2009
Reirei Taekan Reirei Aika Koaua
Eberi 2009


Rongorongo man te Moani Beretitentii

Reirei Taekan Reirei Aika Koaua

Tamnei
President Henry B. Eyring

E a tia n iai te buaka imarenan te oota ao te roo, imarenan te raoiroi ao te riaboro, ma imwain ae karikaki te aonaaba. E teimatoa ni waaki te buaka, ao te kabuanibwai e tara n rikirake. Ngaira ni kabane iai kaain ara utu aika ti tangiriia ake a tia ni karawawataaki man ana mwakuri n urubwai Taatan, are e na karika te mwebuaka nakoia natin te Atua. Angiina ma ibuakora, a tia n aki matu n te tairiki. Ti a tia ni kataia n karin bwaai aika tamaroa nakoia aomata ake a reke ni mwaakan te roo. Ti a tia n tangiriia. Ti a tia ni karaoa te banna ae te kabanea n tamaroa nakoia. Ti a tia n tataro mwaaka ibukiia. Te burabeti ae wanawana n taai ake ngkoa e anganiira taian reirei ibukin te korakora riki teuana are ti na aki rangin n tabeakinna ao ni karaoa ae uarereke ibukina.

Aramwa bon aia tia kariiri ana aomata ake iaon kawaia n kamaunaaki irouia aia kairiribai. Akea te bwai ae kona ni karaoia, ni kaitara te buaka anne, ngaia are e a iangoia. E kona ni katei bwaai ake e na kona ni kamanoia iai ke e kona n reireiniia taan buaka, ke ni karaoi bwaai ni buaka. Ma ti ana kantaninga ibukin te tokanikai bon ti man karekean ana ibuobuoki te Atua, ao ibukin anne e ataia ae a na riai n rairi nanoia aomata. Ngaia are e a rinea moa te bwai teuana ae nako man te tamnei: “Ao ngkanne, ibukina bwa te taeka ae kabwarabwaraaki iai ana konabwai ni kairiia aomata bwa ana karaoa ae eti—eng, iai riki rakan korakorana iaon aia iango n aomata ake iai aia kabaang, ke te bwai riki teuana, are e a tia n riki nakoia—ngaia are e iangoia Aramwa bwa e riai bwa a na kata tamaroan ana taeka te Atua” (Aramwa 31:5).Kaukan te Iango ao te Nano

Ana taeka te Atua bon reirei aika a tataekinaki iroun Iesu Kristo ao Ana burabeti. E ataia Aramwa bwa iai mwaakan taeka n reirei aikanne aika korakora. A kona ni karikiia aomata bwa a na kona n noori bwaai n tamnei ae aki kona n nooraki iroun te aomata. Ao a kona ni karikiia aomata bwa a na kona n namakina ana tangira te Atua ao tangiran te eti. Te Tia Kamaiu e kabonganai mwaaka akana uoua aikanne, e buokiira ni kaotaira ao ni kaukii naano, ni mwakoron te Doctrine and Covenants 18 ngke e tabe n reirei taekan Ana reirei nakoia ake e tangiriia bwa a na beku Ibukina n riki bwa mitinare. Ngkai ko tabe ni kakaouongo, iangoa te ataeinimwaane ae aki tauraoi ni butimwaea te nako ni mitinare. Aio te anga ae kona te Tia Reirei n reireiniia uoman Ana toro ao te anga ae ko kona n reirei Ana reirei nakon te ataeinimwaane ae ko tangiria:

Ao ngkai, Oliver Cowdery, I taetae nakoim, ao nakon naba David Whitmer, n aron te tua; bwa E kairoroia aomata ni kabane bwa a na rairi nanoia, ao E taetae nakoia ao riki nakon Bauro ae au abotoro, bwa a weteaki n aron weteakin Bauro.

Uringa aron kakawakin temanna te aomata imatan te Atua (tara D&C 18:9–10).

