Ang Kalig-on sa Atong Panulundon
Gikan sa pamulong sa usa ka fireside nga gihatag niadtong Agosto 3, 1980, sa Brigham Young University. Alang sa kompleto nga teksto sa Iningles, bisitaha ang speeches.byu.edu.
Ang hugot nga pagtuo sama niadtong anaa sa mga pioneer gikinahanglan kaayo sa kalibutan karon sama sa bisan unsang kapanahonan.
Kanunay gyud kong maghinam-hinam kabahin sa mga istorya sa pioneer. Ang akong apohan nga babaye nagpuyo tapad sa among balay sa dihang bata pa ko. Sa otso anyos pa siya, iyang nalakaw ang halos tibuok agianan tadlas sa kapatagan. Siya makahinumdom og igong mga kasinatian sa pioneer nga makapagana kanako sa panahon nga ako motapad ug maminaw kaniya.
Si Presidente Brigham Young (1801–77) sa kanunay mao ang usa sa akong espesyal nga mga bayani. Ang iyang mga tubag sa mga problema mga sukaranan ug mahinungdanon ug makaayo sa mga tawo. Nahingangha ko sa iyang diwa ug kadasig samtang iyang gipangulohan ang mga Santos padulong sa kasadpan.
Sa dihang naklaro nga ang gasto sa paglalin sa bag-ong mga kinabig gikan sa Europe ngadto sa Utah mahal kaayo, ang ideya gipresentar ngadto ni Presidente Young nga mogamit sila og mga kariton sa pagtabok sa mga kapatagan. Si Presidente Young nakakita dayon sa kaayohan niini, dili lang nga makaminos sa gasto apan usab sa pisikal nga kaayohan alang sa mga tawo nga maglakaw ingon niana nga kalayo ug moabut sa Walog sa Salt Lake nga puno sa kalagsik ug kaabtik human sa ingon nga kasinatian. Siya miingon:
“Kami masaligon nga ang ingon nga pundok mas kusog molakaw kaysa pundok sa mga baka kon masugdan. Sila kinahanglan nga adunay pipila ka himsog nga mga baka aron makahatag og gatas, ug pipila ka mga nga baka nga mahimong ihawon kon ilang gikinahanglan. Niini nga paagi ang gasto, risgo, kamatay ug kagubot sa pundok malikayan, ug ang mga santos epektibong makalingkawas sa tumang kalisud, kakapoy ug kamatayon nga nahitabo sa kadaghanan sa atong mga kaigsoonan.
“Kami mosugyot nga mopadala og mga tawo nga may hugot nga pagtuo ug kasinatian, nga may igong kahibalo, ngadto sa mga dapit nga makahatag kanila og mga ekipo aron mahimo ang mga sugyot nga anaa sa taas; busa, kadtong mga santos, nga nagplano sa paglalin sa mosunod nga tuig, pasabta nga sila gidahuman nga maglakaw ug dalhon ang ilang mga gamit tabok sa kapatagan, ug sila pagatabangan sa pundo [Perpetual Emigrating] sa kini lang nga paagi.”1
Sulod sa 1856 ug 1860 pipila ka liboan nga mga Santos malampusong nakatabok sa 1,300-ka milya (2,090 km) nga panaw gamit ang kariton. Ang kalampusan sa ilang lakaw nakuhaan lamang sa duha ka mapait nga pagbiyahe, ang Willie ug Martin handcart company, nga ulahi na nga mibiya nianang tuiga aron unta makalikay sa sayong snow sa tingtugnaw. Usab, bantayi ang pagkautokan ni Presidente Young. Sa Oktubre 1856 nga kinatibuk-ang komperensya, iyang gigahin ang tibuok komperensya sa pag-organisar sa paningkamot sa pagtabang niadtong nangaluya nga mga Santos. Ug iyang gimandoan ang kaigsoonan nga dili magpaabut og semana o bulan nga mobiyahe aron motabang. Gusto niya nga adunay pipila ka grupo nga may upat ka kabayo nga andam nang molarga pagka-Lunes ug hupayon ang mga pag-antus sa mga Santos nga anaa sa snow. Ug kana mao gayud ang nahitabo.
Ang unang mga grupo nga motabang nakabiyahe pagka-Lunes. Ang paghulagway sa tumang kalipay sa Willie company sa pagdawat sa unang tigluwas nga grupo makapa-emosyonal kaayo. Si Captain Willie mibiya sa iyang gamayng grupo ug nagpauban og usa ka tawo sa pagpangita sa tigluwas nga grupo [relief train].
Narekord sa kasaysayan: “Pagkagabii sa ikatulo nga adlaw sa pagbiya ni Captain Willie, sa dihang ang adlaw nindot kaayong misalop likod sa layo nga mga bungtod, sa usa ka gamay nga bungtod, duol sa kasadpang bahin sa among nahimutangan, pipila ka tinabunan nga mga karwahe, ang matag usa gibitad sa upat ka kabayo, nakit-an nga nagpadulong kanamo. Ang balita napahibalo sa tibuok kampo ingon og sama sa sunog, ug ang tanan nga makabarug misugat kanila. Mga pipila lang ka minuto nakita ang among matinuorong kapitan nag-una og gamay sa tigluwas nga grupo. Naghudyaka ang mga tawo; ang dagkong mga lalaki nakahilak nga ang ilang luha midagayday sa ilang mga aping, ug ang gagmayng mga bata miambit sa hingpit nga kalipay diin ang pipila kanila wala gayud kaayo makasabut, ug maayong nanayaw tungod sa kamaya. Ang tanan naglipay gayud, ug samtang ang mga kaigsoonan misulod [sa] kampo gigakos sila sa mga sister ug gipanghagkan. Ang kaigsoonan nasanapan nga dili sila makasulti og usa ka pulong, apan ang paghilak diha sa hilum nakapugong nga maipakita ang tanang … mga emosyon. … Sa wala madugay, hinoon, ang pagbati ingon og nahuman na, ug ang ingon nga paglamanuhay, ang mga pulong sa pag-abi-abi, ug ang pagpangamuyo sa panalangin sa Dios panagsa ra nga nakita sukad!”2
Pagtukod og Lig-ong mga Pamilya:
Gikan niadtong lig-on nga mga pioneer nakapalambo og mga tradisyon ug mga panalundon nga nakatukod og lig-ong mga pamilya nga nakahatag og daghang kaayohan sa kasadpan nga bahin sa Estados Unidos ug sa tibuok kalibutan.
