Na Bula Kilikili me Vakayagataki Kina na Matabete

Kemuni na taciqu, au na gadreva me’u vosa sara vakamatata vei kemuni ena yakavi ni kua me baleta e dua na ka au dau kauwaitaka vakalevu. Sa dua na bolebole taleitaki ka veivakalomaleqataki na vosa vei kemuni. Sa dua na mataveitacini cecere o keda eda taura tu na matabete vakamareqeti ka totoka oqo. E solia mai na Kalou na Tamada Tawamudu, o koya ka sa baci mai vosa tale vata kei na Luvena Daulomani, ena itabagauna lagilagi oqo mai lomalagi. Erau tala mai na nodrau dauveiqaravi ka rau sa vakadonuya me mai solia ki na tamata na dodonu vakalou oqo.

Sa yaco kina me ivakatagedegede tudei ni kena ciqomi ka cakacakataki na kaukauwa tabu oqo na noda dui bula kilikili yadua.

Au na tekivu ena noqu wiliwili vei kemuni mai na Vunau kei na Veiyalayalati, wase 121:

“Raica na kaukauwa ni ilesilesi vakabete sa kaukauwa ga vakalomalagi, ia e sega ni rawa me taurivaki se vakayacori na kaukauwa vakalomalagi ena sala tani, ena kena ivakarau dodonu ga.

“Sa dina ni rawa ni lesi vei keda; ia kevaka eda ubia na noda ivalavala ca se me da qaciqacia, dokadoka se viavia lewai ira na tani, se taurivaka ena ivalavala sega ni dodonu, sa na tasogo ko lomalagi; a sa rarawa na Yalo ni Turaga; ia sa lako tani, sa oti e kea na kaukauwa vakabete se na ilesilesi ni tamata koya” (V&V 121:36–37).

Oqori na nona vosa vakadodonu sara na Turaga me baleta na Nona dodonu vakalou. Sa dua na icolacola vakaitamera eda sa vakacolati yadua kina. Me da bula o keda eda taura tu na matabete ni Kalou ena ivakatagedegede e cecere cake mai na kena e vuravura. Me da vakaivakarautaki keda. Ena sega ni rawa me da vakadonui keda ga vakataki keda, ia e rawa ka dodonu me da tamata rakorako, ka tamata dokai.

Na noda ivakarau e matanalevu e dodonu me kakua ni vakamelei. E bibi sara talega na noda itovo ka sega ni dau laurai. E dodonu me sivia se tautauvata na ivakarau sa virikotora na Turaga. E sega ni rawa me da soli keda me da marautaka na ivalavala ca, me kua sara talega ni da tovolea me da ubia na noda ivalavala ca. E sega ni rawa ni da vakavinavinaka ena vuku ni noda qaciqacia. E sega ni rawa ni da vakaivotavota ena veika wale ni gagadre tawadodonu. E sega ni rawa ni da dau vakatovotovotaka na lewa voravora, se na lewa vakatabakidua vei ira na watida kei na luveda, se dua tale ena veivakatagedegede tawadodonu kecega.

Kevaka eda cakava e dua vei ira na ka oqo sa na tasogo ko lomalagi. Sa rarawa na Yalo ni Turaga. Sa na sega na kaukauwa ni noda matabete. Sa na yali na kena dodonu.

Na ivakarau ni noda bula, na vosa eda vosataka, kei na noda itovo ena veisiga e tiko na kena revurevu ki na keda yaga, ni da turaga se gonetagane ka taura tu na matabete

E tukuna na noda yavu ni vakabauta: “Keimami vakabauta ni sa kilikili me lesia na tamata na Kalou, ena parofisai kei na veitabaki ni liga, me soli kina vua na kaukauwa me vunautaka na iTukutuku Vinaka ka vakayacora na veicakacaka tabu vakalotu.”

E dina ga ni ra na tabaka na uluda e ligadra ko ira ka tu vei ira na kena dodonu ka da sa tabaki kina, ia mai na noda itovo sa na rawa kina me tawayaga ka yali vei keda na dodonu me da vakayagataka na dodonu vakalou oqo.

