Mga Pagtulon-an sa mga Presidente
Ang Kinabuhi ug ang Pangalagad ni Lorenzo Snow


Ang Kinabuhi ug Pangalagad ni Lorenzo Snow

Sa diha nga ang 21 anyos nga si Lorenzo Snow misakay sa iyang kabayo palayo gikan sa panimalay sa iyang mga ginikanan usa niana ka adlaw sa 1835, mipadulong siya ngadto sa Kolehiyo sa Oberlin sa Oberlin, Ohio. Wala siya mahibalo nga niining mubo nga biyahe, siya makabaton og kasinatian nga mousab sa dagan sa iyang kinabuhi.

Nagkabayo dulhog sa dalan sa iyang lungsod nga natawhan sa Mantua, Ohio, nasugatan niya ang usa ka tawo kinsa nagkabayo usab. Kini nga tawo, ginganlan og David W. Patten, bag-o lamang nga gi-orden nga Apostol ni Ginoong Jesukristo. Siya mopauliay ngadto sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa Kirtland, Ohio, human makaserbisyo og misyon. Ang duha ka lalaki nagkuyog og biyahe sulod sa 50 ka kilometro. Sa wala madugay si Lorenzo Snow miasoy:

“Ang among panag-istoryahay miabut sa relihiyon ug pilosopiya, ug ingon nga batan-on ug maayo nga pagka-edukar, sa sinugdanan akong gibaliwala ang iyang mga opinyon; ilabi na nga dili husto og gramatika ang pagkasulti; apan samtang siya mipadayon sa iyang kinasingkasing ug mapainubsanong paagi sa pagpasabut sa akong hunahuna sa plano sa kaluwasan, ingon og ako dili makalimud sa kasayuran nga siya usa ka tawo sa Dios ug nga ang iyang pagpamatuod tinuod.”1

Si Lorenzo Snow dili miyembro sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa dihang iyang nahimamat si Elder Patten, apan siya pamilyar sa pipila ka mga pagtulun-an sa Simbahan. Gani, si Propeta Joseph Smith nakabisita sa panimalay sa pamilyang Snow, ug ang inahan ni Lorenzo ug ang igsoong mga babaye nga si Leonora ug Eliza nabunyagan ug nakumpirmahan nga mga miyembro sa Simbahan. Hinoon, si Lorenzo, sumala sa iyang gisulti, “nagkapuliki sa uban nga mga butang” niana nga higayon, ug kining mga butanga “nawala gayud sa [iyang] hunahuna.”2 Kana misugod sa pagkausab sa diha nga nakig-istorya siya ni Elder Patten. Nagpasabut sa kasinatian, miingon siya, “kini mao ang sinugdanan sa kausaban sa akong kinabuhi.”3 Gihulagway niya kon unsa ang iyang gibati sa panahon sa pag-inistoryahay:

“Gibati ko og sakit sa akong kasingkasing. Kini klaro niyang nakita, kay hapit sa katapusang butang nga iyang gisulti kanako human nagpamatuod, mao nga ako kinahanglan nga moduol sa Ginoo sa dili pa matulog inig ka gabii ug mangutana kaniya alang sa akong kaugalingon. Kini akong gibuhat nga miresulta nga sukad nianang adlawa nga akong nahimamat kining halangdon nga Apostol, ang tanan kong mga tumong nahimong mas dako og mas maayo.”

Ang “hingpit nga sinseridad ni Elder Patten, ang iyang dakong tinguha ug ang iyang espirituhanong gahum” 4 dihay malungtaron nga impluwensya diha sa usa ka batan-ong lalaki kinsa usa ka adlaw moserbisyo isip Apostol mismo. Ug kadtong malinawon nga panag-istoryahay migiya ngadto sa lain nga kasinatian nga moandam ni Lorenzo Snow nga mahimong Presidente sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, ang tigpama-ba sa Dios dinhi sa yuta.

Nagtubo sa usa ka Panimalay sa Hugot nga Pagtuo ug Kakugi sa Trabaho

Duha ka lig-on nga mga pamilya, puno sa hugot nga pagtuo ug relihiyoso nga tradisyon, nag-abut sa diha nga si Oliver Snow naminyo ni Rosetta Leonora Pettibone kaniadtong Mayo 6, 1800. Ang pamanhunon ug ang pangasaw-unon mga kaliwat sa pipila sa labing una nga mamumuyo nga taga Uropa didto sa Estados Unidos —mga magpapanaw nga Ingles kinsa milawig sa Lawod sa Atlantiko sa mga 1600 sa pag-eskapo sa relihiyosong pagpanggukod. Sila si Oliver ug si Rosetta migahin sa unang pipila ka tuig sa ilang kaminyoon didto sa estado sa Massachusetts, diin ang ilang anak nga mga babaye si Leonora Abigail ug Eliza Roxcy nangatawo. Dayon sila mibalhin ngadto sa Mantua, Ohio, nga kaniadto usa sa labing layo nga panimuyoan sa kasadpan sa Estados Unidos. Sila mao ang ika-onse nga pamilya nga mibalhin didto. Sa Mantua, nadugangan og duha pa ka anak nga mga babaye, sila Amanda Percy ug Melissa ang nangatawo sa pamilya. Si Lorenzo, ang ikalima nga bata ug ang unang anak nga lalaki ni Oliver ug ni Rosetta, natawo sa Mantua sa Abril 3, 1814. Sa wala madugay siya may duha ka manghud nga mga lalaki: si Lucius Augustus ug si Samuel Pearce.5

Pinaagi sa mga tradisyon sa ilang mga pamilya, si Oliver ug Rosetta mitudlo sa ilang mga anak sa importansya sa hugot nga pagtuo, kakugi sa trabaho, ug edukasyon. Samtang sila nakigbahin og mga istorya sa mga kalisud nga ilang gilahutay sa pagtukod sa ilang panimalay, ang ilang mga anak nakat-on sa pagbuntog sa kawalay gana sa paglihok ug sa pagpasalamat sa mga panalangin sa Dios diha sa ilang mga kinabuhi. Si Eliza misulat: “Kami sa pagkatinuod makasulti kalabut sa among mga ginikanan, nga ang ilang integridad sulundon, ug sila kasaligan sa tanan nila nga sosyal nga mga pakigdait ug mga pakigsabut sa patigayon sa kinabuhi; ug mabinantayon nga gibansay ang ilang mga anak sa mga batasan sa pagtrabaho og maayo, pagdaginot, ug hingpit nga katarung.”6 Si Lorenzo Snow mipahayag og pasalamat nga sila kanunay nga mitagad kaniya uban sa “pag-amuma ug kalumo.”7

Samtang nagdako si Lorenzo, nagtrabaho siya nga makugihon sa pisikal ug intelektwal nga mga kalihokan. Ang iyang amahan sa kasagaran wala sa panimalay, nagserbisyo sa komunidad “sa patigayon nga publiko.” Ang pagkawala diha sa amahan, si Lorenzo, isip ang kinamagulangan nga anak nga lalaki, gitahasan sa pagbantay sa uma—usa ka responsibilidad nga iyang gitinuod pag-ayo ug natuman nga malampuson. Kon si Lorenzo dili magtrabaho, sa kasagaran siya nagbasa. “Ang iyang libro,” miingon si Eliza, “mao ang iyang kanunay nga kauban.”8

Naghinumdom sa paglambo sa personalidad ni Lorenzo, nakita ni Eliza, “Gikan sa sinugdanan sa kabatan-on [siya] mipakita og kaabtik ug kalig-on sa paghimo og desisyon nga nakita sa tibuok niya nga kinabuhi.”9

Pagkab-ut labaw sa Batan-ong mga Ambisyon

Si Oliver ug Rosetta Snow nag-awhag og matinuorong pagtuon mahitungod sa relihiyon. Gitugutan nila ang ilang mga anak sa pagkat-on mahitungod sa lainlaing mga simbahan, nag-abli sa ilang panimalay ngadto sa “maayo ug salabtunon sa tanan nga mga pundok sa relihiyon.” Bisan niini nga pag-awhag, si Lorenzo “mihatag og gamay o walay pagtagad sa hilisgutan kabahin sa relihiyon, sa labing minos dili igo ang paghukom sa pagpili og bisan hain nga relihiyon”10 ang iyang damgo mao ang mahimo nga pangulo sa militar, ug kini nga damgo mas milabaw kay sa uban nga mga impluwensya sa iyang kinabuhi, “dili tungod kay gusto siya og gubat,” misulat ang tigsaysay nga si Orson F. Whitney, apan tungod kay siya “nadani sa dungog nga maangkon sa usa ka militar nga trabaho.”11 Apan sa wala madugay giilisan niya ang iyang ambisyon og lain. Mibiya siya sa panimalay ug mipalista sa duol nga Kolehiyo sa Orbin aron siya makapadayon og “edukasyon sa kolehiyo.”12

Samtang si Lorenzo nagtuon sa Oberlin, napalambo niya ang bag-o nga interes sa relihiyon. Naimpluwensya gihapon pinaagi sa pag-istoryahanay nila ni Elder Patten, wala lamang siya mamalandong sa mga doktrina sa gipahiuli nga ebanghelyo apan gipakigbahin kini ngadto sa uban sa Oberlin—bisan ngadto sa nagtuon nga mahimong mga ministro. Sa usa ka sulat ngadto sa iyang igsoon nga si Eliza, kinsa kauban sa mga Santos sa Kirtland, misulat siya: “Sa mga ministro ug sa mga nagtuon sa pagka-ministro nakabaton ako og kalampusan, mopasalig ako kaninyo, sa pagsuporta sa Mormonismo. Kini tinuod nga wala ako makakabig og daghan, ingon nga ako mismo dili pa kinabig, apan nakahimo ako sa uban kanila sa pagkumpisal nga ilang nakita ang pipila ka [kaalam] sa inyong mga doktrina. Sa pagkuha sa kusog nga pagdaot batok sa Mormonismo gikan sa mga hunahuna sa usa ka estudyante sa Oberlin maoy usa ka butang nga dili sayon buhaton.”

Dinhi niining sama nga sulat, si Lorenzo mitubag sa pagdapit nga iyang nadawat gikan ni Eliza. Giandam ni Eliza ang pagpuyo ni Lorenzo uban kaniya [ni Eliza] sa Kirtland ug sa pagtuon og Hebreohanon diha sa usa ka klase nga naglakip ni Propeta Joseph Smith ug sa pipila ka mga sakop sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles. Siya miingon: “Nalipay ako sa pagkasayud nga dako kaayo ang inyong kalipay diha sa Kirtland; bisan og sa karon dili ako interesado sa pagbalhin diha uban kanimo; apan kon ang mga oportunidad sa pagbaton og edukasyon dinha maayo, tingali hunahunaon ko ang pagsulay og balhin dinha. Kay, kon wala nay lain, kini ingon og makapaikag kanako ug tingali makaayo nga makadungog niadtong mga doktrina nga gisangyaw nga sa dugay na kaayo akong gitinguha sa pagdepensa ug pagsuporta dinhi sa Oberlin.”

Bisan og si Lorenzo nadani sa mga doktrina sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, nagpanuko siya sa pagpasakop sa Simbahan. Apan siya interesado. Sa iyang sulat ngadto ni Eliza, daghan siya og mga pangutana mahitungod sa Simbahan. Miingon siya nga ang mga estudyante sa Oberlin kinsa nagtuon sa pagka-ministro gikinahanglan sa “paggahin og pito ka tuig o labaw pa sa pagtuon og maayo sa dili pa sila tugutan sa pagsulti ngadto sa mga hentil nga adunay Dios sa Langit, sama sa usa ka abogado kinsa kinahanglan nga magbaton og pipila ka mga kwalipikasyon sa dili pa siya makakuha og pagtugot sa pagsulti.” Ang kalainan, miingon siya ngadto sa iyang igsoong babaye, “Ang inyong mga tawo nagtuo ako mas nagsalig sa balaanong panabang kay sa niana nga makat-unan sa pagtuon sa kolehiyo, kon nagsangyaw sa inyong mga doktrina.” Mipahayag siya og tinguha sa pagsabut kon giunsa sa Espiritu paglihok, nangutana kon ang Espiritu Santo mahatag ba sa mga tawo “karong panahona sa kalibutan.” Kon ang mga tawo makadawat sa Espiritu Santo, siya nangutana, “ang Dios ba kanunay naghatag niini pinaagi sa lain nga tawo?”13 Sa lain nga pagkasulti, siya buot mahibalo kon ang awtoridad sa priesthood gikinahanglan ba aron sa pagdawat sa Espiritu Santo.

