2010-2019
Ang Linggwahe sang Ebanghelyo
April 2017


Ang Linggwahe sang Ebanghelyo

Ang gamhanan nga pagtudlo labing importante agud ipabilin ang ebanghelyo sa aton mga pamilya kag ini nagakinahanglan sang kaukod kag pagtinguha.

Pagkatapos nga gintawag ako bilang isa ka General Authority, nagsaylo ako upod ang akon pamilya halin sa Costa Rica padulong sa Salt Lake City para sa una ko nga pagtalana. Diri sa US, ginbugayan ako nga makabisita sa maayo nga katawhan nga may nanarisari nga ginhalinan sa linahi kag mga kultura. Ang madamo sa ila, kasubong ko, nga nabun-ag sa mga pungsod sang Latin America.

Namutikan ko nga madamo sa unang henerasyon sang Hispanic diri nagagamit sang Spanish bilang nauna nila nga linggwahe kag nagakaigo nga English agud maghambal sa iban. Ang ika-duhang henerasyon, nga nabun-ag sa US ukon nagkari diri sa bata nga edad kag nag-eskwela diri, nagahambal sang maayo nga English kag siguro pila ka utod-utod nga Spanish. Kag masami ang ikatatlo nga henerasyon, ang Spanish, ang kinaandan nga linggwahe sang ila katigulangan, nadula.1

Sa mga termino linggwistica, ini simple nga ginatawag “pagkadula sang linggwahe.” Ang pagkadula sang linggwahe nagakatabo kon ang mga pamilya nagasaylo sa iban nga pungsod kon sa diin ang ila linggwahe indi malapad nga ginagamit. Ini wala lamang nagakatabo sa mga Hispanic apang amo man sa mga katawhan sa bug-os nga kalibutan kon diin ang kinaandan nga linggwahe ginabaylohan sang naluyagan nga bag-ong linggwahe.2 Bisan si Nephi, isa ka propeta sa Libro ni Mormon, nagkabalaka parte sa pagkadula sang kinaandan nga linggwahe sang iya katigulangan sang sia naghanda sa pagsaylo sa lupa nga ginpromisa. Si Nephi nagsulat, “Yari karon, kaalam ini sa Dios nga dapat namon maangkon ining mga kasulatan, agud mapabilin namon sa amon mga kabataan ang linggwahe sang amon mga katigulangan.3

Apang si Nephi nagkabalaka man nahanungod sa pagkadula sang isa pa ka linggwahe. Sa masunod nga mga bersikulo, sia nagpadayon, “Kag amo man nga mapabilin namon sa ila ang mga pulong nga ginhambal sang tanan nga balaan nga mga propeta, nga ginhatag sa ila paagi sa Espiritu kag gahum sang Dios, sugod sa sinugoran sang kalibutan, tubtob gid sa sining panahon karon.”4

Namutikan ko ang pagkasubong sa tunga sang pagpabilin sang duna nga hambal kag ang pagpabilin sang ebanghelyo ni JesuCristo sa aton mga kabuhi.

Karon nga adlaw sa akon paanggid, luyag ko ipatalupangod indi ang bisan ano nga kalibutanhon nga linggwahe apang ang linggwahe nga walay katapusan nga dapat mapabilin sa aton mga pamilya kag indi gid madula. Nagahambal ako parte sa linggwahe5 sang ebanghelyo ni JesuCristo. Sa paghambal “linggwahe sang ebanghelyo,” ang buot ko silingon amo ang tanan nga mga panudlo sang aton mga propeta, ang aton pagtuman sa yadtong mga panudlo, kag ang aton pagsunod sa matarung nga mga tradisyon.

Luyag ko pagahambalan ang tatlo ka mga paagi nga ining linggwahe sarang mapabilin.

Una: Ang Pagka Mas Maukod kag Pagtalupangod sa Puluy-an

Sa Doctrine and Covenants, ang Ginuo nag-agda sa madamo nga nahaunang mga miyembro sang Simbahan, kalakip kay Newel K. Whitney, sa paghimo sang ila mga puluy-an nga matadlong. Ang Ginuo nagsiling, “Ang alagad ko nga si Newel K. Whitney … nagakinahanglan nga badlongon, kag maghimo sang iya pamilya nga matadlong, kag pat-uron nga sila mas maukod kag nagtalupangod sa puluy-an, kag magpangamuyo sing dalayon, kay kon indi sila pahalinon paggwa sa ila nahamtangan.”6

