Toeni Luhlahp
In Ma Sefanna ke Kraist
Toeni Luhlahp ke Eprel 2024


In Ma Sefanna ke Kraist

Kuht sie sin sie ke luhngse lasr ac luhlahlfongi ke Jisus Kraist ac Iwaclah Lal. Ma yohk srihpac se emet oasr yohrohsr pa in ma sefanna ke Kraist.

Nga puhla na pwacye Iwaclah luhn Jisus Kraist ke pacl nga arulacna fuhsr, tuhsruhk ma na pwacye ke Iwaclah luhn Mwet Lahngo tuhkuh nuh sihk ke nga matwac 25 ah. Nga tuhfahna srolah ke Stanford Law School ac stuhti nuhke California bar exam. Ninac kiuck ah pahng fahk lah pahpah mahtuh tuhmuhk ah Crozier Kimball, suc muhta Utah, elac misac. El fahk muh nga fin luhngse liacl, ac wo ngan fohlohklac nuh lohm ah. Pahpah mahtuh tuhmuhk ah tuh yac 86[alngucul ohnkohsr] ac mas na upac. Muhtwata na wowo se nga tuh oraclah. El tuh arulacna engan ke el liyeyuc ah ac akacsruhi ke luhlahlfongi kuh lal nuh sihk.

Ke Crozier el tuh yac na tolu matwac, pahpah tuhmwacl ah, David Patten Kimball el misac ke el yac 44[angngaul ahkosr] matwac.1Cozier el finsrak muh pahpah tuhmwacl ah, ac pahpah mahtuh tuhmwacl ah, Heber C. Kimball, fah insese ke moul lal ac puhla muh el pwacye nuhke mwe usru lal.

Mwe luti se emet ma pahpah mahtuh tuhmuhk ah use nuh sihk pa in foskackuhnlah kuhtwena nuhnak in eis usru kuh eis woiac ke srihpen mwet mahtuh wowo inge. El fahk muh ngetnget luhk uh enenuh in oasr ke Mwet Lahngo ac Iwaclah luhn Mwet Lahngo. El fahk muh kuht nuhkwewa tuhlihk nuhtin Pahpah Luhng. Finne suc mwet mahtuh tuhmwacsr facluh, kais sie sesr fah sruhmuhn nuh sin Mwet Lahngo lah kuht karuhnganwacng fuhkah ma sap Lal wo.

Pahpah mahtuh el luhma nuh sin Mwet Lahngo oacna sie “Mwet Karihngihn Kalkal uh” ac luhmweyuck nuhke 2 Nephi 9:41. El fahk nuh sihk muh el finsrak in fal auliyak lal lan muh kuh in eis mwe pahkomuhta luhn Mwet Lahngo.2

Nga fwefwelac na pwacye. Nga etuh lah el mwet na suwohswohs se. El tuh sie patriarch ac kuhlwacnsap ke kuhtuh misin. El luti nuh sihk lah wacngihn mwet kuh in fohlohk nuh yurin God ke orekma wowo muhkwena fin wacngihn molo se ke Iwaclah luhn Mwet Lahngo. Nga kuh in srackna esam ne mihsenge luhpan luhngse ac srui lal Pahpah mahtuh ke Mwet Lahngo ac Iwaclah Lal.

Ke 2019 ke sie kunohkohn fin acn Jerusalem,3 nga muhtwacta nuhke sie infuckihl lucng suc sahp fototo nuhke acn se ma Mwet Lahngo el tuh ohllah nien Mwet Sap ah met liki El Srihpsrihpyak ah. Nga puhla nguhn ac nuhnkuh yohk ke El sapkihn nuh sin Mwet Sap in luhngse sie sin sie.

Nga esamwack pruhe in ahkwoye luhn Mwet Lahngo kacsr. Pruhe se inge sikyak na pwacye ke ao sahflah ke moul Lal oacna ke sihmlac in Gospel lal John.

Pruhe se inge tuh som nuh sin mwet fahsr tukun Kraist, wi kuhtyang nohfohn.4 Ke siyuck luhn Mwet Lahngo nuh sin Pahpah Tumwacl, El kwacfe “tuh elos in ma sefanna; oacna kom, Pahpah, kom in nga, ac Nga in kom, tuh elos fah oacyacpac ma sefanna in kuht.” Na Mwet Lahngo el tahfwelah, “Ac wolacna ma Kom acse nuh sihk nga sang nuh selos; tuh elos fah ma sefanna, oacna ke kuht ma sefanna.”5 Ma sefanna pa ma Kraist El pruhe kac met liki tuhkahkihnyuckyak ac Srihpsrihpyak Lal. Ma sefanna ke Kraist ac Pahpah Lucng kuh in utuckuh ke Iwaclah luhn Mwet Lahngo.

