Mga Pagtulon-an sa mga Presidente
Hugna 30: Walay Kahadlok uban sa Kawsa ni Kristo


HUGNA 30

Walay Kahadlok uban sa Kawsa ni Kristo

“Mahigugmaon ako sa kawsa ni Kristo.”

Gikan sa Kinabuhi ni Joseph Smith

Niadtong Oktubre 1838, ang panaglalis tali sa mga Santos nga nagpuyo didto sa habagatang Missouri ug ang lokal nga mga mangugubot ug militar miabut sa kritikal nga punto. Pagka petsa 27 niana nga bulan, ang gobernador sa Missouri, si Lilburn W. Boggs miisyu og dili maayong kamandoan ngadto sa kumander sa militar sa lungsod: “Ang mga Mormons kinahanglan pagatagdon isip mga kaaway ug kinahanglan pagapatyon o abugon gikan sa lungsod, kon gikinahanglan alang sa kaayohan sa publiko. Kini nga kalapasan dili mahulagway.”1 Tulo ka adlaw gikan niadto, usa ka dakong grupo sa armadong militar nagkampo didto duol sa Far West, Missouri, ang dapit sa punoang buhatan sa Simbahan, ug andam nga moatake sa siyudad.

Mabalak-on kaayo sa siguridad sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, si Joseph Smith ug ang ubang mga lider sa Simbahan nagkasabut nga makigkita sa mga opisyal sa militar pagka Oktubre 31 aron makigsabut alang sa kalinaw. Hinuon, samtang nagsingabut na sa kampo sa militar, ang Propeta ug ang iyang mga kauban gidakop og kalit. Sila dayon gimartsa paingon sa kampo, diin sila napugos sa paghigda sa tibuok gabii diha sa bugnawng yuta sa makakaging nga unos sa ulan samtang ang mga gwardiya nagsinggit ug mitunglo kanila. Sa dihang ang mga opisyal nakahukom sa pagdala sa mga priso sa Independence, Missouri, si Joseph ug ang iyang mga kauban nangaliyupo nga tugotan silang makigkita sa ilang mga pamilya.

“Akong nakita ang akong asawa ug mga anak nga naghilak,” ang Propeta misulat, “kinsa nahadlok nga kami gipusil na niadtong kinsa nanumpa nga patyon kami, ug nga dili na sila makakita pa kanako…. Kinsa ang makatugkad sa akong gibati uban sa akong nasinati niadtong higayona, pagakuhaon gikan sa akong kapikas, ug mobiya kaniya nga giliyokan sa mga mangtas sa pamayhon sa mga lalaki, ug ang akong mga anak, usab, wala mahibalo unsaon nga ang ilang mga panginahanglan pagasangkapan; samtang ako pagadad-on palayo gikan kanila aron ang akong mga kaaway molaglag kanako kon makahunahuna sila nga maoy angay buhaton. Ang akong asawa mihilak, ang akong mga anak migakus kanako, hangtud nga sila giwahig palayo kanako gamit ang mga espada sa mga gwardiya.”2

Human sa kadiyot nga pagkapriso didto sa Independence, ang Propeta ug pipila sa ubang mga lider sa Simbahan gidala sa Richmond, Missouri, diin sila gibilanggo sa karaang trosong balay, gilumpong pagkadina, ug gibantayan og daghang gwardiya. Ang Propeta nagpabiling binilanggo didto sa Richmond sulod sa tulo ka semana sa wala pa ibalhin sa bilanggoan sa Liberty, Missouri. Bisan tuod ang mga kahimtang mapintas, ang Propeta misulat ngadto ni Emma wala madugay pag-abut nila sa Richmond: “Mga binilanggo kami nga gikadinahan ug gibantayan sa kusgang mga gwardiya, tungod ni Kristo ug walay laing hinungdan…. Si Brother [George W.] Robinson gikadina sunod kanako; aduna siyay tinuod nga kasingkasing ug lig-on nga hunahuna. Si Brother [Lyman] Wight maoy sunod, Brother [Sidney] Rigdon ang sunod, sunod si Hyrum [Smith], si Parley [P. Pratt] sunod, sunod si Amasa [Lyman], ug kami gigapos sa kadina ingon man sa mga gapos sa walay katapusang gugma. Anaa kami sa maayong diwa ug nalipay nga kami giisip nga takus pagagukdon tungod ni Kristo.”3

