Aia Kooram Unimwaane
Reken teuana te kooram n te Nakoanibonga ae te Merekitereka inanon te uoote e katiteuanaia kaain te nakoanibonga ni kakoroi bukin aekakin nako te mwakuri ni kamaiu.
E aki maan imwiin baireakin te Ekaretia n te kabanea ni bong, e taekinna te Uea n te kaotioti, “Ao man ami tataro n onimaki kam na karekea au tua, bwa kam aonga n ataa aron bairean au ekaretia ao ni kaeti bwaai ni kabane imatau.”1 E a tia te reirei aei n iraki n te Ekaretia—ao te berita anne e a tia ni karineaki iroun te Uea—ni karokoa ngkai. Baeten ni karaoan te nakoanibonga ao mwakuri n ibuobuoki a kaokaki n te tai teuana ma teuana, ni moanaki ma te Burabeti Iotebwa Timiti ngke a moan kateaki nakoa ao te kooram n te nakoanibonga. Bitaki aika kakawaki a kaokaki ao a karaoaki n aia tai ni kairiiri Beretitenti Brigham Young, John Taylor, Spencer W. Kimball, ao tabeman riki ma karineaia te Kooram n te Tengaun ma Uoman, te Itingaun, ibonga aika rietaata, ao aobitia tabeman ao kooram n te Nakoanibonga ae te Merekitereka ao te Aaron.2 Ngkai, n te rongorongo, ae e a tibwa tia n taekinaki, e katanoata Beretitenti Russell M. Nelson bitaki aika kakawaki.
N na kaoki tabeua ana rongorongo: “N te tairiki aei, ti katanoata manga bairean ara kooram n te nakoanibonga ae te Merekitereka ni kanakoraoa riki ana mwakuri te Uea. Ni katoa uoote, ibonga aika rietaata ao te kooram n unimwaane a na ikotaki nakon te kooram n unimwaane ae tii teuana … [ao] bairean te kooram n [ibonga aika rietaata n te titeiki] e boboto iaon wewete n te nakoanibonga ae bwainaki ngkai.”
E reitia Beretitenti Nelson:
“Bitaki aikai a tia ni kamatebwaiaki inanon namwakaina aika mwaiti. Ti a tia n namakina aron kawaekoaan ao katamaroaan te kawai are ti na kona n tabeakiniia iai ara aomata. … Karaoan raoi anne, ti riai ni kakorakora ara kooram n te nakoanibonga n anga te kaetieti ae korakora ibukin te kairiiri n tangira ao te boutoka n aron ae tangiria te Uea ibukiia Aika Itiaki.
Bitaki aikai a kairaki mai iroun te Uea. Ngkana ti karaoi, ao ti na nakoraoi riki nakon are mai imwaaina.”3
N aia kaetieti te Moan Beretitentii, Unimwaane Ronald A. Rasband ao Ngai ti na karin tabeua kabwarabwara ake ti onimakin bwa a na kaekai titiraki mai iroumi.
Unimwaane ao Kooram n Ibonga Aika Rietaata
Te Moan, N na kaokia, tera bitaki ibukiia ibonga aika rietaata ao kooram n unimwaane n te uoote? Inanon uoote, ao membwa n te kooram n unimwaane ao kurubu n ibonga aika rietaata a na ikotaki nakon teuana te kooram n Nakoanibonga ae te Merekitereka ma teuana te beretitentii. Te kooram aei, e na rikirake mwaitina ao ni katiteuanaaki, e na atongaki bwa te “kooram n unimwaane.” Kurubu n ibonga aika rietaata a katokaki. Te kooram n unimwaane e kaainaki irouia unimwaane ao unimwaane ake a tauraoi n te uoote n raonaki ma ibonga aika rietaata ake akea nakoaia n te bitiobiriki, n te beretitentii n te titeiki, n te kauntira ae rietaata, ke n te tamanuea ae waaki. Te kooram n ibonga ae rietaata n te titeiki e na kaainaki irouia ibonga aika rietaata aika iai nakoaia n te beretitentii n te titeiki, n te bitiobiriki, n te kauntira ae rietaata, ao te tamanuea ae waaki.
Te Beretitentii n te Kooram n Unimwaane
E na kanga aron bairean te beretitentii n te kooram n unimwaane? Te beretitentii n te titeiki e na kamotirawaia taan kairiiri irouia ibonga aika rietaata ao beretitentii n te kooram n unimwaane ao e na wetea te beretitenti n te kooram n unimwaane ao kauntira aika boou n taian uoote. Te beretitentii n te kooram n unimwaane ae boou e kona n ae te unimwaane ao te ibonga ae rietaata, n ririki aika kakaokoro ao aia atatai, a uaia ni beku n te kooram ni beretitentii ae teuana. E kona n ae te unimwaane ke te ibonga ae rietaata ke e kona n riki bwa te beretitenti n te kooram ke te kauntira n te beretitentii. Tiaki n ae ti karekean te ibonga ae rietaata bwa e na karaoa te kairiiri n te kooram n unimwaane. Ti kantaningaia unimwaane ao ibonga aika rietaata bwa a na uaia ni mwakuri n tii te arona inanon te kooram ni beretitentii ao mwakurin te kooram. Bitaki ni kooram aikai a riai ni karaoaki n te tai ae waekoa.