Pahkotwen kawihl luhn Leum, tiac wiwi tahk in sucu, lutlut, lah fuhkah mwe kahsruhp lom, kuh tuhnum. E wiwi na oruh lasr ke kuht ma sefanna in Kraist ac masap Lal.

Mwet Pahluh Joseph Smith ac Oliver Cowdery eis fwacyuck nuhke u luhn Alu uh ac kafihrmacn ke 1830[sie alfoko tolngoul], tiac paht tukun Alu uh akwucki ac. Pa oraclah sectin 20 tuh ritiyuck sel Mwet Pahluh Joseph Smith ke toeni luhlahp se emet ac pa tuh fwackyuck se emet akkeyeyucklac ke insese.6

Kanon fwackyuck se inge ahluhkwelah wo na pwacye. El luti nuh sesr srihpac yohk ac ip kunacn Mwet Lahngo ac eis fuhkah mwe insewowo ma tuhkuh ke Iwaclah pahkotwen Lal. Mwet Pahluh Joseph Smith el yac 24 matwac ac el eis fwackyuck puhs tari ac ahksahfyelah lweng ke Puk luhn Mormon ke mwe sang ac kuh luhn God. Kwewana Joseph ac Oliver etweyuck oacna Mwet Sap akmuhsralah, suc oasr kuh selos in karihngihn Alu uh.

Fuhs 17 neke 36 nwacnwack sramsram fototo loac ke ma enenuh nuhke mwe luti luhn Alu uh, weacng ma pwacye ke God, Oreklac luhn mwet uh, Puhtatlac sac, ac placn in molwelah luhn Pahpah Lucng ke Iwaclah luhn Jisus Kraist. Fuhs 37 oasr loac ma enwenweyuck nuhke pacptaislac nuhke Alu luhn Leum. Fuhs 75 neke 79 akwucki pruhe in sackramacn kuht orekmakihn ke Sahpuht nuhkwewa.

Mwe luti, ip yohk, sackramacn, ac mukuikui ma Leum el akiac sel Joseph Smith, Mwet Pahluh ke Fohlohkihnyak, pwacyelah yohk srihpac. 7

Ma eneneyuck nuhke pacptais, ke kom konwacack, ahluhkwelah fihsracsr. Elos ahkahlwemye puhsisacl met ye muhtuhn God, ac inse muhsahllah ac nguhn toasr, 8 auliyak ke ma koluk nuhkwewa, us nuh facsr inen Jisus Kraist, kampare nuhke sahflah, ac kahlwem ke orekma lasr lah kuht eis tari ke Nguhn luhn Kraist.9

Arlac yohk srihpac lah ma eneneyuck nuhkwewa ke pacptais oasr nguhn kac. Wacngihn mwe kahsruhp kuh pwengpweng enwenweyuck. Mwet suhkahsruhp ac kahsruhp oacna sie enenuh luhn nguhn yohrohlos.

Wacngihn kain in mwet, luhman mwet, kuh enenuh ke acn kom tuhkuh we an. Puk luhn Mormon el oraclah kahlwem lah nohfohnna suliuck in epeis ke wolacna luhn Leum, “sralsral ac fasrfasr, kohs kuh sukohsohk, mukul kuh muhtwacn; … oacna sie yurin God.”10 “Mwet nuhkwewa kuh sefanna oacna elos sahyac, ac wacngihn mwet sruhngwacyuck.”11

Oreklac “oacna sie lasr uh” ye muhtuhn God, el use etwacack in akihlen tiac oacna sie lasr uh. Kuhtuh tahfonglac in kihfucs kuht “in motko kuhtuh mwet uh in arulacna sie liki kuht ac sin kais sie luhkwelos na. [Kuhtuh] nuhnkuh na pwacye tuhsruhktuh srihklac eklac ac ahkyohkye elos in muhsahlwelihk.” 12

In tahfwelah, kuhtuh tahfonglac in nuhnkuh muh mweyen mwet nuhkwewa suliyuck in eis ke ma wowo Lal ac moul ma pahtpaht, wacngihn mwet kol se enwenweyuck.13

Tuhsruhk, ma suhmuhslah el ahkpwacyei lah mwet nuhkwewa ma etuh ma wo ac ma koluk enenuh in auliyak ke ma koluk ac liacacng masap Lal.14. Leum el oraclah kahlwem lah moul nuhkwewa oasr sukohsohk in sulaclah yohroh ac “sukohsohk in sulaclah moul sukohsohk ac moul ma pahtpaht, ke Mwet in Iwaclah wolacna luhn mwet,…ac porongo masap wo Lal; ac oaru nuh ke kahs Lal, ac sulaclah moul ma pahtpaht.” 15 In eis mwe insewowo ke Iwaclah luhn Mwet Lahngo, kuht enenuh in orekmakihn na pwacye sukohsohk in sulaclah lasr in sulaclah Kraist ac ahkos masap Lal.