Atol sa usa ka bugnaw, makapoy nga mga gabii, ang mga lalaki naghigda sa salug hangtud lapas sa tungang gabii, wala makatulog tungod kay ang mga gwardiya nanghambog sa ilang bag-ohay nga pag-atake sa mga Santos, lakip ang mga pagpangawat, pagpanglugos, ug pagpatay. Si Elder Parley P. Pratt miasoy: “Naminaw ko hangtud naglagot ko pag-ayo, nayugot, nangurog, ug napuno pag-ayo sa espiritu sa masilagon nga hustisya nga hapit dili na ako makalikay sa pagbarug ug mamadlong sa mga gwardiya; apan wala nako sultihi si Joseph, o bisan kinsa, bisan naghigda ako tupad kaniya ug nasayud nga nagmata siya. Sa kalit lang mibangon siya, ug misulti sa tingog nga daw dugdog, o ingon sa ngulob sa liyon, nagsulti, ingon ka duol sa akong mahinumduman, ang mosunod nga mga pulong:

“‘HILUM.… Sa ngalan ni Jesukristo ako mobadlong kaninyo, ug momando kaninyo sa paghilum; dili ko mabuhi og laing minuto nga makadungog sa ingon nga pinulongan. Hunong sa ingon nga sinultihan, o ikaw o ako mamatay KARON DAYON!’

“Mihunong siya pagsulti. Tul-id kaayo siyang nagbarug sa makagagahum nga kahalangdon. Gikadinahan, ug walay hinagiban; kalma, hapsay ug talahuron sama sa anghel, mitan-aw sa nahadlok nga mga gwardiya, kang kinsang mga hinagiban gipaubos o gibutang sa yuta; kansang mga tuhod mikurog, ug miuk-ok sa daplin, o mitikubo, nangayo og pasaylo, ug mihilum hangtud nag-ilis og mga gwardiya.”4

Mga Pagtulun-an ni Joseph Smith

Ang mga walay kahadlok malipayong mobuhat sa tanan nilang mahimo, bisan sa panahon sa kasamok.

Niadtong Septyembre 1839, samtang ang mga Santos nagsugod sa lisud nga trabaho sa pagtukod sa siyudad sa Nauvoo, Illinois, ang Propeta misulat sa usa ka miyembro sa Simbahan didto sa Kirtland, Ohio: Kabahin sa kahimtang sa Simbahan dinhi, ang mga hitabo miuban kanamo sama sa gipaabut…. Adunay ubay-ubay na nga mga pamilya nga nagpundok dinhi, ug nagpaabut kami nga madugangan pa, ilabi na sa pagsukit-sukit nga among nahibaloan nga mas walay [kasagaran] nga tumbas sa nasakit dinhi, bisan pa man sa mga pagsulay nga among naangkon, ug sa mga kalisud nga among nahiaguman. Depende sa among gibuhat, ibabaw sa kalooy ug gahum sa Dios sa among ngalan, among gilauman nga makalahutay sa tanang kaayo ug magamit nga trabaho, bisan hangtud sa katapusan, nga kon kita timbangon dili kita makit-an nga kulangan.”5

Pagka Septyembre 1842, ang Propeta mihimo niining mosunod nga sulat ngadto sa Simbahan, sa kaulahian gitala sa Doktrina ug mga Pakigsaad 128:19, 22: “Karon, unsa ang atong nadungog mahitungod sa ebanghelyo diin kita nakadawat? Ang tingog sa kalipay! Ang tingog sa kalooy gikan sa langit, ug tingog sa kamatuoran gikan sa yuta; malipayon nga mga balita alang sa mga patay; ang tingog sa kalipay alang sa mga buhi ug mga patay; malipayon nga mga balita sa hingpit nga kalipay…. Mga kaigsoonan, kita dili ba mopadayon sa hilabihan ka mahinungdanon nga katuyoan? Padayon ug ayaw pagsibug. Pagmaisugon, mga kaigsoonan; ug sa kanunay, ngadto sa kadaugan! Himoa ang inyong mga kasingkasing nga magmaya, ug maglipay sa hilabihan.”6

Ang Propeta miingon mahitungod sa paglambo sa Simbahan niadtong 1831: “Klaro kaayo nga ang Ginoo mihatag kanato og gahum katimbang sa trabaho nga atong pagabuhaton, ug ang kalig-on sumala sa lumba nga gibutang sa atong atubangan, ug ang grasya ug panabang sigun sa atong panginahanglan.”7

Ang mga walay kahadlok mahigugma sa kawsa ni Kristo ug maninguha sa pagpalambo og Kristohanon nga mga hiyas.

