O Qara Tu iVei?

“O qara tu ivei?” A vakidacalataki au ena taro matalia oqo o Peresitedi Boyd K. Packer ni keirau lako vata tiko ena imatai ni noqu ilesilesi vaka-Vitusagavulu vou. Ni se bera mada ni vakamacalataki me vakaibalebale kina na taro, au veilecayaki. “Na Vitusagavulu,” e tomana, “e sega ni matataki ira na tamata vua na parofita, ia na parofita vei ira na tamata. Kakua ni guilecava na vanua o qara tu kina!” Oqo e dua na lesoni bibi.

Ni tovolei me vakamarautaki na tamata e liu qai muri na vakamarautaki ni Kalou sa veisautaki kina na imatai kei na ikarua ni ivunau cecere (raica na Maciu 22:37–39). Sa guileca na vanua eda qara tu kina. Ia, eda sa vakayacora kece na cala oya baleta ni rerevaki na tamata. E vakasalataki keda na Turaga ena Aisea, “Kakua ni dou rerevaka na nodra vosa ca na tamata” (Aisea 51:7; raica talega 2 Nifai 8:7). Ena tadra nei Liai, a vakayadrati na rere oqo ena iqaqalo ni veivakalialiai ka dusi mai na vale vakaitamera ka rewaicake, ka vakavuna na nodra guilecava na lewevuqa na vanua era qara tu kina ka biuta na vunikau ena “madua” (raica na 1 Nifai 8:25–28).

Na ile mai tuba oqo e dau tovolea me veisautaka na ivakarau ni rai, kevaka e sega na itovo, ena nona leqataka e dua ni vakacudruya e dua tale. Ni temaki keda na rere oqo me da vakadonuya na ivalavala ca, sa yaco me “itatacori” me vaka na ivola ni Vosa Vakaibalebale (raica na Vosa Vakaibalebale 29:25). E rawa ni vakabacani sara tu vakamatau na itatacori me dreta na yasada ni dauloloma me da vosota se vakadonuya sara e dua na sa sega oti tu ni vakadonuya na Kalou. Vei ira na vakabauta malumalumu, sa rawa ni dua na ka me ra tarabe kina. Me vakaoqo, eso na daukaulotu era kauta tu na rerevaka na tamata oqo ki na buturara ni kaulotu ka sega ni ripotetaka na nona talaidredre e dua na itokani vua na nodrau peresitedi ni kaulotu baleta ni sega ni vinakata me vakacudruya nona itokani talaidredre. Na vakatulewa vinaka e dau vakayacori ni da nanuma tiko na ituvatuva dodonu ni imatai kei na ikarua ni ivunau cecere (raica na Maciu 22:37–39). Ni yaco me ra kila na daukaulotu oqo ni ra na saumi taro vua na Kalou ka sega vua na nodra itokani, ena vakayaloqaqataki ira me ra qara vakadodonu.

Ena yabaki gone ni 22, o Josefa Simici sara mada ga e guilecava na vanua e dodonu me qara kina ena nona cikeva tiko vakavica na Turaga me vakatara me soli na 116 na draunipepa volai vei Martin Harris. Rairai a vinakata beka o Josefa me vakavinavinakataka vei Martin na nona veitokoni. Eda kila ni a vinakata tiko vakalevu o Josefa me ra duavata kei koya eso era sa raica e matadra ena kena vorati na itukutuku cala kei na lasu sa vakatetei tiko me baleti koya.

Se cava ga na iulubale nei Josefa, se vakacava tu na dodonu ni kedra irairai, a sega ni ciqoma na Turaga ka vosataki koya vakaukauwa: “Ko sa beca vakavuqa … ko sa vakayacora ga na nodra gagadre na tamata. Ia sa kilikili sara mo rerevaka na Kalou ka segai na tamata” (V&V 3:6–7; vakaikuritaki). Na ka vakaciriloloma oqo a vukea me nanuma o Josefa, me tawamudu, na vanua me qara kina.

Ni ra tovolea na tamata mera vakarairaivinakataki ira vua na tamata, e rawa ni sega ni kila na nona sega ni vakabauti koya na Kalou. Ni dua e nanuma me vakamarautaka na Kalou ka vakadonuya na talaidredre ni tamata ena gauna vata ga e sega ni tudei oya ia e yamekemeke, se dauveivakaisini se tovolea tiko me “qarava e rua na turaga” ena dua na gauna” (Maciu 6:24; 3 Nifai 13:24 ).

E taura dina na yaloqaqa me sotavi na leqa, ia na ivakatakilakila dina ni yaloqaqa na ulabaleta na rerevaka na tamata. Kena ivakaraitaki, e vukei Taniela na nona masu me sotava na laione, ia na nona vorata na Tui o Taraiase e vakavuna me yate vakalaione (raica na Taniela 6). Na mataqali yaloqaqa vakaoya e isolisoli ni Yalotabu vua e dau rerevaka na Kalou ka sa cavuta oti nona masu. Na masu talega nei Ranadi Esiteri e solia vua na mataqali yaloqaqa vata oya me sotava na watina, o Tui Easuerosi, ni kila tu na veika e rawa ni yaco vua (raica na  Esiteri 4:8–16).