Lusen moul luhk, kalmen “sukohsohk in sulaclah” ac “luhngse na luhk” tuh kuhnanuclac ac lainyuck. Oasr met ac tahfwema lah puhs akuckucin lain sifac inge.

Ke sie mwe rit tuhfahna in sihmlac sin mwet suhmaht srolah ke university, sie mwet luti ke lutlut inge ahkpwacyei lah ,“Wacngihn rum luhn kena sukohsohk.”16 Tiac mwe lut se, ke mwet luti sac tahfwelah sie mwe fahkwack muh,“Wacngihn ma se pahngpahng God, … ac wacngihn kena sukohsohk, …ac ma se inge yohk, sie na kain, kuhsrao wacngihn koano.” 17 Nga koflah tiac insese upaclac.

Sie mwe luti kawihl ke luhlahlfongi lasr uh pa oasr sukohsohk in sulaclah lasr,18 suc weacng kena sukohsohk.19 Sukohsohk in sulaclah pa kuh in sulaclah ac oruh. Enwenweyuck nuhke plwacn in molwelah. Fin wacngihn sukohsohk in sulaclah lasr, kuht tiac kuh in eis etwacack, kapwack, kuh sulaclah in ma sefanna ke Kraist Ke srihpen sukohsohk in sulaclah lasr uh, kuht “kuh in sulaclah sukohsohk ac moul ma pahtpaht.”20 Ke toeni luhlahp se Inkuhsrao ah, plwacn lal Pahpah in ituckyang sukohsohk in sulaclah in sie ma enwenweyuck. Lucifer el lain ac “srihke in kuhnahoslah sukohsohk in sulaclah luhn mwet uh.”21 Ke ohinge, ma wolacna ke oasr luhn sie mahno tuh itucklac luhkwel Setuhn ac elos suc fahsr tohkohl.

Kuhtuh pac nguhn moul met liki moul se inge orekmakihn sukohsohk in sulaclah lalos in uke plwacn luhn Pahpah Lucng. Nguhn isuslac nuhke moul in ikwoac se inge tahfwelah sukohsohk in sulaclah lalos. Kuht sukohsohk in sulaclah ac mukuikui, tuhsruhk wacngihn kuh lasr in tulokihnyac mwacta kac uh. “Sulaclah luhn ma wo ac suwohs pwen kuht nuhke engan, mislac ac moul ma pahtpaht suc sulaclah ma koluk ac fohkfohk pwacyena pwen kuht nuhke insiac ngal ac ahsor.”22 Oacna ke Alma el fahk, “Ma koluk tiacna pa engan.”23

Ke amain upac luhn facluh se inge, oasr na akwuck kuh se in kuhtanglah. Insacnweacng kuhiacsr nohfohn pa pwacye ac yohk srihpac nuhke sahflah. Ac inseselac ke mwe luti luhn Leum. Srihke in kuhnahoslah kuh ahkfohsyeack mwet sahyac kuh orek inkacnek in kuhnaus oraclah wowo lalos el lain luti luhn Leum. Kuht tiac kuh in sang mwactan ohiac kuh mwet sahyac nuhke sulaclah se in mukuikui lain masap luhn God.

Fin facluh mihsenge, arulacna fihsracsr in lohlah ke ma luhn facluh ac woiyen orek mani. Kuhtuh ngetlah liki ip yohk ma pahtpaht ac sulaclah ma yohk srihpac nuh tok ma pahtpaht. Kuht in lahlmwetmwet in uke luti lal Prestuhn Russell M. Nelson in “Nuhnkuh tohkohsrahi luhn God ma pahtpaht.” 24

