Eb’ li chaq’al ru maatan re li Dios

Ex was wiitz’in, toje’ xootz’aqon sa’ jun ch’utlajik re tiik ruhil k’a’uxlej, jun k’anjel li kitikla sa’ najter q’e kutan sa’ li Santil Hu naq li najteril tenamit Israel ke’xch’utub’ rib’ re reek’ankil lix wanjik li Qaawa’ ut re xb’antioxinkileb’ li rosob’tesihom.¹ Osob’tesinb’ilo re wank qayu’am sa’ xq’ehil naq k’ojob’anb’il chi ak’il li k’anjel a’in rik’in li Profeet aj Jose Smith.² Nin’elajink eere naq teetz’iib’a li k’a’ru xereek’a chirix li loq’laj k’anjel a’in li xextz’aqon wi’.

Moko junxil ta, xqachaq’rab’i li qaraarookil amiiw ut profeet, li Awa’b’ej Thomas S. Monson. Us ta toj naqapatz’ a’an, jwal naqab’antioxi naq li Qaawa’ xb’oq jun ak’ profeet, li Awa’b’ej Russell M. Nelson, re jolomink sa’ xb’een lix Iglees. Chi tusub’anb’il chi us natikla jun ak’ ch’ol re li resilal li qaIglees. A’an a’in jun chaq’al ru maatan re li Dios.

Naq chiqajunjunqalo xqaxaqab’ xwankil li Awa’b’ej Nelson rik’in xtaqsinkil li quq’, xooxaqli jo’ aj yehol nawom chiru li Dios ut xqak’ulub’a naq a’an tz’aqal li profeet sa’ xna’aj li Awa’b’ej Monson. Chi taqsinb’il li quq’, naqayeechi’i naq too’ab’inq chiru xyaab’ xkux naq a’an naxk’ul xb’eresinkil rik’in li Qaawa’.

Li Qaawa’ kixye:

“Taak’e aaxik rik’in chixjunil li raatin [li Awa’b’ej re li Iglees] ut taqlahom li tixk’e eere jo’ chanru naxk’ul. … ;

“Xb’aan naq li raatin a’an teek’ul, chanchan sa’ tz’aqal xtz’uumal we chalenaq chaq, rik’in anchal li kuyuk ut paab’aal.”³

Ak ninnaw ru li qaprofeet chiru numenaq 60 chihab’ anajwan. Xook’anjelak sa’ komonil sa’ lix Molameb’ li Kab’laju chi Apostol chiru 33 chihab’, ut laa’in aj yehol nawom naq li ruq’ li Qaawa’ ak yoo chixkawresinkil a’an re ok choq’ li jolomil aj apostol ut li profeet re xk’anjelankil chixjunileb’ lix laawil li loq’laj tijonelil sa’ ruchich’och’. Chiqaxaqab’ xwankil a’an chi tz’aqal jo’eb’ ajwi’ lix tenq’ aj k’ehol na’leb’ ut chiqataaqeheb’ xna’leb’. Naqak’e ajwi’ jun sahil k’ulunik re li Elder Gong ut li Elder Soares jo’ komon sa’ lix Molameb’ li Kab’laju chi Apostol.

Chirix lix waklijik chi yo’yo li Jesus, li naqaninq’ehi sa’ li chaq’al ru Paswa a’in, a’an kixk’utb’esi rib’ chiruheb’ lix tzolom ut kixye, “Chiwanq taxaq eerik’in li tuqtuukil usilal. Jo’ naq xinxtaqla chaq li Yuwa’b’ej, jo’kan ajwi’ naq texintaqla laa’in.”⁴ K’ehomaq reetal wiib’ li na’leb’—li Dios naxtaqla li Ralal. Li K’ajolb’ej naxtaqlaheb’ lix moos—winq ut ixq sa’ ruchich’och’—re xtz’aqob’resinkileb’ ru xk’anjel.

Ink’a’ raj taasachq qach’ool chixnawb’al naq eb’ li ani b’oqb’ileb’ chixb’aanunkil lix k’anjel li Qaawa’ moko tz’aqaleb’ ta re ru. Eb’ li esilal sa’eb’ li loq’laj hu neke’xye resileb’ li winq ut ixq li ke’b’oqe’ xb’aan li Dios re xb’aanunkil jun xnimal ru k’anjel—chaab’ileb’ rab’inb’ej ut alalb’ej re li qaChoxahil Yuwa’ b’oqb’ileb’ chi k’anjelak sa’ li Iglees, yalb’ileb’ xq’e chi anchaleb’ xch’ool, a’ut maajun reheb’ tz’aqal re ru. Yaal ajwi’ a’an choq’ qe laa’o sa’ li kutan a’in.

Rik’in naq wan qamajelal ut qapaltil chiqajunilo, chan ru tooxik chi uub’ej sa’ xtenq’ankil ut xxaqab’ankil qib’ chiqib’il qib’? Natikla a’an rik’in paab’aal—li tz’aqal paab’aal chi maak’a’ qab’alaq’il chirix li Qaawa’ Jesukristo. Li paab’aal chirix li Kolonel a’an li xb’een na’leb’ re lix tzol’leb’ ut lix evangelio li Kristo.

