2012
Evriwan i save Blek
Epril 2011


Evriwan I Save Blek

Long Honaora “Blek” Bonet, basketball i bin evri samting. Taem hem i kasem 15 yia, Blek i bin wan sta we i stap kam antap long Franis Polinesia—wan long ol bes man blong plei long wan long ol bes tim blong top adalt divisen long kantri ia. Nomata smol nem blong hem i wan mistek blong Inglis toktok ia blak, i no gat mistek long talen blong hem.

Be hem i bin wantem moa. Hem i bin wantem blong plei long saed blong profesonol long Yurop. Mo moa long hemia, hem i bin wantem blong winim wan gol medol long Saot Pasifik Gem.

Wan samting nomo we i stap blokem rod blong hem, hem i Jos.

Wan Man long Wan Misin

Nomata we tim we Blek i stap plei from, i wan tim we Jos i sponsarem, Blek i no gat intres long Jos o long singaot blong profet blong evri yang man we i klin inaf mo i save mekem, blong mas go long wan misin.

Hem i bin talem long bisop blong hem se bae hem i no go long wan misin. Hem i no save olsem wanem bae hem i plei olsem wan profesonol sapos hem i no plei blong tu yia ia.

Antap long hemia, Saot Pasifik Gem—we oli holem evri fo yia—bae i tekem ples long taem blong misin blong hem, mo Tahiti Basketbol Federesen i bin gat intres blong gat hem i plei long nasonol tim. Bae hem i gat wan janis blong putum wan en long toktok blong papa blong hem we oltaem i stap talem se Blek i stat blong tingting hae tumas long hemwan: “Evriwan i save Blek, be hem i no gat wan gol medol.”

Papa blong Blek, Jean-Baptis, i bin minim blong talem gud nomo tru long ol toktok ia. Be oli stap mekem Blek i go tingting tumas. I stap mekem hem i tingbaot se nomata we olgeta we oli laekem basketbol raon long Tahiti oli bin save hem, be yet, hem i no gat wan medol long ol gem ia. Papa blong hem i bin winim wan gol medol wetem tim blong ol man long taem blong fas Saot Pasifik Gem.

Hem i bin misin blong Blek blong putum wan en long ol toktok ia. Hem i no gat taem from wan narafala misin.

Wan Jenis long Tingting, Wan Jenis long Hat

Nomata long ol filing we hem i gat abaot misin blong hem, Blek i bin stap gohed blong tekem pat long ol aktiviti blong Jos. Long wan taem blong wan danis, taem hem i gat 16 yia, Blek i gat strong paoa long tingting blong askem Miranda Mariteragi blong go danis. Miranda i bin wan gudfala woman blong plei basketbol tu—wetem ol drim blong winim gol medol blong hemwan. Papa blong hem tu i bin stap long fas tim ia we i bin winim wan medol.

Sam seken afta we Blek i askem hem, singsing i finis. Mekem se tufala i danis i go long nekis singsing, we i bin hapen se i las singsing blong naet ia. Long taem ia, Blek i no bin wantem blong danis ia i finis.

Blek i no no bin plan blong mared long tempol mo blong maredem wan memba from samting ia. Be hemia i bin jenis taem hem i kam blong save Miranda gud moa ova long ol nekis tu yia. Long hom blong hem, wan dei, wan samting we hem i bin mekem long Yang Woman i kasem ae blong Blek. I rid i go olsem, “Bae mi mared insaed long tempol.”

Intres blong Blek long Miranda mo strong komitmen blong hem blong mared long tempol i bin inaf blong mekem hem i tingting bakegen long ol plan blong hem. Hem i disaed blong stat blong tekem Jos i moa series. Ol desisen blong hem oli bin lidim ol aksen blong hem mo i bin letem Tabu Spirit blong wok insaed long laef blong hem.

Desisen

Wan long ol desisen ia i blong rere blong kasem wan petriakel blesing taem hem i kasem 18 yia. Taem petriak i bin talem long blesing blong hem se Blek bae i go long wan misin mo mared insaed long tempol, hem i bin filim Spirit. “Mi bin save se hemia nao God i bin wantem mi blong mekem,” hem i talem.

Nomata we nasonol tim i luk olsem hem i gat wan janis blong kasem wan medol, Blek i bin disaed wetem sapot blong famle blong hem se bae i putum wanem we God i wantem i kam fastaem long ol samting we hem nomo hem i wantem. Desisen ia i no bin isi. Tingting blong plei i bin bigwan. Mo hem i bin lanem kwiktaem se blong mekem tingting blong hem blong folem tingting blong God bae i kam olsem wan tes plante taem moa.

