2012
Ngaahi Fehuʻi mo e Talí
Tīsema 2012


Ngaahi Fehuʻi & Talí

“ʻE anga fēfē haʻaku tali ʻa e ngaahi fehuʻi hoku ngaahi kaungāmeʻá ʻo kau ki he temipalé lolotonga iá ʻoku ʻikai ke lahi ʻeku ʻilo ki aí?”

ʻOku faingataʻa ke te talanoa ki ha meʻa ʻoku ʻikai mahino kiate kita, pea ʻoku lahi ha ngaahi meʻa ʻoku ʻikai mahino kiate kitautolu ʻo kau ki he temipalé, kae ʻoua kuo tau ʻalu tonu ki ai. ʻOku tau tokanga ʻi heʻetau talanoa ʻi tuʻa ʻi he temipalé ʻo kau ki he ngaahi ouau ʻo e temipalé koeʻuhi he ʻoku toputapu ia. Neongo iá, ʻoku tau kei lava pē ʻo talanoa ʻo kau ki he ngaahi tāpuaki mo e ngaahi taumuʻa ʻo e temipalé. Te tau lava ʻo fakamatalaʻi ki hotau ngaahi kaungāmeʻá, ʻoku ako ʻa e kāingalotú ʻi he temipalé ʻo kau ki he ngaahi moʻoni taʻengata, maʻu ʻa e ngaahi ouau toputapu maʻanautolu pē, pea fakahoko mo e ngaahi ouau tatau pē ʻo fakafofongaʻi ʻenau ngaahi kuí mo ha niʻihi kehe kuo pekiá.

Ko e lahi ange hoʻo ʻilo ki he temipalé, ko hoʻo mateuteu ange ia ke ke tali ʻa e ngaahi fehuʻi ʻa ho ngaahi kaungāmeʻá. Te ke lava ʻo ako lahi ange ki ai, kapau te ke talanoa ki hoʻo mātuʻá pe kau taki ʻo e Siasí. Te ke lava ʻo lau foki mo ho ngaahi kaungāmeʻá ʻa e pulusinga makehe ʻo e Liahoná ʻoku kau ki he ngaahi temipalé (ʻOkatopa 2010) pea maʻu mo e ngaahi tali mei he Mormon.org ʻi he ʻuluʻi tohi ko e “Temples” ʻi he konga ki he Ngaahi Fehuʻi ʻOku Lahi Hono ʻEké.

Te ke toe lava foki ʻo fakamatala ki hoʻo ongo ʻo kau ki he temipalé. Te ke lava ʻo fakamatalaʻi ki ho ngaahi kaungāmeʻá ʻa hoʻo ongoʻi nonga mo fiemālie ʻi he taimi ʻokú ke ʻi he temipalé ai, kapau kuó ke ʻalu ki ai ʻo fakahoko ʻa e papitaisó pe ʻi he kelekele pē ʻo e temipalé.

Kapau ʻe fehuʻi atu ho ngaahi kaungāmeʻa pe ko e hā e ʻuhinga ʻoku ʻikai ʻatā ai ʻa e temipalé ki he kakai kotoa peé te ke lava ʻo fakahā ange koeʻuhi ko e ngāue toputapu ʻoku fakahoko ʻi he temipalé, ko kinautolu pē ʻoku nau mateuteu fakalaumālie pea nau maʻu ha lekomeni temipale ʻoku kei ʻaonga ke ngāue ʻakí te nau lava ʻo hū ki aí. ʻOku fai ha ʻoupeni hausi kimuʻa pea toki fakatapui ha temipale foʻou, pea ʻoku ʻatā ʻa e kakai ʻo e tukui koló ke nau hū ki ai ʻo mamata holo he temipalé, ʻo nau ako lahi ange kau ki ai. ʻOku ngofua ki ha taha pē ke ʻalu ʻo sio takai ʻi he kelekele ʻo e temipalé hili hono fakatapuí. Kapau ʻe faingamālie peá ke fakaafeʻi ho ngaahi kaumeʻá ki ha ʻoupeni hausi ʻa ha temipale pe ke mou ʻaʻahi ki he kelekele ʻo ha temipale.

