Tiaki Ngaira Taian Rarikin ni Kabane?

Ai tamaroara bwai aika tia rairairi ibukin Eduardo Gavarrel n te Mwaungatabu aio.

Inanon moan kamimin te tai n Ana mwakuri ngkoa, E tei Iesu n te tinekaoki ni mwengana i Natareta ao ni wareki taekan burabeti aikai mairoun Itaia ao a tauaki mwiia n ana Euangkerio Ruka: “E mena Tamnein Iehova iaou, ba E kabirai ba N na taetaekina te euangkerio nakoia akana a aki kaubwai; E kanakomaiai ba N na tuangia taenika te kanakoaki,ao akana mataki te manga noraba,ao N na kanakoia akana uruaki nanoia, ma n tua ririkin akoan te aba iroun Iehova.”¹

N te aro aei Te Tia Kamaiu e moan karaoa katanoatan Ana mwakuri bwa te Meetia. Ma te kibu naba aei e kaota bwa iaoni kawaina. Ana karea ni Kamaiu ae moan te korakora ao te Mangauti, Ana moan ae moan te bongana ni mwakurin te Meetia bon kakabwaiakia aika kananoanga, n raonaki ma kananoangan te tamnei.

Man moanakin Ana mwakuri, E tangiria aomata aika kananoanga ao aika mamara Iesu n n anga aika mwaiti.E bungiaki nakoia aomata aikai ao e rikirake ma ngaia. Ti aki ataa raoi ni kabane taekan rongorongona Maiuna n rabwata, ma n te tai teuana, Ao E taku Iesu nakoina, “Boni iai bwangaia arobeke, ao… neia … manin aan nang; ma akea nen kawenean atun Natin te Aomata.”² Ni koauana “E a tia ni kariki bwaai ni kabane karawa ma aonnaba, ao bwaai ni kabane ake iai”³ ngkoa, e karako ni Maiuna ni ikawai, akea mwengana.

Rinanon rongorongoia kai n nano e a tia ni iangoaki bwa bon te kanganga ae korakora ae e a tia ni butanako. Ae oti raoi n te maiu n rabwata, ma te tamnei ao uruakin te iango e kona ni karika te aki konabwai. N taian keiti nako, E a tia te Tia Kaboira ni weteira ibukin te kanganga aei bwa ti na buokia ni katoka te kanganga aei mairouia aomata. Ngkai tabena ngaia Iehova, E taku E na karaoa te motibuaka, nakon te bata ae Iteraera bukina bwa “aki mwannanoa te [kainano] e na mena ni batami.”

“Tera ae kam nanonna,” E taku, “kam aera ngkai kam kamanatuaia au aomata, ao kam kamantii moaia akana akea aia bwai?”⁴

Te Tia Korea Taekan Rabakau e kamatata raoi: “Ane bonoti tanigana nakon tangin te aomata ae akea a na b’ai,” ao “ane bonoti taningana nakon tangin te aomata ae akea ana bwai … e na tang [naba] ngaia, ma e na aki mutiakinaki.”⁵

N tai aikai, imwain Kaokakin Ana Ekaretia Iesu Kristo inanon teuana te ririki.ngke te Uea E tuangiia membwa bwa a na “tararuaia aika akea aroia ao … aika kainano, ao n tabeakina aroia i boni irouia bwa a na aki rootaki n te kainano.”⁶ Ataa ae riai ni karaoaki—“a na aki kainano.” Anne a na taeka te Atua ae kabongana ngkana e a rangi ni un.

Iangoa te kanganga ae moan te korakora are tokanikai n te aonnaba, tera ae kona temanna te mwane ke te aine ni karaoia? E anga te kaeka Iesu Kristo. Ngke imwain kamwaneakina ao Taurakina, E kabira atun Iesu Maria n te bwaa n taunimate ae bobuaka. Iuta Itekariota e totokoa kamanenaakin te bwaa ae bobuaka, ao e “ngurengure nakon neiei.”⁷

Ao E taku Iesu:

“Kam aera ngkai kam tabareia? E karaoa te mwakuri ae raoiroi nako Iu. …

“E karaoa ae kona neiei.”⁸

“E a tia ni karaoa are kona”! Tera aron kabwarabwarana ae mwakaroiroi! N te taina ao e titiraki te Tia Kareke rongorongo nakon te Tina Teresa mai Callcutta ibukin akean a na kaan taninga ni buokia kainano n te Kawa anne. E taku n ana taetae bwa e karaoa te bwai ae akea nanona. Te aine ae tuakarako ae kamimi aei e kaeka nakoina bwa ana mwakuri bon te tangira, tiaki te warebwai. E ngae n anne ibukin mwaitin e a riaon a na kona ni buokia, e taku bwa e kona ni kawakina te tua bukina e tangira te Atua ao kain rarikina maan buokiia ake tabemana reke irouna ibukin bwaai aika a reke irouna e a kataua naba. “Te bwai are ti karaoia bon akea ti te matim tau, e na kangai n te tai teuana. Ma ngkana ti aki kona ni karaoa ae ti kona ao ngkanne te buoka are ti na karaoia e na [bon aki tia].”⁹ Ma te un, ao te tia kareke rongorongo e ataia bwa te aro ni Kristian eaki irekereke ma tauan mwin bwaai. E a ataia bwa ngkana iai riki te kukurei i karawa ngkana temanna ae raira nanona nakoia ake ruangaun ma ruaman,aika akea bureia aika a riai n rairi nanoia iai., ngkanne te Atua e na bon aki tabeakina 11 te katebubua.¹⁰

Ao ti na kanga ni “karaoa ae ti kona”?

Teuana te bwai, ae ti kona, n aron Te Uea ae Beniamina e reirei, aron katokan tauaan ara bwai iangoia aika kananoanga buokia n aia kanganga. Tao iai tabeman aikakaraoan oin aia kanganga, ma tai karaoia ngaira ae tii te arona ngaira ake nikirana. Tiaki ngaia anne te tua n nanoangaa ae te titiraki bwa te tua, “Tiaki Rarikin Ngaira Ni Kabane?”¹¹ Ti aki tang n takarua ibukin buokara ao te kantaninga bwa e na kaekai ara tataro? Tiaki onon ibukin kabwarakin ara bure aika ti karaoi ao kanganga aika ti kaoti? Tiaki bane n onon ao nanoraoi ibukin mamarara, bwa te raoiroi e na onea mwin te kanganga, bwa te nanoangaa e tokanikai iaon te motikitaeka iaon ara keiti? Tao ti na bon mimi ngke kangai King Beniaminati karekea kabwaraan ara bure man te bubuti nakon te Atua,e na nanoangaa ni kaekai, ma ti taua bon kakaraoa naba kabwarakin ara bure man te kaeka n nanoanga nakon aia bubuti aika kainano.¹²

Ni ikotaki naba ma mwakuri n nanoangaa n onei mwiia aika kainano, ti na tataro naba ibukiia aika kananoanga. Aia koraki Tioramaite, a atongaki irouia raoia bwa kaain aia aro ae a “barekareka” man “akea bonganaia” —aikai taeka man booki aika tabu—ti totokoaki man rinakora n aia auti n tataro Tioramaite ibukin aki tamaroan kunnikaia, E taku Moomon a kainano ni bwain te aonnaba;… ao a kainano naba inanoia”¹³—uoua te anga are a kuri n airi n taainako. Mitinare aika Aramwa ao Amureki a kauntaekai kunikaiia aika aki tau man barekareka man tuangakiia bwa bwaai ake a na reke irouia tabeman a na akea nakoia a kona n tataro n taainako—n aia tawaana n aia auti, inanon aia utu ao inanoia.¹⁴

Ma ngkanne, nakon te kurubu aio ake a tia n rairaki nako, E taku Amureki, “ Imwin ae [koa] tia n [tataro], ngkana [ ko] rairaki nakoia aika kainano, ao aika akea karabaaia, ao n aki kawaria aoraki ao ake a rootaki, ao n anga ami bwai, ngkana [ ko] [karaoia], nakoia ake a kainnanoia— I taku nakoimi ngkami, … n ami tataro a na aki kaekaaki ao akea, ao [ngkoe] boni ngkami taan mwamwana te aba are a kakeaa te onimaki.”¹⁵ Bon aio te kauring ae mwakaroiroi nakoia kaubwaike kainnano, ngaira ti kona ni karaoia “ti na karaoa ae ti kona” ngkana a kainnanoia tabeman.

Ao ngkanne, manuokinia ao nanoangaia bwa N na aki bukinaki ni karaoan taian burokuraem n te aonaaba ke karaoan iango aika ko kona iai ni buokia kainnano. I angani ngkami karineami ibukin iango ni karaobwai, kawakini ami bwai nako, te onimakiniko iroum, ao te bwai are ko tangiria ni kani karekea e bon tau iroum n aron te mwane ao te aine ae maiu. Ti kantaningaaki n taainako bwa ti na buokira moa imwain ae ti na buokia tabeman. N aron aei, I aki ataia raoi bwa e na kanga aron am motinano nakoia te koraki ae akea aroia ake a aki kona ni buokiia ibon irouia. Ma I ataia bwa te Atua e ataia, E na buokiko ao n kairiko n am mwakuri n nanoangaa ni kairiiri ngkana ko tangiria n te aro ae ko iango raoi iai ao tataro ao tarai kawai aika ko kona iai ni kawakina te tua are E anganira ao ni manga anganiira.