Afta we hem i bin stap olsem wan misinari long Tahiti blong wan yia, basketbol federesen i bin askem sapos hem i save gobak long tim blong wan manis nomo blong tekempat long ol gem.

Misin presiden blong Blek, i bin wari long wanem eksperiens ia bae i mekem long paoa blong Blek blong save kambak mo givim seves, mo hem i bin filim insperesen blong talem long hem: “Yu save go sapos yu wantem, be yu no save kambak.”

Blek i bin wantem medol ia, be hem i nomo wantem medol ia moa bitim eni narafala samting moa. Misin blong hem i bin gud tumas. Hem i no bin wantem blong livim las yia blong hem, iven blong plei basketbol.

Blek i bin stap.

Tim ia i bin winim gol.

Ol Defren Situesen, Ol Semfala Desisen

Afta we Blek i bin finisim misin blong hem wetem ona, hem i bin maredem Miranda long Papete Tahiti Tempol mo tufala i bin statem wan famle. Hem i stat bakegen blong plei long nasonol tim.

Miranda i bin stap plei olsem gad blong poen long nasonol tim blong ol woman mo i bin stap rere blong go long Saot Pasifik Gem tu.

Be, taem we ol gem oli stap kam kolosap, kapol ia i bin filim strong se tufala i mas gat wan nambatu pikinini.

Wetem ol gem we oli stap kam kolosap, we sam manis nomo i stap, i no yia, bae i isi blong holemtaet blong gat wan moa bebi fastaem inaf blong Miranda i plei. Tim blong woman i gat wan gud janis blong gat wan medol.

Be kapol ia i bin lanem aot long eksperiens blong folem tingting blong God we i mekem tufala i gat moa blesing bitim eni nara samting we tufala i save hop from, be i no blong folem wanem we tufala i wantem. Afta we tufala i bin stadi gud mo prea, tufala i bin disaed blong putum famle i kam faswan.

Long 1999, taem Miranda i bin gat eit manis, tim blong ol woman i bin winim gol.

Evriwan I Save Blek

Blek mo Miranda, tufala i bin save plei basketbol long ol hae level long Franis Polinesia ova long las ten yia—mo winim nasonol lig jampionsip mo tunamen kap mo tufala i bin plei long nasonol tim long ol yia 2003 mo 2007.

Long 2011 gem, tufala tugeta i bin tekempat, be long taem ia, Blek i bin stap olsem koj blong tim blong ol man. Mo Miranda mo tim blong ol woman oli bin winim gol medol, tim blong ol man i bin winim brons, mo drim blong Blek blong winim gol i no bin kamtru.

Samtaem Blek i stap askem hemwan se bae laef blong hem i olsaem wanem sapos hem i bin mekem wanem we hem i bin wantem be i no wanem we God i bin wantem.

“Ating bae mi gat wan gol medol” hem i talem. “Ating bae mi plei long profesonol level, ating no.”

Be kapol ia i no rigret long desisen we tufala i bin mekem. Tufala i save gud se bae tufala i save hapi moa.

“Mi bin mared insaed long tempol,”Blek i talem. “Mi gat wan gudfala waef, fo naes pikinini, mo mi stap yet insaed long Jos. Basketbol hemwan, i no save givim eniwan long ol samting ia. Hemia oli ol blesing we oli kam, from se mi bin putum Lod i kam faswan.”

Be taem hem i putum Lod i kam faswan, hemia i no bin stop blong mekem papa blong hem i stop blong jikim hem, be i givim wan niu mining long ol toktok ia. Sam yia i pas, federesen i tingting blong putum ol gem blong lig long ol Sandei, mo ol presiden blong ol klab oli bin mit blong toktok raon long hem. Wan i bin askem, “Yufala i bin askem Blek?”

Tingting ia i go lus.

From se Blek i bin putum Lod i kam faswan, naoia, i no se evriwan i save Blek nomo—be oli save wanem nao hem i biliv long hem.

Honaora “Blek” mo Miranda Bonet, tufala i bin mekem fulap wok insaed long basketbol long Tahiti.

Long Blek mo Miranda, sakses insaed long spot i bin kam afta long sakses blong famle blong tufala.

Ol foto oli kam long Adam K. Olson, be nomo sapos oli talem se i long wan narawan

Foto blong basketbol i kam long Tamara Ratieta © IRI