Na yaloqaqa e sega ni dua walega vei ira na ivakarau ni ivalavala dodonu taumada, ia me vaka e dikeva o C. S. Lewis: “Na yaloqaqa sai koya … na waqa ni ivalavala dodonu ena gauna ni vakatovolei. … A yalololoma voli o Pailato me yacova ni sa tekivu me rerevaki mai na ituvaki.”¹ A rarawa na Tui o Eroti ni kerei me tamusuki na ului Joni na Dauveipapitaisotaki ia a vinakata me vakamarautaki ira “era sa kana vata kaya” (Maciu 14:9). Sa vakarau tu na Tui o Noa me sereki Apinatai me yacova ni sa veisau nona vakasama ena nodra ile na nona bete ca (raica na Mosaia 17:11–12). A sega ni muria na Tui o Saula na vosa ni Turaga ena nona maroroya na itoki ni ivalu baleta na nona “rerevaki ira na tamata, ka vakarorogo ki na nodra vosa” (1 Samuela 15:24). Me vakalomavinakataki ira na Isireli talaidredre ena ruku ni Ulunivanua o Saineai, a bulia o Eroni e dua na bulumakau koula, ni sa guilecava se qara tu ki vei (raica na Lako Yani 32). E vuqa vei ira na iliuliu ena Veiyalayalati Vou era “vakabauta [na Turaga]; ia ena vukudra na Farisi era sa sega ni tukuna, de ra sa vakatabui mai na vale ni lotu: ni ra sa vinakata vakalevu me vakarokorokotaki ira ko ira na tamata, ka vakalailai ga me vakarokorokotaki na Kalou” (Joni 12:42–43). E sinai ena ivolanikalou na mataqali ivakaraitaki vakaoqo.

Rogoca mada eso na ivakaraitaki veivakauqeti:

• iMatai, Momani: “Raica sa lesi au na Kalou kau sa vosa vakadoudou sara ka sega ni rerevaki ira na tamata; ni sa kauta tani na rere na loloma levu sara” (Moronai 8:16; vakaikuritaki).

• Nifai: “Ia au na sega ni vola na veika sa vinaka vei ira na kai vuravura, ia au na vola ga na veika sa vinaka vua na Kalou kei ira era sa sega ni vakavuravura” (1 Nifai 6:5).

• Kavetani Moronai: “Koi au ko Moronai na nomu turaganivalu liu. Au sa sega ni domona na itutu vakaturaga, ia meu vakadodonutaka ga. Raica au sa sega ni qara me dokai au ko vuravura, ia me vakalagilagi ga na noqu Kalou kei na bula galala ni noqu vanua” (Alama 60:36).

Dau yaloqaqa vakalevu o Moronai ena nona nanuma tiko na vanua e dodonu me qara kina ka tukuni kina me baleti koya, “Kevaka era sa tautauvata kei Moronai ko ira kecega na tamata era sa mate yani, kei ira ka bula tiko edaidai, kei ira era na qai bula e muri, sa na sega ni dua na kaukauwa kei eli; io sa na sega talega ni rawa na yalodra na luve ni tamata ko koya na tevoro” (Alama 48:17).

Era dau vakacacani na parofita ni veitabagauna kecega mai na idusi ni veivakalialiai. Cava na vuna? Me vaka na ivolanikalou, baleta ni “ko ira sa cala era sa vakatoka na ka dina me ka rarawa ni sa laubasikati ira” (1 Nifai 16:2), se me vaka e dikeva o Peresitedi Harold B. Lee, “The hit bird flutters!”² Na nodra ivalavala ni veivakalialiai, na ka dina, na cala e tovolea me vakadeitaki koya, me vakataki Korio, qai vakadinadinataka e muri, “Au a sa kila tu ni tiko na Kalou” (Alama 30:52). Sa bau veirawai saraga o Korio ena nona ilawaki sa yaco kina me vakabauta talega na nona lasu (raica na Alama 30:53).

O ira na dauveivakalialiai era dau beitaki ira na parofita ni ra sega ni toso vata kei na gauna se sega ni veiciqomi. Era tovolea me ra rawata se yavalata na Lotu me toroya sobu na ivakatagedegede ni Kalou ki na nodra ivakatagedegede sega ni dodonu, ka yaco kina ena vosa nei Elder Neal A. Maxwell, ena “taracake na veivakadonui vakaikoya ka sega ni qarai na veivakavinakataki vakaikoya”³ kei na veivutuni. Me toroi sobu na ivakatagedegede ni Turaga ki na ivakatagedegede tawadodonu ni kawatamata sa ikoya na—vukitani. E vuqa na Lotu vei ira na Nifai ena rua na senijiuri ni oti nona veisiko vei ira na iVakabula sa tekivu me ra “vakarawarawataka” na ivunau, au kerea e dua na malanivosa mai vei Elder Holland.⁴

Ni o rogoca na iyatuvosa oqo mai na 4 Nifai, vakaraica na kena ivakatautauvata ena noda gauna: “Ia ni sa oti yani e ruanadrau katini na yabaki, sa levu sara na veimatalotu ena vanua; io sa levu na matalotu era kaya era sa kila na Karisito, ia era sa cakitaka e vuqa na nona ivakavuvuli, ka ra sa vakatara na ivalavala ca kecega, era sa solia na ka tabu vei koya sa sega ni doka” (4 Nifai 1:27).

