Mo Tu Vakarau

Na vanua cava ga au tiko kina ena siga se bogi, e dau toka ga e yasaqu e dua na tavaya lailai ni waiwai olive. Oqo na kena au dau biuta toka ga ena loma ni drowa ni desi e noqu valenivolavola. E dua e tiko e noqu taga niu dau cakacaka e tautuba se veilakoyaki. E dua talega e tiko ena kovate ni valenikuro e noqu vale.

Na kena oqo e tiko kina e dua na tikinisiga. Oqo na siga e vakayagataki kina na kaukauwa ni matabete me vakatabuya kina na waiwai savasava me ra vakabulai kina na tauvimate. O ira na cauravou lewe ni Matabete i Eroni kei ira na tamadra era na nanuma ni sa sivia tale beka na noqu vakavakarau.

Ia na veikacivi ena siga se tukituki e katuba ena bogi ena dau yaco mai vakidacala. E dua ena kaya beka, “Kerekere, ni gole mada mai vakatotolo?” Ena vica na yabaki sa oti, a qiri mai e dua na tama mai valenibula. A laucoqa ka kolotaki yani me 50 na fute (15na mita) na luvena yalewa yabaki tolu ni a takoso tiko e gaunisala vei tinana ki tai kadua. Niu sa yaco yani e valenibula, sa vakamamasu o tamana me vakabulai o luvena ena kaukauwa ni matabete. Eratou a sega sara ni vakadonuya na vuniwai kei na nasi me keitou cereka na ilati palasitika meu livia na waiwai ki na mavoa levu sa vadretitaki tu vei goneyalewa. A kaya vakatotolo sara vei au e dua na vuniwai, ena domo e vakasecudru, “Vakatotolotaka na ka mo na cakava. Sa voleka ni mate o koya.”

A cala o koya. A bula na goneyalewa, ia a yaco na veibasai ni ka e tukuna na vuniwai, a sega walega ni bula, ia a vulica me lako tale.

Ni yaco mai na veikacivi o ya, au sa tu vakarau. Na vakavakarau e sega walega ni tiko vei keda na waiwai vakatabui. E tekivu ni se bera sara ni yaco mai na leqa ka gadrevi kina na kaukauwa ni matabete. O ira era sa vakarau tu era na ciqoma na veikacivi.

Na vakavakarau e tekivu ena matavuvale, ena kuoramu ni Matabete i Eroni, ka vakabibi ena nodra dui bula yadudua na cauravou. E dodonu ki na kuoramu kei na matavuvale me ra veivuke, ia na vakavakarau ga ena mana sai koya na kena era cakava na cauravou era na tu yani ki na ivotavota cecere o ya ni matabete dauveiqaravi ni Kalou.

Na nodra ivotavota na itabatamata tubu tiko mai ni lewe ni matabete e uasivi cake sara mai na vakavakarau ni kena vakadrodroi sobu mai na kaukauwa ni Kalou me ra vakabulai kina na tauvimate. Na vakavakarau o ya na gole yani ka cakava na veika cava ga e gadreva na Turaga me vakayacori ena kena vakarau tiko ko vuravura ena Nona lesu mai. E sega ni dua vei keda e kila na ilesilesi cava ena tarava mai. Ia eda kila na veika meda vakavakarau tiko kina, ka meda tu vakarau oi keda yadudua.

Na veika o na gadreva ena gauna bibi eso ena laki vakatorocaketaki ena veigauna ni nomu veiqaravi tudei ni talairawarawa. Au na tukuna vei kemuni e rua na ka o na gadreva kei na vakavakarau mo tu vakarau kina.

Na imatai mo vakabauta tiko. Na matabete sai koya na lewa me cakacaka kina e dua ena yaca ni Kalou. Sai koya na dodonu me kaciva kina na kaukauwa kei lomalagi. O koya gona, mo vakabauta ni bula tiko na Kalou ka sa nuitaki iko o Koya ka vakadonui iko mo vakayagataka na Nona kaukauwa me baleta na Nona inaki.

E dua na ivakaraitaki mai na iVola i Momani ena vukei iko mo raica na nona vakavakarau e dua na tamata. E dua na lewe ni matabete o Nifai a solia vua na Turaga e dua na ilesilesi dredre. A talai koya na Kalou me laki vakasalataki ira na tamata ca me ra veivutuni ni bera ni ra vakamatei. Ena loma ni nodra ivalavala butobuto kei na veicacati era sa veivakamatei vakai ira. A sega mada ga ni vakayalomalumalumutaki ira na nodra rarawa me ra veivutuni kina ka talairawarawa vua na Kalou.

