2019
Fefaʻuhi mo e Mamahí
ʻEpeleli 2019


Ko Hono Akoʻi ʻo e Toʻu Tupú mo e Fānau Iiki Angé

Fefaʻuhi mo e Mamahí

ʻĪmisi
icons

Kuo pau pē ke aʻusia ʻe he fānaú ʻa e mamahí, neongo pe ʻe hoko ofi ki ʻapi pe mamaʻo. Ka “neongo e taimi ʻoku moveuveu ai e māmaní, te tau lava ʻo maʻu e tāpuaki ʻo e fiemālie fakaelotó.”1 Ko ha ngaahi meʻa ʻeni ʻe lava ke ke fai ke tokoni ke ongoʻi ʻe he fānaú ʻa e fiemālie ko iá.

Tuʻunga Leleí

ʻI he taimi ʻoku hoko ai ha meʻa fakamamahi, ʻe malava ke ongoʻi ʻe he fānaú ʻoku ʻikai potupotutatau ʻenau moʻuí. Hoko ko ha faʻifaʻitakiʻanga ʻo e tui mālohí kiate kinautolu. Lea māmālie ʻi he loto-falala fekauʻaki mo e meʻa ʻoku hokó. Feinga ʻi he lahi tahá ke ke muimui ʻi ha founga angamaheni. Fai e meʻa kotoa te ke lavá ke fakahoko maʻu pē ʻa e efiafi fakafāmili ʻi ʻapí, lau folofolá, lotú, mo e ngaahi tōʻonga angamaheni fakafāmilí. ʻI he fakalau ʻa e taimí, ʻe lava ke ako ʻe he fānaú naʻa mo e taimi ʻoku faingataʻa ai ʻenau moʻuí, ʻoku ʻomi ʻe he ongoongoleleí ha ʻamanaki lelei pea ʻoku hoko atu ʻa e moʻuí.

Fakaʻapaʻapá

Fakaʻapaʻapaʻi e ngaahi ongo ʻa e fānaú. Fanongo ki he fānaú pea feinga ke ke ʻilo e meʻa ʻoku nau ongoʻí. Fakahaaʻi kiate kinautolu ʻokú ke tokanga fakamātoato ki he ngaahi meʻa ʻoku nau tokanga ki aí. Tuku ange ha faingamālie ke nau fakakaukau ai kapau te nau fie maʻu, kae ʻai ke nau ʻilo ʻokú ke faingamālie pē he taimi te nau mateuteu ai ke talanoá. Tali faitotonu e ngaahi fehuʻí ʻi ha founga lelei fakatatau mo honau taʻu motuʻá ʻi he taimi te nau ʻohake ai iá. Tuku ke ʻilo ʻe hoʻo fānaú te nau lava maʻu pē ʻo talanoa atu fekauʻaki mo e ngaahi meʻa ʻoku nau tailiili pe tokanga ki aí.

Fakahinohino

ʻE lava ke ʻeke atu ʻe hoʻo fānaú, “Ko e hā ʻoku tuku ai ʻe he ʻOtuá e ngaahi meʻa koví ke hokó?” Fakamatalaʻi ange ʻoku hoko e ngaahi taimi leleí mo e taimi koví ko ha konga ʻo e moʻuí pea mo ha konga ʻo e palani taʻengata ʻa e ʻOtuá. ʻOkú Ne fakaʻatā e tokotaha takitaha ke fakahoko ʻenau filí, pea taimi ʻe niʻihi ʻoku fakahoko ʻe he kakaí ha ngaahi fili hala ʻe iku ki he mamahí. Taimi ʻe niʻihi, ʻoku hoko e ngaahi mamahí ko ha meʻa fakanatula kae ʻikai ko ha kovi ʻa ha taha. Neongo pe ko e hā pē ha meʻa, ʻoku ʻi ai maʻu pē ʻa e Tamai Hēvaní ke tokoniʻi koe. Te tau lava ʻi Heʻene ʻofá ʻo ako ke tupulaki, naʻa mo e ngaahi aʻusia fakamamahí. Te tau lava ʻo tafoki kiate ia ke maʻu ha nonga.

Fakaiviá

Fakahaaʻi ki he fānaú ʻoku nau maʻu ʻa e mālohi ke fai ha liliu ʻaki hono ʻoange ha founga ke nau tokoni ai. Hangē ko ʻení, te nau lava ʻo tokoni ki hono tānaki ha ngaahi tokoni ʻofa maʻá e niʻihi ʻoku uesia ʻe he fakatamakí, ʻaʻahi ki ha kaungāmeʻa ʻoku puke pe lavea ʻi he falemahakí, poupouʻi ha tokotaha ʻoku feʻao mo e mamahi ʻo e mole ha mēmipa ʻo e fāmilí, pe lotu maʻanautolu ʻoku faingataʻaʻiá. He ʻikai ke tau lava ʻo fakaleleiʻi ʻe meʻa kotoa pē, ka ʻoku tau maʻu ʻa e mālohi ke fai ha lelei ʻoku lahi, pea “ʻoku tau ngāue ke maʻu ʻa e melinó he taimi kotoa pē ʻoku tau tokoni ai ke fakafiemālieʻi ha mamahi ʻa ha tokotaha kehe.”2

Fakafiemālie

Fakamanatu ki hoʻo fānaú ʻoku ʻofa ʻa e ʻOtuá ʻiate kinautolu pea ʻokú ke ʻofa ʻiate kinautolu. ʻOua te ke fai ha ngaahi palōmesi hala he ʻikai teitei hoko ha meʻa kovi kiate kinautolu, ka ke fakapapauʻi ange ʻoku nau malu he taimí ni pea te ke fai e meʻa kotoa pē te ke lavá ke maluʻi kinautolu. Toe fakapapauʻi ange ʻe tokoniʻi kinautolu ʻe he Tamai Hēvaní ke nau ikunaʻi ha faʻahinga faingataʻa pē ʻe hoko kiate kinautolu.

ʻI he taimi ʻe mole ai ho ʻamanaki leleí koeʻuhí ko e filí, manatuʻi ʻi he ngataʻangá, ʻe ikunaʻi ʻe he leleí ʻa e koví. Naʻe akoʻi ʻe Palesiteni Tōmasi S. Monisoni (1927–2018), “ʻOku tau fepaki kotoa pē mo e faingataʻa ʻo e fai angahalá, … ka ʻoku ʻikai fie maʻu ke siva ʻetau ʻamanakí.” “Ko ha feingatau ia te tau ikunaʻi. Kuo ʻomi ‘e heʻetau Tamai Hēvaní e founga ke tau fakahoko ai iá. Ko Ia ʻoku ʻi he fohé. ʻOku ʻikai ha meʻa ke tau manavasiʻi ai.”3

Ngaahi Fakamatalá

  1. “Peace,” Gospel Topics, topics.lds.org.

  2. “Peace,” Gospel Topics.

  3. Thomas S. Monson, “Vakai ki he Kuohilí pea Laka Ki Muʻa,” Liahona, Mē 2008, 90.