Tē tāmau noa ra te tere fifi !

Hō’ē hānere ’e hitu ’ahuru matahiti i ma’iri a’enei, ’ua hi’o atu Brigham Young i te ’āfa’a nō Roto Miti nō te taime mātāmua ’e ’ua parau, « teie te vāhi ti’a ! »¹ ’Ua ’ite ’oia i te vāhi nō te mea ’ua heheu mai te Fatu i te reira iāna.

I te matahiti 1869, hau atu i te 70 000 feiā mo’a tei rave ato’a i teie tere fifi. Noa atu tō rātou ta’a-’ē-ra’a i te pae o te reo, te ta’ere,’e te nuna’a ta’ata, e ’itera’a rā tō rātou nō te Metua, te Tamaiti, ’e te Vārua Maita’i, te fa’aho’ira’ahia mai te ’evanelia ’a Iesu Mesia, ’e te hō’ē hina’aro i te patu ia Ziona—te hō’ē vāhi nō te hau, te ’oa’oa, ’e te nehenehe ’ei fa’aineinera’a nō te tae pitira’a mai ’o te Fa’aora.

Hōho’a

Jane Manning James

I rotopū i taua feiā mo’a mātāmua ra tei tae mai i Utaha ’o Jane Manning James ïa—te tamāhine a te hō’ē ta’ata tītī tei ti’amā, te hō’ē melo fa’afāriu-’āpī-hia i te ’Ēkālesia tei fa’aho’ihia mai,’e te hō’ē pipi fa’ahiahia tei fa’aruru i te mau tāmatara’a fifi. ’Ua fa’aea noa te tuahine James ’ei feiā mo’a itoito i te mau mahana hope’a nei e tae noa atu i tōna pohera’a i te matahiti 1908.

’Ua pāpa’i ’oia : « Tē hina’aro nei au i te parau i ’ō nei, ē te vai pūai noa ra tō’u fa’aro’o i te ’evanelia a Iesu Mesia, mai tei ha’api’ihia e te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei, i teie mahana mea pūai roa atu ā ïa i te mahana i bapetizohia ai au. Tē ’aufau nei au i tā’u mau tufa’a ’ahuru ’e te mau ō, tē ha’apa’o nei au i te parau pa’ari, e haere ’oi’oi nei au e ta’oto ’e e ara ’oi’oi au, tē tāmata nei au mā te ha’eha’a ’ia riro ’ei hi’ora’a maita’i nō te tā’āto’ara’a ».²

’Aita te tuahine James, mai te tahi atu feiā mo’a i te mau mahana hope’a nei e rave rahi, i patu noa ia Ziona mā te toto, te hou, ’e te mau roimata, ’ua tūtava ato’a rā i te mau ha’amaita’ira’a a te Fatu nā roto i te orara’a i te mau ture o te ’evanelia mai tei mara’a iāna mā te tāpe’ara’a atu i ni’a i te fa’aro’o ia Iesu Mesia—te ta’ata fa’aora rahi i te feiā ato’a o tei ’imi nei iāna mā te mana’o tae.

E ’ere te feiā mo’a mātāmua i te mea maita’i roa, ’ua ha’amau rā rātou i te ho’ē niu i ni’a i te reira tātou e patu ai i te mau ’utuāfare ’e te hō’ē tōtaiete o te here ’e o te ha’apa’o i te mau fafaura’a, tei fa’a’ite’itehia mai i roto i te mau parau ’āpī rau nā te ao nei nō tā tātou tītaura’a ia Iesu Mesia ’e tā tātou mau tauto’ora’a hōro’a noa nō te tauturu i te mau ta’ata nā piha’i iho ’e tei te ātea.³

Peresideni Eyring, hina’aro nei au e parau ato’a i te fa’ahiahia nō nā ’ahuru tauatini melahi piriāro re’are’a tei tāvini i Texas, i Mehiko, ’e te tahi atu mau vāhi nō tā ’outou tauturu.

E ’itera’a hōhonu tō’u ē mai te mea e ha’amo’e tātou i tō tātou mau ta’amura’a i te mau ta’ata tei nā mua atu ia tātou, ’oia ato’a tō tātou mau metua tupuna pionie, ’e ’ere ïa tātou i te hō’ē tao’a faufa’a rahi mau. ’Ua paraparau na vau nō ni’a i te « Fa’aro’o i te mau ta’ahira’a ’āvae ato’a » i tahito rā ’e e tāmau noa ā vau i te mau mahana i mua nei, nō te mea ’ua ’ite au ē e ti’a i te mau u’i ’āpī ato’a ’ia fāri’i i taua iho huru fa’aro’o ra i te Fatu ia Iesu Mesia ’e i tāna ’evānelia i fa’aho’ihia mai, tei mauhia ’e te feiā mo’a mātāmua.⁴

Tei roto tō’u iho mau metua tupuna pionie i taua mau pionie itoito ra tei huti i te mau pere’o’o huti rima, tei tere nā ni’a i te mau pere’o’o hutihia ’e te mau pua’atoro ’e tei haere ’āvae i Utaha. Mai tō te tuahine Jane Manning James, e fa’aro’o rahi tō rātou i roto i tō rātou mau ta’ahira’a ato’a ’a rave ai rātou i tō rātou iho tere fifi.