Ang isa ka bagay nga nagaimpluwensya sa pagkadula sang linggwahe amo kon ang mga ginikanan wala nagahatag sang panahon agud tudloan ang ila mga anak sang kinaandan nga linggwahe. Indi nagakaigo ang maghambal lamang sang linggwahe sa puluy-an. Kon luyag sang mga ginikanan ang magpabilin sang ila linggwahe, ini dapat ginatudlo. Ang pagtuon nakasapo nga ang mga ginikanan nga nagahimo sang gintuyo nga pagtinguha agud ipabilin ang kinaandan nila nga linggwahe mas nangin madinalag-on sa paghimo sini.7 Gani ano ang isa ka gintuyo nga pagtinguha agud ipabilin ang linggwahe sang ebanghelyo?

Si Elder David A. Bednar sang Korum sang Napulog-duha ka Mga Apostoles nagpaandam nga “ang mahuyang nga pagtudlo sang ebanghelyo kag pagpakita sa puluy-an” amo ang gamhanan nga kabangdanan nga sarang mag-utod sang siklo sang mga pamilya nga may madamo sang henerasyon sa Simbahan.8

Gani sarang kita maghukom nga ang gamhanan nga pagtudlo amo ang labing importante agud mapabilin ang ebanghelyo sa aton mga pamilya, kag ini nagakinahanglan sang kaukod kag pagtinguha.

Gin-agda kita sa madamo nga beses nga mag-angkon sang pagsulundan sang matag-adlaw nga pagtuon sa kasulatan sa pamilya kag sa kaugalingon.9 Madamo nga mga pamilya nga nagahimo sini ang ginbugayan kada adlaw sang mas dakung paghiliugyon kag sang mas mahirup nga relasyon sa Ginuo.

Litrato
Ang amay kag ang anak nga babayi nagatuon sang balaan nga mga kasulatan

San-o matabo ang matag-adlaw nga pagtuon sang kasulatan? Ini matabo kon ang mga ginikanan magkapot sang mga kasulatan kag, may pagpalangga, mag-agda sa pamilya nga ululupod nga magtililipon agud magtuon. Mabudlay lantawon nga ining pagtuon matabo sa iban pa nga paagi.

Litrato
Ang pamilya nagatuon sang balaan nga mga kasulatan

Mga amay kag mga iloy, indi pagtugoti nga indi ninyo mabaton ining dalagku nga mga bugay. Indi magpabuyanbuyan tubtob ulihi na ang tanan!

Ika-duha: Maathag nga Pagpakita sang Halimbawa sa Puluy-an

Isa ka batid sa mga linggwistica ang nagsulat nga sa pagpabilin sang kinaandan nga linggwahe, “kinahanglan mo ang maghimo sa linggwahe nga buhi para sa inyo mga kabataan.”10 Kita “maghimo sang linggwahe nga buhi” kon ang aton pagtudlo kag pagpakita sang halimbawa ululupod nga nagabuhat.

Sang batan-on pa ako, nag-obra ako sa factory sang akon amay sa panahon sang mga bakasyon. Ang unang pamangkot nga permi ginapamangkot sang akon amay pagkatapos nga mabaton ko ang akon sweldo amo ang “Ano ang himuon mo sa imo kwarta?”

Nabal-an ko ang sabat kag nagsiling, “Magbayad sang akon ikapulo kag magsupot para sa akon mission.”

Pagkatapos sang pag-obra sa iya sang mga walo ka tuig kag sa dalayon nga pagsabat sang iya amo man nga pamangkot, ang amay ko naghunahuna nga natudloan niya ako parte sa pagbayad sang ikapulo. Ang wala niya matalupangdan amo nga natun-an ko ining importanteng prinsipyo sa katapusan sang isa ka simana. Tugoti ninyo ako ang ipaambit ko kon paano ko natun-an inang prinsipyo.

Pagkatapos sang mga hitabo nga may kaangtanan sa giyera sibil sa Central America, ang negosyo sang akon amay naputo. Nabuhinan ang iya mga trabahante halin sa dos sientos padulong sa mas kulang sa lima ka mga mananahi nga nag-obra kon kinahanglan sa garahe sang amon puluy-an. Isa ka adlaw sa sinang mabudlay nga mga panahon, nabatian ko ang mga ginikanan ko nga naghambalanay kon bala magbayad sila sang ikapulo ukon magbakal sang pagkaon para sa ila mga anak.