Si Lorenzo nagpasalamat sa panaghigalaay ug sa edukasyon nga iyang naangkon sa Kolehiyo sa Oberlin, apan nagtubo ang iyang pagkawala og gana sa relihiyosong mga pagtulun-an didto. Sa kadugayan mibiya siya sa kolehiyo ug gidawat ang pagdapit sa iyang igsoong babaye sa pagtuon og Hebreohanon didto sa Kirtland. Miingon siya nga mitambong lamang siya sa Hebreohanon nga klase aron siya makaandam sa pagtambong og kolehiyo didto sa silangan nga bahin sa Estados Unidos.14 Sa gihapon, nakita ni Eliza nga agi og dugang sa pagkat-on og Hebreohanon, daghan usab siyag nakat-unan, ug ang iyang kasingkasing puno sa buhing hugot nga pagtuo sa mahangturon nga Ebanghelyo.”15 Sa wala madugay nakaplagan niya ang mga tubag sa mga pangutana nga iyang napangutana didto sa Kolehiyo sa Oberlin, ug kaniadtong Hunyo 1836 siya gibunyagan ni Elder John Boynton, usa sa orihinal nga mga sakop sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles niini nga dispensasyon. Siya gikumpirmahan usab nga usa ka miyembro sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing nga Adlaw.

Mga duha ka semana ang milabay usa ka higala nangutana kaniya, “Brother Snow, nadawat ba nimo ang Espiritu Santo sukad ka gibunyagan?” “Kana nga pangutana nakapalibug kanako. Ang tinuod mao, samtang nadawat ko ang tanan nga tingali akong gikinahanglan, wala nako madawat ang akong gipaabut”—nagpasabut nga bisan tuod siya nakumpirmahan, wala siya makadawat og talagsaon nga pagpadayag sa Espiritu Santo. “Akong gibati ang pagkawala mahimuot,” miingon siya, “dili sa unsay akong nahimo, apan sa akong kaugalingon. Uban niana nga pagbati, mipahulay ako pagkagabii sa usa ka lugar diin ako naanad sa paghalad sa akong mga pag-ampo ngadto sa Ginoo.” Miluhod siya sa pag-ampo ug diha-diha dayon nadawat ang tubag sa iyang mga pag-ampo. “Kana dili gayud mapapas gikan sa akong panumduman kutob ang panumduman magpadayon,” sa wala madugay siya mipahayag. “… Akong nadawat ang hingpit nga kahibalo nga adunay Dios, nga si Jesus, kinsa namatay didto sa Kalbaryo, mao ang Iyang Anak, ug nga si Joseph ang Propeta nakadawat sa awtoridad nga iyang giangkon nga siya aduna. Ang pagkahimuot ug ang himaya niana nga pagpadayag walay pulong nga makalitok! Mibalik ako sa akong gipuy-an. Karon ako makapamatuod ngadto sa tibuok kalibutan nga ako nahibalo, pinaagi sa tinuod nga kahibalo, nga ang Ebanghelyo sa Anak sa Dios gipahiuli, ug nga si Joseph Smith usa ka Propeta sa Dios, gihatagan og awtoridad sa pagsulti diha sa Iyang pangalan.”16

Nalig-on pinaagi niini nga kasinatian, giandam ni Lorenzo ang iyang kaugalingon nga mahimong misyonaryo. Sumala sa giingon sa iyang igsoong babaye nga si Eliza, ang iyang pagkakabig midala og kausaban sa iyang mga tumong ug “miabli og bag-ong oportunidad kaniya.” Iyang napanid-an, “Kay sa yutan-ong kabantog sa militar , siya karon misulod sa natad panggubatan alang sa kampeonato uban sa mga kasundalohan sa langit.”17

Nagsagubang sa mga Hagit isip usa ka Full-Time nga Misyonaryo

Misugod si Lorenzo Snow sa iyang misyonaryo nga serbisyo sa estado sa Ohio sa tingpamulak sa 1837. Sama sa iyang desisyon nga magpasakop sa Simbahan, ang iyang desisyon nga moserbisyo isip usa ka full-time nga misyonaryo nagkinahanglan kaniya sa pag-usab sa iyang mga panglantaw ug mga plano. Gisulat niya sa iyang journal, “Sa tuig 1837 [ako] sa hingpit mibiya sa akong kinaham nga mga ideya.”18 Gibiyaan niya ang iyang plano nga magpadayon og usa ka “klasika nga edukasyon [edukasyon sa karaang Griyego ug Latin]” sa kolehiyo sa silangang bahin sa Estados Unidos.19 Miuyon usab siya sa pagbiyahe nga walay pitaka o puntil—sa lain nga pagkasulti, sa paglakaw nga walay kwarta, nagsalig sa kaayo sa uban sa paghatag og pagkaon ug kapuy-an. Kini hilabihan kaayo ka lisud alang kaniya tungod kay sa iyang kabatan-on siya kanunay nga nagtuo nga importante ang pagbayad sa iyang kaugalingon nga gasto, naggamit sa kwarta nga iyang gitabangan ang iyang amahan sa pagpangita diha sa umahan sa pamilya. Miingon siya: “Ako wala maanad nga magsalig diha ni bisan kinsa alang sa pagkaon o kapuy-an. Kon ako nagbiyahe og layo, sigurohon sa akong amahan nga ako mogikan nga may daghang kwarta alang sa akong mga galastuhan. Ug karon, sa paglakaw ug mangayo og pagkaon ug lugar nga katulgan, hilabihan ka lisud alang kanako, kini ingon nga lahi kaayo sa akong kasinatian kaniadto.”20 Siya “determinado sa pagbuhat niini,” apan tungod lamang kay iyang nadawat ang “usa ka tinuod nga kahibalo nga ang Dios nagkinahanglan niini.”21

Pipila sa mga uyoan, mga iyaan, mga ig-agaw, ug mga higala ni Elder Snow mitambong sa unang mga miting nga iyang gipahigayon isip misyonaryo. Naghinumdom sa unang higayon nga siya misangyaw, siya miingon: “May pagkamaulawon ko kaniadto, ug … kini lisud kaayo kanako sa pagsaka didto ug magsangyaw ngadto sa akong mga kaigsoonan ug mga kasilinganan nga mianha sa pagtambong. Nahinumdom ako nga nag-ampo hapit sa tanang adlaw sa dili pa ang gabii nga ako mamulong. Migawas ako nga nag-inusara ug mihangyo sa Ginoo sa paghatag kanako og unsay isulti. Ang akong iyaan misulti kanako pagkahuman nga siya hapit mangurog sa diha nga siya nakakita kanako nga mibarug aron mamulong, apan akong gibuka ang akong ba-ba, ug unsa ang akong gisulti wala gayud ako mahibalo, apan ang akong iyaan miingon nga maayo akong namulong sulod sa kwarenta y singko minutos.”22 Gibati ang pasalamat iyang gihinumduman: “Ako mituo ug mibati og pagsalig nga usa ka Espiritu sa pagdasig moaghat ug mohatag kanako og igsusulti. Akong gipangayo pinaagi sa pag-ampo ug pagpuasa—ako nagpaubos sa akong kaugalingon sa atubangan sa Ginoo, nagtawag diha Kaniya sa mainiton nga pag-ampo sa paghatag kanako sa gahum ug inspirasyon sa balaan nga Priesthood; ug sa diha nga ako mitindog sa atubangan sa kongregasyon, bisan wala akoy nahibaloan nga usa ka pulong nga akong isulti, sa pagbuka ko dayon sa akong ba-ba sa pagsulti, ang Espiritu Santo gamhanang mipuno kanako, mipuno sa akong hunahuna sa kahayag ug naghatag og mga ideya ug tukma nga pulong nga akong magamit sa pagsulti niini.”23 Sa higayon nga siya mibiya sa lugar, nabunyagan ug nakumpirmahan niya ang usa ka uyoan, usa ka iyaan, ug daghan nga mga ig-agaw, ug pipila ka mga kahigalaan.24

Human makigbahin sa ebanghelyo ngadto sa iyang pamilya ug mga kahigalaan, si Elder Snow mipadayon sa iyang misyonaryo nga mga paningkamot sa ubang mga siyudad ug mga lungsod, nagserbisyo sulod sa mga usa ka tuig. Siya mireport, “ Samtang dinhi niini nga misyon, ako mibiyahe sa nagkalainlaing mga bahin sa Estado sa Ohio, ug niana nga panahon mibunyag og daghan nga mga tawo kinsa nagpabilin nga matinud-anon ngadto sa kamatuoran.25

Si Lorenzo Snow wala makapauli sa panimalay gikan niining una nga misyon dugay na kaayo sukad iyang gibati ang tinguha sa pagsangyaw pag-usab sa ebanghelyo. “Ang pagbati sa akong misyonaryong tawag kusog kaayo sa akong hunahuna,” miingon siya, “nga ako gustong mobalik sa pagtrabaho.”26 Niini nga higayon siya misangyaw sa gipahiuli nga ebanghelyo diha sa mga estado sa Missouri, Kentucky, ug Illinois ug pag-usab sa Ohio.

Ang uban nga mga tawo maglagot ni Elder Snow ug sa mensahe nga iyang gipakigbahin. Sama pananglit, miasoy siya og usa niya ka kasinatian sa Kentucky sa diha nga usa ka grupo sa mga tawo mipundok sa balay sa usa ka tawo sa pagpaminaw kaniya nga nagsangyaw. Human siya misangyaw, nahibaloan niya nga pipila sa mga tawo nagplano sa pag-atake kaniya sa pagbiya dayon niya. Iyang gihinumduman nga “taliwala sa nagdinuotay nga mga tawo” diha sa balay, usa sa mga lalaki “sa wala tuyoa nabutang ang iyang kamot diha sa usa sa mga bulsa ubos sa hawak sa akong kupo, nga kalit nga nakapaalarma kaniya.” Kay nakahikap og usa ka butang nga gahi diha sa bulsa ni Elder Snow, diha-diha dayon gipasidan-an ang iyang mga higala nga ang misyonaryo armado og pusil. Sa kaulahian misulat si Elder Snow, “Kadto igo —nga ang malapason sa balaod mibiya sa ilang dautan nga mga plano.” Uban sa pipila ka makapahimuot, si Elder Snow midugang, “Ang gipakaingon nga pusil nga nakaalarma kanila ug akong panalipod, mao ang akong gamay nga Biblia [pocket bible] sa bulsa, usa ka hinambin nga regalo gikan sa pinalanggang Patriyarka, Father Joseph Smith [Sr.]”27

Ang uban nga mga tawo miabi-abi ni Elder Snow ug midawat sa mensahe nga iyang gipakigbahin. Sa usa ka panimuyoan sa Missouri gitudloan niya ang lima ka tawo kinsa nabunyagan sa tunga-tunga sa tingtugnaw. Si Elder Snow ug ang uban kinahanglan nga moputol sa ice gikan sa usa ka suba aron siya makapahigayon sa ordinansa. Bisan sa katugnaw, ang pipila sa mga kinabig “mikawas gikan sa tubig, nagpakpak sa ilang mga kamot, ug nagsinggit og pagdayeg ngadto sa Dios.”28

Ang unang duha ka misyon ni Elder Snow mikabat gikan sa tingpamulak sa 1837 ngadto sa Mayo 1840. Mga kabahin sa iyang mga sulat naghulagway niini nga panahon diha sa pagserbisyo sa Ginoo: “Gigahin ko ang nahibilin sa tingtugnaw [sa 1838–39] sa pagbiyahe ug pagsangyaw, … nga may lainlain nga kalampusan, ug pagtagad—usahay gidawat sa labing maayong pamatasan ug gipaminaw uban ang naghingapin nga interes, ug, sa uban nga mga panahon, giabusahan ug gibinastusan sa pag-insulto; apan walay higayon nga gitagad og mas grabe kay ni Jesus, kinsa akong giangkon nga gisunod.”29 “Kon akong hinumduman og balik ang mga kasinatian nga akong naagian, … ako natingala pag-ayo ug nahibulong.”30 “Ang Ginoo nag-uban kanako, ug ako napanalanginan og maayo sa pagbuhat sa malisud nga mga kahago.”31

Misyon sa England

Sayo sa Mayo 1840, si Lorenzo Snow miipon sa mga Santos sa Nauvoo, Illinois, apan wala mopuyo didto og dugay. Gitawag siya sa paglawig sa Dagat Atlantica ug sa pagserbisyo og misyon sa England, ug mibiya siya sa Nauvoo nianang buwana. Sa wala pa siya migikan, migahin siya og panahon sa pagbisita og mga pamilya sa pipila sa siyam ka mga Apostoles kinsa nagserbisyo na sa England

Sa diha nga iyang gibisitahan ang pamilya ni Brigham Young, iyang nakita nga ang ilang troso nga payag [log cabin] walay tapak sa pagtak-op sa mga kal-ang tali sa mga troso, naghimo niini nga “bantang sa hangin ug mga unos.” Si Sister Young gikapoy tungod kay mao pa gayud ang iyang pagbalik gikan sa walay nahimo nga pagpangita sa gatasang baka sa pamilya. Bisan pa sa kalisud sa iyang mga kahimtang, miingon siya ngadto kang Elder Snow, “nakita nimo ang akong sitwasyon, apan sultihi siya [akong bana] sa dili pagkabalaka o pagkaguol bisan gamay mahitungod kanako —ako nanghinaut nga siya magpabilin sa natad sa buluhaton hangtud dungganan nga makahuman sa misyon.” Natandog sa “kabus kaayo, makalolooy nga kondisyon” ni Sister Young si Elder Snow gusto nga motabang: “Ako dihay gamay nga kwarta—dili igo kanako sa paghimo sa ikanapulo nga bahin sa distansya ngadto sa akong natad sa buluhaton, nga walay paabuton nga madawat ang kulang, ug hapit na mobiya. Mikuot ako gikan sa akong bulsa og gamay nga bahin sa akong gamay nga kwarta, … apan siya midumili sa pagdawat niini, samtang ako namugos gyud nga iyang dawaton , ug siya nagpadayon sa pagdumili—sa tinuyoang bahin, ug sa wala kaayo tuyoa, nahulog ang kwarta diha sa salog, ug miligid paingon ngadto sa mga lungag sa tabla, nga misulbad sa lantugi, ug nanamilit kaniya, mibiya ako kaniya sa pagpunit niini sa iyang gusto.”32