E moanna n taekina aron onimakinaia Irouna. Imwiina ao e kairi nanoia Nakoina n taekina aron ana tangira te Tama ao Ngaia ibukiia aomata ni kabane. Imwiina ao E nakon aan Ana reirei. E kabwarabwara aron ara tangira Nakoina:

Bwa, nooria, te Uea ami Tia Kamaiu e rinanon te mate n te rabwata; ngaia ae mate ibukiia aomata ni kabane, bwa aonga aomata ni kabane n rairinanoia ao n nakoina.

Ao e a tia n uti man te mate, bwa E aonga ni uotia aomata ni kabane Nakoina n te kawai n rairannano.

E taku bwa korakorara kimwareireina ngkana e raira nanona te aomata! (tara D&C 18:11–13).

Ngke e a tia n anganaki te reirei n Ana mition bwa e na kaotai nanoia, E anganiia Ana tua, bwa a weteaki bwa a na tataekina taekan te rairannano nakoia ana aomata (tara D&C 18:14).

N tokina, E kauki mataia bwa aonga ni kona n noora are itinanikun te roki. E kaoti nakoia aroia n taai aika ana roko, are e kabwarabwaraaki n te baire ni kamaiu, are tina bane n roko iai. E tuangira aron te reitaki ae tamaroa, e uaana te anga ara bwai ni kabane bwa ana kukurei iai:

E taku te Tia Kamaiu bwa ngkana ti rawawata ni katoa bong n tang n rairananom nakoia, ao ni uota te aomata ae ti temanna nakoina, ao ti na karekea te kimwareirei ma te aomata anne n abanuean te Tama!

Ao ngkai, ngkana e na korakora kimwareireim ma te tamnei ae ti teuana are ko a tia n uotia nakoiu nakon abanuean Tamau, a na korakorara kimwareireira ngkana ti uoti tamnei aika mwaiti Nakoina! (tara D&C 18:15–16).

Inanon kibu n taeka tabeua aikanne, E anga reirei ni kauki nanora nakon Ana tangira. Ao E anga reirei bwa e na kauki matara bwa ti aonga n noori koauan tamnei, ae e aki kona n nooraki n iango ae aki kaonaki n Tamnein te Koaua.

Ti Na Kanga n Anga Reirei

Kainnanoan kaukan maata ao naano e tuangiira bwa ti na kanga n reiakin taian reirei. E karekea korakorana te rerei ngkana e kakoaua te Tamnei ae Raoiroi bwa e koaua. Ti katauraoia naake ti reireia, nakon ara kabanea n tamaroa, bwa e na karekea ana wirikiriki te tamnei ae maraara. Anne e karekea teutana te onimaki iroun Iesu Kristo. E karekea teutana te nanorinano, teutana te ingainga n nano n anga ngaiia nakon ana kantaninga te Tia Kamaiu. Te aomata are ko na buokia e kona n iai irouna te onimaki ae aki tau, ma ko kona n anaa nanon neienne ke teuanne bwa e na kakoaua. Ko kona iaon anne, ni karekea te koaua mairoun temanna mwaakan te reirei. E kona te koaua ni katauraoa te aomata bwa e na butimwaea te koaua anne. Ni bebetena e kona te ongora nakon reirei n unika koraan te onimaki n te nano. Ao riki koraan te onimaki ae uarereke iroun Iesu Kristo e karekea te Tamnei.

Iai ara tararua iaon are bon ara katauraoi. Ti kamwatebwai ana taeka te Atua man booki aika tabu ao n reiakinan aia taeka burabeti aika maiu. Ti aki mamatam ao n tataro bwa ti aonga ni karekea te Tamnei ibukira ao te aomata are ti na reireinna.

Bukina bwa ti kainnanoa te Tamnei ae Raoiroi, ti riai n rangin ni karaurau n iango n aki riaon reirei aika koaua. Te Tamnei ae Raoiroi bon Tamnein te Koaua. E karekeaki kakoauakina man totokoan te aki karaurau n iango ao te raitaeka nakon oin am iango. E kona ni matoatoa karaoan anne. Ko tangira te aomata ae ko kataia ni kaunga. E kona teuanne ke neienne n tia n aki tabeakina te reirei are e a tia n ongo. E rangin n anainano katakin karaoan te bwai teuana ae boou ke e kamiimi. Ma ti kaoa te Tamnei ae Raoiroi bwa raora ngkana ti karaurau n reirei tuua aika koaua.