Fakaafeʻi Ho Ngaahi Kaungāmeʻá ke Nau Feʻiloaki mo e Kau Faifekaú

ʻI he taimi ʻoku fehuʻi mai ai ʻe hoku ngaahi kaungāmeʻá ʻo kau ki he temipalé, ʻoku ou talaange ko e fale ia ʻo e ʻEikí ʻa ia ʻoku tau lava ʻo fakahoko ai ha ngaahi ouau makehe te ne ʻoatu kitautolu ke tau vāofi mo ʻetau Tamai Hēvaní, pea lava ai ketau toe foki atu kiate Ia. ʻOku ou toe fehuʻi ange foki ki hoku ngaahi kaungāmeʻá pe ʻoku nau fie feʻiloaki mo e kau faifekaú ke nau ako lahi ange ki ai. Kapau te nau ʻikai mai, ʻoku ou hiki leva ʻenau ngaahi fehuʻí peá u fehuʻi ia ki he kau faifekaú. Te u toki fakahā leva ki hoku ngaahi kaungāmeʻá ʻi he hili haʻaku maʻu e talí. ʻOku ou lava ʻo ako lahi ange foki ki he temipalé ʻi he founga ko ení.

Kimi H., taʻu 13, Monitana, USA

Moʻui Taau mo e Temipalé

Te u fakahā ki hoku ngaahi kaungāmeʻa ʻa e meʻa ʻoku fakafofongaʻi mai ʻe he temipalé kiate aú: ko e fiefia, ivi, feilaulau, mo e ngaahi fāmili taʻengata. Te u fakamatalaʻi ange ʻa e founga te u taau ai mo iá. Kapau te nau sio mai ʻoku hā atu ʻi heʻeku moʻui ko ʻeku taumuʻa mahuʻinga tahá ko e temipalé, te nau ongoʻi ai ʻa e mālohi ʻo e temipalé. ʻOku lava ʻe he tokotaha kotoa pē ʻo sio ki hono fakaʻofoʻofa ki tuʻa ʻo e temipalé, ka ʻi heʻeku moʻui ʻi he founga ʻoku totonú, te u lava ʻo fakahā ai ki hoku ngaahi kaungāmeʻá ʻa e ʻamanaki lelei ʻoku ʻomi ʻe he hū ki he temtpalé.

ʻEma R., taʻu 18, ʻIutā, USA

Fakaafeʻi Ho Ngaahi Kaungāmeʻá ke Nau Ako Lahi Ange

Fakamatalaʻi ki ho ngaahi kaungāmeʻá ʻa e meʻa kotoa pē ʻokú ke iloʻí—kapau ʻoku totonu mo feʻunga ia. Fakahā ange kiate kinautolu, ʻoku ʻikai te tau fakamatala ki ha ngaahi meʻa ʻe niʻihi ʻo kau ki he temipalé he ʻoku toputapu ia. Kapau te nau fehuʻi atu ha meʻa ʻoku ʻikai te ke ʻilo, fakahā totonu ange pē ʻoku ʻikai te ke ʻiloʻi. Pea kapau ʻoku nau toe fie ʻilo lahi ange, peá ke fakaafeʻi kinautolu ki he lotú pea fakahā ange ʻoku tāpuakiʻi ʻe he ʻEikí ʻa kinautolu ʻoku nau tauhi ʻEne ngaahi fekaú ʻaki ha ʻilo fakalaumālie. ʻOku tau tui ki he ako ki he ngaahi meʻa fakalaumālié ʻi he ʻotu lea ki he ʻotu lea mo e akonaki ki he akonaki.