Ena vuku ga ni nona vakavakarau o Nifai, a vakalougatataki koya na Kalou me vakayacora rawa kina na nona ilesilesi. Ena Nona vosa ni loloma kei na veivakaukauwataki vei Nifai, sa dua kina na idusidusi vei keda:

“O sa kalougata Nifai ena veika ko sa vakayacora; au sa raica ni ko sa gumatua ni vunautaka vei ira na tamata oqo na vosa kau sa tukuna vei iko. Ko sa sega ni rerevaki ira, ka sega ni segata mo bula, ia ko sa segata ga mo vakayacora na lomaqu ka muria na noqu vunau.

“Ia au na vakalougatataki iko me tawamudu ni ko sa gumatua sara ni kitaka na ka oqo; au na qisi iko mo kaukauwa ena vosa kei na nomu itavi, ena vakabauta kei na cakacaka; io, ena vakayacori kece na veika ko sa tukuna ni ko sa dau kerea ga na veika sa lomaqu.

“Raica ko iko ko Nifai, ia koi au na Kalou. Raica, au sa yalataka vei iko ena matadra na noqu agilosi, ni ko na lewai ira na tamata oqo ka yavita na qele ena dausiga, na mate dauveitauvi kei na rusa ena vuku ni nodra ivalavala ca.

“Ia au na solia vei iko na kaukauwa, na ka kecega ko na vauca e vuravura ena vauci mai lomalagi; ia na ka kecega ko na sereka e vuravura ena sereki mai lomalagi; o koya ko na lewai ira kina na tamata oqo.”¹

Me vaka ga a tukuna vei keda na itukutuku mai na iVola i Momani, era a sega ni veivutuni na tamata. Sa qai kerea o Nifai vua na Kalou me veisautaka na draki. A kerea na cakamana me ra digitaka kina na tamata me ra veivutuni ena vuku ni dausiga. A yaco mai na dausiga. Era a veivutuni na tamata, ka ra vakamamasu vei Nifai me vakatauca mai na uca na Kalou. A qai kerea vakakina vua na Kalou ka raica kina na Kalou na dei ni nona vakabauta.

A sega ni yaco mai na vakabauta o ya ena gauna e gadreva kina o Nifai, e sega talega vakakina na nona veivakabauti vei Nifai na Kalou. A rawata na vakabauta cecere o ya kei na veivakabauti ni Kalou ena nona yaloqaqa kei na cakacaka gugumatua ena veiqaravi vua na Turaga. Oi kemuni na cauravou ko ni sa tara cake tiko na vakabauta o ya ena gauna oqo me baleta na veisiga ni mataka ena gauna ko ni gadreva kina.

Ena rairai dua beka na itavi lailai ni kena volai na itukutuku ni bose ena kuoramu ni dikoni se ivakavuvuli. O ira na cauravou ena veiyabaki sa oti era a dau vola na veika sa vakadonui kei na kena vakayacori mai vei ira na cauravou era qase cake toka ga ena vica na vula mai vei ira. O ya na veivakabauti ni Kalou a kacivi ira era se qai yabaki 12 ki na Nona cakacaka ka ra dusimaki voli ena ivakatakila. Eso vei ira na sekeriteri ni kuoramu ni veiyabaki vuqa sa oti era sa mai lewena oqo na matabose vakatulewa ni Lotu. Era sa mai wilika oqo na itukutuku ni bose era vakarautaka mai na tani. Ka sa drodrovi ira oqo na ivakatakila me vaka ga a yaco vei ira na iliuliu era a veiqaravi kina ni ra se cauravou vakataki kemuni. Era sa tu vakarau me ra vakabauta ni sa dau vakatakila mai na Kalou na Nona lewa, ki na veika lalai mada ga, ena Nona matanitu.

Ia oqo, sa kaya na Turaga ni sa nuitaki sara o Nifai baleta ni na sega ni kerea vua na Kalou na veika e sega ni vaka na loma ni Kalou. Na gadrevi ni nona nuitaki o Nifai, sa gadreva na Turaga me vakadeitaka ni vakabauta o Nifai na ivakatakila, vakasaqara, ka vakamuria. Na nona cakacaka gugumatua ka vakauqeti tiko mai vua na Kalou a tiki ni nona vakavakarau o Nifai ena matabete. Mo vakavakaru vakakina.

Au raica ni sa yaco tiko oqo. Ena vica na vula sa oti au a rogoca kina na nodra vosa eso na dikoni, ivakavuvuli, kei na bete e veivakauqeti sara ka kaukauwa me vaka ga e dau rogoci ena koniferedi raraba. Ena noqu vakila na kaukauwa sa soli vei ira na lewe ni matabete gone, au raica rawa e dua na itabatamata tubucake tiko mai ni sa tubu vakavoliti keda, me vaka sa ua levu mai. Sa noqu masu o ira vei keda ena itabatamata oqo eda a lako mai liu vei ira meda na tubu cake vata ena ua levu. Na vakavakarau ni Matabete i Eroni sa veivakalougatataki vei keda kece ka vakakina vei ira era na laki veiqaravi ki na nodra itabatamata kei na veiitabatamata ena tarava mai.