’Ua ’ī tā rātou mau buka ’ā’amu i te mau fa’a’itera’a nō te mau fifi, te po’ia, ’e te ma’i ’e te mau ’itera’a pāpū ato’a nō tō rātou fa’aro’o i te Atua ’e te ’evanelia tei fa’aho’ihia mai a Iesu Mesia.

E mea iti roa tā rātou mau tao’a nō te ao nei, ’ua fana’o rā rātou i te mau ha’amaita’ira’a e rave rahi nō te autaea‘era’a ’e te tuahinera’a tā rātou i ’ite i roto i te ’Ēkālesia a Iesu Mesia. ’Ia nehenehe ana’e ia rātou, e fa’ateitei rātou i tei paruparu ’e e ha’amaita’i i te feiā ma’i nā roto i te tāvinira’a i te tahi ’e te tahi ’e nā roto i te autahu’ara’a a te Atua.

’Ua utuutu te mau tuahine nō te ’āfa’a nō Cache, Utaha, i te feiā mo’a nā roto i te vārua o te Sōtaiete Tauturu ’ia « ha’a ’āmui nō te tauturu i te feiā i roto i te ’ati ».⁵ ’Ua tāvini te metua vahine ’o tō’u māmā ruau ’o Margaret McNeil Ballard i piha’i iho i tāna tāne fa’aipoipo, ’o Henry, ’a fa’atere ai ’oia ’ei ’episekōpo nō te piti o te pāroita nō Logan e 40 matahiti te maoro. E peresideni Margaret nō te sōtaiete tauturu nō te pāroita e 30 matahiti. ’Ua rave mai ’oia i roto i tō rāua fare te feiā vēvē, te feiā ma’i, ’e te vahine ’ivi ’e te ’ōtare, ’e ’ua fa’a’ahu ato’a ’oia i te feiā pohe i roto i tō rātou mau ’ahu hiero mā.

Noa atu ’e mea tano ’e e mea faufa’a ’ia ha’amana’o i te tere o te mau pionie momoni i te 19ra’a o te tenetere, ’e ti’a ia tātou ’ia ha’amana’o ē « te tāmau noa ra ā te tere fifi ’o te orara’a ! » nō tātou tāta’itahi ’a fa’a’ite ai tātou i tō tātou « fa’aro’o i roto i te mau ta’ahira’a ’āvae ato’a ».

Hōho’a

Te ha’aputuputura’a te mau melo i roto i tō rātou iho vāhi

’Aita te mau melo fa’afāriu-’āpī-hia e ha’aputuputu fa’ahou i roto i te mau puhapara’a pionie i te pae to’o’a o te rā nō te fenua Marite. E ha’aputuputu rā rātou i tō rātou iho mau vāhi, i reira te feiā mo’a e ha’amori ai i tō tātou Metua i te Ao ra nā roto i te i’oa o Iesu Mesia. Mā te hau atu i te 30.000 pāroita tei ha’amauhia nā te ao nei, ’ua ha’aputuputuhia rātou pā’āto’a i tō rātou iho Ziona. Mai tā te pāpa’ira’a mo’a i fa’a’ite, « nō te mea teie ho’i Ziona—tei mā te ’ā’au »⁶

’A haere ai tātou nā te ’ē’a nō te orara’a, e tāmatahia tātou nō te hi’o e « ha’apa’o ānei tātou i te mau mea ato’a [tā te Fatu] i fa’aue mai ».⁷

E rave rahi o tātou tei ni’a i te mau tere māere nō te ’itera’a—arata’ihia atu e tōna iho tupura’a ’e tōna iho māramarama pae vārua. Teie rā, tei roto vetahi o tātou i te hō’ē tere o te ’arata’i atu i te ’oto, te hara, te hepohepo, ’e te mana’o ha’aparuparu.