E tomani tale ena wase 121: “Raica sa sega sara ni kilikili me vakayacori na cakacaka vakabete ena ivakarau kaukauwa se vakasaurara; ia me vakayacori ga ena veivakauqeti, na vosota vakadede, na yalomalua, na yalomalumalumu, kei na loloma e sega ni veivakaisini;

“Io ena yalo e veidokai kei na yalomatua; raica ena rarama sara kina na yalona, ka sega vua na veivakaisini, kei na lawaki” (V&V 121:41–42).

Oqori kemuni na taciqu, na iyalayala ni vanua me vakayagataki kina na matabete. E sega ni vaka e dua na kote me vakatau ga vei keda na gauna eda via tokara kina kei na gauna eda luvata laivi kina. Ia kevaka, e vakayagataki vakadodonu, ena vaka saraga na tiki ni yagoda dina, ka na yaco me tikida tiko ena veigauna kecega kei na veivanua kecega.

Sa vakakina vei kemuni na cauravou o ni taura tu na Matabete i Eroni, sa soli oti vei kemuni na kaukauwa ka tu kina na idola ni veiqaravi ni agilosi. Vakasamataka toka mada oya me dua na miniti.

Ena sega ni rawa ni o cakava e dua na ka ena vakalatilati vei iko kei na veiqaravi ni agilosi ena vukumu.

E sega ni rawa mo bula dukadukali. E sega ni rawa mo lawaki. E sega ni rawa mo lasu. E sega ni rawa mo cavuta vakaveitalia na yaca ni Kalou se vosavosa ca ka me qai tiko ga vei iko na dodonu ki na nodra veiqaravi na agilosi.

Au sega ni vinakati kemuni mo ni dau vakadonui kemuni vakataki kemuni. Au vinakati kemuni mo ni dau tu vakatagane, mo ni waribariba, ka kaukauwa, ka dau mamarau. Vei kemuni o ni dau taleitaka na qito, au vinakata mo ni dau qito vinaka ka segata mo ni yaco mo ni jabeni. Ia ena nomuni sasaga tiko, mo ni kakua ni vakayacora na itovo sega ni veiganiti se vosataka na vosa ca ka tawakilikili.

Kivei kemuni na cauravou o ni sa nanamaki tiko ki na kaulotu, ni yalovinaka ka kakua ni vakadukadukalitaka na nomuni bula ena veika ka rawa ni vakabekataki kina na nomuni kilikili mo ni dauveiqaravi ni Kalou bula.

Ni kakua sara, ena sega ni rawa ena dua na gauna cava ga mo ni vakamalumalumutaka na kaukauwa vakalou o ni kauta tiko vata kei kemuni me vaka na nomuni sa tabaki mo ni italatala ni kosipeli.

E na nodratou veivakasalataki, ka vakakina na nodratou veivakasalataki taumada na Mataveiliutaki Taumada kei na Kuoramu ni Apositolo Le Tinikarua sa koto kina na veimalanivosa oqo ka vagolei yani vei kemuni:

“Ni o ni daukaulotu, sa namaki vei kemuni mo ni taura dei toka na ivakatagedegede e cake taudua ni itovo, ka okati kina na kena vakamuri sara vakavinaka na lawa ni bula savasava, …

“… Mo kakua sara ni tiko duadua vata kei na dua tale na tamata, na tagane se yalewa, qase se gone [na nomu itokani ni kaulotu duadua ga].

“Na veibeitaki mada ga vakailasu me baleta e dua na daukaulotu ka sega na nona cala e rawa ni taura e vica na vula na kena vaqaqai ka na rawa ni yaco kina na cegu tu vakawawa ni kaulotu se na vakasukai ni kaulotu ki vale ni se bera ni cava na nona veiqaravi. Qarauni iko mai na veibeitaki vakaoqo ena nomu sega ni tawasei iko mai vua na nomu itokani ena dua na gauna, ena loma ni veivale sara mada ga drau na sikova” (Nodratou malanivosa na Mataveiliutaki Taumada me baleta na itovo ni kaulotu, 22 ni Maji 2002).

O na sega soti ni leqataka na veika oqo kevaka o na dau vakamuria tu vakavinaka na lawa ni veiqaravi ena kaulotu. Kevaka o na vakayacora vakakina, ena talei vei iko na veika o sotava, o na lesu ki vale ena lagilagi ka na sega na ka me vakabuwawataka tu na nomu vakasama se dua na ka mo veivutunitaka.