“Ako mahigugmaon sa kawsa ni Kristo ug sa hiyas, kaputli, ug usa ka matarung, nga sumbanan sa pamatasan, ug balaang paglakaw.”8

“Nagtuo ako sa pagpuyo nga mahiyason, matarung ug balaan nga kinabuhi sa atubangan sa Dios ug mobati nga akong katungdanan ang pagdani sa tanang tawo uban sa akong gahum sa pagbuhat og susama, nga sila unta mohunong sa pagbuhat og dautan ug magkat-on sa pagbuhat og maayo, ug putlon ang ilang mga sala pinaagi sa pagkamatarung.”9

“Ang pagpalig-on sa atong hugot nga pagtuo pinaagi sa pagdugang sa matag maayong kalidad nga moadorno sa mga anak sa bulahang Jesus, makaampo kita sa panahon sa pag-ampo; makahigugma kita sa atong mga silingan sama sa atong kaugalingon, ug magmatinud-anon sa mga kagul-anan, kay nasayud nga ang ganti sa ingon mas mahinungdanon diha sa gingharian sa langit. Pagkamakahupay! Pagkamalipayon! Papuy-a ako sa kinabuhi nga matarung, ug himoa nga ang akong ganti susama sa iyaha!

“… Ang pagkamatarung kinahanglan mao ang tumong sa mga Santos sa tanang mga butang, ug kon ang [Doktrina ug mga Pakigsaad] mamantala, sila masayud nga ang dagkong mga butang gipaabot gikan kanila. Paghimo og maayo ug pagtrabaho sa pagkamatarung uban sa bug-os nga tinguha ngadto sa himaya sa Dios, ug kamo makaangkon og ganti kon ang Ginoo mobalos sa kada usa sumala sa iyang pagtrabaho…. Diha sa pangalan ni Jesukristo, kami nangaliya kaninyo sa pagpuyo nga takus sa mga panalangin nga mosunod human sa hilabihang kasakit, aron pagtagbaw sa mga kalag kanila nga naghupot nga matinud-anon hangtud sa katapusan.”10

“Sukad niadto hangtud karon, himoa nga ang kamatuoran ug pagkamatarung mopatigbabaw ug mopasulabi kaninyo; ug mapugnganon sa tanang mga butang; magpugong gikan sa kahubog, ug gikan sa pagpamalikas, ug gikan sa tanang malaw-ay nga pinulongan, ug gikan sa tanang butang diin dili matarung o dili balaan; usab gikan sa pag-away-away, ug pagdumot, ug pagkamasinahon, ug gikan sa tanang dili balaan nga tinguha. Pagbinuotan uban sa matag usa, kay morag ang uban napakyas niining mga butanga, ug ang uban dili manggihatagon, ug nagpakitag pagkahakog …. Ang ingon nga mga kinaiya ang Dios maglagot—ug sila makaangkon sa ilang panahon sa kaguol sumala sa plano sa Dios, kay kini mopahamtang ug walay usa nga makapugong. Ang Zion mabuhi gayud, bisan daw kini patay.”11

“Isip usa nianang adunay dakong tinguha sa kaluwasan sa tawo, ako kamong tanan nga pahinumduman sa pagpaninguha uban sa silyo sa hiyas, kabalaan, ug sa mga sugo sa Dios. Pagbinuotan, pagmaalamon, pagmakiangayon, pagmasugtanon; ug labaw sa tanan, pagmanggihatagon, sa kanunay puno sa mga maayo nga buhat. Ug unta kahimsog, kalinaw ug gugma sa Dios nga atong Amahan, ug ang grasya ni Jesukristo nga atong Ginoo mahimo ug mag-uban kaninyong tanan, mao ang sinserong pag-ampo sa inyong maunongon nga igsoon ug higala sa walay katapusang Ebanghelyo.”12