Nakoa n te Nakoanibonga inanon te Kooram n Unimwaane
Bitaki n tein te kooram aei e bita te nakoa n te nakoanibonga ae e karaoaki irouia membwa n te kooram? E aki, te waaki aei e aki katoki aekakin nakoa n te nakoanibonga are e na kona kaain te kooram ni katabuaki iai n taai aika nako. N aron ae kam ataia, e kona te mwaane ni katabuaki nakon nakoa n te nakoanibonga aika kakaokoro inanon maiuna, ao e aki kabua ke ni kakeai katabu ake imwaaina ngkana e karekea ae boou. Inanon tabeua katooto are iai irouna te nakoanibonga e kona ni beku n te nakoa ae raka iaon teuana, n aron te ibonga ae rietaata e beku naba bwa te tamanuea ke te bitiobi, e aki waaki n nakoana ni kabane n te nakoanibonga n te tai naba anne. Bitiobi ao Itingaun, n aron te katooto, aki beku n taian nakoa aikanne n te tai are a kamotirawaaki iai ke anganaki kamoamoaakia iai. Ngaia are, tera nakoa tabeua n te nakoanibonga ke nakoa ake e kona n taua te mwaane, ngkai ngaia kaain te kooram n unimwaane, e beku bwa te unimwaane.
Ririki aika nako, Beretitenti Boyd K. Packer e kakoaua ae “e korakora riki te nakoanibonga nakon nakoa riki tabeua. … Te nakoanibonga e aki kakaokoroaki. Te unimwaane e taui nakoanibonga aika mwaiti n aron te Abotoro. (Taraa R&B 20:38.) Ngkana te mwaane [e a tia n anganaki te nakoanibonga], e karekei bwaina ni kabane. Ma ngaia ae, iai nakoa inanon te nakoanibonga—kaokoron kariaia ao mwioko. .… N tabetai a taekinaki bwa teuana te nakoa e ‘rietaata riki’ ke ‘e rinano riki’ nakon te nakoa are teuana. E ngae ngke iai ae ‘rietaata’ ke n rinano riki,’ nakoa n te nakoanibonga ae te Merekitereka e tei ibukin taabo n ibuobuoki aika kakaokoro.”4 Tariu, au kantaninga bwa ti na aki manga taetae iaon tamaroan ke rietaatan riki te nakoa teuana n te Nakoanibonga ae te Merekitereka.
A na teimatoa Unimwaane ni katabuaki nakon te ibonga ae rietaata ngkana a weteaki nakon te beretitentii n te titeiki, kauntira aika rietaata, ke bitiobiriki—ke taai tabeua ae baireaki iroun te beretitenti n te titeiki rinanon te tataromwaaka ibukin iango ao kairi mai ieta. Ngkana e bane aia tai ni mwakuri n ibuobuoki te beretitentii n te titeiki, te kauntira ae rietaata, ke te bitiobiriki, ibonga aika rietaata a na manga raonia kooram n unimwaane n aia uoote.
Te Kairi ibukin te Beretitenti n te Kooram n Unimwaane
Antai ae e kaira ana mwakuri te beretitenti n aia kooram unimwaane? Te beretitenti n te titeiki e tararua te Nakoanibonga ae te Merekitereka inanon ana titeiki. Ngaia are, te beretitenti n te kooram n unimwaane e katabeaki nakon te beretitenti n te titeiki, are e katauraoa te reirei ao te kairi mairoun te beretitentii n te titeiki ao rinanon te kauntra ae rietaata. Te bitiobi, ngkai te tia tararua n te ibonga ae rietaata n te uoote, e rereitaki n tainako ma te beretitenti n aia kooram unimwaane. Te bitiobi e reirei ma ngaia ao n anga kairi aika tau bwa a na kanga ni karaoa te mwakuri ao ni kakabwaiaia membwa, mwakuri ma bootaki n te uoote ni kabane ma te iraorao.5
Te Kantaninga n Taian Bitaki Aikai
Tera te kaantaninga nakon bitaki n te kooram n te Nakoanibonga ae te Merekitereka? Karekean teuana te kooram n te nakoanibonga ae te Merekitereka n te uoote e katiteuanaia kaain te nakoanibonga ni kakoroa nanon iteran nako te mwakuri ni kamaiu, ibukin te tembora ao mwakurin rongorongon te utu are e karaoaki ngkoa irouia kurubu n ibonga aika rietaata. E na anganiia kaain te kooram n tatabemaniia bwa rorora ke antai ae a na karekei kakabwaia man aia taratara ao aia taneiai n tatabemaniia inanon maiuia. E karekea naba te tai ibukiia kaain te nakoanibonga n reireiniia tabeman, n aroia unimwaane aika tauraoi, membwa aika boou, kairake n ikawai, ao naake a oki nakon ana waaki te Ekaretia. I aki kona ni kabwarabwara n ae tau aron mimiiu ni iangoa te tabe ae kakawaki ae rikirake ma are a na karaoia kaain te kooram n unimwaane n taai aika a na roko. Te wanawana, te atatai, te konabwai, ao te korakora ake a kuneaki inanon kooram aikai a kanikinaea te moani waaki ao te kainibaire ae boou ni mwakurin te nakoanibonga ni kabuta te Ekaretia.