Nō teie huru, ’a ui ia ’outou iho : ’E aha tō ’outou tāpaera’a hope’a ? I hea tō ’outou mau ta’ahira’a ’āvae e ’āfa’i ai ia ’outou ? ’E e ’āfa’i ānei tō ’outou tere ia ’outou i taua « mau ha’amaita’ira’a rau » ra tā te Fa’aora i fafau mai ?⁸

Te hō’ē tere e ho’i atu i tō tātou Metua i te Ao ra o te tere hau atu ïa i te faufa’a rahi o tō tātou nei orara’a, ’e e tāmau noa i te mau mahana ato’a, i te mau hepetoma ato’a, i te mau ’āva’e ato’a, ’e i te mau matahiti ato’a ’a fa’arahi noa ai tātou i tō tātou fa’aro’o iāna ’e i tāna Tamaiti Here, ’o Iesu Mesia.

E ti’a ia tātou ’ia ara maita’i i te vāhi tā tō tātou mau ta’ahira’a ’āvae e ’āfa’i atu ia tātou i roto i te orara’a nei. E ti’a ia tātou ’ia ’ara ’e ’ia ha’apa’o i te a’o a Iesu i tāna mau pipi ’a pāhono atu ai ’oia i teie mau uira’a : « E fa’a’ite mai ’oe ia mātou i te tupura’a o taua mau mea nei ? ’e e aha te tāpa’o o tō ’oe ho’ira’a mai ’e te hope’a o teie nei ao ?

« ’Ua parau atura Iesu ia rātou, nā ’ō atura, e ara ia ’outou ia ’ore roa ’outou ’ia vare i te ta’ata [’e i te vahine] ».⁹

I teie mahana te tāpiti fa’ahou nei au i te parau i te a’o tahito ’a te feiā fa’atere.

• E au mau taea’e ’e au mau tuahine, ’a tāpe’a mā noa i te ha’api’ira’a tumu a te Mesia ’e ’eiāha ’ia vare i te feiā e ha’avi’ivi’i nei i te ha’api’ira’a tumu. ’Ua fa’aho’ihia mai te ’evanelia a te Metua ’e a te Tamaiti nā roto mai ia Iosepha Semita, te peropheta nō teie tau tu’ura’a hope’a.

• ’Eiaha e fa’aro’o i te feiā tei ore i fa’atōro’ahia ’e ’aore rā i fa’ata’ahia nō tō rātou pi’ira’a o te ’Ēkālesia ’e tei ’ore i fāri’ihia nā roto i te fa’ati’ara’a a te mau melo pā’āto’a o te ’Ēkālesia.¹⁰

• ’A ara i te mau fa’anahora’a, te mau pupu, ’aore rā te mau ta’ata e parau nei ē e mau pāhonora’a huna tā rātou i te mau uira’a nō ni’a i te ha’api’ira’a tā rātou e parau nei ’e ’aita te mau ’āpōsetolo ’e te mau peropheta i ’ite ’aore rā i māramarama.

• ’Eiaha e fa’aro’o i te feiā e fa’atiani nei ia ’outou i te mau fa’anahora’a ’ia moni-’oi’oi-hia ’outou. Mea rahi roa te moni tā tō tātou mau melo i pau, nō reira ’a ha’apa’o maita’i.

I te tahi mau vāhi, e rave rahi te mau melo e ha’afaufa’a ’ore nei i te mau mea ha’iha’i nō te ’imi atu i te ’ite huna nā roto i te mau rāve’a moni rahi ’e te mea pāpū ’ore nō te hōro’a i te fa’aorara’a ’e te pāturura’a.

Tē parau nei te hō’ē fa’ahitira’a mana a te ’Ēkālesia, tei piahia hō’ē matahiti i teie nei : « Te a’o nei mātou i te mau melo o te ’Ēkālesia ’ia ara i te ’āmui atu i te mau pupu o te fafau nei—nā roto i te moni—i te mau fa’aorara’a temeio ’aore rā te mau parau nō ni’a i te tahi mau rāve’a ta’a ē ’ia noa’a te mana fa’aorara’a i rāpae atu i te mau ta’ata tei fa’atoro’a-māite-hia i te autahu’ara’a ».¹¹

Te a’o nei te buka arata’i a te ’Ēkālesia : « ’Eiaha roa te mau melo e fa’a’ohipa i te mau ravera’a taote ’aore rā nō te ea tei ’ore i ’āfaro i te pae morare ’aore rā i te pae ture. E ti’a i te feiā fa’atere ’ia a’o i te mau melo e fifi tō rātou i te pae nō te ea ’ia fārerei atu i te mau taote tei ha’amanahia i te mau fenua i reira rātou i te ’ohipara’a ».¹²

Te mau taea’e ’e te mau tuahine, ’ia vai te pa’ari ’e ’ia ara, e riro taua mau ravera’a ra ’ei mea ’ana’anataehia i te pae feurira’a, o te riro rā i te hope’a ’ei mea ’ino i te pae vārua ’e i te pae tino.