Ni o sa lesu mai ki vale, kakua ni guilecava ni o se dua tikoga na italatala ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai.

O na mai vakasaqara e dua na nomu itokani tawamudu. O na gadreva mo vakamau ena nona vale na Turaga. E sega ni dodonu me dua tale na ikarua ni digidigi oqo kivei iko. Qarauna vinaka de o na vakarusa na nomu rawa ni vakamau vakaoqori. Marautaka na nomu gauna. Ia maroroya tiko ga na nomu veigadivi ena loma ni bula vakaivakarau dei. Sa solia na Turaga e dua na ivakaro kei na dua na iyalayala. Sa tukuna o koya, “Qarauna me savasava tikoga na nomu vakanananu.”Qai tarava mai na yalayala ni “ia ena taucoko sara kina na nomu vakabauta ena mata ni Kalou; … ka na sala vata voli ga kei iko na Yalo Tabu;” (V&V 121:45–46).

Na watimu o na digia drau na tautauvata ga. E tukuna o Paula, “Ia sa sega ni tu duadua ga na tagane ka me tu tani na yalewa, se me tu duadua ga na yalewa ka tu tani na tagane ena Turaga” (1 Kor. 11:11)

Ena veitokani ni vakamau sa sega ni dua e lailai ka dua e levu. Ena sega ni lako tiko e liu vua na tagane na yalewa; se me liu tiko na tagane vua na yalewa. Erau na lako veitikivi me vaka na luvena tagane kei na luvena yalewa na Kalou ena dua na ilakolako tawamudu

O koya e sega ni nomu dauveiqaravi, nomu iyaubula, se dua tale na ka e vakakina.

Sa dua na ka vakaloloma ka veivakalolovirataki na nodra vakalolomataki na marama. Ke dua na tagane ena Lotu oqo e dau vakalolomataka na watina, e dau vakalolovirataki koya, e dau vosa vakacacataki koya, se dau lewa vakasaurara vua, e sega ni kilikili me taura tu na matabete. E dina beka ni sa na tabaki oti, sa na tasogo ko lomalagi; a sa rarawa na Yalo ni Turaga; ia sa lako tani, sa oti e kea na kaukauwa vakabete se na ilesilesi ni tamata koya.”

Ke dua na tamata e vakayacora tiko na veika oqo sa sega ni kilikili me soli vua na ivolatara ni curu ki na valetabu.

Au sega ni taleitaka na noqu tukuna ni’u sa raica tiko e vuqa na veika vakasisila oqo. Eso na tagane era mokuta tiko na watidra ena nodra vosa ka vakakina e ligadra. Sa dua na leqa levu ni sa vakalolovirataka tiko na tinadra na luvena e dua na tagane.

E dina ni vica na marama era vakalolomataka tiko na watidra. Ia au sega ni vosa tiko vei ira ena bogi ni kua. Au vosa tiko vei ira na tagane ena Lotu oqo, vei ira na tagane ka sa solia vei ira na Nona matabete tabu o Koya sa Cecere Sara.

Kemuni na taciqu, kevaka e dua e rogoca tiko mai na domoqu ka dau vakayacora tiko na mataqali itovo vakaoqo, au sa kaya vei iko mo veivutuni. Tekiduru ka kerea na Turaga me vosoti iko. Masuti koya me solia vei iko na kaukauwa mo tarova kina na yamemu kei na ligamu bibi. Kerea na nodratou veivosoti na watimu kei na luvemu. Sa matau vei Peresitedi Mckay na nona kaya, “E sega tale ni dua na qaqa e rawa ni sosomitaka na druka e vale” (cavuta na vosa nei J.E. McCulloch, Home: The Savior of Civilization [1924], 42 ena Coference Report, Epereli, 1935, 116). Ka qai tukuna talega o Peresitedi Lee, “Na tiki bibi duadua ni cakacaka ni Turaga o na cakava, sa i koya na cakacaka o na cakava ena loma sara ga ni nomu vale”(Harold B. Lee, Doing the Right Things for the Right Reasons, Brigham Young University Speeches of the Year, [19 Epereli 1961], 5),

Au nuidei ni ena gauna eda na tu kina ena itutu ni veilewai ni Kalou ena lailai sara na ka e tukuni me baleta na levu ni yau eda rawata ena bula oqo, se na rokovi eda rawata. Ia ena levu sara na taro titobu me baleta na nomu ivakarau ni veimaliwai e vale. Ka’u vakabauta ni o ira ga era a dau marautaka ka vakaraitaka na nodra lomana ka dokai ira na watidra kei na luvedra ena bula oqo era na rogoca mai vua na noda turaganilewa “E vinaka, a tamata vinaka ka dina… . curu ki na marau ni nomu Turaga” (Maciu 25:21).

