2020
7 Tingting blong Winim Fasin blong Yusum Ponografi
Oktoba 2020


Ol Yang Adalt

7 Tingting blong Winim Fasin blong Yusum Ponografi

Hem we i raet i stap long Yuta, YSA.

Taem mi bin stap wok wetem ol yang singgel adalt we oli stap traem blong winim fasin blong no gat kontrol blong yusum ponografi, mi bin faenem sam wei we maet bae i save helpem yu.

Pikja
flow chart

Stik art ia i kam long Getty Images

Taem oli setem mi apat olsem wan niu bisop blong wan yang singgel adalt wod, i bin gat wan laen blong ol yang singgel adalt aotsaed long doa blong ofis blong mi, we oli bin stap wet blong mit wetem mi. ?Traem talem se wanem nao mifala i tokbaot long fas intaviu ia?

Ponografi.

Mo blong ol nekis tri yia, blong stap traem blong helpem ol yang adalt blong winim wan fasin blong no gat kontrol, i bin wan bigfala pat blong koling blong mi, mekem se mi save se mi mas lanem plante samting we mi save lanem. Mi bin livim kakae, mi bin prea, mi bin go long tempol, mi bin kaonsel wetem ol nara lida, mi bin luklukbak long evri risos we i stap, mi bin go long ol adiksen klas, mo mi bin lanem samting aot long olgeta we oli bin stap wok blong kam oraet. Mi wantem serem sam tingting we i fulap long hop abaot wanem we mi bin lanem.

1. Yu Mas Save se Yu Yu Wan Pikinini blong Papa mo Mama long Heven we Tufala I Lavem Yu

Sapos yu yu stap wok blong winim fasin blong no gat kontrol blong yusum ponografi, bae yu filim se yu stap go longwe long Papa long Heven from se yu ting se yu inaf blong wan i lavem o helpem yu, kasem taem we yu stretem problem ia. Hemia nao stret wanem we Setan i wantem—blong yu go stap yuwan, yu aot long evriwan we i lavem yu wetem aedia ia se yu save winim ponografi yuwan, mo afta long hemia nomo, bae yu naf blong oli lavem yu.

From tabu fasin we yu gat, yu, yu klin inaf oltaem blong gat hop, insperesen, mo revelesen blong yuwan we i kam long Papa long Heven mo hiling paoa blong Jisas Kraes blong winim ponografi.1 Yu no aot long Tufala, o yu no aot long ol pipol ia we oli lavem yu.

2. Karemaot Sem

Mi bin lanem se blong karemaot sem, i impoten tumas blong winim ponografi. Sem, hem i blong filim olsem se yu brokbrok, yu nomo gud, o yu wan nogud man o woman. Blong stap bilivim ol aedia we i spolem yuwan, i save mekem se yu fas insaed long wan adiksen saekol, o wan adiksen raon. Blong filim nogud from wan samting we yu bin mekem, i pat blong fasin blong sakem sin, mo i save helpem yu blong jenisim fasin blong yu. Be sem, bae i mekem yu yu filim se ful fasin blong yu i nogud, mo yu yu no save kasem help we i kam long Sevya.2

Papa long Heven i wantem yu blong gat ful hop long Jisas Kraes mo ol blesing blong Atonmen blong Hem. Sem i lukluk i gobak biaen, i holemtaet yu long wan strong waelpul blong giaman mo fasin blong no laekem yuwan nating. Plis, yu mas stap aot long rod ia blong stap sem.

3. Yu No Kwik blong Yusum Stika Toktok ia “Adiksen”

Plante pipol oli singaotem olgetawan se oli “adik” long ponografi. Mi wantem givim woning long yufala blong no stap yusum stika toktok ia long wan rong fasin. Plante long ol yang pipol we oli gat hadtaem wetem ponografi, oli no gat adiksen.3 Mo fasin blong yusum rong stika toktok ia, bae i mekem i had moa blong putum en long yus blong ponografi from sem ia we i stap, fasin blong hop i go daon, mo fasin blong no laekem yuwan nating, we i kam wetem stika toktok ia.

4. Krietem wan Plan blong Yuwan we yu Raetem blong Blokem Yu

Wan plan blong yuwan blong blokem yu i wan pepa we i gat trifala pat long hem, we i save helpem yu blong winim ponografi.

Pat 1: Raetem lis blong wanem i stap pusum yu. Blong wan samting i pusum yu, i fas step insaed long saekol ia we bae i lidim yu blong luk ponografi.