Teuana te kawai ibukin totokoan ke kanian reirei aika bure bon man rinean ae beebete n ara reirei. E karekeaki te kamaiuaki man te bwai ae beebete anne, ao teutana ae bua. Ti ata anne bwa e a tia n tuangiira te Tia Kamaiu bwa ti na reireiniia ataei te kabanea ni kakawaki n reirei nakoia ataei aika uarereke. Kakauongo nakon Ana kaetieti: Ngkana iai natiia kaaro i Tion, ke n ana titeiki ake a tia ni baireaki, e na mena te bure iaoia kaaro ngkana aki reireiniia natiia taekan te rairannano, te onimaki iroun Kristo Natin te Atua te mwaane ae maiu, te bwabetito, ao ana bwaintuaraoi te Tamnei ae Raoiroi man katokaan te bai, ngke e koro waniua aia ririki ni maiu (tara D&C 68:25).

Ti kona n reireina te ataei bwa e na ata ana reirei Iesu Kristo. Ngaia ae e kona, ma ana ibuobuoki te Atua, n reirei taekan taian reirei n te anga ae beebete.

Moan Taai Ni Karaoia

E korakora ara tai ma aika uarereke. Te tai ae moan te tamaroa n anga reirei bon ngke a moan ikawai rake iai ataei, te tai are a bon tiku naba n taneiai nakon ana kabwakabwaka aia kairiribai aika a mamate ao e na bae ni kangaanga irouia n te tai ae aki maan imwain ae ana kanganga irouia bwa ana ongo taekan te koaua ibuakon karongoaia n oin aia kangaanga.

Te karo ae wanawana e aki kona ni mwaninga taekan ikotakiia ataei ni kabane bwa ana reirei taekan Iesu Kristo. E karako aekaki aikanne ni kabotauaki ma korakoraia kairiribai. Bwa ni katoa aua ao mwaakan te reirei e wakinaki ni maiun te ataei ae uarereke, e kona n ae tebubua te aua taian rongorongo ke tamnei aika aki butimwaea ke n aki tabeakina koauan te kamaiu.

Te titiraki e na aki kangai bwa ti a rangin ni kua ni katauraoa te reirei ke e na tikiraoi riki ngkana ti kaniia man ti karaoan te takakaro ni kukurei ke e a moanna n iangoia te ataei bwa ti a manga rangin n riao n ara anga reirei. E riai te titiraki ni kangai, “Ibukin uarereken te tai ao angaraoin te tai, tera taeka n reirei mairou ae na kakorakoraia ni kaitarai buakanaia n aia onimaki ake a na bon roko?” Taeka aika ko taekin n te bong aei tao bon taeka ake a uring. Ao te bong aei e na kitaniira n te tai ae aki maan.

A nako ririki, ti reiakin taekan reirei nakon ara kabanea ni kona, ma e ngae n anne ao a teimatoa tabeman n aki kaeka. Iai te kananokawaki n anne. Ma iai te kantaninga n tauan mwiia utu n booki aika tabu. Iangoa Aramwa te Ataei ao Enoti. N aia tai n rawawata, a uringa ana taeka tamaia, taekan ana reirei Iesu Kristo (tara Enoti 1:1–4; Aramwa 36:16–19). E kamaiuia. Am reirei ibukin te reirei ae tabu anne e na ururingaki.

Korakoran Mwiin te Reirei ae Teimatoa

Uoua nanououa aika a kona n rio n am iango. Ko na bae n iangoia bwa ko ata raoi te reirei are ko na anga. Ao ngkana ko a tia ni kataia n reireia, ko na bae n titiraki n am iango bwa bukin tera ngkai ko aki kona n noori bwaai aika tamaroa ma iai.

N au utu ao iai karakinan te ataeinaine ae iai irouna te nano ni kan wakina te reirei ngkai e kakoauaki bwa e a tibwa bwabetitoaki ma ana reirei ae aki tau. Te koaua are mwiin ana reirei e tuai toki e anganai te taotaonaki n nano n tataninga uaana man oin korakorau.