Gidapit ko og kaon mga pipila na ka tuig ang milabay nga gipasiugdahan sa usa ka negosyo nga nagpahibalo sa pagbukas sa upat ka tindahan sa dapit sa Salt Lake. Tungod kay may kasinatian ako sa pagtinda, samtang naglingkod tapad niya nangutana ko sa presidente sa iyang kaisug nga dungan nga miabli og upat ka tindahan sa bag-ong dapit. Ang iyang tubag ingon og sama ra sa akong gidahum. Siya miingon nga ang iyang negosyo naghimo og pagtuon sa lugar sa tanang dagkong metropolitan sa Estados Unidos. Ang kompaniya interesado sa pagpangita asa niining mga dapita ang adunay dakong potensyal alang sa department store nga maganahan kaayo sa bag-ong nagsugod nga mga pamilya. Ang dapit sa Salt Lake, destinasyon niadtong nag-una nga mga pioneer, nanguna sa nasud.
Nasayran usab sa negosyo isip resulta sa pagtuon nga ang mga trabahante sa dapit sa Salt Lake nahibaloan nga matinuoron ug kugihan. Inyong nakita, ang panulundon sa pioneer makita gihapon hangtud sa ikatulo ug ikaupat nga mga henerasyon sa dapit.
Hinoon, natingala ako sa usa ka estatistika nga bag-ohay lang miabut sa akong lamesa. Nasulat dinhi nga 7 porsyento lamang sa bag-ong tubo nga mga bata nga nagtubo karon sa Estados Unidos ang gikan sa tradisyonal nga mga panimalay nga adunay amahan nga nagtrabaho, inahan nga anaa sa balay, ug usa o daghang mga anak.3 Matag adlaw atong makita ang epekto sa pagkawala sa tradisyonal nga pamilya. Adunay makapa-alarma nga pagtubo sa gidaghanon sa dinagmalan nga mga asawa, sa pisikal ug sekswal nga pag-abuso sa mga bata, pag-vandal sa mga eskwelehan, gidaghanon sa mga krimen nga gihimo sa batan-on, pagmabdos sa wala maminyo nga mga tin-edyer, ug mga tigulang nga gipasagdaan sa ilang mga kaliwat.
Ang mga propeta mipasidaan kanato nga ang panimalay mao ang dapit sa pagluwas sa katilingban.4 Ang maayong panimalay, siyempre, dili awtomatik nga mamugna sa dihang ang lalaki ug babaye magminyo. Nanginahanglan kini niadtong sama nga mga hiyas nga gitudlo sa mga panimalay sa pioneer—hugot nga pagtuo, kaisug, disiplina, ug pagpahinungod—aron magmalampuson ang kaminyoon. Sama nga ang mga pioneer mipalambo pag-ayo sa disyerto, mao usab ang atong mga kinabuhi ug pamilya mahimong molambo kon atong sundon ang ilang ehemplo ug mosunod sa ilang mga tradisyon. Tinuod, ang hugot nga pagtuo sa pioneer gikinahanglan kaayo sa kalibutan karon sama sa bisan unsang kapanahonan. Karon, kinahanglan na usab nga masayran nato kana nga panulundon. Kinahanglan nga ato kining itudlo, kinahanglan nga mapasigarbuhon ta niini, ug kinahanglan nga ato kining ipreserbar.
Pagkabulahan nato nga napanalanginan. Pagkadako sa atong mga responsibilidad tungod sa atong kahibalo ug sa atong nasabtan. Si Arnold Palmer, usa ka maayo kaayo nga Amerikanong tigdula og golf, gitaho nga misulti niini, “Ang kadaugan dili mao ang tanan, kondili ang pagtinguha niini.” Pagkatalagsaon nga pahayag: “Ang pagtinguha niini.”
Ang Dios naghatag kanato og tinguha sa pagkab-ut sa labing mahinungdanon nga gasa sa tanang gasa nga Iyang ihatag ngadto sa Iyang mga anak—ang gasa sa kinabuhing dayon. Unta ang Dios mopanalangin kanato nga kita makasabut sa atong potensyal, nga kita makakat-on ug motubo ug mopalambo og pagsabut sa atong panulundon ug determinado nga mopreserbar niadtong mga gasa nga gihatag kanato isip Iyang mga anak. Ako balaanong mopamatuod nga ang Dios buhi, nga si Jesus mao ang Kristo, ug nga ang Iyang paagi modala kanato sa kinabuhing dayon.
Mga Pioneer nga Nagkariton, ni Minerva Teichert © IRI, sa maayong kabubut-on sa Church History Museum
Si Ephraim Hanks Miabut sa Martin Company, ni Clark Kelley Price, dili mahimong pakopyahan; mga paghulagway sa litrato pinaagi ni Craig Dimond ug Cody Bell