2013
‘E ‘Ikai Te u Toe ʻAlu ki ha Hulohula
Sune 2013


ʻE ‘Ikai Te u Toe ʻAlu ki ha Hulohula

Wendy Van Noy, ʻIlinoisi, USA

ʻOku tokosiʻi hifo ʻi he toko 20 ʻa e toʻu tupu Siasi ʻi ha ako māʻolunga ʻoku toko 4,400 e fānau akó ʻi ha ʻapi ako kehekehe ʻe ua ʻi homau tuʻakolo ʻi Sikākou, ʻIlinoisi, USA. Naʻá ma fiefia ʻi he ako ʻa homa fohá, pea ʻoku nofo ʻi homau feituʻú ha ngaahi fāmili lelei ʻoku māʻolunga ʻenau tuʻunga moʻuí.

Naʻe fakaafeʻi homa fohá ki ha hulohula ʻi he faʻahitaʻu matalá he taimi ne foomu nima aí. Naʻe tui ʻe hono kaumeʻá ha kofu fakaʻofoʻofa mo lelei, pea naʻá ma fie fanongo pē naʻe fēfē ʻa e hulohulá. Naʻá ne pehē mai ʻi heʻene foki mai ki ʻapí, “ʻE ʻikai te u toe ʻalu ki ha hulohula ʻa e akó.” Naʻá ne pehē naʻe hulohula ʻa e fānau akó ʻi he founga ʻoku ʻikai lelei pea ʻikai taʻofi ia ʻe he kau pulé. Naʻá ku fuʻu ʻohovale ai.

ʻOku ou ngāue fakataimi ʻi he vāhenga ako ko iá, ko ia ne u fetuʻutaki ai ki ha tokoni pule ako hili ha ʻaho ʻe ua mei he hulohulá. Ko ha tangata angatonu ia, pea naʻá ku ongoʻi te ne fie fanongo ki he ngaahi meʻa ʻoku ou tokanga ki aí. Naʻá ne fokotuʻu mai ke u tohi ki he kau pule ako ʻo e ako māʻolungá.

Naʻá ku fakakaukauʻi ʻi he faʻa lotu ʻa e meʻa ke fakahā ange, peá u pehē ke u fakahā kiate kinautolu ʻeku loto-mamahi ʻi he faʻahinga hulohula taʻe feʻunga naʻe faí, mo e ʻikai fai ha meʻa ke taʻofi iá. Kuo fokotuʻu ha tuʻunga moʻui māʻolunga ki he ngaahi meʻa faka-ʻekatēmiká, pea ko e hā e ʻuhinga ʻoku ʻikai fokotuʻu ai ʻa e tuʻunga tatau ki he ngaahi ʻekitivitī kotoa pē?

Naʻe ʻosi ha ngaahi māhina lahi, peá u fakakaukau naʻe ʻikai ke tokanga ha taha ki heʻeku tohí. Ka naʻe ʻi ai ha ʻaho ʻe taha, naʻe haʻu ai ha tokoni pule ako kiate au lolotonga ʻa e lesisita ke hū ki he akó, ʻo ne fehuʻi mai kiate au, “Ko e faʻē koe naʻe tohi ʻo kau ki he ngaahi hulohula fakaakó?”

Naʻá ku pehē ange, “ʻIo, ko au.”

Naʻá ne pehē mai, “ʻOku ou loto ke ke ʻiloʻi kuo fakatupu ʻe hoʻo tohí ha vālautuʻu lahi!”

Ne u ʻilo ne ʻi ai ha pule ako ʻe taha naʻe ʻikai tui ia ʻoku fie maʻu ke fai ha ngaahi liliu, kae ʻoleva ke ne ʻeke ki ha fānau ako tokosiʻi pe ko e hā ʻenau fakakaukaú. Naʻe tatau e tali ʻa e taha kotoa, “He ʻikai te mau toe ʻalu ki ha hulohula fakaako! ʻOku fuʻu fakamatatuʻa!”

Nae fakahoko leva ʻe he kau pulé ʻa e lao ki he hulohula ʻoku faʻú, pea ʻe fakamālohiʻi ia ʻi he hulohula fakafeʻiloaki ka hokó. Naʻe tala ʻe he pule akó ki he fānau akó, ʻe fekau ke nau mavahe mei he hulohulá kapau ʻe ʻikai te nau fai ki he tuʻutuʻuní.

Naʻá ku ʻamanaki fiefia atu ki ha foki mai hoku fohá mei he hulohula fakafeʻiloakí. Naʻá ne talamai ʻi heʻene foki maí, naʻe taki ki tuʻa ʻa e fānau ako kotoa pē naʻa nau fai ʻa e ngaahi tōʻonga motuʻá. Naʻá ne pehē ko e hulohula lelei taha ia kuó ne ʻalu ki ai.

Naʻá ku tohi ki he kau pulé, ʻo fakamālō ange kiate kinautolu koeʻuhi ko ʻenau ngaohi ke hoko ʻeni ko e taha ʻo e ngaahi hulohula lelei taha ʻi ha taimi fuoloa. Naʻe tali mai ʻe he tokoni pule ako naʻá ku maheni mo iá ʻo pehē mai, “ʻOku ou fakamālō atu ki hoʻo kamata ʻa e fetalanoaʻaki ko ia ʻi he faʻahitaʻu matala kuo hilí. Kapau naʻe ʻikai hoʻo tokoní, ʻe ʻikai te tau fai e ngaahi liliu ko ʻení.”

Kuó u toki ʻiloʻi kuo kamata ngāue ʻaki ʻe he ngaahi ʻapi ako lahi ʻi homau vāhengá ʻa e ngaahi lao foʻou ko ʻeni ki he hulohulá, ko ia ʻe lau afe ai ha fānau ako he taimí ni te nau fiefia ʻi he ngaahi hulohula fakaakó.

ʻOku ou lotua ke tāpuakiʻi kotoa kitautolu ʻe he ʻEikí ke tau maʻu ha loto-toʻa ke tau lea ʻo taukapoʻi ʻa e meʻa ʻoku tau tui ki aí. Naʻá ku ako ai ʻoku lava pē ʻe ha foʻi toko taha ʻo fakahoko ha liliu.