iYaya ni Cakacaka ena Liga ni Kalou

E sa lesi au o Peresitedi Hinckley meu tauca e dua na vosa ni vakavinavinaka ena vukudratou na Mataveiliutaki Taumada vei kemuni taucoko sara ko ni a veivuke vakaveiqaravi ena kena maroroi na bula kei na iyauqaqa ni kena oti toka ga oqo e vica na vakacaca ni tavuki ni vanua ka se yaco tikoga oqo ena noda vanua.

Kemuni na ganequ lomani, au yalovakacegu ena itavi kei na madigi cecere oqo meu vosa vei kemuni na luvena yalewa na Kalou mai na vuqa na veivanua. Eda sa mai vakararamataki ka vakatatakicaketaki ena dua na iyaloyalo ena vidio mai vei Peresitedi Hinckley. Eda vakavinavinakataka na nodrau mai tiko ena yakavi nikua o Peresitedi Hinckley kei Peresitedi Monson. Eda sa vakaukauwataki mai na nodrau veitokoni kei na veivakauqeti. Eratou sa veivakauqeti vakakina o Sisita Parkin, Sisita Hughes, kei Sisita Pingree. E tara na utoda na matasere. Au vakila na nomuni lomavinaka niu raica na matamuni. Au vakacaucautaki kemuni yadua ena nomuni cakacaka ni ivalavala dodonu ena veisiga. E dina beka ni ra raica walega e vica na tamata na nomuni cakacaka, ia era sa volai tu ena ivola ni bula ni Lami,¹ ka na cereki ena dua na siga me ivakadinadina ni nomuni cakacaka ena yalodina, solibula, kei na itavi sa “talai [kemuni] na Kalou me vakayacori kina na cakacaka levu oqo.”²

E a kaya o Elder Neal A. Maxwell, “Eda kila ga vakalailai … na inaki ni kena wasei na itavi ni yalewa kei na tagane ka vakakina mai vua na marama tina kei na matabete. Na veika oqo sa tuvanaki vakalou mai na dua tani na gauna kei na dua tani na vanua. Sa kena ivakarau me da raici ira tikoga na tamata ni Kalou me baleta na nodra matabete kei na itutu ni veiliutaki. Ia e veiwekani kei na itutu ni lewa o ya e dua na veitokoni ni veivakauqeti savasava ka vakatakilakilataki ira tiko na yalewa ni Kalou talei era bula voli ena veitabayabaki kei na itabagauna, ka vakakina ena gauna oqo. E sega ni vakarautaki na qaqa ena ivolatukutuku, ena niusipepa se ena ivolanikalou. Na kedra italanoa na yalewa ni Kalou, o ya, ena gauna oqo, sa ikoya e dua na qaqa tawa kilai ena loma ni dua na qaqa.”³

Eso vei kemuni na marama lewenilotu o ni na rairai yalolailai beka baleta ni sega ni rawa ni o ni vakayacora na veika o ni via cakava. Na veiqaravi vakatina kei na veisusu erau bolebole lelevu sara. Sa tu talega na nomuni ilesilesi ena Lotu ko ni sa vakayacora tiko vakavinaka ka vakayalomatua. Me kena ikuri, e vuqa vei kemuni, o ni cakacaka tale tikoga ka vakakina na qaravi ni nomuni matavuvale. Au lomani ira dina na yada kei ira na marama itubutubu dua era vakacolati ena bibi ni itavi vakaitubutubu. Vakararaba ko ni vakayacora tiko o kemuni na marama dokai oqo e dua na cakacaka uasivi ni nomuni saga tiko mo ni rawata na nomuni itavi ka rawata na nomuni bula. Meu vakatututaka mada mo ni sotava na nomuni bolebole vakaveisiga yadua. Vakayaco ka ena kena vinaka taucoko. Raica vakatawamudu na veika kecega. Kevaka o na vakayacora na ka oqo, ena muataki na bula ki na dua na ilakolako vou.