Gikan sa Illinois, si Elder Snow mibiyahe ngadto sa New York, diin misakay siya og bapor sa paglawig sa Dagat Atlantica. Sa 42 ka adlaw nga paglawig sa dagat tulo ka bangis nga unos mikuso-kuso sa bapor. Giliyokan sa nahadlok, nagdangoyngoy nga kaubang mga pasahero, si Elder Snow mipabilin nga kalma, nagsalig nga ang Dios mopanalipod kaniya. Sa diha nga ang bapor midunggo sa Liverpool sa England, ang kasingkasing ni Elder Snow “puno sa labing dakong pasalamat ngadto Kaniya kinsa nanalipod ug nagtabang niadtong kinsa Iyang gitawag ug gipadala isip mga ministro sa kaluwasan ngadto sa mga nasud sa kalibutan.”33

Human magserbisyo isip usa ka misyonaryo sa England sulod sa mga upat ka bulan, si Elder Snow nakadawat og lain nga dugang responsibilidad. Siya gitudlo sa pagserbisyo isip presidente sa London Conference, calling nga sama sa presidente sa district karon. Mipadayon siya sa pagsangyaw sa ebanghelyo, ug gidumala usab niya ang buhat sa mga lider sa priesthood, sama sa mga presidente sa branch, diha sa area. Samtang siya miserbisyo niini nga pagkapangulo nga katungdanan, kasagaran siyang mireport ngadto ni Elder Parley P. Pratt, sakop sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles ug mao ang presidente sa misyon. Misulat siya kabahin sa daghang mga tawo kinsa “nangutana kon unsaon sa pag-angkon og kaluwasan,” diha sa usa ka lawak nga “puno kaayo” alang sa Dominggo nga miting, ug kabahin sa kalipay sa pagbunyag [mga kinabig] ngadto sa panon sa atong Ginoo ug Manluluwas nga si Jesukristo.” Madasigon ug malaumon mahitungod sa buhat, miingon siya, “Bisan og gilibutan sa grabeng pagkadautan nga walay giila nga tawo, ang Zion kalit nga mitungha, ug, ako nagsalig, nga sa dili madugay mahimong usa ka hayag nga lampara dinhi niini nga siyudad.”34

Ang London Conference nakasinati og makahuluganong pagtubo uban ni Elder Snow isip presidente. Samtang si Elder Snow nalipay niini nga kalampusan, nanlimbasug usab siya sa mga responsibilidad sa pagkapangulo. Sa usa ka sulat ngadto ni Elder Heber C. Kimball sa Korum sa Napulog Duha, iyang giangkon nga kini nga mga hagit migiya kaniya sa “paghimo og lain nga paagi sa pagdumala sa iyang responsibilidad sa pagkapangulo nga wala pa niya sukad mabuhat.”35 Gisultihan niya si Elder Kimball: “Ikaw ug si Elder [Wilford] Woodruff miingon nga kini mahimo nga kasinatian nga makat-unan, nga mao ang tinuod. … Sukad ako miabut dinhi usa ka butang ang nagpadayon nga nahitabo taliwala sa mga Santos. Wala pa gani mahuman ang usa ka butang lain na usab ang moabut.” Mipakigbahin siya og kamatuoran nga iyang dali nga nakat-unan diha sa iyang bag-o nga mga responsibilidad: “Dili ako makasugat og mga kalisud, [gawas] ang Dios motabang kanako pag-ayo.”36 Mipahayag siya og susama nga pagbati diha sa usa ka sulat ngadto ni Elder George A. Smith sa Korum sa Napulog Duha: “Ang gamay nga akong nahimo dili sa akong kaugalingon apan sa Dios. Usa ka butang nga akong nakat-unan sa akong kasinatian samtang naningkamot sa pagpalambo sa akong katungdanan isip usa ka magtutudlo sa Israel, nga mao, sa akong kaugalingon ako walay nahibaloan ni makahimo ako og bisan unsa: Nakita ko usab og tataw nga walay Santos nga makauswag gawas kon siya magmasulundon ngadto sa mga panudlo ug mga tambag sa mga gitawag sa pagdumala diha sa Simbahan. Ako nagsalig nga kutob nga ako naghupot sa iyang mga balaod, ang Ginoong Dios mosangga ug motabang kanako sa akong responsibilidad. … Kutob nga ako naglakaw nga mapainubsanon diha sa iyang atubangan, mohatag siya kanako og gahum sa paghatag ug pagdawat og tambag sa pagkamatarung ug sa espiritu sa pagpadayag.”37

Agi og dugang sa pagsangyaw sa ebanghelyo ug sa pagserbisyo isip presidente sa London Conference, si Elder Snow misulat og relihiyosong pamphlet, sa pagtabang sa mga misyonaryo sa pagpasabut sa gipahiuli nga ebanghelyo. Kini nga pamphlet, gitawag og The Only Way to Be Saved, [Ang Mao Lamang Paagi nga Maluwas], nga sa wala madugay gihubad ngadto sa daghan nga mga pinulongan ug gigamit sa tibuok ikaduhang bahin sa ika-19 nga siglo.

Si Elder Snow miserbisyo sa England hangtud sa Enero 1843. Sa wala pa siya mobiya, gituman niya ang usa ka buluhaton nga nadawat niya gikan ni Presidente Brigham Young. Diha sa kilid sa usa ka pahina sa iyang journal, gisulat niya ang bugtong niyang paghisgot niini nga buluhaton: “Mihatod og duha ka Basahon ni Mormon ngadto ni Reyna Victoria ug Prinsipe Albert sa hangyo ni Pres. B. Young.”38

Sa diha nga mibiya sa Elder Snow sa England, gipangulohan niya ang usa ka grupo sa mga British nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw nga manglalin ngadto sa Nauvoo. Gisulat niya sa iyang journal: “Ako nagbantay og usa ka pundok sa dos syentos singkwenta, ang kadaghanan kinsa akong suod nga mga higala kinsa misulod sa pakigsaad ubos sa akong mga pagpangalagad. Ang sitwasyon nga karon akong gibarugan sa pagtabok latas sa lawod nga giliyokan sa mga kahigalaan makasina kaayo kon itandi ngadto sa mingaw nga akong gibiyahe sa duha ka tuig ug tunga kaniadto.”39 Ang mga kasinatian ni Elder Snow diha sa bapor Swanton mipakita sa iyang mga kahanas sa pagpangulo ug sa iyang hugot nga pagtuo sa Dios. Ang mosunod nga asoy gikuha gikan sa iyang journal:

“Akong gipundok ang [mga Santos] ug pinaagi sa pag-uyon sa tanan gipundok sila ngadto sa mga grupo og mas gagmay nga mga grupo [subdivisions], nagtudlo og maayo nga mga lider ngadto sa matag usa, ug mihimo og mga regulasyon alang sa pagmando sa hugpong. Akong nahibaloan nga dihay daghan nga mga High Priest, ug sa bana-bana treynta ka mga Elder diha kanamo, ug nasayud sa natural nga tinguha nga kadaghanan sa mga Elder aduna sa pagbuhat bisan gamay nga pinaagi niana sila mailhan, ug kon kana dili mahimo sa usa ka paagi kinahanglan sa lain, busa mihukom ako nga mas maayo nga ipakita nako kon unsaon nila sa paglihok; busa mitudlo ako og daghan kutob sa akong mahimo og mga buluhaton o uban pa ug gihimo silang tanan nga responsable sa paghimo niini. Ang tibuok kahugpongan magpundok kada gabii sa semana [alang] sa mga pag-ampo. Kami adunay pagsangyaw kaduha sa semana; mga miting inig ka Dominggo ug pag-ambit sa sakrament.

Ang among kapitan, kinsa ako nanghinaut nga mapalambo ang maayong panaghigalaay, mipakita nga dili mahigalaon ug hilum. … Ako dali nga makaila nga ang iyang hunahuna nahimong dautan batok kanamo.—Mga duha na kami ka semana sa dagat, diin walay seryoso nga nahitabo labaw kay sa kasagaran nga panghitabo sa dagat, sa diha nga ang sunod nga panghitabo nahitabo.

“Ang mayordomo sa kapitan, usa ka batan-ong Aleman, naaksidente nga mihulga sa iyang kinabuhi. Ingon nga matarung kaayo, ligdong ug ugdang nga batan-ong lalaki, ingon nga nakauban sa kapitan [diha] sa daghang mga biyahe, milampos siya og maayo sa pag-angkon sa mga pagbati sa kapitan, mga opisyales ug mga tripulante; ang mga Santos usab nasuod kaayo ngadto kaniya. Busa ang gipaabut niyang kamatayon … naghimo og dako kaayo nga pagbati sa kasubo ug kaguol diha sa tibuok bapor.

“Modugo ang iyang ba-ba, inubanan sa grabeng pamikog ug pangurog. Sa katapusan, human gisulayan ang lainlaing mga tambal nga walay resulta, ang tanan nga paglaum nga siya mabuhi gibiyaan. Ang mga marinero, sa wala pa matulog, gihangyo sa kapitan sa pag-adto sa kamarote tagsa-tagsa sa pagpanamilit kaniya, nga sumala niana gihimo nga walay bisan gamay nga gipaabut nga makita siyang buhi sa sunod nga buntag. Daghang mga mata basa sa mga luha, samtang sila migawas gikan sa kamarote.

“Si Sister Martin [usa sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw diha sa bapor] samtang inusarang naglingkod sa kiliran sa iyang katre mipahayag ngadto kaniya sa iyang [Sister Martin] panghinaut nga ako [Elder Snow] unta ipatawag ug mangalagad ngadto kaniya ug tingali siya mamaayo pa. Ngadto niini siya malipayon nga miuyon. Natulog ako sa akong kamarote sa dihang ang mensahe miabut, kini mga alas dose sa gabii. Mibangon dayon ako ug miadto sa kamarote, [ug] sa agianan nasugatan ang first mate, kinsa gikan pa gyud sa pag-adto kaniya. Sa pagsaylo dayon niya kanako, nasugatan niya ang usa ka Brother Staines ug misulti kaniya nga si Mr. Snow mosulod sa pagpandong sa mga kamot diha sa mayordomo. ‘Apan,’ miingon siya (sa masulub-ong tingog), ‘kining tanan wala nay kapuslanan; natapos na ang tanan karon sa makalolooy nga higala.’ ‘Oy,’ miingon si Elder Staines, ‘ang Ginoo makaayo kaniya pinaagi sa pagpandong sa mga kamot.’ ‘… Mao ba?’ sumbalik sa marinero diha sa kayano sa iyang kasingkasing.

“Samtang ako naglakaw nasugatan ko ang kapitan diha sa pultahan sa kamarote, kinsa ingon og naghilak. ‘Nalipay akong mianhi ka, Mr. Snow,’ miingon siya, ‘bisan og kini walay kapuslanan, tungod kay sa dili madugay ang mayordomo mamatay na.’ Misulod ako sa kwarto ug milingkod kilid sa iyang katre. Ang iyang pagginhawa hinay kaayo ug ingon sa usa nga himatyon. Dili siya makasulti og kusog, apan mipasabut sa iyang tinguha [nga] ako kinahanglan nga mangalagad ngadto kaniya. Kini ingon og siya adunay asawa ug duha ka mga anak didto sa Hamburg sa Alemanya, kinsa nagsalig kaniya alang sa iyang suporta. Ingon og siya naguol mahitungod kanila.

“Gipandong ko ang akong mga kamot diha sa iyang ulo, ug wala pa gani mahuman ang pagpangalagad mibangon siya sa paglingkod, gidagpi-dagpi [gihapak-hapak] ang iyang mga kamot, nagsinggit og mga pagdayeg sa Ginoo tungod sa pagkaayo, wala magdugay human niana, mitindog siya gikan sa iyang katre [ug] migawas sa kamarote ug milakaw-lakaw.