Sulaclah se ma yohk srihpac emet uh kuh in orek sin apkuhran in mwet nuhkwewa finne nuhke talan, kuhiyac, pacl wo, kuh kuh mwe kahsruhp lom. Sie ahkuhtweyac ke fihliac sulaclah luhn sucu met el yohk srihpac. Ma se inge kahlwem in ma suhmuhslah nuhkwewa. Nuhnkuh ke ma sihmlac in 1 Nephi ke Lehi “el som nuh yen mwesis. Ac el som liki lohm sel, ac acn in usru lal, ac kol lal, ac selfuh lal, ac ma sacohk lal, ac el tiac us kuhtwena ma weluhl, sahyacn na sucu lal,”25

Ke kuht puhla ekyek luhn moul, puhslac ma sikyak suc srihklac kuh wacngihn kuh lasr in tulokihn. Muhnahs in mahno ac ongaiyac ma kahlwem se lah kuh in puhtatyang nuhke u se inge. Covid-19 pandemic se ingena ah lihksrweni na ahkkolukyelah mwet ma oruh ma wo nuhkwewa. Nuhke sulaclah yohk srihpac nuhkwewa, oasr kuh lasr in tulokihn. Fohlohklac nuhke len in misin luhk ah, Elder Marion D. Hanks, misin prestuhn se lasr ah, oruh kuht nohfohnna esamyac ipin poem soko sel Ella Wheeler Wilcox:

Wacngihn pacl se, wacngihn kuh se, wacngihn ma ac sikyak,

Kuh in kosrwaclah kuh ikolyac kuh tulokihn

Fokokoien sulaclah luhn sie mwet,26

Nuhke ohiac ke ip yohk, kolyuck, tuni alu,ac moul suwohs, oasr kuh sesr. Luhlahlfongi lasr kac ac alu nuh sin God Pahpah ac Wen Nahtuhl, Jisus Kraist, pa sulaclah se kuht kuh in oruh uh.27

Nuhnak muhnahs in kahlwem lah nga tiac wi sie in ahksrihkyacteni lutlut kuh orekma. Ma nga fahk uh pa ke kihsackuhnlah nuhke lutlut ac orekma som ahluhkwelah ma luhn sucu kuh in ma sefanna ke Kraist, mwacta kom te motko kac inge kuh in mwe lokalok yohk.

Mwe luti kahlwem ac fihsracsr fihliyucki in Doctrine and Covenants 20 use kuh ac ahkfokokoye oacna el ahkkweye ac akkahlwemye ohiac luhn nguhn muhtahl. El luti lah molwelah tuhkuh ke Jisus Kraist el ahkpwacye ac ahkmuhtahlye moul ma auliyak ke srihpen kuhlwacng luhn Mwet Lahngo.28 El akiac pwelucng nuhke kunohkohn fuhlwactlacna luhn Iwaclah Lal.

Kuht enenuh in kwacfeacng in usacni elos sahyac nuhke sihrkuhl luhn sie sin sie. Kuht fin fahsr tukun luti lal Prestuhn Russell M. Nelson in esacni Mwet Israel fahsrwelihk ke kwewana siskac ke veil, kuht enenuh in esacni elos sahyac nuhke sihrkuhl luhn sie sin sie. Oacna ke Prestuhn Nelson el askuhlacna in luti: “Nuh fin muhtuhnfacl nuhkwewa ac apuhnlah tuhka in mweoh, mwet luhlahlfongi elos fahsrweni nuhke Alu luhn Jisus Kraist luhn Mwet Luhlahlfongi ke Lwen-Sahflah. Tiac oacna sie ke facsin, kahs, luhman mwet, kain in mwet,ac acn mwet tuhkuh we kahkahsrihk wacngihlac kuh la ke mwet luhlahlfongi elos ilyak nuhke inkacnek in wuhlweacng ac tuhkuh nuh yurin Mwet In Molwelah sacohk lasr.”29

Kuht ma sefanna ke luhngse lasr ac luhlahlfongi ke Jisus Kraist ac oacna tuhlihk nuhtin Pahpah Lucng luhngse se. Ma yohk srihpac se emet oasr yohrohsr pa in ma sefanna ke Kraist. Akwuck luhn pacptais ac sackramacn akiyucki ke Doctrine and Covenants 20, wi wuhlweacng lasr ke tempuhl orekuhtweni ke ohiac wowo ac lwelah kuht in ma sefanna ke inkacnek wolacna ma pahtpaht ac in muhta in mislac ac engan.

Nga fahkwack luhlahlfongi pwacye ac kahlwem lah Jisus Kraist el moul, ac ke srihpen Iwaclah Lal, kuht kuh in ma sefanna ke Kraist Ke ine muhtahl luhn Jisus Kraist, amen.