Au vakabauta ni ko ni via marau kece na marama ka taukena na vakacegu ka a yalataka na iVakabula. Au kila ni vuqa vei kemuni o ni saga tiko vakaukauwa me vinaka tikoga na nomuni itavi. Au sega ni vinakata meu vakalewa e dua. Au via rivarivabi na vakaraitaka na ka oqo, ia e lomaqu meu kaya yani. Ena so na gauna eda tugana voli tu vakabalavu na rarawa ni veica makawa. Eda dau vakaogai keda voli ena kauwai ena veika sa oti ka sega ni rawa ni veisautaki. Eda segata me da sogota na katuba ka lecava na mosi o ya. Ke yaco na gauna me da vosota rawa kina na veika e a vakamavoataki keda, eda na curuma “e dua na bula ni ivurevure ni vakacegu” ena vuku ni Veisorovaki, ka da na taukena na vakacegu talei ni veivosoti.⁴ Eso na mavoa e veivakararawataki ka titobu ka na rawa ga ni mavo ena veivuke mai na dua na kaukauwa cecere ka vakanuinui tiko ki na lewa dodonu sara kei na veivakalesui ena bula ka tarava. Kemuni na marama, sa rawa mo ni curuma yani na kaukauwa cecere o ya ka ciqoma na veivakacegui talei kei na sautu vinaka.

Au ririkotaki kemuni na marama ko ni sega tiko ni kila ni rabailevu sara na nomuni itavi lalai ni vinaka ena nomuni matavuvale, ena Lotu, kei na itikotiko raraba. Na nomuni veivakauqeti vinaka e sega ni wiliki rawa ka tawa vakamacalataki rawa. E kaya o Peresitedi Brigham Young: “O ira na marama lewe ni iSoqosoqo ni Veivukei sa vakaitamera na nodra caka vinaka. E rawa beka ni kilai na levu ni vinaka e rawa ni ra vakayacora o ira na tina kei na goneyalewa e Isireli? E dravusakulukulu. Na vinaka era na cakava ena salamuri ira ki na veigauna tawamudu.”⁵ Au sa vakabauta vakaidina ni sai kemuni na iyaya ni cakacaka ena liga ni Kalou ena nomuni cakacaka e vuqa, vakabibi na veiqaravi vakatina.

Ena cakacaka ni matanitu, na tagane kei na yalewa erau bibi ruarua. Sa lesia na Kalou vei ira na yalewa me ra vakaluveni ka susugi ira cake na Luvena. E sega tale ni dua na cakacaka e bibi cake. Na veiqaravi vakatina sa nodra ilesilesi bibi na yalewa. E sa drodrova yani na noqu bula kei na bula ni noqu matavuvale na veivakalougatataki tabu kei na veivakauqeti savasava mai vua na watiqu lomani, mai vei tinana, mai vei tinaqu, bubu, o iratou na luvequ yalewa lomani, kei iratou na makubuqu yalewa. Na veiwekani talei ni noqu bula vei iratou na yalewa yadua oqo ena sega ni vakamacalataki rawa. Oqo e ka dina vakabibi vei Ruth, na noqu itokani tawamudu.

Keimami vinakata mo ni kila koi kemuni o ni se goneyalewa tiko na levu ni neimami lomani kemuni. Sa rawa mo ni italai qaqa ni Kalou me vakayacori kina na cakacaka levu oqo. Ko ni sa iyau levu ka gadrevi. Eso tale na marama, e dina ga ni ra vakamau, era na sega beka ni tina. O ira era okati ena ituvaki vakaoqo, yalovinaka mo ni kila tiko ni lomani kemuni na Turaga ka sega sara ni guilecavi kemuni. Sa rawa mo ni vakayacora e dua na ka vua e dua tale ka sega ni dua tale e sa sucu me na vakayacora rawa. Ena rawa talega mo cakava e dua na ka vua na luvena e dua na marama ka sega ni rawa me cakava ga o koya. Au vakabauta ni so na idole veivakalougatataki ena yaco mai ena bula oqo kei na kena e tarava vei ira na marama e vaka ko ya na nodra ivakarau. Na veivakalougatataki kei na vakacegu dina ena tadu mai vei iko kevaka ko rawa ni lomana na Kalou “ena lomamu taucoko, kei na yalomu taucoko, kei na nomu kaukauwa taucoko, kei na nomu nanuma kecega; kei na kai nomu me vakataki iko.”⁶ E se rawa mo gugumatua tikoga vakavinaka sara ena veika o vakayacora ni ko sa italai ni Kalou me vakayacori kina na cakacaka levu oqo.