“Pagkasunod buntag ang tanan nahingangha sa pagkakita sa mayordomo nga buhi, ug nahibulong sa pagkakita kaniya nga nakahimo sa iyang sagad nga buluhaton. Ang mga marinero ug ang tanan miangkon nga kadto usa ka milagro; ang mga Santos nahibalo niini nga mao, nagmaya ug nagdayeg sa Ginoo; ang kapitan hugot nga mituo niini ug mibati og lawom nga pasalamat, ug ang iyang kasingkasing nahiusa sa amo sukad niana nga panahon. Mihatag siya kanamo og pabor ug tabang kutob nga anaa sa iyang gahum sa paghatag, ug sa kanunay giatiman ang among kahamugaway; gitambungan ang tanan namong mga miting, gipalit ug gibasa ang among mga basahon. Ang mga kauban mao usab ang gibuhat, ug sa diha nga gibiyaan ko sila sa New Orleans [Louisiana,] misaad nga sila magpabunyag. Nakadawat ako og sulat mga usa ka tuig human niana gikan sa hepe sa biyahe, kinsa mipahibalo kanako nga sila … mituman sa ilang saad. Ang kapitan mipahayag sa iyang tuyo sa pagdawat sa ebanghelyo sa umaabut nga panahon ug sa pagpuyo uban sa mga Santos. Ang mayordomo gibunyagan sa diha nga miabut siya sa New Orleans; ug sa pagbiya kaniya mihatag kanako og regalo nga Biblia nga karon akong gitipigan. 40

Si Elder Snow misulat: “Daghan sa mga marinero mihilak sa diha nga sa katapusan mibiya kami sa Swanton. Sa tinuod, kaming tanan mibati og kasubo.”41 Gikan sa New Orleans, si Elder Snow ug ang iyang kauban nga mga Santos misakay og lantsa ug mibiyahe paingon sa Suba sa Mississippi. Miabut sila sa Nauvoo sa Abril 12, 1843.

Padayon nga Pagkamatinud-anon ngadto sa Buhat sa Ginoo

Human nagserbisyo isip full-time nga misyonaryo sa mas maayo nga bahin sa pito ka tuig, nakita ni Lorenzo Snow ang iyang mga oportunidad alang sa pagserbisyo nga nausab og kadiyot. Sa tingtugnaw sa 1843–44, ang mga tinugyanan sa usa ka lokal nga eskwelahan mitanyag kaniya og trabaho isip usa ka magtutudlo. Gidawat niya ang tanyag, bisan tuod nahibaloan niya nga daghan sa mga estudyante “nanghambug sa ilang kaabusado ngadto sa mga magtutudlo ug sa pagpangguba sa mga eskwelahan.” Mihukom siya nga ang paagi sa pagdani sa respeto sa mga estudyante mao ang pagpakita og respeto ngadto kanila. Ang iyang igsoong babaye nga si Eliza misulat: “Nakigsulti siya niadto sa mga lalaki ingon og sila ang labing talahuron nga mga ginoo. … Naningkamot siya pag-ayo sa pagdani kanila uban sa pagbati nga siya adunay interes alang kanila” ug ang iyang tinguha sa “pagtabang kanila nga magpadayon sa ilang mga pagtuon. … Niini nga paagi, pinaagi sa pagkamabination ug pag-awhag, ang ilang mga pagbati naluag—naangkon niya ang pagsalig nila, ug uban sa pasensya ug kanunay nga mga trabaho, ang mga bugoy nausab ngadto sa pagkamatinahuron nga mga estudyante; ug sa layo pa matapos ang eskwela, uban sa makahibulong nga pag-uswag, nakakat-on sila sa pagtuon og maayo.”42

Sa 1844 nadawat niya ang bag-ong buluhaton sa Simbahan. Gitakda siya sa pagbiyahe ngadto sa Ohio ug sa pagdumala sa pagpangampanya sa pagpili ni Joseph Smith isip presidente sa Estados Unidos. Nahigawad ang Propeta sa paagi nga gitagad ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa panggobyerno sa Estados Unidos, ug iyang gisulatan ang bag-ong mga kandidato sa pagka-presidente sa paghukom kon unsaon nila pagtagad ang Simbahan. Wala matagbaw sa ilang mga tubag, nakahukom nga siya mismo ang modagan sa pagka-presidente.

Ang Korum sa Napulog Duha mitudlo ni Lorenzo Snow ug sa uban sa “pagtukod og organisasyong pampolitika sa tibuok estado sa Ohio alang sa pagpalampos ni Joseph sa pagka-Presidente.”43 Sa pagbuhat niini, ilang gipaamgo ang mga Santos sa mga paagi nga ang konstitusyonal nga mga katungod sa mga Santos gilapas. Si Lorenzo miingon nga siya dihay “labing makapahinam nga panahon.”44 Ang pipila sa mga tawo lig-on nga mibatok sa kandidatura sa Propeta, samtang ang uban mibati nga si Joseph Smith makagiya sa nasud ngadto sa kalampusan ug kauswagan.

“Taliwala niining managlahi kaayo nga mga panan-aw,” mihinumdom si Lorenzo Snow, “ang akong pag-uswag sa kalit natapos, sa usa ka kasaligan nga report kabahin sa pagpatay sa Propeta ug sa iyang igsoong lalaki nga si Hyrum.”45 Mibalik siya sa Nauvoo nga “magul-anon.”46

Bisan sulod niini nga panahon sa trahedya, ang mga Santos makugihong mitrabaho sa pagtukod sa gingharian sa Dios. Sumala sa namatikdan ni Lorenzo sa wala madugay, “Ubos sa paggiya sa Makagagahum, ang gingharian nagpadayon sa pag-uswag.”47 Sila mipadayon sa pagsangyaw sa ebanghelyo ug paglig-on sa usag usa, ug nagtinabangay sa pagtrabaho sa paghuman og tukod sa templo diha sa ilang siyudad.

Sa diha nga si Lorenzo nakig-uban sa mga Santos sa Nauvoo, siya nakahukom nga siya dili gayud magminyo, nagpili hinoon sa paghalad sa iyang kinabuhi sa pagsangyaw sa ebanghelyo. Ang iyang igsoong babaye nga si Eliza sa wala madugay nakamatikod, “Sa paghalad sa iyang panahon, iyang mga talento, ang tanan nga anaa kaniya ug iyang mahimo ngadto sa pangalagad mao ang iyang tanan nga tinguha.” Gituohan niya nga ang kinabuhing may pamilya sa laing paagi “makakunhod sa iyang pagkamapuslanon” diha sa buhat sa Ginoo.48

Ang mga panan-aw ni Lorenzo sa kaminyoon ug pamilya misugod sa pagkausab kaniadtong 1843 sa diha nga siya nag-inusarang nakigsulti ni Propeta Joseph Smith diha sa kadaplinan sa Suba sa Mississippi. Mipamatuod ang Propeta sa pagpadayag nga iyang nadawat kalabut sa dinaghan nga kaminyoon. Misulti siya ni Lorenzo, “Ang Ginoo moabli sa inyong agianan sa pagdawat ug pagsunod sa balaod sa Celestial nga Kaminyoon.”49 Uban niini nga tambag, si Lorenzo misugod sa pagsabut nga ang kaminyoon usa ka sugo gikan sa Ginoo ug importante nga bahin sa plano sa kalipay sa Langitnong Amahan.

Sa 1845, si Lorenzo Snow misulod ngadto sa dinaghan nga kaminyoon, nga kaniadto gihimo sa Simbahan, pinaagi sa pagpangasawa ni Charlotte Squires ug Mary Adaline Goddard. Sa wala madugay siya na-sealed sa uban pa nga mga babaye. Ang iyang pagkamatinud-anon ngadto sa iyang mga asawa ug mga anak nahimong kabahin sa iyang pagkamatinud-anon ngadto sa buhat sa Ginoo.

Ang mga Santos mipadayon sa pagtukod sa gingharian sa Dios diha sa Nauvoo, apan ang pagpanggukod mipadayon usab. Sa Pebrero1846, sa kinabugnawan nga panahon sa tingtugnaw, ang mga manggugubot mipugos kanila sa pagpabiya sa ilang mga panimalay ug ilang templo. Ilang gisugdan ang layo nga lakaw padulong sa kasadpan ngadto sa bag-ong pinuy-anan.

Nagtabang sa mga Santos sa Pagpundok diha sa Walog sa Salt Lake

Bisan tuod si Lorenzo Snow ug ang iyang pamilya mibiya sa Nauvoo kauban sa tanang mga Santos, wala sila miabut sa Walog sa Salt Lake hangtud sobra sa usa ka tuig human sa pag-abut sa unang hugpong sa mga pioneer. Sama sa kadaghanan sa unang mga pioneer sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw, mipuyo sila og temporaryong panimuyoan nga maagian. Si Lorenzo ug ang iyang pamilya mipuyo og makadiyut nga panahon sa usa ka panimuyoan sa Iowa nga ginganlan og Garden Grove, diin mitukod sila og troso nga mga payag alang sa mga Santos kinsa magsunod kanila. Gikan didto mibalhin sila ngadto sa panimuyoan nga gitawag og Mount Pisgah, naa usab sa Iowa.

Sa Mount Pisgah, si Lorenzo mitrabaho uban sa iyang pamilya ug sa uban nga mga Santos, nagsangkap na usab alang sa ilang mga panginahanglan ug sa mga panginahanglan niadtong kinsa mosunod kanila padulong ngadto sa Walog sa Salt Lake. Mitukod sila og trosong mga panimalay ug gani nananom ug nag-ugmad og mga lagutmon, nasayud nga ang uban malagmit makapahimulos sa ani. Dihay panahon sa Mount Pisgah, nga si Lorenzo gitawag sa pagpangulo sa panimuyoan. Samtang ang kaguol, sakit ug kamatayon sa mga tawo, lakip sa iyang pamilya, makugihon siyang mitrabaho sa pagtabang sa mga tawo sa pagpangita og paglaum, paglig-on sa usag usa, ug sa pagpabilin nga masulundon ngadto sa mga sugo sa Ginoo.50

Sa tingpamulak sa 1848, si Presidente Brigham Young misugo ni Lorenzo Snow sa pagbiya sa Mount Pisgah ug sa pagbiyahe ngadto sa Walog sa Salt Lake. Gihatagan na usab si Lorenzo og katungdanan sa pagkapangulo, niini nga higayon isip kapitan sa mga hugpong sa pioneer. Ang mga hugpong miabut sa Walog sa Salt Lake sa Septyembre 1848.

Serbisyo isip usa ka Sakop sa Korum sa Napulog Duha

Sa Pebrero 12, 1849, nadawat ni Lorenzo Snow ang usa ka mensahe nga siya kinahanglan nga motambong og miting sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles. Diha-diha dayon mihunong siya sa unsay iyang gibuhat ug miadto sa miting, nga nagsugod na. Sa nagpadulong ngadto, nahibulong siya kon ngano nga siya gipatawag sa Korum sa Napulog Duha. Naglibug siya—gipasanginlan ba siya nga nagbuhat og sayop? Nasayud nga siya kanunay nga nagmatinud-anon sa pagbuhat sa iyang katungdanan, giwagtang niya kana nga kaguol. Apan dili siya makahunahuna kon unsay nagpaabut kaniya. Sa iyang pag-abut, nahingangha siya sa pagkahibalo nga siya natawag sa pagserbisyo isip usa ka sakop sa korum. Diha sa samang miting, siya ug uban sa laing tulo—Elder Charles C. Rich, Elder Franklin D. Richards, ug Elder Erastus Snow, usa ka layo na nga ig-agaw —gi-orden nga mga Apostoles.51

Ang pag-orden ni Lorenzo Snow ngadto sa pagka-apostol mitino sa nahabilin niyang kinabuhi. Ang iyang calling isip usa sa “linain nga mga saksi sa ngalan ni Kristo” (D&P 107:23) mi-impluwensya sa tanan nga iyang gibuhat. Sa wala madugay mipahayag siya sa iyang mga pagbati mahitungod sa tagsa-tagsa nga mga responsibilidad sa usa ka Apostol:

“Una, ang usa ka Apostol kinahanglan magbaton og Balaanong kahibalo, pinaagi sa pagpadayag gikan sa Dios, nga si Jesus buhi—nga siya ang Anak sa buhing Dios.

“Ikaduha, siya kinahanglan nga sa balaanong paagi gihatagan og awtoridad sa pagsaad sa Espiritu Santo; usa ka Balaanong baruganan nga nagpadayag sa mga butang sa Dios, nagpahibalo sa Iyang kabubut-on ug mga katuyoan, naggiya ngadto sa tanang kamatuoran, ug nagpakita sa mga butang nga moabut, ingon nga gipahayag sa Manluluwas.

“Ikatulo, siya gihatagan og awtoridad pinaagi sa gahum sa Dios sa pagpangalagad sa sagradong mga ordinansa sa Ebanghelyo, nga gipanghimatuod ngadto sa matag tawo pinaagi sa Balaanong pagpamatuod. Liboan nga mga tawo karon nagpuyo niining mga walog sa bukid, kinsa midawat niini nga mga ordinansa pinaagi sa akong mga pagpangalagad, mga buhing saksi sa kamatuoran niini nga pahayag.”52

Agi og dugang sa tagsa-tagsa ka responsibilidad sa iyang calling, si Elder Snow adunay lig-ong pagtuo og unsay kahulugan nga mahimong sakop sa Korum sa Napulog Duha: “Kami, ang Napulog Duha, determinado sa pagbiya sa tanan nga makapalinga sa among atensyon gikan sa dalan sa katungdanan, nga unta kami mahiusa sama nga ang [Unang] Kapangulohan usa, ug magkahiusa pinaagi sa baruganan sa gugma nga naghiusa sa Anak sa Dios ngadto sa Amahan.”53

Uban niini nga pagsabut sa iyang personal nga calling ug sa misyon sa Korum sa Napulog Duha, si Elder Snow mihalad sa iyang kinabuhi sa pagtukod sa gingharian sa Dios dinhi sa yuta. Gidawat niya ang calling sa pagserbisyo sa daghan nga mga paagi ug sa lainlaing mga dapit.