Au na tukuna e dua tale na mataqali veivakalolomataki. Oqo e baleti ira na sa qase sara. Au vakabauta ni sega soti ni dau matau vei keda. Au nuitaka ni sega. Sa noqu masu ni sega.

Au vakabauta ni o ira na noda, e voleka beka ni o keda kece, eda dau rokova na ivakaro makawa: “Mo vakarokorokotaki rau na tamamu kei na tinamu ; me dede kina na nomu bula ena vanua sa solia vei ko Jiova na nomu Kalou” (Lako Yani 20:12)

Ia sa dua na ka vakaloloma, sa dua na ka vakasisila na nodra vakalolomataki na qase.

Sa balavu cake tikoga na noda bula, vinaka vakalevu na cakamana ni vakadidike ena gauna oqo kei na veicakacaka vakavuniwai. Ia ni sa levu cake na yabaki sa na lailai sobu mai na veika e rawa ni rawata na yago, ka vakatalega kina ena so na gauna na vakasama. Au sa tukuna oti ni levu cake sara na ka e sa sega ni vinaka ena veiyabaki ka dau vakatokai me gauna koula. Au vakavinavinakataka sara vakalevu na nodra dau veinanumi na luveda vei ira na tamadra kei na tinadra. Sa dua na ka totoka me da raica e dua na luveda yalewa se luveda tagane ena nodra dau solia na nodra gauna me ra vukea ena loloma kei na veinanumi dina e dua na itubutubu qase.

Au na vinakata oqo me’u tukuna e dua tale na ivakarau ni veivakalolomataki ka sa dau tukuni vakalevu ena tabana ni itukutuku.Oqori na ivalavala vakasisila ni nodra vakalolomataki na gone mai vei ira na qase, e vakalevu ga mai vei ira na tagane. Na mataqali veivakalolomataki vakaoqo e sega ni ka vou. E tu na ivakadinadina, ni ka oqo e lesu sara tale ki na veitabagauna sa sivi yani. Sa dua na ka vakadomobula ka lolovira. Au sega soti ni taleitaka me’u tukuna ni sa yaco tiko ena keda maliwa, ena vakalailai beka ga, na veika vakasisila oqo. Oqo e dua na ka ena sega ni rawa ni vakadonui se me vosoti tiko. Na Turaga sara ga vakataki koya e kaya: “Ia ko koya sa vakacala e dua vei ira na lalai oqo era sa vakabauti au, sa vinaka vua kevaka ka vakarubeci e domona e dua na vatu iqaqi levu, ka vakadromutaki ena wasaliwa titobu” (Maciu 18:6).

Oqori e dua na vosa kaukauwa mai vua na Tui ni Sautu, na Luve ni Kalou.

Au na cavuvosa mai na noda iDusidusi ni Lotu: “E saqata sara vakabibi na Lotu na veimataqali veivakacacani kece sara. Me vakadodonutaki vakalotu o koya e vakayacora na veitovo oqo. Ni sega talega ni vakatarai me lesi ki na dua na itutu vakalotu se soli vua na ivolatara ni valetabu. Kevaka e dua e vakayacora na itovo ca oqo, se me veiyacovi kei na dua na gone, ka qai vakadodonutaki vakalotu ka vakacurumi tale ena papitaiso, ena sega ni vakatarai me lesi ki na dua na itutu era qaravi kina na lalai, se vei ira na itabagone, me vakavo ga ke ratou sa vakadonuya na Mataveiliutaki Taumada me bokoci laivi vakaivola mai na nona ivolatukutuku vakalewenilotu na ivalavala e vakayacora.