Era dau vakayavalati na marama ena veika vinaka se ca e yaco e vuravura. Ena ivakarau eso, o ira na marama vakawati kei na tina era vakatulewa ki na drodro mai ni veivakalougatataki ki na nodra vuvale. Ni ko ni tokona na veikacivi ni matabete ni watimuni ka vakayaloqaqataki ira na luvemuni tagane ena nodra itavi qaravi ni matabete, ena vakalougatataki vakalevu na nomuni vuvale. E dodonu talega mo ni vakauqeti ira na luvemuni me ra dau vukei ira era vakaleqai tu. Sa yaco me vakalougatataki na noqu matavuvale ena yabaki taucoko ni neirau veiwatini ena vuku ni nona veiqaravi tiko o na watiqu ena iSoqosoqo ni Veivukei ena tabanalevu kei na iteki. E a Peresitedi ruarua ena tabanalevu kei na iteki me vica na yabaki. Ena nona vakayacora tikoga na nona itavi ka tiko ena nona soqoni, e dau vakalougatataki na neitou vuvale ena yalo talei ni veiqaravi e dau kauta vata mai kei koya.

Ko ni lewena tiko na isoqosoqo ni marama cecere duadua e vuravura me vaka sa rogoci ena bogi nikua. Me vaka ga a kaya vei keda o Peresitedi Hinckley ena vidio, ni a vakaraitaka o Parofita Josefa Simici: “Na isoqosoqo oqo me na dusimaki ena ituvatuva sa tauyavutaka na Kalou—mai na nodra veivakasalataki o ira sa lesi me ra veiliutaki—ia oqo au sa solia vei kemuni na idola ena yaca ni Kalou, ka na marau na iSoqosoqo oqo, ka na drodro sobu mai na vuku kei na kila ka mai na gauna oqo—oqo na itekitekivu ni veisiga vinaka ni iSoqosoqo oqo.”⁷ E vuqa sara na veimadigi vivinaka sa yaco mai vei ira na marama mai na gauna e a vakayagataka kina na idola o Parofita Josefa Simici ena vukudra me vakatauvatani kei na ivakatekivu ni bula ni tamata e vuravura.⁸

Mai na ivakatekivu, era sa dau iyaya ni cakacaka ena liga ni Kalou. Ena gauna a tara kina na valetabu e Kirtland era a veivuke na marama vei ira na tamata cakacaka, me vaka e talanoataka oqo o Heber C. Kimball:

“Era a vakacakacakataki na neimami marama ena culacula kei na talitali me ra vakaisulu kina o ira era cakacaka tiko ena taravale, ia na Turaga sa kila tu na roka ni dravudravua, dredre kei na rarawa keimami a curuma yani me rawa ga kina na inaki oqo. E a oga sara vakalevu o watiqu ena vulaikatakata ena nona solibula ki na inaki o ya. E a tiko vua e 100 na bibi na vutika ni sipi, kei na nona veivuke e dua na goneyalewa lailai, e a culacula rawa kina me cula taucoko kina na nodra isulu era tara tiko na Valetabu, ka dina ga ni rawa me maroroya na veimama ni vutika ni sipi me nona, me isau ni nona cakacaka, e a sega ga ni maroroya eso me cula kina e dua na nona sitokini; ia a solia yani vei ira era oga tiko ena vale ni Turaga. E a culacula ka talitali ka vakavinakataka na isulu, e kotiva ka cula me ra daramaki, ka solia yani vei ira na tagane era oga tiko ena Valetabu, e voleka ni ko ira taucoko na yalewa ni Kirtland era talitali, culacula ka wiriwiri kei na so tale na ka ena inaki ni vakayacori na cakacaka ni Turaga.”⁹

Na wati koya na mataisau ni Lotu o Polly Angell e kaya ni tukuna vakaoqo vei ira na Parofita: “Kemuni na marama lewenilotu, sa tu ga vei kemuni na veivukei. O ira na marama lewenilotu era sa dau imatai ka yaga duadua ena cakacaka vinaka kecega. E a [liu] taumada o Meri [ki na ibulubulu me laki raica na Turaga sa tucaketale]; ia o ira na marama oqo era sa liu ena cakacaka e loma ni valetabu.”¹⁰

Sa tu vei kemuni na marama na ivakaraitaki vakalou ni veikauwaitaki kei na loloma ki na veika totoka ka veivakauqeti. Oqo na isolisoli ko ni dau vakayagataka me mai totoka vakaoti kina na neimami bula. Sa matau tu ena nomuni dau vakarautaka ka solia e dua na lesoni mo ni dau ubia na teveli ena dua na isulu totoka kei na kena senikau—sa ivakaraitaki tiko ni nomuni kauwai ka sa ituvaki ni nomuni vakasama. Dua na kena vakatautauvata, o ya ni ra soli lesoni na turaga era sega mada ga ni ra sauna na teveli ena dua na co ca! Ena so na gauna ko ni sa dau cakacaka oga sara. Ko ni dau nanuma ni kevaka ena sega ni vinaka sara na nomuni cau, ena sega ni dau ciqomi. Meu tukuna vei kemuni, o ya, ni kevaka ko ni sa vakayacora na nomuni vinaka taucoko, me vaka ga ko ni dau vakayacora, na nomuni cau malumalumu, se cava ga o ya, ena dau ciqomi tu ga ka vinaka vua na Turaga.