“Pagmaaghup ug pagmapaubsanon, matarung ug putli; mobalos og maayo alang sa dautan…. Pagmapainubsanon ug pagmapailubon sa tanang mga kahimtang sa kinabuhi; dayon kita mas mahimayaong modaug.”13

“Gibati namo sa pag-awhag sa atong mga kaigsoonan uban sa walay kahadlok, nga magmapailubon ug magmainampuon, sa paglakaw nga tinuod isip mga anak sa kahayag ug sa adlaw, nga sila unta adunay grasya sa pagsalikway sa matag pagtintal sa yawa, ug sa pagbuntog sa matag dautan diha sa takus nga pangalan sa atong Ginoong Jesukristo.”14

Ang mga walay kahadlok maninguha sa pag-uswag sa ilang kaugalingon samtang anaa niini nga kinabuhi.

“Ang hunahuna nga ang matag usa makadawat sumala sa iyang kaugalingon nga kakugi ug pag-agwanta samtang ania sa kalibutan, kinahanglan makadasig sa matag usa kinsa gitawag sa pagpangalagad niining maayong mga balita, sa pagpalambo sa iyang talento nga unta siya makaangkon og laing mga talento, nga kon ang Magtutudlo molingkod og mosubay sa mga binuhatan sa Iyang mga sulugoon, kini unta moingon, Maayong pagkabuhat, maayo ug kasaligan nga ulipon: sa diyutay kasaligan ka diay; sa daghan pagapiyalan ko ikaw: dumuyog ka sa kalipay sa imong agalon [Mateo 25:21]….

“… Walay bisan unsa ang makapugong kanato gikan sa pagpakita sa atong kaugalingon nga tinugutan sa mga mata sa Dios, sumala sa Iyang balaanong mga kinahanglanon. Ang katawhan kanunay makalimot nga sila nagsalig sa langit alang sa matag panalangin diin sila gitugotan sa pagpahimulos, ug nga alang sa matag kahigayunan nga gihatag kanila sila mohatag gayud og subay. Kahibalo kamo, mga kaigsoonan, nga sa dihang ang Magtutudlo diha sa sambingay sa Manluluwas sa mga magbalantay mitawag sa ilang mga sulugoon sa ilang atubangan kini mihatag kanila og pipila ka mga talento aron sa pagpalambo samtang siya molakaw sa layo sa mubong panahon, ug sa iyang pagbalik siya mitawag aron sa pagsubay [tan-awa sa 25:14–30]. Busa mao kini karon. Ang atong Magtutudlo wala dinhi sulod lamang sa mubong panahon, ug sa katapusan niini Siya motawag kada usa kanato aron paghatag og subay; ug diin ang lima ka mga talento gihatag, napulo ang gikinahanglan; ug siya nga walay gihimo nga pagpalambo ilabay isip walay hinungdan nga sulugoon, samtang ang matinud-anon mopahimulos sa walay katapusang pasidungog. Busa kamo kinasingkasing nga mohangyo sa grasya sa atong Amahan nga magauban kaninyo, pinaagi ni Jesukristo nga Iyang Anak, nga kamo unta dili maluya sa panahon sa tintasyon, ni mabuntog sa panahon sa pagpanggukod.”15

“Human niini nga panudlo, kamo responsable sa inyong kaugalingong mga sala; kini usa ka tilinguhaon nga dungog nga kamo kinahanglan maglakaw sa ingon atubangan sa atong langitnong Amahan aron pagluwas sa inyong mga kaugalingon; kitang tanan responsable sa Dios sa matang sa atong pagpalambo sa kahayag ug kaalam nga gihatag sa atong Ginoo aron makahimo kanato sa pagluwas sa atong kaugalingon.”16

Ang mga walay kahadlok molahutay nga matinud-anon hangtud sa katapusan ug makadawat sa korona sa celestial nga himaya.