Mary Bommeli bon tibutoru te aine. I tuai man kakaitibo ma ngaia. E ongo tibuna te aine ngke e taekina ana karaki ao e koroia.

E bungiaki Mary n 1830. Mitinare a reireiniia ana utu i Switzerland ngke 24 ana ririki. E teimatoa ni maeka ni mweengana, n raranga ao ni kaboinako kunnikai ni buoka ana utu n aia tabo ni man ae uarereke. Ngke a ongo ana utu te reirei n ana euangkerio Iesu Kristo are e kaokaki, ataia bwa e bon koaua. A bwabetitoaki. Mwanen Mary a weteaki bwa a na nako ni mitinare, n akea aia baeki ni mwane ke aia baeki ni mwamwananga (a onimakina te Uea bwa e na katauraoi ibukiia). Nikiran te utu a kaboi nako aia bwai bwa a na nako America bwa ana bootaki ma Aika Itiaki.

E aki tau te mwane ibukiia ni kabane. E anga nanona Mary bwa e na tiku bukina bwa e namakinna ae kona ni karekea ae tau man ana waewae ibukin maiuna ao ibukin kantokana. E mwananga nako Berlin ao nakon mweengan te aine ae kabooa bwa e na waei kunnikaia kaain te utu. E maeka n ana ruu te toro e bairea ana mitiin n itutu ni mweengana n ana tabo ni matu.

E boni kaitaraa te tua reiakinan reirein Ana Ekaretia Iesu Kristo Ibukiia Aika Itiaki Ni Boong Aika Kaitira i Berlin. Ma e aki kona n taua te rongorongo ae tamaroa Mary bon irouna. Te aine n te auti ma raoraona a ikotaki ni katobibia te mitiin n ongora ana reirei ainen Swiss. E taekina aron kaotin te Tama are i Karawa ma Iesu Kristo nakon Iotebwa Timiti, rokoia anera, ao Ana Boki Moomon. Ngke e roko n rongorongon Aramwa, e reirei taekan te Mangauti.

E karika te kanganga teutana n ana itutu. N taai aikanne ao a mwaiti ataei aika mate n uarerekeia. Aine ake a katobibia te mitin n itutu a tia ni mate natiia ni uarerekeia, tabeman e raka iaon temanna natiia. Ngke e reirei taekan te koaua Mary, bwa ataei aika uarereke bon ngaia taan reitanako te aba n uea ae te tiretio ao bwa aine aikanne ana kona ni manga kaitibo mangaia ao ma te Tia Kamaiu ao Tamara are i Karawa, a tinako ran ni mata man mataia aine. E tang naba Mary. Rani mata ake a bwaro a kamwaimwaka te kunnikai are e waeia Mary.

E karika te kanganga ae korakora riki ana reirei Mary. E ngae ngke e tuangiia aine Mary bwa ana aki taekina te bwai ae e a tia n tuangiia, a bon taekinna. A tibwaua te reirei ae moan te kakukurei ma raoraoia. Ngaia are n te tairiki teuana ao iai te karebwerebwe n te mataroa. Bon te bureitiman. A uota Mary nakon te karabuti. Iaon kawaia ao te aine e tuanga te bureitiman aran te tiamoti are e na tei imatana imwain te moaningabong are imwiina. E titiraki ngkana iai ana utu. E titiraki bwa ngaia te tama ae tamaroa ao te bu mwaane ae raoiroi. E matangare te bureitiman ngke e kabwarabwara te tiamoti bwa te aomata ae korakora kaubwaina ao karineana n te aonaaba aei.

Ngke a roko n te karabuuti e tuatua ibukin te bentira ao tabeua beeba Mary. E korea te reta nakon te tiamoti. E korea rongorongon Mangautin Iesu Kristo n aron are e kabwarabwaraaki n Ana Boki Moomon, taekan te aonaaba n tamnei, ao bwa a na manra ana tai n iango te tia moti n iangoa maiuna imwain anganakina te kabanea ni moti. E ataia bwa e na rawata riki ana rairannano are e na urua nanoia ana utu ao ni uotia nakon te nanokawaki ae korakora. E koroboki ni kabanea te tairiki anne. N teingabong anne ao e tuanga te bureitiman bwa e na uota ana reta nakon te tia moti. E karaoia.