Ang Misyon sa Italya

Atol sa Oktubre 1849 nga kinatibuk-ang komperensya, si Elder Snow gitawag sa pagtukod og misyon sa Italya. Bisan tuod siya dili sinati sa dapit ug sa mga kinaiya ug mga pinulongan niini, wala siya magpanuko sa pagdawat sa calling. Walay duha ka semana human sa komperensya, andam na siyang molakaw, nga nakahimo sa iyang labing maayo nga pakigsabut og tabang alang sa iyang mga asawa ug mga anak sulod sa iyang pagkawala.

Samtang siya ug ang uban nga mga misyonaryo mibiyahe ngadto sa silangang dapit sa Estados Unidos, diin sila mosakay og bapor sa pagtabok sa Dagat Atlantiko, naghunahuna siya kabahin sa iyang pamilya ug sa mga tawo nga sa dili madugay iyang pagaserbisyohan. Sa usa ka sulat ngadto sa iyang igsoong babaye nga si Eliza, siya misulat: “Daghang nagkasukwahi nga mga pagbati ang misulod sa akong dughan. … Kami nagkalayo ug nagkalayo pa gyud gikan sa gamhanang magnet— PANIMALAY! apan kami nasayud nga ang buhat nga among gihimo mao ang pagdala og kahayag ngadto niadtong kinsa anaa sa pagkawalay nahibaloan, ug anaa sa Walog sa Landong sa Kamatayon, ang among mga kasingkasing misanag sa gugma, ug ang among mga luha gipahiran.”54

Si Elder Snow ug ang iyang mga kauban miabut sa Genoa, Italya, sa Hulyo 1850. Ilang nakita nga ang buhat sa Ginoo mouswag sa hinay, Misulat si Elder Snow: “Ako nag-inusara ug estranghero dinhi niining dako nga siyudad, dose ka libo otso sientos setenta y singko ka kilometro gikan sa akong minahal nga pamilya, gilibutan sa mga tawo [uban] kansang mga batasan ug mga kalahi sa kinaiya ako wala masinati. Ako mianhi sa paghatag og kahayag sa ilang mga hunahuna, ug sa pagtudlo kanila sa mga baruganan sa pagkamatarung; apan wala akoy nakita nga posibleng paagi sa pagtuman niini nga katuyoan. Ang tanan ingon og walay posibleng katumanan.” Nabalaka mahitungod sa mga “binuang nga buhat, … pagkadautan, tumang pagkawalay alamag, ug pagkamatuo-touhon” sa mga tawo nga siya gitawag sa pagserbisyo, siya misulat: “Ako nag-ampo sa akong Langitnong Amahan sa pagtan-aw niini nga mga tawo diha sa kalooy. O Ginoo, himoa sila nga mahimong sentro sa Imong kalooy, nga silang tanan dili mawala. Pasayloa sila sa ilang mga sala, ug himoa nga ako mailhan nila, nga sila makaila Kanimo, ug mahibalo nga Ikaw mipadala kanako sa pagtukod sa Imong gingharian. … Ikaw wala bay pipila ka mga pinili taliwala niini nga mga tawo kang kinsa ako gipadala? Giyahi ako ngadto kanila, ug ang Imong pangalan makabaton sa himaya pinaagi ni Jesus Imong Anak.”55

Nakaplagan ni Elder Snow kining mga “pinili nga mga tawo” taliwala sa grupo sa mga tawo nga gitawag og mga Waldenses. Ang mga Waldenses nagpuyo sa walog sa bukid diha sa rehiyon sa Piedmont, habagatan lamang sa utlanan sa Italya-Switzerland ug silangan sa utlanan sa Italya-France. Ang ilang mga katigulangan gipanggukod ug giabug gikan sa usa ka lugar ngadto sa lain tungod kay sila mituo sa awtoridad sa karaang mga Apostoles ug buot mosunod sa mga pagtulun-an sa mga Apostoles kay sa moipon sa mga relihiyon nianang panahona.

Sa usa ka sulat ngadto ni Brigham Young, si Elder Snow misulat nga ang mga Waldenses nag-antus sa dugay nga mga panahon sa “kawalay alamag ug sa kabangis” ug “nagpabilin nga dili matarug, hapit, sama sa bato nga naigo sa bawod sa unuson nga kadagatan.” Apan sa hapit na moabut ang mga misyonaryo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa Italya, ang mga Waldenses misugod sa pagpahimulos og “usa ka panahong malinawon kaayo,” ug sila ingon og adunay mas dakong relihiyosong kagawasan kay sa uban sa Italya. “Busa,” iyang napanid-an, “ang dalan naabli sa mubo lamang nga panahon sa wala pa ang pagsugod sa misyon, ug walay lain nga bahin sa Italya nga gidumala sa ingon nga makatabang nga mga balaod.”

Buot nga masayud pa mahitungod niining mga tawhana, miadto si Elder Snow sa librarya sa pagpangita og libro kabahin kanila. Siya miasoy: “Ang librarian kinsa akong gipangutana mipahibalo kanako nga siya adunay basahon sa gihulagway nga akong gikinahanglan, apan mao pa lamang gayud ang paghulam. Wala pa gani mahuman ang gisulti sa dihang usa ka dalaga misulod dala ang basahon. ‘Uy’ miingon siya, usa kini ka talagsaon nga hitabo, kini nga ginoo bag-o pa lamang nangita niana nga basahon.’ Diha dayon ako mituo nga kining mga tawhana takus sa pagdawat sa unang pagpahayag sa Ebanghelyo sa Italya.”56

Si Elder Snow ug ang iyang mga kauban naghinam-hinam sa pagsangyaw sa ebanghelyo diha sa rehiyon sa Piedmont, apan gibati nila nga sila kinahanglan mopadayon nga magmatngon, nagpalambo og mga panaghigalaay ug nagpakita sa mga tawo nga sila kasaligan. Sa diha nga gituohan nila nga sila nakahimo na og maayong mga pakig-uban sa mga tawo, mitungas sila og usa ka duol nga bukid, mikanta og “mga panalangin ngadto sa Dios sa langit,” ug mihalad og pag-ampo, nagpahinungod sa yuta alang sa misyonaryo nga buhat. Mipahayag usab sila sa ilang tagsa-tagsa nga pagpahinungod ngadto sa buhat, ug si Elder Snow mihatag og mga panalangin sa priesthood ngadto sa iyang mga kauban sa pagtabang kanila sa ilang mga responsibilidad, nadasig sa ilang kasinatian didto sa bukid, ginganlan ni Elder Snow ang lugar og Mount Brigham.57

Bisan human niini nga kasinatian, hapit duha ka bulan ang milabay nga ang usa ka tawo mipahayag og tinguha nga magpasakop sa Simbahan. Sa Oktubre 27, 1850, ang mga misyonaryo nalipay nga sa katapusan makakita sa unang bunyag ug pagkumpirma diha sa Italya.58 Si Elder Snow wala madugay mireport: “Ang trabaho diri hinay ug bug-at.… Bisan pa, ang Simbahan natukod. Ang kahoy natanom ug nagkatay ang mga ugat niini.”59

Usa ka gabii Si Elder Snow dihay damgo nga mitabang kaniya sa pagsabut sa matang sa iyang misyon sa Italya. Diha sa damgo, nangisda siya kauban sa iyang mga higala. “Nalipay kami sa pagkakita og dako ug nindot nga isda sa ibabaw sa dagat, naglibut, hangtud ngadto sa layo kaayo,” siya miingon. “Nakita namo ang daghan nga mga tawo nga nagbukhad sa ilang mga baling ug mga pisi; apan silang tanan ingon og wala maglihok; apan, kami nagpadayon sa paglihok. Samtang gilabyan namo ang usa, akong nadiskubrehan ang usa ka isda nga nakubit sa akong taga, ug ako nagtuo, kini mahimo, tingali, nga makasamok sa pagbati niini nga tawo nga makuha, ingon nga, gikan sa iyang mga kamot; bisan pa, mipadayon kami ug miabut sa baybayon. Gibitad ko dayon ang akong pisi, ug nahibulong ug naulaw og maayo sa kagamay sa akong kuha. Nakaingon ako nga kini hilabihan ka kahibulongan nga, taliwala sa ingon ka daghan kaayo nga dagko, nindot tan-awon nga mga isda, nakakuha lamang ako og gamay. Apan ang akong mga kasagmuyo nawala sa diha nga akong nadiskubrehan nga ang mga kalidad niini mga talagsaon kaayo.”60

Propetikanhon ang damgo ni Elder Snow. Wala siya makakita og daghang kinabig sa Italya, ug, sama sa nakita sa lain nga misyonaryo sa kadugayan, kadtong kinsa midawat sa ebanghelyo dili “dato ug harianon.”61 Hinoon, si Elder Snow ug ang iyang mga kauban mga himan diha sa mga kamot sa Ginoo sa pagdala og maayo, matinud-anon nga mga tawo ngadto sa gingharian sa Dios—mga tawo kinsa mipahayag og pasalamat nga sila “nakasugod sa paglakaw diha sa dalan sa bag-o ug walay katapusan nga kinabuhi.”62 Agi og resulta sa pagpangulo ni Elder Snow, ang Basahon ni Mormon nahubad ngadto sa Italyano.

Hapit usa ka siglo ug tunga ang milabay, lain nga Apostol, si Elder James E. Faust, namulong mahitungod sa mga lalaki ug mga babaye kinsa mipasakop sa Simbahan tungod sa trabaho ni Elder Snow ug sa iyang mga kauban: “Ang pipila diha sa unang mga hugpong sa handcart nga miabut sa Walog sa Salt Lake. … Daghan sa ilang mga katigulangan ang nag-amuma og mga kaubasan sa bag-ong gipahiuli nga simbahan ug karon naghimo og dako kaayo nga mga tabang ngadto sa tibuok kalibutan nga simbahan, nagtuo, sama sa ilang mga kagikanan, nga ang mga Apostoles naghupot sa mga yawe nga dili gayud motaya.”63

Naglig-on sa Simbahan

Sa wala madugay si Elder Snow miserbisyo og uban nga mga misyon, nagpalambo sa iyang calling isip usa ka sakop sa Korum sa Napulog Duha sa pagtrabaho “ubos sa pagdumala sa [Unang] Kapangulohan sa Simbahan … sa paglig-on sa simbahan, ug sa pagdumala sa tanan nga mga kalihokan sa tanan nga mga nasud” (D&P 107:33).

Sa 1853 gitawag ni Presidente Brigham Young si Lorenzo Snow sa pagpangulo og usa ka grupo sa mga pamilya ngadto sa usa ka pamuy-anan sa amihanang Utah nga distrito sa Box Elder. Ang anaa nga pamuy-anan gamay, wala mahan-ay, ug nagkaguba. Si Elder Snow diha-diha dayon milihok, gihan-ay ang mga tawo subay sa mga baruganan sa balaod sa pagpahinungod sumala sa gitudlo ni Propeta Joseph Smith. Ang mga tawo mitukod og mauswagon nga siyudad, nga ginganlan ni Elder Snow og Siyudad sa Brigham agig pasidungog ni Presidente Young. Nag-uban og trabaho ug nagtinabangay sa usag usa, ang mga lumulupyo mitukod og eskwelahan, mga pabrika, ug sistema sa patubigan, organisasyon sa pagpamalit ug pagpamaligya og mga butang, ug gani usa ka kapunongan sa teatro. Bisan tuod wala nila sunda sa hingpit ang balaod sa pagpahinungod, gigiyahan sila sa mga baruganan niini, ug gipakita nila kon unsa ang mahimo sa komunidad uban ang pagtinabangay ug kakugi. “Walay mga tapulan sa Siyudad sa Brigham,” misulat ang anak nga babaye ni Elder Snow nga si Leslie. Usa ka panahon sa kalihokan ug kauswagan natukod nga tingali dili matumbasan sa bisan hain nga kasaysayan sa pamuy-anan diha sa estado.”64

Si Elder Snow ug ang iyang pamilya namuyo sa Siyudad sa Brigham sulod sa daghang mga katuigan. Iyang gidumala ang mga Santos didto, nagbiya matag karon ug unya sa pagserbisyo og mubo nga mga misyon sa laing dapit. Sa 1864, milakaw siya sulod sa mga tulo ka bulan, nagserbisyo og mubo nga misyon sa mga Isla sa Hawaii. Milakaw siya kauban ni Elder Ezra T. Benson, kinsa sakop usab sa Korum sa Napulog Duha, ug sila si Elder Joseph F. Smith, Alma Smith, ug William W. Cluff.65 Sa 1872–73, si Elder Snow ug ang pipila miuban ni Presidente George A. Smith, Unang Magtatambag sa Unang Kapangulohan, sa siyam ka bulan nga paglibut ngadto sa mga bahin sa Uropa ug Tunga-tungang Silangan, lakip ang Holy Land. Sila miuban tungod sa hangyo ni Presidente Brigham Young, kinsa milaum nga ang ilang matarung nga impluwensya motabang sa pag-andam sa ubang mga nasud sa pagdawat sa gipahiuli nga ebanghelyo.66 Sa 1885, si Elder Snow gitawag sa pagbisita og daghang mga grupo sa mga American Indian sa amihanang kasadpan sa Estados Unidos ug sa estado sa Wyoming. Sa sinugdanan sa Agosto ug sa katapusan sa Oktubre, siya mitukod og mga misyon didto ug gihan-ay ang mga lider sa Simbahan sa pagtabang niadtong kinsa gibunyagan ug gikumpirmahan.