Kamela B., taʻu 18, Filipaini

Lotu ke Ke Maʻu ʻa e Laumālié ke Ne Fakahinohinoʻi Hoʻo Talí

ʻOku ou tomuʻa lotu ki he Tamai Hēvaní ki ha meʻa ke u lea ʻakí, ʻi heʻeku tali ʻa e ngaahi fehuʻi ʻa hoku ngaahi kaungāmeʻá. Kuo pau ke te faʻa kātaki fuoloa, ka ʻe ʻaonga hoʻo tatali ki hano ueʻi koe ʻe he Laumālié ʻi he meʻa ke ke lea ʻakí. Ko hono uá, ʻalu ki he lotú pea ki he faiʻanga papitaiso ʻi he temipalé ke ke maʻu ha ʻilo fakalaumālie lahi ange. ʻI he taimi naʻe fehuʻi mai ai ʻe hoku kaumeʻá ʻo kau ki he temipalé, naʻá ku talaange ʻoku fakahoko ai ʻa e ngaahi papitaisó maʻa ʻetau ngaahi kui naʻe ʻikai te nau maʻu faingamālie ke nau kau ki he ongoongoleleí ʻi heʻenau kei moʻuí. ʻOku nau maʻu leva ʻa e faingamālie ʻi langi ke nau fili ke tali pe ʻikai tali ʻa e ouaú.

Litia P., taʻu 13, Fololita, USA

Fakaʻaliʻali ha Ngaahi Tā ʻo e Temipalé

ʻOku ou manako ke lau e ngaahi tohi ko ia ʻoku hā ai ʻa e ngaahi temipale ʻi he māmaní. ʻI he fehuʻi mai ʻe hoku kaumeʻa ʻo kau ki he temipalé, ʻoku ou ʻiloʻi ai naʻe ʻikai feʻunga ʻeku fakamatalá ke tokoniʻi ia ke ne ʻiloʻi. Naʻá ku ʻomi leva ʻeku ngaahi tohi ki he ngaahi temipalé ʻo fakaʻaliʻali ange kiate ia ʻa e temipalé, mo hono taumuʻá, mo e hounga kiate kitautolu ʻa e faingamālie ke tau ʻalu ai ki he temipalé. Naʻá ku fakakaukau ke fakaafeʻi ia ki he lotú ʻi he Sāpaté, ʻa ia ʻe lava ai ʻe he kau faifekaú mo e kau faiako Lautohi Faka-Sāpaté ʻo tokoniʻi ia ke ne ʻilo lahi ange ki ai.

Sesikā A., taʻu 18, ʻInitonīsia

Talanoa ki Hoʻo Mātuʻá

Kumi ki he ngaahi talí. Lau ʻa e folofolá pea fehuʻi ki he kau faiako Lautohi Faka-Sāpaté. ʻOku lava ke tali maʻu pē ʻa e ngaahi fehuʻí; ko e meʻa pē ʻoku fie maʻú ko hoʻo kumi. Lotu ʻo kau ki ai! Ko e taimi kotoa pē ʻoku ʻi ai haʻaku fehuʻi ʻo kau ki he temipalé, ʻoku ou fehuʻi ia ki heʻeku ongomātuʻá. ʻOku faingofua ʻete talanoa kiate kinauá pea ʻokú na fie tokoni foki.

Palaisoni B., taʻu 18, ʻIutā, USA

ʻAlu ki he Temipalé

Kapau te tau feinga ke toutou ʻalu ki he temipalé ʻi he taimi ʻe lava aí, ʻoku tau lava ai ʻo fetuʻutaki lelei ange mo ʻetau Tamai Hēvaní. Oku mahino ai te tau lava ʻo lotu kiate Ia ʻo kau ki he ngaahi fehuʻi ʻa hotau ngaahi kaungāmeʻá. Kapau ʻoku ʻikai lahi ʻetau ʻilo ki he temipalé, ʻoku mahino leva ai ʻoku fie maʻu ke tau ako lahi ange. ʻOku totonu ke ke ako mo lotu kimuʻa ʻi he taimi kotoa pē te ke ʻalu ai ki he temipalé ʻo kau ki he meʻa ʻoku totonu ke ke fakakaukau ki ai lolotonga hoʻo ʻi he temipalé. ʻOku tau lava ai ʻo tali ʻa e ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení, “Ko e hā ʻa e faʻahinga ongo ʻokú ke maʻu ʻi he temipalé?”

Sala T., taʻu 14, ʻAitahō, USA