Sang Domingo, nagsunod ako sa akon amay kon ano ang iya buhaton. Pagkatapos sang mga miting sa Simbahan, nakit-an ko sia nga nagkuha sang sobre kag nagbutang sang iya ikapulo sa sulod sini. Ina kabahin lamang sang leksyon. Ang pamangkot nga nagpabilin sa akon amo ang kon ano ang amon pagakan-on.

Temprano Lunes sang aga, may pila ka tawo nga nagpanuktok sa amon pwertahan. Sang ginbuksan ko ini, sila nagpangita sa akon amay. Ginpatawag ko sia, kag sang sia nag-abot, ang mga bisita naghambal sa iya sang kinahanglanon gid nga talahion nga order nga dapat matapos sa gilayon. Naghambal sila nga ang order tama gid ka kinahanglanon nga sila luyag magbayad sang abanse. Sina nga adlaw natun-an ko ang mga prinsipyo sang pagbayad sang ikapulo kag sang mga bugay nga nagasunod.

Sa Bag-ong Testamento, ang Ginuo nagahambal parte sa pagpakita sang halimbawa. Siling Niya, “Sa pagkamatuod, ginasiling ko sa inyo, Ang Anak wala sang mahimo sa iya kaugalingon, luwas sa kon ano nga nakita niya ang Amay nagahimo: kay kon ano man nga mga butang nga iya ginahimo, ang mga ini ginahimo man sang Anak.”11

Litrato
Pagtambong sa templo

Indi nagakaigo ang basta lang maghambal sa aton kabataan parte sa importansya sang pag-asawahay sa templo, pagpuasa, kag pagtuman sa adlaw nga Inugpahuway. Dapat makita nila kita nga nagapain sang schedule agud magtambong sa templo sang masami nga masarangan naton. Dapat makit-an nila ang aton panaad sa pagpuasa sang dalayon12 kag sa pagbuhat sa bug-os nga Adlaw sang Inugpahuway nga balaan. Kon ang aton batan-on indi makapuasa sa duha ka beses sang pagkaon, indi makatuon sang kasulatan nga dalayon, kag indi makapatay sang TV sa tion sang daku nga hampang kon Domingo, sarang bala sila makaangkon sang espirituhanon nga disiplina sa kaugalingon agud magpamatuk sa gamhanan nga mga pagsulay sang mapanghangkat nga kalibutan sa karon nga adlaw, kalakip ang pagsulay sang pornograpiya?

Ikatatlo: Mga Tradisyon

Ang isa pa ka paagi nga ang linggwahe mabag-o ukon madula amo kon ang iban nga mga linggwahe kag mga tradisyon nagsimpon sa duna nga hambal.13

Sa unang mga tuig sang ginpanumbalik nga Simbahan, ang Ginuo nag-agda sa madamo nga nahaunang mga miyembro sang Simbahan nga magtadlong sang ila mga puluy-an. Sia nagsugod sang Iya pangagda paagi sa paghambal sang duha ka mga paagi nga sarang madula ang kapawa kag kamatuoran sa aton mga puluy-an: “Inang malaut nga tawo nagaabot kag nagakuha sang kapawa kag kamatuoran, paagi sa paglapas, halin sa mga anak sang katawhan, kag bangud sang tradisyon sang ila mga katigulangan.14

Bilang mga pamilya, dapat maglikaw kita sa bisan ano nga tradisyon nga nagapaiway sa aton sa pagtuman sang Adlaw nga Inugpahuway ukon sa paghimo sang matag-adlaw nga pagtuon kag pagpangamuyo sa puluy-an. Kinahanglan siradohan naton ang mga pwertahan nga digital sa aton puluy-an batok sa pornograpiya kag iban pa nga malaut nga mga impluwensya. Agud batoan ang kalibutanhon nga mga tradisyon sa aton panahon, kinahanglan naton gamiton ang mga kasulatan kag ang tingog sang aton moderno nga mga propeta sa pagtudlo sang aton kabataan parte sa ila diosnon nga pagkatawo, sa ila katuyoan sa kabuhi, kag sa langitnon nga misyon ni JesuCristo.