Buhat sa Templo

Si Presidente Heber J. Grant, ang ikapito nga Presidente sa Simbahan, nakakita nga si Presidente Lorenzo Snow “[mi]halad sa iyang kinabuhi sulod sa mga katuigan sa pagtrabaho diha sa Templo.”67 Kini nga paghigugma alang sa trabaho sa templo misugod sa unang mga adlaw sa pagkakabig ni Elder Snow ug nagkalawom sulod sa iyang pagserbisyo isip Apostol. Mitambong siya og mga miting diha sa Templo sa Kirtland human dayon siya gibunyagan ug gikumpirmahan. Wala madugay madasigon niyang gidawat ang tawag sa pagkolekta og mga donasyon sa pagtukod og templo sa Nauvoo. Sa diha nga natukod ang Templo sa Nauvoo, siya miserbisyo isip temple worker, nagtabang sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw sa pagdawat sa endowment ug sealing nga mga ordinansa sa wala pa ang ilang paglalin ngadto sa Kasadpan. Ang iyang mga responsibilidad diha sa templo mipadayon ug midako sa diha nga siya gitawag sa pagserbisyo isip Apostol. Namulong siya diha sa mga serbisyo sa pagpahinungod sa Templo sa Logan Utah. Human gipahinungod ni Presidente Wilford Woodruff ang Templo sa Manti Utah, gibasa ni Presidente Snow ang pahinungod nga pag-ampo sa mga sesyon sa sunod nga mga adlaw. Sa diha nga ang ulohang bato gibutang sa labing taas nga panting [spire] sa Templo sa Salt Lake, nangulo siya og dako nga kongregasyon sa Singgit sa Hosanna. Human gipahinungod ang Templo sa Salt Lake, miserbisyo siya isip unang presidente sa templo didto.

Sa ika-80 nga adlawng natawhan ni Presidente Snow, usa ka lokal nga pamantalaan milakip niini nga pasidungog: “Sa kaulahiang bahin sa iyang kinabuhi, [siya sa] gihapon nagkapuliki ug manggitinguhaon sa dakong kawsa nga gigahinan sa una niyang mga katuigan, siya nagpadayon sulod sa sagradong mga lawak sa Templo sa mahimayaon nga mga kahago nga siya ug ang iyang mga kauban naghalad sa ilang mga kaugalingon—mga kahago nga ingon ka lawom og importansya ngadto niining kalibutan nga gisakit sa sala ug kamatayon.”68

Pagpangalagad ngadto sa Tagsa-tagsa ka mga Tawo

Samtang si Presidente Snow mibiyahe gikan sa usa ka lugar ngadto sa laing lugar, nagtudlo og dagkong grupo sa mga tawo, migahin siya og panahon sa pagpangalagad ngadto sa tagsa-tagsa ka mga tawo ug mga pamilya. Sama pananglit, kaniadtong Marso 1891, sa diha nga siya nagserbisyo isip Presidente sa Korum sa Napulog Duha, siya namulong sa usa ka komperensya sa Siyudad sa Brigham. Sa tunga-tunga sa iyang pagpamulong, usa ka mubo nga sulat ang gibutang diha sa pulpito. Usa ka saksi miingon nga siya “mihunong sa pagpamulong, mibasa sa mubo nga sulat ug dayon mipasabut ngadto sa mga Santos nga kini usa ka tawag sa pagbisita og pipila ka mga tawo kinsa anaa sa dakong kaguol.” Nananghid siya nga mobiya ug nanaog gikan sa pulpito.

Ang mubo nga sulat gikan sa lumulupyo sa Siyudad sa Brigham nga ginganlan og Jacob Jansen. Kini nag-ingon nga ang anak nga babaye ni Jacob nga si Ella namatay human sa pakigbisog sulod sa dugay nga mga semana sa hilanat nga dupang. Gisulat ni Brother Jensen ang mubo nga sulat sa pagpahibalo lamang ni Presidente Snow sa kamatayon ug sa paghangyo kaniya sa pagpahigayon alang sa lubong. Apan si Presidente Snow buot nga mobisita dayon sa pamilya, bisan tuod kana nagkinahanglan kaniya nga hunungon ang iyang pagpamulong ug biyaan ang miting nga siya ang nagdumala. Sa wala pa mobiya si Presidente Snow, gitawag niya si Rudger Clawson, kinsa mao ang presidente sa Stake sa Box Elder, sa pagkuyog kaniya.

Giasoy ni Jacob Jensen kon unsa ang nahitabo sa diha nga si Presidente Snow ug Presidente Clawson miabut sa panimalay.

“Human magbarug sa kilid sa katre ni Ella sulod sa usa ka minuto o duha, si Presidente Snow nangutana kon kami aduna bay gibalaan nga lana dinhi sa balay. Nahibulong ako og maayo, apan misulti kaniya og oo ug mikuha niini alang kaniya. Gihatag niya ang botelya sa lana ngadto ni Brother Clawson ug gihangyo siya sa pagdihog ni Ella. Si [Presidente Snow] mao ang mikumpirmar sa pagdihog.

“Sa panahon sa pagpangalagad ako ilabi nga nadani sa pipila ka mga pulong nga iyang gigamit ug makahinumdom og maayo niini karon. Miingon siya: ‘Minahal nga Ella, ako nagmando kanimo, diha sa pangalan sa Ginoo, nga si Jesukristo, sa pagbalik ug mabuhi, ang imong misyon wala pa matapos. Mabuhi ka sa paghimo og dako nga misyon.’

“Miingon siya nga siya [si Ella] kinahanglan pa nga mabuhi sa pag-amuma og dako nga pamilya ug mahimong kalipay ngadto sa iyang mga ginikanan ug mga kahigalaan. Nahinumduman ko og maayo kini nga mga pulong. …

“Pagkahuman ni Presidente Snow og pagpanalangin, miatubang siya sa akong asawa ug miingon; ‘Karon ayaw na og kasubo o kaguol. Mamaayo ra ang tanan. Si Brother Clawson ug ako nagkapuliki ug kinahanglan gayud nga mobiya, dili kami makadugay, apan kamo kinahanglan lamang nga magmainantuson ug maghulat, ayaw kaguol, kay mamaayo ra ang tanan.’ …

“Si Ella nagpabilin niini nga kahimtang sobra sa usa ka oras human siya napangalagaran ni Presidente Snow, o sobra sa tulo ka oras ang tanan sukad siya namatay. Didto kami naglingkod kilid sa katre, ang iyang inahan ug ako, sa dihang siya sa kalit mibuka sa iyang mga mata. Gilibut niya og tan-aw ang tibuok lawak, nakakita kanamo nga naglingkod, apan sa gihapon adunay laing tawo nga gipangita, ug ang unang butang nga iyang giingon mao: ‘Hain siya? Hain siya? Nangutana kami, ‘Kinsa? Hain si kinsa?’ ‘Ngano, si Brother Snow,’ mitubag siya. ‘Gitawag niya ako og balik.’”69

Sa diha nga si Ella didto sa kalibutan sa mga espiritu, iyang gibati ang ingon nga kalinaw ug kalipay nga siya dili na gusto nga mobalik. Apan siya misunod sa tingog ni Presidente Snow. Sukad gayud nianang adlawa, gilipay niya ang iyang mga ginikanan ug mga kahigalaan, nagtabang kanila sa pagsabut nga sila dili kinahanglan nga maguol alang sa ilang mga minahal kinsa nangamatay.70 Sa wala madugay siya naminyo, adunay walo ka anak, ug miserbisyo nga matinud-anon sa iyang mga calling sa Simbahan.71

Nangulo sa Simbahan isip ang Propeta, Manalagna ug Tigpadayag sa Ginoo.

Sa Septyembre 2, 1898, si Presidente Wilford Woodruff namatay human nagserbisyo isip Presidente sa Simbahan sobra sa siyam ka tuig. Si Presidente Lorenzo Snow, kinsa nianang higayona nagserbisyo isip Presidente sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles, didto sa Siyudad sa Brigham sa diha nga iyang nadunggan ang balita. Misakay siya og tren ngadto sa Siyudad sa Salt Lake diha dayon kutob sa iyang mahimo, nasayud nga ang responsibilidad sa pagkapangulo sa Simbahan sa karon anaa sa Korum sa Napulog Duha.

Gibati ang pagkadili angay apan andam sa pagsunod sa kabubut-on sa Ginoo, si Presidente Snow miadto sa Templo sa Salt Lake ug nag-ampo. Agi og tubag sa iyang pag-ampo, siya gibisitahan sa Ginoo Mismo. Sa wala madugay si Presidente Snow mipamatuod nga siya “nakakita gayud sa Manluluwas … diha sa Templo, ug nakigsulti Kaniya nga nag-inatubangay.” Ang Ginoo misulti kaniya sa pagpadayon diha-diha dayon sa paghan-ay og usab sa Unang Kapangulohan, sa dili paghulat sama sa naandang gibuhat sa dihang ang nangaging mga Presidente sa Simbahan namatay.72 Si Presidente Snow gipaluyohan sa Korum sa Napulog Duha isip Presidente sa Simbahan kaniadtong Septyembre 13,1898, nga pagkahuman misugod siya sa pagserbisyo isip Presidente. Siya gipaluyohan sa kinatibuk-ang mga sakop sa Simbahan kaniadtong Oktubre 9 ug gi-set apart isip ang ikalimang Presidente sa Simbahan kaniadtong Oktubre 10.

Pinaagi sa ehemplo ni Presidente Snow ug pinaagi sa pagpadayag nga iyang nadawat, ang mga Santos sa Ulahing mga Adlaw miila kaniya isip ilang propeta. Kadto nga lain og mga tinuohan mitahud usab kaniya isip usa ka tinuod nga tawo sa Dios.

Pakigbinayloay og mga Hunahuna sa Mga Santos sa Ulahing mga Adlaw

Si Presidente Snow sa kasagaran midumala sa mga komperensya sa stake sa diha nga siya Presidente sa Simbahan. Sa iyang pakighimamat sa mga Santos, gipahayag niya ang iyang gugma ug pagtahud alang kanila. Ang iyang mga pulong ug mga lihok mipakita nga samtang iyang giila ang ka sagrado sa iyang calling, wala niya ibutang ang iyang kaugalingon labaw sa mga tawo nga iyang giserbisyohan.

