻe tutuki fakataha mo Sīsuú ko ha ongo kaihaʻa. Naʻe fakahaaʻi fēfē ʻe ha taha ʻo e ongo kaihaʻá ʻa e kamata ke ne fakatomalá?

  • Hiki ʻa e sētesi ko ʻení ʻi he palakipoé, ʻo fakaʻatā ha konga maʻá e ngaahi foʻi lea fakaheiheí: “ʻE lava ke fakamolemoleʻi au ʻi he taimi ʻoku ou fakatomala aí koeʻuhi ko e Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí.” ʻOange ki he fānaú ha ngaahi fakaʻilonga ke tokoni ke nau fakafonu ʻa e ngaahi konga ʻoku ʻataá.

  • Fakaafeʻi ha tokotaha ke ne puke ha kato, pea fakafonu ia ʻaki ha fanga kiʻi foʻi maka iiki ʻi he taimi ʻoku ʻomi ai ʻe he niʻihi kehé ha ngaahi fili hala ʻe lava fai ʻe ha taha. Tokoniʻi e fānaú ke nau fakafehoanaki e kató ki ha kavenga fakalaumālie ʻoku tau tau fua ʻi he taimi ʻoku tau faiangahala aí. ʻOku faitatau fēfē nai e fakatomalá mo hono toʻo e ngaahi foʻi maká ki tuʻa mei he kató?

  • Fakaʻaongaʻi e talanoa “Te ke Lava ʻo Fakatomala mo Faʻa Fakamolemoleʻi” (Liahona, ʻAokosi 2015, 75) ke akoʻi ki he fānaú e founga ʻo e fakatomalá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga akoʻi

Poupouʻi e Ako ʻi ʻApí

Poupouʻi e fānaú ke nau fakakaukau ki ha tokotaha ʻoku fie maʻu ke nau fakamolemoleʻi pea fili ha meʻa ʻe taha te nau fai ke fakahaaʻi ai ki he tokotaha ko iá kuo nau ʻosi fakamolemoleʻi kinautolu.

Fakatupulaki ʻEtau Akoʻí

Ako ke ʻiloʻi e fakahaá. ʻOku faʻa hoko mai e fakahaá ʻi he “ʻotu lea ki he ʻotu lea” (2 Nīfai 28:30), kae ʻikai fakaʻangataha pē. ʻI hoʻo lotu mo fakakaukau ki he folofola mo e fokotuʻutuʻu ko ʻení, te ke ʻiloʻi ai ʻoku lava ke maʻu e ngaahi fakakaukaú ʻi ha faʻahinga taimi mo e faʻahinga feituʻu pē—ʻi hoʻo fefonongaʻaki ki he ngāué, fai e ngaahi ngāue fakaʻapí, pe feohi mo e fāmilí pe ngaahi kaungāmeʻá.

ʻĪmisi
peesi ʻekitivitií: Te u toetuʻu