Imwiina ao e kaoaki te bureitiman iroun te tiamoti nakon ana aobiti. Te reta are e a tia ni koroia Mary bon te kakoaua ae aki kona ni kakeweaki bwa e a bon tia n tataekina te euangkerio ngaia are e bon urua te tua. Ibukin aei, e bon aki maan imwiina ngke e a manga oki te bureitiman nakon ana ruu ni kabureaki Mary. E tuanga bwa a kamaunaaki ana bure ni kabane ao ngkai e a inaomata n otinako. E a tia ana reirei ibukin kaokan ana euangkerio Iesu Kristo ni kauki maata ao naano ni karinna n te karabuti. Ma taekinan te reirei irouna iaon te rairannano nakon te tiamoti ngaia are e a kaotinakoa man te karabuuti.1

Kaetan Aroia Kanoaia Am Kariki

E kairoroia tiaki ti aine ake a katobibia te mitin n itutu ao te tia moti ana reirei Mary Bommeli. Tamau, tibuna te mwaane, e taetae nakoiu n te tairiki anne ngke e nang mate. E taekina te kimwareirei n te manga reitaki ae a kaan n te aonaaba n tamnei. I kona n noora raneanean otan taai ao te moangare n te bwaretaiti ngke e tabe ni maroroakinna ma te aki nanokokoraki.

N te tai teuana ao I titirakinna ngkana iai ana rairannano aika e na karaoi. E matangare. E karaurau ni ngare ngke e taku, “Akea, Hal, I a tia n rairannano inanon maiu, ni katoa bong, n te tai are I kainnanoia iai.” Reirein te bwaretaiti are e angareirei iaona Mary Bommeli nakoia aine e bon koaua nakon natina te mwaane. Ao te reirei are e angan te tia moti Mary e a tia ni bita maiun au karo nakon ae tamaroa. Anne bon tiaki tokin ana reirei Mary Bommeli. E na kanakoa tauan mwiin ana taeka ni kanakoi reirei aika koaua nakoia ana kariki ana utu ake a tuai ni bungiaki. Bukina bwa e kakoaua ae te tia rairaki ae boou e atai reirei ni koaua aika e na reirei iaona, a na bon kaukaki mataia ao nanoia ana kariki, ao ana kakorakoraaki n tain te buaka.

Am bakatibu ana reirei taekan te euangkerio i bon irouia ibukina bwa kam reirei iai. E kona te reirei ni karaoa riki ae bati irarikin are kaukan naano nakon bwaai n tamnei ao naano nakon ana tangira te Atua. Ngkana te reirei anne e uota te kimwareirei ao te rau, bon iai naba te mwaaka are e kona ni buokiia aomata n tibwaua te euangkerio. N aroia aine ake i Berlin, aki kona am kariki ni kaawakin rongorongo aika raraoi irouia.

I rangin ni kakatonga ni maeka n te tai are ngke ngaira ao ara utu iai iroura bwaninin te euangkerio are e a tia ni manga kaokaki. I rangin ni kakatonga n ana mwakuri n tangira te Tia Kamaiu ibukira ao ibukin te euangkerio ake E a tia n anganiira. I tataro bwa ti na tibwauai taeka aikanne ma naake ti tangiriia. I kakoaua bwa te Atua te Tama e maiu ao E tangiriia ni kabane Natina. Iesu Kristo bon Ti Ngaia Ana Riki Temanna n rabwata ao ara Tia Kamaiu. I ataia bwa E a tia n uti, ao I ataia ae ti kona ni kaitiakaki rinanon te karinerine nakon taian tua ao otenanti n Ana Euangkerio Iesu Kristo.

Bwaai aika a na taraaki

  1. Tara Theresa Snow Hill, Life and Times of Henry Eyring and Mary Bommeli (1997), 15–22.

Kamataata n te Tamnei iroun Michael T. Malm

Rawetamnei iroun Christina Smith