Ko na ataia bwa I taekina aio ikai te kanganga ao ti riai n kaeti mate baronga are na karaoaki riki nakoia tiaki tii membwa n te Ekaretia. E na kakabwaiai ngkami te Uea ni buokiia membwa e bebete, ake a kona rabwataia, a na ongeaba nakon tuan te aki mamatam. E koreia Itaia:

“Tiaki aio te aki mamatam are I rineia? …

“Tiaki te anganiira te anganiia akana a matenibaki am amwarake, ma te kairiria akana akea aia bwai akana a teweaki nako nakon am auti? ngkana ko noora ane akea rabunana, bwa ko na kunikaiia…? [bwa ko] ma te kabwara kabaean te amo, ma… te kanakoia akana karawawataki ba a na inaomata, … ?”¹⁶

I kakoauai kakai, n te tamnei ao n te maiu ae mamate aio bwa e roko nakoia ake a maiuakina tuan te aki mamatam I kakoauai kakai ake a roko nakoiu. Te koaua, are koreia Itaia. I tang n takarua n te aki mamatam ae raka, ao e kaekaa ni koaua te Atua, “Aio Ngai.”¹⁷ Kukurei bwa baika a reke ni katoa namwakaina, ao bwaina te akoi n aanga nako n angabwain te aki mamatam ao buokaia aomata ake tabeua, te reirei, ao anganano nakoia mitinare. I berita bwa te Atua e na akoi nakoim, ao te koraki ake a katokaki aia kanganga iroum a na kakabwaia aram n aki toki. E raka iaon te mirion membwa n te Ekaretia aika buokaki n te ririki ae nako rinanon karean te aki mamatam ae karaoaki irouia bitiobi ao Beretitenti n Bootaki N Aine. Ao anne kakukurein nanon Ana Ekaretia Iesu Kristo.

Tariu ao Mwaneu, te kaotioti aei ai aron te kaotioti are ko bubuti bwa N kauka ao n kakoaua bwa ngkana karaoa, am mwakuri ma am ibuobuoki, e na reitinako, te kakabwaia inanon maiu, n ikotaki n te maiu aei ao te maiu n tamnei. N ai arom, I raraomaeakina aron te mwane n tabetai, ma I tuai namakina aron te kananoanga, I aki namakina aron ana namakin te aomata ae kananoanga. N aron te namakin aei, I aki atai bukina ni kabane bwaai aika riki n aron te bung, te marurung, te reirei, ao reken kaubwai aika moan te bati n te maiu ae mamate, ma Ngke I noora te kainano irouia aika mwaiti, I ataa anne “ngkana tiaki ana akoi te Atua I bon rekereke naba iai.”¹⁸ I ataia riki bwa tiaki te Tia kawakina tariu ngai, ma tariu tabeu bwa N na buokia. “bukina bwa I anganaki ae mwaiti N na anga naba ae mwaiti.”¹⁹

N te aro anne I anga au karinerine nakon Beretitenti Thomas Spencer Monson. I ataia bwa i kakabwaiaki n rekerekeu ma te mwane aio inanon te maan 47 ni karokoa te ririki aei ao, tamneina n au iango N na bon kaburabura inanou n aron kibana n oki nakon mwengana mai Mainuku Tiaman n akean nangoan waena ngke e roko n ana auti bwa e a tia n anganako nakoia ake akai nanoia ma ana kooti ao ana kabaraaki ana kaau ae buti mai waena. “Ai tamaroara iaoni maunga [ao n ae aei waen rinanon ana temino te wanikiba] are ua rongorongoi baika raraoi are kaongoraea te raoi.”²⁰ E mwaiti riki aomata ake I kinaia, Beretitenti Monson “e a tia ni karaoa are kona” ibukin te aine ae mate buuna ao ae akea tamana, ake akainano ao abara nanoia.

N te kaotioti inanon 1831 nakon te Burabeti Iotebwa Timiti, e taku te Uea n te bong teuana ao kainano a na noora uean te Atua n roko n anganiia “n te mwaaka ao te mimitong.” ²¹ Ti na buobuoki ni kakoroa nanon a na taetae ni burabeti n rokon te mwaaka ao te mimitong n riki ngkai membwa ngaira inanon ana Ekaretia Iesu Kristo ni koaua n anga are ti kona nakon te mangori are a kananoanga are a roko mani miira. I tataro n aran Iesu Kristo ae akoi, amen.