Ena gauna oqo, era sa caka vinaka tiko vakalevu na dauveisiko. Ena tinikarua na yabaki sa oti a kacivi o Suzy me dauveisiko vei Dora. O koya e dua na yada e sega na luvena, ka ca na nona ivakarau ka sa voleka sara me tamata vakatikitikitaki. Ena imatai ni gauna a sikovi Dora kina o Suzy, e a sotavi ga ena mata ni katuba ka sega ni vakacurumi ki loma. Ena vica na vula ka tarava, a kauta o Suzy vei Dora e dua na iloloma, ia a sega ni via ciqoma. Na gauna a taroga kina o Suzy na vuna, a kaya lesu mai o koya, “Baleta ga ni ko na vinakata e dua na kena isau.” E a vakadeitaka vua o Suzy, “Au gadreva walega na nomu veitokani.” Ni oti o ya sa taladrodro sara na veisiko. Vakamalua sa raica sara o Suzy eso na sala me vakayacora eso na ka vei Dora ka vakarorogo ena gauna e gadrevi kina. E dau tukuna talega vua me baleti ira na lewenilotu vinaka ena tabanalevu, na lesoni, kei na koniferedi, ka vakavuna me kila ni o koya talega e tiki ni tabanalevu. Na gauna sa lutu sobu tiko kina na bula nei Dora, sa laki veisiko tikoga ena veisiga o Suzy, ka yaco me rau sa veimaliwai vakavoleka sara. Na gauna sa mai leqa kina o Dora, e a madigi nei Suzy me vosa vakacaucautaki koya na marama oqo ka ra dau vakatokai koya na tamata me ko “dadatuvu” ia oqo sa qai dua na “marama totoka” ka “dua na itokani talei.”¹¹ E a kilai koya me vakataki ira e vica walega mai na vuku ni nona itavi vakadauveisiko.

Na iSoqosoqo ni Veivukei e dua na matamarama ka dua na vanua era tuberi kina na marama me ra toroya cake kina na nodra vakabauta ka vakayacora na veicakacaka vinaka. Me vaka ga e dau cavuta vakawasoma o Peresitedi Hinckley, eda gadreva kece na itokani. Na veitokani e vakasinaiti keda ena lomavinaka kei na loloma. E sega ni vakatabakidua ga vei ira na gone se qase, vutuniyau se dravudravua, na tawavanua se tamata rogo. Se cava ga na keda ituvaki eda gadreva kece sara e dua me na vakarorogo vei keda ena veivakabauti, vakayaloqaqataki keda ena gauna eda gadreva kina, ka tuberi keda ki na gagadre me da caka vinaka sara ka uasivi dina. Na iSoqosoqo ni Veivukei e tuvanaki me dua na ikovu ni veitokani, ka sinai ena yalo veivakabauti ka vakavurea mai na loloma kei na rawa ka, ka ni kena isoqoni, sa ikoya ni oqo e dua na matamarama.

Na soqoni ni iSoqosoqo ni Veivukei e sa kaburaki yani ki na vuqa na matanitu e vuravura. Sa dua na ka vinaka me da nanumi ira na marama ena nodra soqoni vata ena veivanua me ra wasea vata na itukutuku vata ga eda rogoca tiko ka me da bula vata ni da sa veitokani. E dua na marama lewenilotu mai Iciopea e a tiko talega ena dua na soqoni vakaoqo e Fredericksburg, Virginia, ka a vakaraitaka, “Keimami a dabe vata vakaveitokani, marama tina kei na luvei keimami yalewa, ia keimami sa tucake vata vakamarama lewenilotu.”¹²

E dua na goneyalewa daukaulotu ka kaulotu tiko mai Thailand e a vola, e na nona a dabe vata kei ira na marama veitacini e Bangkok ena kakaburaki ni yabaki sa oti. E kaya na daukaulotu, “Au sa vakaukauwataki sara mai vei ira na ilawalawa lailai oqo ni marama ni Thailand, ka ra saga me ra muria na ivakasala mai vei ira na marama mai Salt Lake era se bera vakadua ni ra sota.”¹³ E sega beka ni ka talei me da vakila na ivau ni matamarama ka semata yani na wasawasa kei na veiuciwai ena veimatanitu ni da duavata ena soqoni oqo. Sa dina sara ni sa vakayagataka na idola o Parofita Josefa Simici ena gauna a sotava kina e dua na ilawalawa lailai ni marama mai Nauvoo me tauyavutaka kina na iSoqosoqo ni Veivukei ena 1842!