Mwe Kahsruh

  1. David, ke matwac 17, tuh kahsruh us kuhtuh Mwet Luhlahlfongi ac ke Sweetwater River sesseslah ke aes ke elos tuhlac ke yen tuhpahsrpahsr fin acn Wyoming (liyeMwet luhlahlfongi:The Story of the Church of Jesus Christ in the Latter Daysvolume 2, No Unhallowed Hand, 1846–18932020], 237).

  2. Liye Moroni 7:27–28.

  3. Chief Rabbi fin acn Norway, Rabbi Michael Melchior,ac nga pa keynote speakers ke Jewish–Latter-day Saint scholar’s dialogue orek ke Jun 5, 2019, ke BYU Jerusalem Center fin acn Israel.

  4. Liye John 17:20.

  5. John 17:21–22

  6. Liye “The Conference Minutes and Record Book of Christ’s Church of Latter Day Saints, 1838–1839, 1844” (etweyuck pac muh Far West Record), Jun 9, 1830, Church History Library, Salt Lake City; Steven C. Harper, Making Sense of the Doctrine and Covenants (2008), 75.

  7. Doctrine and Covenants 20 pa fwackyuck se emet oreklac ke nus pwepuh luhn Alu uh ac tuh orekmakihnyuck sin misineri ke suhnak ke kwewana nuh ke mwe luti ac karihngihnyacn akwuck ke pacptais ac sackramacn. (liye Harper, Making Sense of the Doctrine and Covenants , 75).

  8. Liye 2 Nephi 2:7

  9. Liye Doctrine and Covenants 20:37.

  10. 2 Nephi 26:33

  11. 2 Nephi 26:28.

  12. Peter Wood,Diversity: The Invention of a Concept (2003), 20.

  13. Nehor el sruokyac kunohkohn se inge (liye Alma 1:4).

  14. Liye Doctrine and Covenants 29:49–50.

  15. 2 Nephi 2:27–28.

  16. Stanford (publication of the Stanford Alumni Association), Dec. 2023, cover.

  17. In Sam Scott, “As If You Had a Choice,” Stanford, Dec. 2023, 44. Article se inge ahkuhtweyac mwet luti se inel pa Robert Sapolsky, el luti biology, neurology, ac neurosurgery Stannford, ac mwet in sihm pwengpweng se ke puk in science. Article se inge sesseslah nuhnak in lain ma sihmlac pac sel Alfred Mele, mwet luti se ke Florida State University, suc sramtweack sramsram yohk ke John Templeton Foundation Project ke luhngse se na. El fahk lah, “Scientists most definitely have not proved that free will—even ambitious free will—is an illusion” (in Scott, “As If You Had a Choice,” 46).

  18. Liye D. Todd Christofferson, “Moral Agency” (toeni se Brigham Young University, Janwacri. 31, 2006), speeches.byu.edu.

  19. Liye Doctrine and Covenants 58:27.

  20. 2 Nephi 2:27

  21. Moses 4:3.

  22. True to the Faith: A Gospel Reference (2004), 12.

  23. Alma 41:10.

  24. Liye Russell M. Nelson, “Motko Celestial!,” Liahona, Nohfohmpuh. 2023, 117–20.

  25. 1 Nephi 2:4

  26. Orekma in sihm poem lal Ella Wheeler Wilcox1917), 129.

  27. Nga kwacna fefelac luhngse quote ma Elder Neal A. Maxwell el akacsruhi ma fahk muh pa inge pacl in ahkolah atac: “Fin kowos tiac sulwaclah tohkohsrah luhn God met, e tok wacngihn eklac ke ma kowos e sulwaclah uh” (ituckyang in wi William Law, an 18th-century English clergyman; quoted in Neal A. Maxwell, “Response to a Call,” Ensign, Mei 1974, 112).

  28. Liye Doctrine and Covenants 19:18–19 Calvin ac nuhnak lal elakihn yohk in ahkpwacyelah ac ahkmuhtahlyelah mwet puhtatlac ke luhng kuhlwacng kacl Jisus Kraist. Lutiyuck lah fin God el sulaclah sie moul nuhke molwelah, wacngihn ma kuh in ekuhllah ma sikyak uh. Doctrine and Covenants 20 oraclah kahlwem fahk lal Calvin. Rit ohinge, “Oasr ma se kuh in pwacye lah mwet uh sahp puhtatlac liki kuhlwacng ac som liki God moul” (liye Doctrine and Covenants 20:32–34; Harper, Making Sense of the Doctrine and Covenants74).

  29. Russell M. Nelson, “Building Bridges,” Liahona, Tisacmpuh. 2018, 51.