Ia, e sega ni vinaka taucoko tu o Saioni. E sega ni ra dau vakavakarau kece o ira na itabagone. Oqori sa nodra digidigi ga. Sa vakatau ga vei ira na nodra lewa. Oqori na salatu ni Turaga kei na Nona ituvatuva lomani. Ia, e vuqa na cauravou e lailai wale se sega sara ni ra tokoni ka vukei ni ra vakavakarau. Oi keda eda rawa ni veivukei eda na soli itukutuku vua na Turaga. Na tama e vakawalena se vakataotaka na vakatorocaketaki ni vakabauta nei luvena tagane se gugumatua me vakauqeti vakayalo kina ena sotava na rarawa ena dua na siga. Ena yaco dina na ka oqo vua e dua sa nona ilesilesi me vukei ira na cauravou vakaoqo me ra digidigi vakavuku ka vakavinaka ena nona gauna ena matabete ni vakavakarau.

Na ikarua ni ka era na gadreva o ya na yalonuidei ni sa rawa me ra kilikili kaya ki na veivakalougatataki kei na veivakabauti sa solia vei ira na Kalou. E vuqa na veivakauqeti tani e wavoliti ira tu e vakaluluqataki ira sobu me ra lomatarotarotaka ni bula tiko na Kalou, na Nona lomani ira, kei na dina ni vosa malua era ciqoma mai vua na Yalo Tabu kei na Yalo i Karisito. Era na dau vakauqeti beka me ra digitaka na ivalavala ca mai vei ira nodra icaba. Kevaka me ra digitaka na ivalavala ca na cauravou, ena yaco me takali yani vakamalua na itukutuku mai vua na Kalou.

Sa rawa meda vukei ira me ra vakavakarau ni da lomani ira, ena noda vunauci ira, ka nuitaki ira tiko. Ia sa rawa me da veivuke vakalevu cake vei ira ena noda ivakaraitaki ni da sa italai yalodina ka vakauqeti. Ena noda matavuvale, kuoramu, kalasi, eda sa tokoni ira ena ituvaki cava ga, ka da cakacaka ni da sa lewe ni matabete dina ka vakayagataka na kena kaukauwa me vaka a vakavulica vei keda na Kalou.

Vei au, na ivakasala o ya e matata tu ena wase 121 ni Vunau kei na Veiyalayalati. E vunauci keda kina na Turaga me savasava tikoga na noda vakanananu: “Raica sa sega sara ni kilikili me vakayacori na cakacaka vakabete ena ivakarau kaukauwa se vakasaurara; ia me vakayacori ga ena veivakauqeti, na vosota vakadede, na yalomalua, na yalomalumalumu, kei na loloma e sega ni veivakaisini. ”² Ni da veiliutaki ka veivakauqeti vei ira na cauravou, meda kakua ni vakayacora meda dokadokai keda kina se baleti keda ga. Meda kakua ni veivakasaurarataki ena sala cava ga. Oqori na ivakatagedegede cecere ni ivakaraitaki meda tuvanaki ira kina na noda itabagone.

Au a raica oqo niu a se ivakavuvuli ka bete tiko kina. E a sasagataka o noqu bisopi kei ira era cakacaka e rukuna me kakua ni dua vei keimami me yali. Au a raica, ni a vakauqeti na nodra sasaga ena nodra lomana na Turaga ka vakakina oi keimami, ka sega ni nanumi koya ga kina.

E dua na ka a tuvanaka o bisopi. O ira kece na dauvakasala ena kuoramu yadua me ra laki sikovi ira na cauravou yadua a sega ni vosa vua ena Sigatabu o ya. Me ra kakua mada ni laki moce me yacova ni ra sa veivosaki kei koya na cauravou a sega ni lako mai, vei nona itubutubu, se itokani voleka. A yalataka vei ira o bisopi ni na sega ni bokoca na nona cina me yacova ni sa taura na ripote ni cauravou yadudua. Au sega ni vakabauta ni a otataki ira. A vakamatatataka ga ni na sega ni raica me boko na nodra cina me yacova ni ra solia mai na ripote o ya.

O koya kei ira era cakacaka e rukuna e cecere cake sara na nodra cakacaka mai na nodra wanonovi keimami tiko. Era ivakaraitaki vinaka tiko vei keimami me baleta na ibalebale ni nodra maroroi na sipi ni Turaga. A sega ni vakacauoca ena dua na ka, ka vakakina o ira era veiqaravi ena neimami kuoramu. Mai na nodra ivakaraitaki, era vakavulica vei keimami na ibalebale ni sega ni guce ena cakacaka ni Turaga. A vakarautaki keimami tiko na Turaga ena ivakaraitaki.