Au gadreva meu kaya e vica na malanivosa vei kemuni na goneyalewa: Sa tiko e dua na nomuni madigi bibi ena matamarama cecere oqo. E vuqa vei kemuni ko ni sa vakaedaumeni ena dua na ivakadinadina ni kosipeli vakalesui mai i Jisu Karisito. Ena ivakadinadina o ya, kei na nomuni kaukauwa vakaitabagone, veivakauqeti, kei na kila ka, sa rawa mo ni ciqoma na veivakalougatataki e lako mai ena kena vakayacori na ilesilesi mo ni “italai ni Kalou me vakayacori kina na cakacaka levu oqo.”

E dua na goneyalewa lewenilotu a wasea na nona nanuma me baleta na iSoqosoqo ni Veivukei. E a kaya o koya ni a tubu cake ena dua na tabanalevu ka ra a kauwaitaki koya vakalevu o ira na marama ekea, ena gauna mada ga a tiko kina ena Goneyalewa, o koya gona ni gauna sa dewa kina ki na iSoqosoqo ni Veivukei e a taleitaka dina o koya ka vakakina o ira. E a raica rawa sara o koya na “veimataqali ituvaki ni tamata yadua, na gagadre, itukutuku yadua ni tamata kei na yabaki ni bula ena loma ni iSoqosoqo ni Veivukei,” ka qai kaya kina, “Ia oqo, sa tu e dua na noqu ilawalawa ni itokani e semata yani na veiyabaki e vuqa—mai na gauna ni gone ki na bubu vakatolu kei na veika e umanaki e loma.”¹⁴

Sa tu oqo e matamuni ra goneyalewa e dua na siga ni mataka cecere. Ena sega beka ni vaka sara na veika ko ni a tuvanaka tu, ia ena rawa me totoka na kena veivakacegui ka rawa ni rawati kina ena veika vinaka cecere. Vei kemuni na goneyalewa ko ni na veitokani kei ira na marama matua, bula sotava, ka savasava ni sa dua oqo na madigi ka veivakalougatataki.

Na wati Peresitedi Hinckley lomani, o Marjorie Pay Hinckley, a kaya vakamatata vakaoqo: “Eda sa cokoti vata ena ka oqo. Eda veinuitaki, sa dina, eda veinuitaki, vei keda eda sa qase keimami gadrevi kemuni na gone. Ka vakabauta, ni ko kemuni na gone ko ni na gadrevi keimami na sa qase. Oqo e dua na ka dina ni bula veimaliwai vakatamata sa ikoya na yalewa ena gadreva na yalewa. Eda gadreva na veitokani e titobu ka veivakacegui ka dina. Na veitokani vakaoqo sa ivurevure ni veivukei. E gadrevi me da vakavoutaka ena veisiga na noda vakabauta. E dodonu me da veitauriliga ka tara cake na matanitu me rawa kina ni tete yani ka robota na vuravura taucoko.”¹⁵

Kemuni na marama lewenilotu, oi kemuni na liga ni cakacaka vata ena matanitu, ka sa volai na yacamuni ena ivola ni bula ni Lami,¹⁶ me tomani tikoga na mua ki liu. Mo ni toso ki liu ena vakabauta kei na yalo raramusumusu. Kakua ni vakatarai Setani se nona veirawati butobuto me vakauqeti kemuni. Kakua ni soli kemuni vua na meca¹⁷ se vakatarai koya me vakacacana na isolisoli ni Kalou duatani, na vakarorogo ki na Yalo ni Turaga ka tu vei kemuni. Me dusimaki kemuni na Yalotabu ki na yalo vakalou ena nomuni vakasama kei na cakacaka ena nomuni dodoliga yani vei ira na tamata ena loloma kei na loloma vakalou, sa noqu masu ena yaca i Jisu Karisito, emeni.