E tautauvata ena veigauna oqo! Eso na lewenilotu era sega tiko ni raica rawa ni ra sa coko tiko ena dai vata ga ni ra segata me vakadonui na nodra ivakavuvuli vakavanua se vakamatatamata na nodra qase” (V&V 93:39) ka ra sega ni salavata kei na kosipeli. Eso tale, ena nodra sesewa kei na lecaika, era kerea se vakarota me ra toroya sobu na bisopi na ivakatagedegede ni ivolatara ni valetabu, veitokoni ni vuli, se kerekere ni kaulotu. E sega ni rawarawa na itutu vakabisopi ena mataqali voravora vakaoya. Ia, me vaka na iVakabula ka vakasavasavataka na valetabu me taqomaka na kena savasava (raica na Joni 2:15–16), era sa kacivi na bisopi ena gauna oqo me ra taqomaka na ivakatagedegede ni valetabu. Na iVakabula a kaya, “Ia au na vakaraitaki au vei ira na noqu tamata ena vale oqo, niu sa lomani ira … kevaka era sa muria na noqu ivunau ka sega ni vakadukadukalitaka na vale tabu oqo” (V&V 110:7–8).

Na iVakabula, na noda iVakaraitaki cecere, e dau qarava tu ga e veigauna na Tamana. E lomani ira ka qaravi ira na kainona ia e kaya, “Sa sega ni yaga vei au me ra vakarokorokotaki au ko ira na tamata” (Joni 5:41). E vinakati ira e vakavulica me ra muri Koya, ia e sega ni duguca na nodra veitovaki. Ni vakayacora o Koya e dua na cakacaka ni loloma, me vaka na vakabulai ni tauvimate, e dau salavata mai kei na isolisoli e dua na kerekere “kakua ni tukuna vua e dua” (Maciu 8:4; Marika 7:36; Luke 5:14; 8:56). E dua na tikina, me levei kina na irogorogo ena muri Koya e dina ni dau segata me levea (raica na Maciu 4:24). A vosataki ira na Farisi ena nodra dau cakavinaka me ra raica ko ira na tamata (raica na Maciu 6:5).

Na iVakabula, na kabula duadua ga sa mai bula me uasivi sara, e sega vakadua ni dau rere. Ena nona bula, era a bolei koya e vuqa na dauveibeitaki ia e sega ni rawai koya na nodra idusi ni veivakalialiai. O Koya duadua ga na tamata e sega vakadua ni guilecava na vanua e dodonu me qara kina: “Niu sa kitaka tikoga na ka sa vinakata ko [ko Tamaqu]” (Joni 8:29; vakaikuritaki), kau “sa sega ni muria na lomaqu, a lomai Tamaqu ga ko koya sa talai au mai.” (Joni 5:30).

Ena loma ni 3 Nifai wase 11 kei na 3 Nifai wase 28, e vakayagataka na iVakabula na vosa Tamaqu ke lailai vaka 150, ka vakamatatataka kina vei ira na Nifai ni matataka tiko na Tamana e kea. Vakakina mai na Joni wase 14 ki na 17, e cavuta kina na iVakabula ke lailai vaka 50 na Tamaqu. Ena veisala kecega e kilai rawa, o Koya na tisaipeli uasivi sara nei Tamana. A uasivi sara ena Nona matataka na Tamana o koya ena noda kila na iVakabula eda sa kila talega na Tamana. Me da raica na Luvena eda sa raica na Tamana (raica na Joni 14:9). Ni da rogoca na Luvena eda sa rogoca na Tamana (raica na Joni 5:36). Sa yaco kina o Koya, ena kena uasivi duadua, me sega ni rawa ni vakaduiduitaki mai vei Tamana. O Tamana kei Koya e rau sa duabau (raica na Joni 17:21–22). E sega ni cala ni kila vakavinaka tu o Koya na vanua e qara tu kina.

Me vaqaqacotaki keda na nona ivakaraitaki veivakauqeti mai na nodra icori na tani se na noda qaciqacia. Me vakayaloqaqataki keda me da kakua ni rere se via vakamarautaki ira era via vakarerei keda. Me vakauqeti keda me da cakavinaka tikoga ena kena levu e rawa ka sega ni segata me da “dokai kina [vei] ira na tamata” (V&V 121:35). Ka vukei keda na Nona ivakaraitaki sega ni vakatauvatani rawa me da nanuma tikoga na cava na “imatai ni vunau … ka levu” (Maciu 22:38). Ni so era gadreva na veivakadonui me vorati na ivunau ni Kalou, me da nanuma tiko se da tisaipeli nei cei o keda, ka da qara tu ivei, sa noqu masu ena yaca i Jisu Karisito, emeni.