Au sega ni kila de ra nanuma beka me dua vei keimami me na vinaka sara. Ia era a qaravi keimami me vaka ni ra gadreva me ra solibula me kakua ni dua vei keimami me yali na nona vakabauta.

Au sega ni kila na sala a vakauqeta vakalevu kina o bisopi e vuqa na tamata me ra namaka na veika cecere. Niu raica vakavoleka, a vakayacori rawa ena “veivakauqeti, na vosota vakadede, na yalomalua kei na yalomalumalumu, kei na loloma e sega ni veivakaisini.” Na iwalewale ni “sega ni boko na cina” a vakayagataka o bisopi ena sega ni mana ena so na vanua. Ia na ivakaraitaki ni veikauwaitaki e tudei vei ira na cauravou yadudua ka dodo liga yani vakatotolo ena kauta mai na kaukauwa kei lomalagi ki na noda bula. Ena yaco tikoga. A vukei ira na cauravou ena nodra vakavakarau ki na siga e gadrevi ira kina na Kalou ena veimatavuvale kei na Nona matanitu.

E a ivakaraitaki vei au o tamaqu me baleta na veika a vakavulica na Turaga ena 121 ni wase ena kena rawati na veivuke vakalomalagi ena nodra vakarautaki na cauravou. Niu se qai tubu cake tiko, a dau rarawataka o koya na noqu ivakarau. E dau tukuna vei au. Ena voqa ni domona au kila rawa ni nanuma niu itovo vinaka cake. A vakayacora o koya ena sala ni Turaga: “Me veivunauci vakaukauwa sara, ena veivakauqeti ni Yalo Tabu; ia me kusarawa me lomani koya tale a vunauca, kevaka e sega sa na okata o koya me kena meca. ”³

Au kila, ena gauna mada ga ni veivakadodonutaki, a veivunauci ga o Tata ena loloma. E dina, e vaka me levu cake na nona loloma ena gauna e veivakadodonutaki kina vakaukauwa, ka laurai e matana ni sega ni vakadonuya ka rarawataka. E noqu iliuliu ka noqu dauniveituberi, ka sega ni vakayagataka na sala taurivaki wasoma, kau vakadeitaka ni iyalayala e tiko ena Vunau kei na Veiyalayalati ena yaco dina vua. Na nona veivakauqeti vei au ena drodrovi koya me “tawamudu.”⁴

E vuqa na tama kei na iliuliu, era rogoca na vosa ena wase 121 ni Vunau kei na Veiyalayalati, era na vakila me ra toro cake yani ki na ivakatagedegede o ya. Au a cakava. O na vakasamataka beka na gauna o a vunauca kina vakaukauwa sara e dua na gone se cauravou ena kena curumi iko e dua na ka, ka sega ni veivakauqeti vakalou? O nanuma beka na gauna o a tukuna kina vei luvemu tagane me cakava e dua na ka se solibula kina ka sega mada ga ni lomamu mo cakava? Na yalo ni veivutuni oqori ena rawa ni vakavuna meda veivutuni ka yaco meda vakataka na ivakaraitaki eda sa veiyalayalati kaya meda cakava.

Ni da vakayacora na noda ilesilesi vaka tama kei na iliuliu, eda na vukei ira na itabatamata era muri tiko mai me ra tubu cake ki na nodra veisiga ni mataka lagilagi. Era na qai vinaka cake mai vei keda, me vaka ga na nomuni a saga mo ni itubutubu vinaka cake mai vei ira nomuni itubutubu ka iliuliu vinaka cake mai vei ira na matua era a vukei kemuni.

Sa noqu masu ni da na saga tikoga meda vinaka cake ena veisiga me ra vakarautaki na itabatamata tubucake tiko mai. Ena veigauna niu dau raica e dua na tavaya waiwai vakatabui, au na nanuma na bogi nikua kei na yalo meu gugumatua cake me ra vukei na cauravou me ra vakarautaki ira ki na nodra siga ni veiqaravi kei na madigi. Sa noqu masu me ra vakalougatataki ena nodra vakavakarau. Au vakadeitaka, ni loloma ni Turaga, ka vakakina na noda, era na vakarautaki kina.

Sa noqu ivakadinadina ni bula tiko na Kalou ka bula tiko o Jisu Karisito ka liutaka tiko na Lotu oqo. Sai Koya na daunivakaraitaki uasivi duadua ni matabete. E taura tu ka veiqaravi tiko o Peresitedi Thomas S. Monson na idola kece ni matabete e vuravura. Oqo na ka dina. Au sa vakadinadinataka ena yacai Jisu Karisito, emeni.