Uabwi te ririki n nako n te maungatabu ni kabuta, I taekina te karaki are moan taekinaki iroun Unimwaane Vaughn J. Featherstone n te Itingaun are I taku bwa e materaoi kaokana ikai.
N te 1918 te Tari George Goates bon te tia ununiki are e unika te uanikai ae te biite i Lehi, Utah. E moantaai n roko te winta n te ririki anne ao e kaburaoki angiin arokana te biite iaon tano. Iroun George ao natina te mwaane ae Francis, te tai ni kiniuanikai e waeremwe ao ni kaangaanga. N te tai ae uarereke, te aoraki ae te biua e butanako ao n rooti maiuia aomata aika mwaiti. Te aoraki ae kakamaaku aei e karika maten natin George te mwaane ae Charles ao teniman natin Charles aika uarereke—uoman ataeinnaine ao ai te ataeinimwaane. Inanon te maan ae tii onoua te bong, George Goates are e uruaki nanona e karaoi teniua kawaina aika kakaokoro nako Ogden, Utah, ni uoti rabwataia n oki ibukin taunakiia. N tokin te tai n nanokawaki aei, George ao Francis a kabaei aia waekon ao n okirikaaki nakon te tawaana ni biite.
“‘[Inanon kawaia] a rirakin te waekon teuana imwiin teuana aika onrake ma uaan te biite ni katikaki nakon te auti ni karaobwai ao irouia taan ununiki ake irarikiia. Ngke a rirarikina, turaiwa n tatabemaniia a katiotioi baia ni kabo: “Mauri ngkoe, Uncle George,” “Eng kabwara te bure, George,” “E aki rangin n raoiroi, George,” “A mwaiti raoraom, George.”
“Iaon te kabanea ni waekon bon … ubun Jasper Rolfe ae kiritantan. E kabo ma te kukurei ao e takarua: “Akanne ni kabane, Uncle George.”
“‘[Te Tari Goates] e rairaki nakon Francis ao e taku: “Au kantaninga bwa bon ara bwai akekei.”
“‘Ngke a roko ni mataroan te tabo n ununiki, Francis e kiba rikaaki nako aon te waekon ni biite aika bubura n uraura ao ni kauka te mataroa ngke e buti [ana karo] nakon te tawaana. [George] e butirake, e tei ma ana man, … ao n taraa nanon te tawaana. … Akea te uanikai ae te biite inanon te tawaana. Ngkanne e ataia bwa tera ae nanonna Jasper Rolfe ngke e takarua: ‘Akanne ni kabane, Uncle George!’
“‘[George] e ruo mai iaon te waekon, e kaona baina n te tano ae, maiu man buraun ae rangin n tangiria, ao imwiina … e katoka te biite iaona, ao e tarai mwiin ana mwakuri, ae ti tebo ma e aki kakoaua ni matana.
“Ngkanne [e] tekateka iaon te bwarikoriko ni biite—te mwaane ae e kairiia ana utu aika tangiraki aika aman nakon mweengana ibukin taunakiia inanon tii onobong, e karaoi bwaoki ao ni katamaroai, e keni ruanimate, ao ni buokiia ma bwaia ni mate—te mwaane ae kamimi aei ae aki kona n nanououa, ke ni bitaki nanona rinanon te kataaki aei—e tekateka iaon te bwantoro ni biite ao n tang n aron te ataei.
“‘Imwiina e teirake, e kaoi rannimatana, … e taraa karawa, ao n taku: “Ko rabwa, Tamau, ibukiia unimwaane n ara uoote.’”6
Eng, ko rabwa te Atua ibukiia mwaane n te nakoanibonga ao ibukin te mwakuri n ibuobuoki ae a anga ni buokiia aomata n tatabemaniia ao utu ao ni katea Tion.
Te Moan Beretitentii, te Kooram n te Tengaun ma Uoman, ao te Beretitentii n te Itingaun a tia n iangoi bitaki aikai inanon te tai ae maan. Imwiin tataro aika mwaiti, kamatebwaian aan koroboki aika tabu ibukin te kooram n te nakoanibonga, ao kamatoakina ae aio bon ana kantaninga te Uea, ti a waaki nako ma te boraraoi n te bwai ae koaua teuana riki te mwaneka n rikiraken Kaokan Bwaai. Ana kairi te Uea e mataata, ao I kimwareirei iai, ngkai I kaota au koaua Ibukina, Ana nakoanibonga, ao kamatoakimi n te nakoanibonga anne, n aran Iesu Kristo amen.