Nō tō tātou mau tupuna pionie, e mea faufa’a roa te ti’amāra’a ’e te fa’arava’ira’a iāna iho, ’e mea faufa’a rahi ato’a rā tō rātou mana’o ha’apa’o i te tā’āto’ara’a. ’Ua rave ’āmui rātou i te ’ohipa ’e ’ua tauturu i te tahi ’e te tahi ’ia ha’avī i te mau tāmatara’a i te pae tino ’e i te pae ferurira’a i tō rātou ra tau. Nō te mau tāne, tē vai ra te pupu autahu’ara’a, ’e ’ua tāvinihia te mau vahine nā te Sōtaiete Tauturu. ’Aita teie mau mea i taui i tō tātou nei tau.

Te hōro’a nei te Sōtaiete Tauturu ’e te mau pupu Autahu’ara’a i te au maita’i pae vārua ’e te pae tino i tō tātou mau melo.

’A fa’aea noa i ni’a i te ’ē’a nō te ’evanelia mā te « fa’aro’o i te mau ta’ahira’a ’āvae ato’a » ’ia nehenehe ia ’outou ’ia ho’i mā te maita’i i mua i te ’aro o te Metua i te Ao ra ’e i te Fatu ra ia Iesu Mesia. ’O te Fatu tō tātou Fa’aora faufa’a rahi roa. ’O ’oia te tāra’ehara o te ao. E ti’a ia tātou ’ia fa’atura i tōna i’oa mo’a ’e ’eiaha ’ia fa’a’ohipa i te reira mā te fa’ahapa, mā te tauto’o-tāmau-ra’a i te ha’apa’o i tāna mau fa’auera’a. ’Ia nā reira ana’e tātou, e ha’amaita’i ’e e ’arata’i ’oia ia tātou ’ia ho’i i te Metua i te Ao ra.

Tē ani nei au i te mau ta’ata ato’a e fa’aro’o mai nei i tō’u reo ’ia fāri’i ’e ’ia tauahi atu i te ta’ata ato’a o te rātere nei i tōna iho tere i teie mahana, noa atu ē tei hea rātou i roto i tō rātou tere.

A ha’amana’o, ’Aita atu e ha’amaita’ira’a hau atu tā te mau ta’ata ato’a e nehenehe e hōro’a maori rā te poro’i nō te fa’aho’ira’ahia mai, ē, mai te mea e fāri’ihia ’e e orahia, te fafaura’a o te ’oa’oa mure ’ore ’e te hau ïa—’oia ato’a te ora mure ’ore. E fa’a’ohipa nā tātou i tō tātou pūai, tō tātou itoito, ’e tō tātou mau ’itera’a pāpū i te tauturura’a i tā tātou mau misiōnare ’ia ’imi, ’ia ha’api’i ’e ’ia bapetizo i te mau tamari’i a te Atua ’ia nehenehe ia rātou ’ia fāri’i i te mana o te ha’api’ira’a tumu o te ’evanelia nō te ’arata’i i tō rātou orara’a i te mau mahana ato’a.

E ti’a ia tātou ’ia tauahi i te mau tamari’i ato’a a te Atua mā te aroha ’e ’ia fa’a’ore i te mau mana’o hape ato’a mai te au-’ore-ra’a i te ta’ata nō tōna ’iri, nō tōna huru, ’e te fa’ati’ati’ara’a i tōna ti’ara’a pātireia. E ’ia parauhia ē te ti’aturi mau nei tātou ē, te mau ha’amaitai’ira’a o te ’evanelia i fa’aho’ihia mai a Iesu Mesia, nā te mau tamari’i pā’āto’a ïa a te Atua.

Tē fa’a’ite pāpū nei au ē « te tāmau noa ra te tere fifi », ’e tē ani nei au ia tātou ’ia fa’aea noa i ni’a i te ’ē’a o te ’evanelia ’a tāmau noa ai tātou i te nu’u i mua mā te toro atu i te rima i te mau tamari’i ato’a a te Atua nā roto i te here ’e te aroha, ia nehenehe ia tātou ’ia tāmā ’āmui i tō tātou mau ’ā’au ’e mau rima nō te fāri’i i te « rahira’a o te mau ha’amaita’ira’a » e tīa’i mai ra i te feiā ato’a o te here mau i tō tātou Metua i te Ao ra ’e i tāna Tamaiti Here, nō te reira te pure ha’eha’a nei au nā roto i te i’oa mo’a ’o Iesu Mesia, ’āmene.