Diha sa usa ka komperensya sa stake, si Presidente Snow mitambong og espesyal nga sesyon alang sa mga kabataan sa stake. Ang mga kabataan gidapit sa paghimo og husay nga linya aron sila makaduol sa propeta sa tagsa-tagsa ug makiglamano. Sa wala pa nila mabuhat ang mao, siya mibarug ug misulti: “Kon ako makiglamano kaninyo gusto ko nga motan-aw kamo sa akong nawong, nga unta kamo mahinumdom kanunay kanako. Karon ako dili mas maayo kay ni bisan kinsa nga laing tawo, apan ang Ginoo mihatag og dako kaayo nga mga responsibilidad kanako. Sukad ang Ginoo mipaila sa Iyang Kaugalingon ngari kanako, sa labing hingpit ingon sa Iyang gihimo, ako naningkamot sa pagbuhat sa matag katungdanan nga ania kanako. Kini tungod sa kadako sa katungdanan nga akong gihuptan nga ako nanghinaut kaninyo sa paghinumdom kanako, hinumdumi nga kamo nakalamano sa Presidente sa Simbahan ni Jesukristo. Ako nanghinaut nga dili ninyo kalimtan ang pag-ampo alang kanako ug sa akong mga magtatambag, si Presidente Cannon ug Smith, ug sa mga Apostoles.”73

Ang anak nga lalaki ni Presidente Snow nga si LeRoi mipakigbahin sa mosunod nga asoy gikan sa usa ka komperensya sa stake sa Richfield , Utah: “Si Presidente Lorenzo Snow ug si Francis M. Lyman [sa Korum sa Napulog Duha] mitambong sa komperensya sa stake sa Richfield. Human sa pambukas nga awit ang presidente sa stake nangutana ni Brother Lyman kinsa ang iyang kinahanglan nga tawgon sa paghalad sa pambukas nga pag-ampo. Si Brother Lyman miingon: ‘Pangutan-a si Presidente Snow,’ nagpasabut sa pagpangutana ni Presidente Snow kinsa ang kinahanglang mohalad sa pambukas nga pag-ampo. Bisan pa niana, hinoon, ang presidente sa stake mihangyo ni Presidente Snow sa paghalad sa pag-ampo. Si Presidente Snow mabination nga misugot ug sa wala pa sugdi ang pag-ampo mipahayag sa iyang kalipay nga gitawag ug miingon nga kini dugay na kaayo sukad siya nahatagan niini nga higayon. Giingon nga siya mihalad og talagsaon nga pambukas nga pag-ampo.”74

Pakigbinayloay og mga Hunahuna Niadtong Lain og mga Tinuohan

Ang impluwensya ni Presidente Snow mikatay lapas sa iyang kauban nga mga Santos sa Ulahing mga Adlaw. Kon ang mga tawo sa uban nga mga tinuohan makahimamat kaniya, morespeto sila kaniya ug sa Simbahan nga Iyang gibarugan. Si Reverendo W. D. Cornell, usa ka ministro sa laing simbahan, mibisita sa Siyudad sa Salt Lake ug dihay oportunidad sa paggahin og oras uban ni Presidente Snow. Siya misulat:

“Ako gidala didto sa iyang hamiling atubangan sa iyang matinahuron ug may kasinatian nga sekretaryo, ug nakaplagan nako ang kaugalingon nga nakiglamano sa usa sa labing maabiabihon ug hiligugmaon nga mga lalaki nga sukad akong nahimamat—usa ka tawo kinsa adunay talagsaong abilidad sa pagwagtang dayon sa kabakikaw sa tawo diha sa iyang atubangan—hanas sa abilidad sa pakigsulti, may talagsaon nga henyo, naghimo kaniya sa pagpabati kanimo og usa ka malinawon nga pag-abi-abi diha sa iyang presensya.

“Si Presidente Snow usa ka edukado nga tawo, sa hunahuna ug sa kalag ug sa lawas. Ang iyang mga pulong pinili, dili makapasakit, mahigalaon, ug makinaadmanon. Ang iyang mga linihokan nagpakita sa natun-an diha sa maayong mga eskwelahan. Ang kalidad sa iyang espiritu sama ka malumo sa usa ka bata. Ikaw ipaila-ila ngadto kaniya. Ikaw mahimuot kaniya. Makigsulti ka kaniya, magustuhan nimo siya. Makig-istorya ka kaniya og dugay, mahigugma ka kaniya.” Nakigsulti sa iyang mambabasa, kinsa mahimong adunay dautang mga hunahuna mahitungod sa Simbahan, mikomentaryo si Reverendo Cornell: “Ug gani, siya usa ka ‘Mormon!’ Nan, kon ang Mormonismo molampos gayud sa paghimo og bastos, maldito nga tawo ni Presidente Snow, kini adunay daghan nga pagabuhaton. Kon ang ‘Mormonismo’ mao ang nag-umol nga kusog nga naghatag ngadto sa kalibutan og tawo nga malinawon og espiritu, disiplinado kaayo nga siya mao, ug batid ang salabutan, sa tinuod adunay usa ka butang diha sa ‘Mormonismo’ nga maayo.”75

Lain nga ministro, si Reverendo Prentis, misulat usab kabahin sa pakighimamat ni Presidente Snow: “Ang nawong nga nagpakita sa kalag diin naghari ang Prinsipe sa Kalinaw mao ang iyang labing maayo nga saksi. Karon ug unya sa kinabuhi nga gigahin sa pagtuon og mga tawo, akong nakaplagan ang mao nga saksi. Kana mao ang nawong nga akong nakita karon. … ako nagdahum nga makakita og may salabutan, maayo og buot, may dignidad, kaugdang ug kalig-on nga makita diha sa nawong sa Presidente sa ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw; apan sa diha nga ako gipailaila ngadto ni Presidente Lorenzo Snow, sulod sa usa ka segundo ako nahingangha. … Ang iyang nawong usa ka gahum sa kalinaw; ang iyang presensya usa ka panalangin sa kalinaw. Sa malinawon nga kahiladman sa iyang mga mata dili lamang ang “panimalay sa hilum nga pag-ampo,’apan ang panimalay sa espirituhanon nga kalig-on. Samtang siya namulong sa ‘mas tinuod nga pulong sa panagna’ ug sa katinuod sa paglaum nga anaa kaniya, ug ang malungtaron nga hugot nga pagtuo nga nakabuntog sa mga pagsulay ug mga kalisud sa masulub-on nga kinabuhi, akong gibantayan ang nagkalainlaing mga emosyon ug gitun-an uban sa makalingaw nga atensyon ang inanay nga kausaban sa sinultihan nga yanong nagpahayag sa binuhatan sa iyang kalag; ug ang labing katingalahang pagbati miagaw kanako, nga ako ‘nagbarug sa balaan nga yuta:’ nga kini nga tawo wala maglihok sa yano nga mga palakaw, interes, o katuyoan, apan siya ‘naglihok lahi sa uban nga mga tawo.’ … Kon ang Mormonismo makapakita og ingon nga mga saksi, kini nagkinahanglan og dili kaayo daghan nga may abilidad sa pagsulat o sa makadani nga abilidad sa pagsulti sa usa ka gamhanan nga tigsangyaw.”76

Pagpadayag Kabahin sa Ikapulo

Si Presidente Snow tingali labing nabantog sa pagpadayag nga iyang nadawat kabahin sa balaod sa ikapulo. Sa Mayo 1899 mibati siya og pag-aghat sa pagbiyahe ngadto sa St.George, Utah, kauban sa ubang mga lider. Bisan tuod wala siya mahibalo kon ngano nga kinahanglan sila nga moadto, siya ug ang iyang mga kaigsoonan mitubag dayon sa mga pag-aghat, ug sulod sa mga duha ka semana sila miabut sa St. George. Sa pagka-Mayo 17, human miabut sa St. George, si Presidente Snow nakadawat og pagpadayag nga kinahanglan iyang isangyaw ang balaod sa ikapulo. Sa sunod nga adlaw gihimo niya ang mosunod nga pahayag ngadto sa mga Santos: “Ang pulong sa Ginoo nganha kaninyo dili bag-o; kini mao lamang: ANG PANAHON MIABUT NA KARON ALANG SA MATAG SANTOS SA ULAHING MGA ADLAW, KINSA NAGTINGUHA SA PAGPANGANDAM ALANG SA UMAABUT UG MOBARUG NGA LIG-ON DIHA SA TUKMANG PUNDASYON, SA PAGBUHAT SA KABUBUT-ON SA GINOO UG SA PAGBAYAD SA IYANG IKAPULO SA HINGPIT. Kana mao ang pulong sa Ginoo nganha kaninyo, ug kini mao ang mahimong pulong sa Ginoo sa tanan nga mga pamuy-anan sa tibuok yuta sa Zion.”77

Human sa paghatag niini nga mensahe didto sa St. George, si Presidente Snow ug ang iyang mga kauban sa biyahe mipakigbahin sa samang mensahe didto sa habagatang mga lungsod sa Utah ug sa uban nga mga komunidad tali sa St George ug sa Siyudad sa Salt Lake. Sa panahon nga sila mipauli sa pagka-Mayo 27, nakahimo sila og 24 ka mga miting diin si Presidente Snow nakahatag og 26 ka mga pamulong ug nakalamano og 4,417 ka mga kabataan. Sila nakabiyahe og 670 ka kilometro pinaagi sa tren ug 494 ka kilometro pinaagi sa kabayo ug karomata.78 Si Presidente Snow nadasig sa kasinatian ug matinguhaon sa pagpadayon og sangyaw sa balaod sa ikapulo sa tibuok Simbahan. “Ako nahimuot og maayo sa resulta niini nga pagbisita,” miingon siya, “nga ako naghunahuna sa pagbiyahe ngadto sa tanang mga stake sa Zion, sa umaabut.”79 Gidumala niya ang daghan nga mga komperensya sa stake, diin iyang gisaad sa mga Santos nga ang pagkamasulundon ngadto niini nga balaod moandam sa mga miyembro sa Simbahan sa pagdawat og temporal ug espirituhanon nga mga panalangin. 80 Gisaad usab niya nga ang pagkamasulundon ngadto sa balaod sa ikapulo makahimo sa Simbahan sa paglingkawas gikan sa utang.81

Sa tibuok Simbahan, ang mga miyembro mitubag sa tambag ni Presidente Snow uban ang gibag-o nga pagkamatinud-anon. Sa 1904, ang tigsulat og kasaysayan nga si Orson F. Whitney, kinsa sa wala madugay nagserbisyo isip usa ka sakop sa Korum sa Napulog Duha, misulat: Ang epekto sa kalihokan diha-diha dayon. Ang mga ikapulo ug mga halad miabut sa hilabihan kadali ug kadaghan nga wala makat-uni sa mga katuigan, ug sa daghan nga mga paagi ang kahimtang sa Simbahan milambo ug ang mga umaabut niini mihayag. Si Presidente Snow nakaangkon nang daan sa gugma ug pagsalig sa iyang mga tawo, ug karon kining maayo nga pagbati nagtubo ug nagkakusog.”82 Si Presidente Heber J. Grant, kinsa usa ka sakop sa Korum sa Napulog Duha sa diha nga nadawat ni Presidente Snow ang pagpadayag kabahin sa ikapulo, sa wala madugay mipahayag: “Si Lorenzo Snow miabut sa kapangulohan sa Simbahan sa diha nga siya otsenta y singko anyos, ug unsa ang iyang nahuman sulod sa tulo ka tuig sa iyang kinabuhi talagsaon kaayo nga hunahunaon. … Sa tulo ka mubo nga mga tuig kini nga tawo, lapas sa edad nga mapahimuslan sumala sa kalibutan, kini nga tawo kinsa wala moapil og mga pinansyal nga mga kalihokan, kinsa sa kanunay naghalad sa iyang kinabuhi sa mga katuigan sa paghago diha sa Templo, naggunit sa kwarta sa Simbahan ni Kristo, ubos sa pagdasig sa buhing Dios, ug niadtong tulo ka tuig miusab sa tanan, sa panalapi, gikan sa kangitngit ngadto sa kahayag.”83

Nagpamatuod diha sa Katapusan nga mga Adlaw sa Iyang Pagpangalagad

Sa Enero 1, 1901, mitambong si Presidente Snow og linain nga miting diha sa Salt Lake Tabernacle sa pagdawat sa ika-20 nga siglo. Mga tawo sa tanan nga relihiyon gidapit sa pagtambong. Nag-andam si Presidente Snow og mensahe alang sa kalihokan, apan wala siya makahimo sa pagbasa niini tungod kay siya dihay grabe nga sip-on. Human sa pambukas nga himno, usa ka pambukas nga pag-ampo, ug usa ka kanta giawit sa Tabernacle Choir, ang anak nga lalaki ni Presidente Snow nga si LeRoi mibarug ug mibasa sa mensahe, giulohan og “Greeting to the World ni Presidente Lorenzo Snow.”84 Ang panapos nga mga pulong sa mensahe nagsilbe nga ehemplo sa mga pagbati ni Lorenzo Snow mahitungod sa buhat sa Ginoo:

“Sa ika otsenta y siete nga tuig sa akong edad dinhi sa kalibutan, gibati ko ang hingpit nga pagkamakugihon sa tinguha alang sa kaayohan sa katawhan. … Gipataas ko ang akong mga kamot ug nanghangyo sa kalangitan sa pagpanalangin sa mga lumulupyo sa yuta. Hinaut nga ang kahayag sa adlaw gikan sa taas mopahiyom nganha kaninyo. Hinaut nga ang mga bahandi sa yuta ug ang mga bunga sa yuta mahatag nga walay pagkuto alang sa inyong kaayohan. Hinaut nga ang kahayag sa kamatuoran moabug sa kangitngit gikan sa inyong mga kalag. Hinaut nga ang pagkamatarung motubo ug ang pagkadautan mokunhod. … Hinaut nga ang hustisya modaug ug ang korupsyon mawagtang. Ug ang hiyas ug kaputli ug dungog magpabilin, hangtud ang dautan mabuntog ug ang yuta malimpyohan gikan sa pagkadautan. Tuguti nga kining mga pagbati, sama sa tingog sa mga ‘Mormon’ diha sa kabukiran sa Utah, mopadayon ngadto sa tibuok kalibutan, ug tuguti ang tanan nga mga tawo nga mahibalo nga ang atong pangandoy ug ang atong misyon alang sa mga panalangin ug kaluwasan sa tibuok katawhan. … Hinaut nga himayaon ang Dios diha sa kadaugan nga moabut batok sa sala ug kaguol, kaalaot, ug kamatayon. Ang kalinaw maanaa kaninyong tanan!”85

Sa pagka-Oktubre 6, 1901, si Presidente Lorenzo Snow mibarug sa pagpamulong ngadto sa kauban nga mga Santos diha sa panapos nga sesyon sa kinatibuk-ang komperensya. Nasakit siya sulod sa daghang mga adlaw, ug sa diha nga miabut siya sa pulpito, miingon siya, “Minahal kong mga kaigsoonan, kini nakapahibulong kanako nga ako naninguha sa pagpamulong kaninyo ning hapona.” Mipakigbahin siya og mubo nga mensahe mahitungod sa pagpangulo diha sa Simbahan. Dayon gisulti niya ang katapusan nga mga pulong nga ang tanan nga mga miyembro sa Simbahan madungog gikan kaniya: “Ang Dios magapanalangin kaninyo. Amen.”86

Upat ka adlaw ang milabay, si Presidente Snow namatay tungod sa pneumonia. Human sa serbisyo diha sa Salt Lake Tabernacle, ang iyang lawas gilubong diha sa menteryo sa iyang pinalangga nga Siyudad sa Brigham.