“Kevaka e vakayacori e dua na veivakatotogani, sa nona itavi na Lotu me vukei koya e vakalolomataki, ka me veitaqomaki vei ira e rawa ni ra vakatotogani talega ena sala vata oya”(iVola 1: Mataveiliutaki ni iTeki kei na Matabisopi [1998], 157–58).

Sa dua na gauna balavu oqo na noda cakacaka tiko me baleta na leqa oqo. Eda sa vakauqeti ira tiko na bisopi, peresitedi ni iteki kei ira tale na so me ra raici ira e yaco vei ira na veika oqo, me ra vakalogavinakataki ira, me ra vaqaqacotaki ira, me ra tukuna vei ira ni veika e yaco vei ira e cala, ni veika era sotava e sega ni nodra cala, ka na sega ni yaco tale.

Keimami sa tabaka na kena pepa, sa tauyavutaki e dua na kena talevoni ka rawa me ra na vakasalataki kina na vakaitutu ena Lotu ena nodra qarava na veikisi vakaoqo, ka soli talega na veivuke mai vei ira na kenadau ena Tabana ni Veiqaravi ni Vuvale ni LDS.

Na ivalavala vaqo era ivalavala ni basulawa. E tu na kedra itotogi ena lawa. Era solia tu na dau ni vakasala, ka ra okati kina na loya kei ira na dauniveiqaravi me baleta na tiko vinaka na nodra veivuke ena talevoni oqo kivei ira na bisopi kei na peresitedi ni iteki ena vuku ni nodra icolacola ena veigauna vakaoqo. O ira mai na veimatanitu tani me ra na qiri vei ira na nodra dui peresitedi ni wasewase.

Na cakacaka ni Lotu e cakacaka ni veivakabulai. Au na vinakata me’u vakabibitaka oya. E cakacaka ni vakabula yalo. Eda gadreva me da vukei rau ruarua, o koya e vakalolomataki kei koya e veivakalolomataki. E lako na noda loloma vei koya e vakalolomataki, sa dodonu kina me da vukei koya. E lako na noda loloma vei koya e veivakalolomataki, ia eda na sega ni rawa ni vosota na ivalavala ca ka coko kina. Ni sa basuki na lawa, sa na tau na kena itotogi. Ena muria na kena sala na lawa ni vanua. Ka na muria ga na kena sala na cakacaka vakalotu, ka vakavuqa ni na dau basika ga kina na tamusuki tani mai na Lotu. Na tikina ruarua oqo erau sa tikina bibi sara ka na gadrevi me dau qarauni vakavinaka.

Ia, eda sa raica tiko, ka dodonu me da na raica tiko e veigauna, ni ena gauna sa saumi oti kina na itotogi ka sa sotavi na veika e gadrevi ena lewa dodonu, sa na dodo tiko yani e dua na liga ni veivuke dauloloma me veivuke.

Kemuni na taciqu au nanuma ni sega ni rogo vinaka na ka au tukuna ena noqu vosa vei kemuni ena bogi ni kua. E sega ni noqu inaki me vakakina. Ia e noqu inaki ga me’u veivakasalataki ki na matabete ni Lotu oqo e vuravura raraba.

Sa solia vei keda na Kalou e dua na isolisoli talei ka totoka. E salavata mai kei na dodonu me liutaki kina na cicivaki ni Lotu, me da vakaitavi ena kena cakacaka, me tu vei keda na dodonu me da vosa ena yaca ni Turaga o Jisu Karisito, me da cakacaka vaka nona dauveiqaravi yalodina, me ra vakalougatataki na tauvimate, me ra vakalougatataki na noda vuvale kei ira na lewevuqa. E dusimaka na ivakarau ni bula me da bula kina. Ena kena taucoko, ena ulabaleta yani na ilati ni mate na kena dodonu ka yacova yani na tawamudu sa tu mai liu.

E sega tale ni dua na ka e vuravura oqo e rawa ni vakatauvatani vata kaya, ni vakamareqeta, ni lomana, ni bula kilikili kaya.

“Me caudre vakakina na nomudou rarama e matadra na tamata, me ra raica na nomudou ivalavala vinaka, ka vakarokorokotaka na Tamamudou sa tiko mai lomalagi” (Maciu 5:16), sa noqu masu malumalumu ena noqu biuta tu vei kemuni na noqu veivakalougatataki kei na noqu iloloma, ena yaca i Jisu Karisito, emeni.