I gat plante defren samting we i save pusum yu:

  • Ol Situesen: ol envaeromen we i krietem wan samting we bae i pusum yu, from samfala tingting o fasin blong bifo (olsem blong stap long semfala rum, o stap samples long wan taem blong dei)

  • Tingting i fasfas/wari/stap yuwan/ol samting we i spolem tingting: ol filing o situesen we oli had mo i pusum yu blong tanem yu i go long ponografi olsem wan wei blong ronwe mo dil wetem ol filing ia

  • Samting we yu save lukluk: taem we yu no minim be yu luk wan samting we i no ponografi be i pusum yu long ponografi; hemia i save kamaot long sosol media, ol muvi, ol foto, mo sam moa.

Pat 2: Mekem wan plan blong wei blong daonem ol samting ia we bae oli pusum yu.

Eksampol: sapos yu gat wan situesen taem we i pusum yu, olsem we yu filim se yu no strong long naet, bae i gud blong ofem telefon 30 minit bifo yu go slip, o blong slip mo putum telefon blong yu samples be i no insaed long rum blong yu, bae i save help. Sapos ponografi i wan wei we yu save tekem ol had filing, faenem ol wei blong yu save kontrolem gud moa ol filing ia. ?Bae eksasaes mo meresin i save helpem yu daonem tingting i fasfas o ol defren kaen wari? ?Sapos yu go aot wetem ol fren o enrol long wan institiut klas, bae i daonem fasin blong yu filim se yu stap yuwan? Tingting long wanem yu stap gat hadtaem wetem, mo wanem rod bae i save helpem yu.

Mo tu, yu no ting nating long ol tul long saed blong spirit. Prea, skripja stadi, seves, mo jos mo tempol, oli ol tul we oli gat paoa, we yu mas gat blong daonem ol samting we oli stap pusum yu, mo bae oli helpem yu blong stap strong.

Pat 3: Mekem wan plan long wanem bae yu mekem taem yu filim se wan samting i pusum yu. Blong wanwan samting we i pusum yu, raetem wan plan we i gat fulap step long hem.

Eksampol, taem yu filim se wan samting i pusum yu, bae yu ofem telefon kwik, tekstem o ringim wan, bae yu go wokbaot o mekem eksasaes, bae yu ridim Buk blong Momon, o mekem eni samting we bae i save pulumbak ol tingting blong yu.

!Raetem daon ol step ia we bae i wok long yu! Samtaem, bae wan samting we i pusum yu bae i pas mo yu no nid blong gotru long evri step long plan blong yu blong blokem hem. Be ol step blong yu oli save help blong pulumaot yu long taem ia we yu stap long hem. Taem samting we i stap pusum yu i pas i go, apdeitem plan blong blokem yu mo raetem wanem i bin wok, mo olsem wanem yu save jenisim blong yu mekem gud moa long nekis taem. Kipim plan ia long wan ples we yu save luk plan ia evri dei.

Pikja
flow chart part 2

5. Andastanem Taem blong Foldaon mo Foldaon Bakegen

Taem blong Foldaon, i taem ia we yu mestem rod, be kwiktaem yu kam oraet, mo yu yusum hemia olsem wan eksperiens we yu bin lanem wan samting blong kam antap long plan blong blokem yu. Foldaon Bakegen, i taem we yu givap, yu go tumas mo yu nomo kea.

Yu mas save se taem blong foldaon i pat blong kam antap moa long plan blong yu blong blokem yu. Yu no tekem se yu yu lusum evri progres blong yu, o no tekem se evri wok we yu bin mekem, i no kaont—from se yu save kaontem. Luk fored wetem wan fasin blong luk long gud saed blong laef blong yu, mo yu mas save se yu yu wan moa dei kolosap blong kam oraet.

Taem yu gat wan taem we yu foldaon, askem yuwan:

  • ?Wanem nao i hapen?

  • ?Samting ia we i pusum yu, i wan defrenwan?

  • Long ol las dei we oli pas, ?tingting blong yu i bin fasfas? Long saed blong ol filing blong yu, ?olsem wanem nao yu stap filim?

  • Sapos yu bin gat sam taem we yu no bin stap stadi long ol skripja, ?hemia i bin mekem yu yu nomo strong?

  • ?Yu yu bin mekem fulap eksasaes long ol las dei ia?

  • ?I gat wan samting long plan blong yu blong blokem yu we i no helpem yu?

  • ?Wanem nao yu save mekem i defren long nekis taem?

Raetemdaon wanem we yu stap lanem !mo gogohed!