Mubo nga mga sulat

  1. Lorenzo Snow, sa Lycurgus A. Wilson, Life of David W. Patten, the First Apostolic Martyr (1900), v.

  2. Lorenzo Snow, “The Grand Destiny of Man,” Deseret Evening News, Hulyo 20, 1901, 22.

  3. Lorenzo Snow, sa Life of David W. Patten, the First Apostolic Martyr, v.

  4. Lorenzo Snow, sa Life of David W. Patten, the First Apostolic Martyr, v.

  5. Tan-awa sa Eliza R. Snow Smith, Biography and Family Record of Lorenzo Snow (1884), 1–2.

  6. Eliza R. Snow Smith, Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 2.

  7. Lorenzo Snow, Journal and Letterbook, 1836–1845, Church History Library, 18.

  8. Eliza R. Snow Smith, Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 2–3.

  9. Eliza R. Snow Smith, Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 3.

  10. Eliza R. Snow Smith, Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 2, 3.

  11. Orson F. Whitney, History of Utah, 4 ka vol. (1892–1904), 4:223.

  12. Tan-awa sa Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 4.

  13. Lorenzo Snow, Journal and Letterbook, 1836–1845, 57–62.

  14. Tan-awa sa Lorenzo Snow, Journal and Letterbook, 1836–1845, 32.

  15. Eliza R. Snow Smith, Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 6.

  16. Lorenzo Snow, “The Grand Destiny of Man,” 22. Alang sa dugang pa mahitungod sa pagkakabig ni Lorenzo Snow, tan-awa sa kapitulo 3.

  17. Eliza R. Snow Smith, Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 6.

  18. Lorenzo Snow, Journal and Letterbook, 1836–1845, 33.

  19. Lorenzo Snow, Journal and Letterbook, 1836–1845, 33; tan-awa usab sa “The Grand Destiny of Man,” 22.

  20. Lorenzo Snow, “The Grand Destiny of Man,” 22.

  21. Lorenzo Snow, sa Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 15.

  22. Lorenzo Snow, “The Grand Destiny of Man,” 22.

  23. Lorenzo Snow, sa Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 16.

  24. Tan-awa sa Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 16, 19.

  25. Lorenzo Snow, sa Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 19.

  26. Lorenzo Snow, sa Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 30.

  27. Lorenzo Snow, sa Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 37–38.

  28. Sulat gikan ni Lorenzo Snow ngadto ni Oliver Snow, gikutlo diha sa sulat gikan ni Eliza R. Snow ngadto ni Isaac Streator, Peb. 22, 1839, Church History Library.

  29. Lorenzo Snow, sa Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 37.

  30. Sulat gikan ni Lorenzo Snow ngadto ni Oliver Snow, gikutlo diha sa sulat gikan ni Eliza R. Snow ngadto ni Isaac Streator, Peb. 22, 1839.

  31. Lorenzo Snow, sa Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 19.

  32. Lorenzo Snow, sa Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 47.

  33. Lorenzo Snow, sa Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 50–51. Alang sa dugang pa mahitungod sa paglawig ngadto sa England, tan-awa sa kapitulo 14.

  34. Lorenzo Snow, sa Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 58–59.

  35. Sulat gikan ni Lorenzo Snow ngadto ni Heber C. Kimball, Okt. 22, 1841, sa Lorenzo Snow, Letterbook, 1839–1846, Church History Library.

  36. Sulat gikan ni Lorenzo Snow ngadto ni Heber C. Kimball, Okt. 22, 1841, sa Lorenzo Snow, Letterbook, 1839–1846.

  37. Sulat gikan ni Lorenzo Snow ngadto ni George A. Smith, Ene. 20, 1842, sa Lorenzo Snow, Letterbook, 1839–1846.

  38. Lorenzo Snow, Journal and Letterbook, 1836–1845, 45.

  39. Lorenzo Snow, Journal and Letterbook, 1836–1845, 65–66.

  40. Lorenzo Snow, Journal and Letterbook, 1836–1845, 72–83.

  41. Lorenzo Snow, Journal and Letterbook, 1836–1845, 91.

  42. Eliza R. Snow Smith, Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 74–75; tan-awa usab sa pahina 73 .

  43. Lorenzo Snow, Journal and Letterbook, 1836–1845, 49.

  44. Lorenzo Snow, sa Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 79.

  45. Lorenzo Snow, sa Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 79.

  46. Lorenzo Snow, sa Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 79, 82.

  47. Lorenzo Snow, sa “Laid to Rest: The Remains of President John Taylor Consigned to the Grave,” Millennial Star, Ago. 29, 1887, 549. Alang sa dugang pa kabahin sa mga komentaryo mahitungod sa pagkamartir ni Joseph Smith, tan-awa sa kapitulo 23.

  48. Tan-awa sa Eliza R. Snow Smith, Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 84.

  49. Joseph Smith, gikutlo ni Lorenzo Snow sa Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 70.

  50. Alang sa dugang kabahin sa kasinatian didto sa Mount Pisgah, tan-awa sa kapitulo 7.

  51. Tan-awa sa Biography and Family Record of Lorenzo Snow, 94–95.

  52. Lorenzo Snow, “Address of Apostle Lorenzo Snow,”Millennial Star, Peb. 15, 1886, 110.

  53. Lorenzo Snow, Deseret News, Ene. 14, 1857, 355.

  54. Sulat gikan ni Lorenzo Snow ngadto ni Eliza R. Snow, sa The Italian Mission (1851), 5.

  55. Sulat gikan ni Lorenzo Snow ngadto ni Franklin D. Richards, sa The Italian Mission, 8–10.

  56. Sulat gikan ni Lorenzo Snow ngadto ni Brigham Young, sa The Italian Mission, 10–11.

  57. Tan-awa sa sulat gikan ni Lorenzo Snow ngadto ni Brigham Young, sa The Italian Mission, 15–17.

  58. Tan-awa sa sulat gikan ni Lorenzo Snow ngadto ni Brigham Young, sa The Italian Mission, 17.

  59. Sulat gikan ni Lorenzo Snow ngadto ni Franklin D. Richards, sa The Italian Mission, 20.

  60. Sulat gikan ni Lorenzo Snow ngadto ni Orson Hyde, sa The Italian Mission, 23.

  61. Sulat gikan ni Jabez Woodard ngadto ni Lorenzo Snow, sa The Italian Mission, 26.

  62. Gikutlo gikan sa usa ka sulat gikan ni Jabez Woodard ngadto ni Lorenzo Snow, sa The Italian Mission, 26.

  63. Sa Conference Report, Okt. 1994, 97; o Ensign, Nob. 1994, 74).

  64. Leslie Woodruff Snow, “President Lorenzo Snow, as the Silver Grays of Today Remember Him,” Young Woman’s Journal, Sept. 1903, 391.

  65. Alang sa dugang pa kabahin sa kasinatian ni Elder Snow sa mga Isla sa Hawaii, tan-awa sa kapitulo 4.

  66. Alang sa dugang pa kabahin sa kasinatian ni Elder Snow sa Holy Land, tan-awa sa kapitulo 24.

  67. Heber J. Grant, sa Conference Report, Hunyo 1919, 10.

  68. Deseret Evening News, Abr. 3, 1894, 4.

  69. Jacob Jensen, gikutlo diha sa LeRoi C. Snow, “Raised from the Dead,” Improvement Era, Sept. 1929, 884–86.

  70. Tan-awa sa LeRoi C. Snow, “Raised from the Dead,” 886; LeRoi C. Snow, “Raised from the Dead (Conclusion),” Improvement Era, Okt. 1929, 975–79.

  71. Tan-awa sa LeRoi C. Snow, “Raised from the Dead (Conclusion),” 980.

  72. Tan-awa sa LeRoi C. Snow, “An Experience of My Father’s,” Improvement Era, Sept. 1933, 677; tan-awa usab sa pagbinayloay og sulat tali ni Elder John A. Widtsoe ug Noah S. Pond, bana ni Alice Armeda Snow Young Pond, Okt. 30, 1945, ug Nob. 12, 1946, Church History Library. Si Presidente Brigham Young mihulat og labaw sa tulo ka tuig human sa pagmartir ni Propeta Joseph Smith sa wala pa niya mahan-ay pag-usab ang Unang Kapangulohan; si John Taylor mihulat og labaw sa tulo ka tuig human sa kamatayon ni Presidente Young; si Presidente Woodruff mihulat og hapit duha ka tuig human sa kamatayon ni Presidente Taylor. Alang sa dugang pa kabahin sa balaanong pagpakita nga nadawat ni Presidente Snow didto sa templo, tan-awa sa kapitulo 20.

  73. Si Lorenzo Snow, sa “President Snow in Cache Valley,” Deseret Evening News, Ago. 7, 1899, 1.

  74. Biographical Notes on Lorenzo Snow, comp. LeRoi C. Snow, Church History Library, 2.

  75. W. D. Cornell, gikutlo sa “Mormonism in Salt Lake,” Millennial Star, Sept. 14, 1899, 579.

  76. Reverendo Prentis, gikutlo sa Nephi Anderson, “Life and Character Sketch of Lorenzo Snow,” Improvement Era, Hunyo 1899, 569–70.

  77. Lorenzo Snow, Millennial Star, Ago. 24, 1899, 533; tan-awa usab sa Deseret Evening News, Mayo 17, 1899, 2; Deseret Evening News, Mayo 18, 1899, 2. Nasulat sa The Millennial Star nga si Presidente Snow namulong niini kaniadtong Mayo 8, apan ang uban nga bag-ong mga tinubdan nagpakita nga iyang gipamulong kini kaniadtong Mayo 18. Si Presidente Snow usab namulong mahitungod sa ikapulo kaniadtong Mayo 17. Alang sa usa ka kompleto nga asoy sa pagpadayag kabahin sa ikapulo tan-awa sa kapitulo 12.

  78. Tan-awa sa “Pres. Snow Is Home Again,” Deseret Evening News, Mayo 27, 1899, 1.

  79. Lorenzo Snow, sa “Pres. Snow Is Home Again,” 1.

  80. Tan-awa, alang sa ehemplo, Deseret Evening News, Hunyo 24, 1899, 3.

  81. Tan-awa alang sa ehemplo, Improvement Era, Ago. 1899, 793.

  82. Orson F. Whitney, History of Utah, 4:226.

  83. Heber J. Grant, sa Conference Report, Okt. 1919, 10.

  84. Tan-awa sa “Special New Century Services,” Deseret Evening News, Ene. 1, 1901, 5.

  85. Lorenzo Snow, “Greeting to the World ni President Lorenzo Snow,” Deseret Evening News, Ene. 1, 1901, 5.

  86. Lorenzo Snow, sa Conference Report, Okt. 1901, 60, 62.

Amahan ni Lorenzo Snow, si Oliver Snow

Si Lorenzo Snow gibunyagan ug gikumpirmahan didto sa Kirtland, Ohio, sa Hunyo 1836, duha ka bulan human ang Templo sa Kirtland, gilitratohan dinhi, gipahinungod.

Elder Lorenzo Snow

Daghan sa unang mga Santos ang milalin gikan sa Uropa aron makig-uban sa mga Santos sa Tinipong Bansa sa Amerika.

Diha sa bapor Swanton, usa ka grabeng nagkasakit nga tawo naayo dayon human sa pagpangalagad ni Elder Lorenzo Snow.

Miserbisyo isip kapitan sa mga hugpong sa pioneer nga miabut sa Walog sa Salt Lake kaniadtong 1848.

Mga butas, mga sapatos, mga kasangkapan sa pangabayo, ug mga kalo gihimo dinhi niini nga building sa Siyudad sa Brigham, Utah.

Ang Unang Kapangulohan ug ang Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles kaniadtong 1898. Ibabaw nga laray, sa wala ngadto sa tuo: Anthon H. Lund, John W. Taylor, John Henry Smith, Heber J. Grant, Brigham Young Jr., George Teasdale, Rudger Clawson, Marriner W. Merrill. Taliwala nga laray: Francis M. Lyman, George Q. Cannon, Lorenzo Snow, Joseph F. Smith, Franklin D. Richards. Ubos nga laray Matthias F. Cowley, Abraham O. Woodruff.