“Ang atong pagsalig anaa sa atong Dios, ug determinado kita, ang Iyang grasya nagtabang kanato, sa pagpabilin sa kawsa ug maghupot nga matinud-anon hangtud sa katapusan, nga kita unta makoronahan uban sa mga korona sa celestial nga himaya, ug mosulod sa kapahulayan nga giandam alang sa mga anak sa Dios.”17

“Gibugno ko na ang maayong pakigbugnoay diin gitagana niadtong molahutay nga matinud-anon hangtud sa katapusan sa ilang pagpruweba [tan-awa sa 2 Timoteo 4:7–8]. Busa pagmatinud-anon nianang imong nadawat nga madagayaon gikan sa kamot sa Dios aron kon ang mga panahon sa pagpahayahay moabut nga dili kawang ang inyong mga kahago, apan nga kamo makapahulay gikan sa tanan ninyong mga paghago ug adunay kahingpitan sa kalipay diha sa gingharian sa Dios.”18

“Dili kamo mahimong buotan kaayo. Ang pagpailub langitnon, ang pagkamasulundon halangdon, ang pagpasaylo manggiloy-on, ug pagkabayaw diosnon; ug siya nga magpabilin nga matinud-anon hangtud sa katapusan dili gayud siya kawad-an sa iyang ganti. Ang usa ka maayo nga tawo molahutay sa tanang mga butang aron sa pagpasidungog ni Kristo, ug bisan sa pagwagtang sa tibuok kalibutan, ug sa tanan niini, aron pagluwas sa iyang kalag.”19

Mga Sugyot alang sa Pagtuon ug Pagtudlo

Hunahunaa kini nga mga ideya samtang kamo magtuon niini nga hugna o samtang kamo mangandam sa pagtudlo. Alang sa dugang nga tabang, tan-awa sa mga pahina vii–xiii.

  • Basaha ang istorya ni Joseph Smith nga nagpanton sa mga gwardiya sa pahina 425 Sa unsang paagi nga kini nga istorya nakaimpluwensya sa inyong mga pagbati mahitungod ni Joseph Smith?

  • Si Joseph Smith miingon nga ang ebanghelyo mao ang “tingog sa pagkamaya” ug mipahayag, “Himoa nga ang inyong mga kasingkasing magmaya, ug maglipay sa hilabihan” (pahina 426). Sa unsang mga paagi nga ang atong kahibalo sa ebanghelyo makatabang kanato sa paglipay ug paghimong “magmaya sa hilabihan” gani bisan atol sa mga panahon sa kalisdanan?

  • Basaha ang ikatulong paragrap sa pahina 426. Unsa sa inyong hunahuna ang gipasabut sa pagdawat “sa gahum katimbang sa trabaho nga imong nahimo”? Unsa ang mga ehemplo nga imong mahinumduman nga naghulagway niini nga kamatuoran?

  • Ribyuha ang ikaupat nga paragrap sa pahina 426. Unsa ang pipila ka mga kinaiya nga inyong mapaabut sa usa ka tawo kinsa moingon nga siya “usa ka mahigugmaon sa kawsa ni Kristo”? (Alang sa pipila ka mga ehemplo, tan-awa sa mga pahina 426.)

  • Samtang kamo magtuon sa tambag ni Propeta Joseph sa mga pahina 426–27, paghunahuna mahitungod sa usa ka butang sa imong kinabuhi nga gikinahanglang pauswagon. Pagtino unsay imong buhaton aron pag-angkon og responsibilidad alang niana nga pagpalambo.

  • Ribyuha ang katapusang duha ka mga paragrap sa hugna (pahina 428). Unsa ang pipila ka mga ganti niadtong kinsa “mobugno og maayong pakigbunoay uban sa hugot nga pagtuo”? Sa unsang paagi sa pipila ka mga tawo naninguha sa pagdani kanato nga dili “magbinuotan pag-ayo”? Sa unsang paagi nga kita makatubag sa maong mga pag-agni?

May Kalabutan nga mga Kasulatan:Deuteronomio 31:6; 2 Timoteo 1:7–8; 2 Nephi 31:19–20; Mosiah 5:15; D&P 59:23

Mubo nga mga Sulat

  1. Lilburn W. Boggs, kinutlo sa History of the Church, 3:175; gikan sa mga order nga gihatag ni John B. Clark, Okt. 27, 1838, Jefferson City, Missouri.

  2. History of the Church, 3:193; gikan sa “Extract, from the Private Journal of Joseph Smith Jr.,” Times and Seasons, Nob. 1839, p. 6.

  3. Sulat gikan ni Joseph Smith alang ni Emma Smith, Nob. 12, 1838, Richmond, Missouri; Community of Christ Archives, Independence, Missouri.