6. Biliv long Hiling Paoa blong Sevya

Jisas Kraes i save helpem yu long rod ia blong sakem sin, we bae i kam antap gud, mo Hem i gat paoa blong mekem se yu gat paoa taem yu yu stap traehad blong winim ponografi. Hem i andastanem olsem wanem yu yu stap filim, mo hem i stap wet blong tekemaot hevi samting ia long yu. Yu no ting se blong tanem yu i go long Hem i ademap moa samting long hevi samting we Hem i stap tekem finis. Hem i pem praes finis blong yu. Be, yu mekem bes blong yu, kam kolosap moa long Sevya, mo askem Hem blong helpem yu blong yu kam oraet, blong yu jenisim ol samting we yu wantem, mo blong givim yu moa paoa blong muv i go fored.

Olsem we Elda Ulisses Soares blong Kworom blong Olgeta Twelef Aposol i bin tijim: “Taem yumi gogohed blong traehad blong winim ol jalenj blong yumi, bae God i blesem yumi wetem ol presen blong fet blong yumi kasem hiling mo wokem ol merikel. Bae Hem i mekem blong yumi wanem we yumi no save mekem blong yumiwan.”4

7. Yu No Mekem Hemia Yuwan

Koneksen mo frensip i save givim yu paoa mo i save helpem tu yu blong win. Yu mas gat wan we i save helpem yu blong yu akaontebol, mo i luk se yu traem bes blong yu, mo i helpem yu long ol dei we oli nogud. Bae oli sapotem yu mo no stap jajem yu. Mo yu save provaedem semfala sapot tu long olgeta. Lukaotem blong kasem kaonsel long ol lida blong yu blong jos, o long ol memba blong famli. Mo sapos i nid, lukaotem help blong wan terapis, o wan profesonol kaonsela long saed blong helt blong tingting; olgeta oli save mekem yu yu faenemaot ol risen biaen from wanem yu yu gat hadtaem wetem ponografi.

Tingbaot se Yu Yu Papa o Mama mo Lida blong Tumoro

Yu yu fas jeneresen we bae yu manejem akses, 24 aoa long dei, 7 dei long wik, long ponografi. Mi biliv se jalenj ia, i kasem top mak wetem jeneresen blong yufala from se bae yufala i gat ol tul we oli moa gud, mo bae yufala i gat waes ia blong lidim ol narawan longwe, o aot long trap ia, long taem we bae yufala i kam papa o mama mo ol lida, wan dei. “Papa long Heven i no putum yumi long wol ia blong yumi no gat sakses, be blong yumi win wetem glori.”5

I nomata se ol tingting ia oli save helpem ol hadwok blong yu blong winim ponografi, yu no mas fraet blong tanem yu i go long ol nara risos tu we i stap. Wokbaot blong evriwan blong i kam oraet, i defren. Faenem wanem i save helpem yu. Yu no givap. Tekem sloslo wan dei long wan taem. Olsem tedei i tedei, tumoro i tumoro. Yu save mekem hemia. Yu rili save mekem (luk long Filipae 4:13). Mo bae yu kam huia God i minim blong yu kam.

Ol Not

  1. Sista Joy D. Jones i bin eksplenem wanem i defren bitwin wanem i gud inaf mo fasin blong stap klin inaf, insaed long mesej ia: “Valiu we I Bitim Praes blong Hem,” Jeneral Konfrens, Okt 2017, Churchofjesuschrist.org/general-conference/conferences?lang=bis.

  2. Luk long Wendy Ulrich, “Hem I No Wan Sin blong No Stap Strong,” Liahona, Epril 2015, 20; “Shame versus Guilt: Help for Discerning God’s Voice from Satan’s Lies” (digital-only article), Ensign, Jan. 2020.

  3. Luk long Dallin H. Oaks, “Kamaot long Trik blong Ponografi,” Liahona, Okt 2015, 50. Presiden Oaks i tokbaot wanem i defren bitwin ol fo defren level blong ponografi we yumi stap wetem: “(1) mistek kontak wetem, (2) yusum wanwan taem nomo, (3) yusum plante taem, mo (4) mas yusum evri taem (adiksen).” Bae i help blong luksave se, i no evriwan we i yusum ponografi i gat “adiksen.” I gat hop blong winim ponografi, i nomata wanem level yu yu stap yusum ponografi.

  4. Ulisses Soares, “Tekem Kros blong Yu,” Liahona, Nov 2019, 113.

  5. Richard G. Scott, “Learning to Recognize Answers to Prayer,” Ensign, Nov. 1989, 30.