Pamatbat

Sa mga kasulatan, masapwan naton ang pila ka mga halimbawa sang “pagkadula sang linggwahe.”15 Halimbawa:

“Karon natabo ini nga may madamo nga nagdalagku nga bag-ong henerasyon nga indi makahangop sa mga pulong ni haring Benjamin, bangud diutay sila nga mga kabataan sang tion nga sia naghambal sa iya katawhan; kag sila wala nagpati sa tradisyon sang ila mga katigulangan. …

“Kag karon bangud sang ila di-pagpati sila indi makangop sa pulong sang Dios; kag ang ila mga tagipusuon nangin matig-a.”16

Para sa nagadalagku nga henerasyon, ang ebanghelyo nangin makatalanhaga nga linggwahe. Kag samtang ang mga benepisyo sang pagpabilin sang isa ka duna nga linggwahe kon kaisa ginadebatihan, sa kabilogan sang plano sang kaluwasan, wala sang debati parte sa walay katapusan nga mga bunga sang pagkadula sang linggwahe sang ebanghelyo sa aton mga puluy-an.

Litrato
Ang iloy nga nagapangamuyo upod ang anak niya nga lalaki

Bilang mga anak sang Dios, kita mga di-perpektong katawhan nga nagatinguha sa pagtuon sang perpektong linggwahe.17 Subong nga ang isa ka iloy maloloy-on sa iya diutay nga mga anak, ang aton Langitnon nga Amay pasensyoso sa aton mga kahuyangan kag kasaypanan. Ginapakabahandi Niya kag nahangpan ang aton pinakamaluya nga mga paghambal, di-mahangpan apang sinsero, ginkabig ini nga matahum nga binalaybay. Nahalipay Sia sa tingog sang aton una nga tinaga sa ebanghelyo. Nagatudlo Sia sa aton nga may perpektong pagpalangga.

Litrato
Ang pamilya ululupod nga nagapangamuyo

Wala sang kadalag-an sa sining kabuhi, bisan daw ano ka importante ini, nga mangin makahulogan kon madula naton ang linggwahe sang ebanghelyo sa aton mga pamilya.18 Pagpamatuod ko ini nga ang Langitnon nga Amay magabugay sa aton sa aton mga pagtinguha samtang kita nagatinguha sa pagbaton sang Iya linggwahe, tubtob gid nga kita mangin batid sa sining mas mataas nga andana sang komunikasyon, nga amo ang permi kag duna naton nga hambal bisan sadto pa. Sa ngalan ni JesuCristo, amen.

Notes

  1. Among Hispanics, by the third generation “the level of English monolingualism is … 72 percent” (Richard Alba, “Bilingualism Persists, but English Still Dominates,” Migration Policy Institute, Feb. 1, 2005, migrationpolicy.org/article/bilingualism-persists-english-still-dominates).

  2. “Speaking only English is the predominant pattern by the third generation” (Alba, “Bilingualism Persists, but English Still Dominates”).

  3. 1 Nephi 3:19; emphasis added.

  4. 1 Nephi 3:20; emphasis added.

  5. A language can be defined as “a system of communication used by a particular country or community” (Oxford Living Dictionaries, “language,” oxforddictionaries.com).

  6. Doctrine and Covenants 93:50; emphasis added.

  7. “[Preserving a native language] is possible, but it takes dedication and planning” (Eowyn Crisfield, “Heritage Languages: Fighting a Losing Battle?” onraisingbilingualchildren.com/2013/03/25/heritage-languages-fighting-a-losing-battle). “For example, German speakers in the Midwest were successful in maintaining their mother tongue across generations” (Alba, “Bilingualism Persists, but English Still Dominates”).

  8. David A. Bednar, “Multigenerational Families,” in General Conference Leadership Meetings, Apr. 2015, broadcasts.lds.org.

  9. One modern example is instruction from the First Presidency: “We counsel parents and children to give highest priority to family prayer, family home evening, gospel study and instruction, and wholesome family activities” (First Presidency letter, Feb. 11, 1999).

  10. “You need to bring the language alive for your children, so that they can understand and communicate and feel a part of the people represented by the language” (Crisfield, “Heritage Languages: Fighting a Losing Battle?” emphasis added).

  11. John 5:19.

  12. “A proper fast day observance typically includes abstaining from food and drink for two consecutive meals in a 24-hour period, attending fast and testimony meeting, and giving a generous fast offering to help care for those in need” (Handbook 2: Administering the Church [2010], 21.1.17).

  13. See Omni 1:17.

  14. Doctrine and Covenants 93:39; emphasis added.

  15. In the context of this talk, “language loss” refers to how the gospel can be lost (see Judges 2:10; Omni 1:17; 3 Nephi 1:30).

  16. Mosiah 26:1, 3; emphasis added.

  17. See Matthew 5:48; 3 Nephi 12:48.

  18. See Matthew 16:24–26.