  4. Parley P. Pratt, Autobiography of Parley P. Pratt, ed. Parley P. Pratt Jr. (1938), pp. 210–11; mga italic gitangtang.

  5. History of the Church, 4:8–9; gi-bracket nga mga pulong sa orihinal; grammar gi-moderno; pagbahin sa paragrap giusab; gikan sa sulat ni Joseph Smith ngadto ni Isaac Galland, Sep. 11, 1839, Commerce, Illinois.

  6. Doktrina ug mga Pakigsaad 128:19, 22; sulat gikan ni Joseph Smith ngadto sa mga Santos, Sep. 6, 1842, Nauvoo, Illinois.

  7. History of the Church, 1:176; gikan sa “History of the Church” (manuskrito), book A-1, p. 118, Church Archives, Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, Siyudad sa Salt Lake, Utah.

  8. Sulat gikan ni Joseph Smith ngadto ni William W. Phelps, Hulyo 31, 1832, Hiram, Ohio; Joseph Smith, Collection, Church Archives.

  9. Sulat gikan ni Joseph Smith ngadto sa editor sa Chester County Register and Examiner, Ene. 22, 1840, Brandywine, Pennsylvania; ang orihinal pribadong gipanag-iya; ang sulat gimantala sa pamantalaan niadtong Peb. 11, 1840.

  10. History of the Church, 2:229–30, footnote; gikan sa “To the Saints Scattered Abroad,” Messenger and Advocate, Hunyo 1835, pp. 137–38.

  11. History of the Church, 3:233; gikan sa sulat ni Joseph Smith ngadto sa mga miyembro sa Simbahan sa Caldwell County, Missouri, Dis. 16, 1838, Bilanggoan sa Liberty, Liberty, Missouri.

  12. History of the Church, 5:417; gikan sa rekomendasyon nga sulat nga gihatag ni Joseph Smith ngadto ni Brigham Young, Hunyo 1, 1843, Nauvoo, Illinois.

  13. History of the Church, 6:411; gikan sa usa ka pakigpulong nga gihatag ni Joseph Smith niadtong Mayo 26, 1844, sa Nauvoo, Illinois; gi-report ni Thomas Bullock.

  14. Sulat gikan ni Joseph Smith ug mga high priest ngadto sa mga kaigsoonan sa Geneseo, New York, Nob. 23, 1833, Kirtland, Ohio, Church Archives.

  15. History of the Church, 2:6, 23–24; gikan sa “The Elders of the Church in Kirtland, to Their Brethren Abroad,” Ene. 22, 1834, gimantala sa Evening and Morning Star, Peb. 1834, p. 135; Abr. 1834, p. 152.

  16. History of the Church, 4:606; gikan sa usa ka pakigpulong nga gihatag ni Joseph Smith niadtong Abr. 28, 1842, sa Nauvoo, Illinois; gi-report ni Eliza R. Snow; tan-awa usab sa apendiks, pahina 682, aytem 3.

  17. History of the Church, 1:450; gikan sa sulat ni Joseph Smith ngadto ni Edward Partridge ug sa uban, Dis. 5, 1833, Kirtland, Ohio.

  18. Sulat gikan ni Joseph Smith ug John Whitmer ngadto sa mga Santos sa Colesville, New York, Ago. 20, 1830, Harmony, Pennsylvania; sa Newel Knight, Autobiography and Journal, mga 1846–47, pp. 129–30, Church Archives.

  19. History of the Church, 6:427; gikan sa sulat ni Joseph Smith ug Hyrum Smith ngadto ni Abijah Tewksbury, Hulyo 4, 1844, Nauvoo, Illinois; ang apelyido ni Abijah Tewksbury nasayop pag-spelling “Tewkesbury” sa History of the Church.

Imahe
Joseph rebuking guards

Didto sa Richmond, Missouri, usa ka grupo sa gipriso nga mga lider sa Simbahan naminaw sulod sa pila ka oras samtang ang nagwardiya kanila nanghambog sa ilang mga pag-atake sa mga Santos. Sa kalit lang si Joseph Smith mibarug ug miingon, “Sa ngalan ni Jesukristo ako mobadlong kaninyo, ug momando kaninyo sa paghilum.

Imahe
servant burying talent

“Siya nga walay gihimo nga pagpalambo ilabay sama sa walay hinungdan nga sulugoon, samtang ang matinud-anon motagamtan sa walay katapusang pasidungog.”