Junjunq chihab’ chaq wankin sa’ li Santil Ch’och’. Naq yooko chi nume’k chiru jun pim mostaza, laj jolominel re li Centro de Jerusalen re BYU kixpatz’ we ma wilom chaq jun riyajil li mostaza junaq sut. Moko wilom ta, jo’kan naq kooxaqli aran. A’an kixk’ut chiwu li riyajil li pim mostaza. Kisache’ inch’ool xb’aan xka’ch’inal.

Toja’ ut naq kijultiko’ we lix k’utum li Jesus: “Relik chi yaal ninye eere: wi ta li xnimal lee paab’aal a’an jo’ jun t’orol chi mostaas, teeye raj re li tzuul a’in: “Elen arin ut q’axon le’,” ut a’an taaq’axonq raj; ut maak’a’ raj k’a’ru ink’a’ truuq teeb’aanu.”⁵

Wi ta wan qapaab’aal jo’ jun riyajil li mostaza, li Qaawa’ taaruuq raj tooxtenq’a chirisinkileb’ li tzuul re ka’ch’ino’k ch’oolej ut wiib’ank ch’oolej chirix li k’anjel toj tento taqab’aanu naq nokok’anjelak chiruheb’ li ralal xk’ajol li Dios, jo’ li qajunkab’al, eb’ li komon sa’ li Iglees, ut eb’ li maji’ qakomon sa’ li Iglees.

Ex was wiitz’in, naru naq nujenaqaq li yu’am rik’in paab’aal, sahil ch’oolejil, yo’onink, ut rahok naq naqak’anjela yal ta jun miin raqal li tz’aqal paab’aal chirix li Kristo—a’ li paab’aal chanchan li riyajil li mostaza.

Li Elder George A. Smith kinaq sa’ xch’ool li na’leb’ k’eeb’il re xb’aan li Profeet aj Jose Smith: “A’an xye we naq maajo’q’e taaka’ch’ino’q inch’ool, us ta jwal ninqeb’ inch’a’ajkilal. Wi ta sub’b’ilin sa’ li jul jwal cham sa’ Nueva Escocia ut chixjunileb’ li Tzuul Rocky te’b’uyuxinq sa’ inb’een, ink’a’ raj taaka’ch’ino’q inch’ool, tinkuyuq b’an, tink’anjela b’an inpaab’aal, ut kawaq b’an inch’ool ut chi jo’kan tinq’axoq u sa’ roso’jik.”⁶

Tento taajultiko’q qe li raatin laj Pablo: “Chixjunil ninkuy xnumsinkil sa’ xk’ab’a’ li nak’ehok xkawub’ inch’ool.”⁷ Xnawb’al a’in, a’an jun chik chaq’al ru maatan re li Dios.

Rochb’eeneb’ li maatan li ak xin’aatinak wi’, wankeb’ naab’al chik. Tin’aatinaq chirix yal junjunq chik—li maatan re li hilob’aal kutan, li loq’laj wa’ak, li k’anjelak chiru qas qiitz’in, ut li maatan maak’a’ xjuntaq’eetankil naxk’e li Dios, a’an li maatan re li qaKolonel.

Lix wankil li hilob’aal kutan, a’an li xk’ulb’al sa’ iglees ut sa’ kab’l lix sahilal ut lix tiqwal lix Musiq’ li Qaawa’ sa’ qayu’am chi maak’a’ li choqink.

Naab’aleb’ neke’roksi chixjunileb’ xhoonal sa’ li internet malaj lix celular—li kok’ pantalla li neke’xkutanob’resi xnaq’eb’ ru chi kutan ut chi q’eq ut li kok’ audífono li neke’xram li ch’ina xyaab’ kuxej q’un na’aatinak re li Musiq’ej. Wi ink’a’ naqataw li hoonal re xkanab’ankileb’ li qak’anjeleb’aal, naru naq taasachq chiqu li hoonal re rab’inkil xyaab’ xkux li ani kixye, “Ch’anch’o chexwanq, ut chenaw naq laa’in li Dios.”⁸ Anajwan ut, ink’a’ yookin chixyeeb’al naq moko us ta roksinkil li tecnología li musiq’anb’il xb’aan li Qaawa’, a’ut tento naq chi chaab’il naqoksiheb’. Chijultiko’q eere li maatan re li hilob’aal kutan.

Maajaruj taqakanab’ naq li osob’tesink re xk’ulb’al li loq’laj wa’ak sa’ li ch’utam a’an na’ok jo’ jun k’anjel moko nim ta xwankil li yal naqab’aanu. Wankeb’ ka’ajwi’ 70 k’asal re li junjunq xamaan tooruuq wi’ chixhiltesinkil qib’ chiru jun k’amok re xtawb’al xkomon chik li tuqtuukilal ut sahil ch’oolejil sa’ li qayu’am.

Xk’ulb’al li loq’laj wa’ak ut x’ak’ob’resinkileb’ li qasumwank, a’an jun eetalil naqak’ut chiru li Qaawa’ naq junelik naqajultika a’an. Lix tojb’al rix li maak li kixb’aanu, a’an jun chaq’al ru maatan re li Dios.

Li osob’tesink re k’anjelak chiru li ralal xk’ajol li qaChoxahil Yuwa’, a’an jun chik hoonal re xtaaqenkil lix Raarookil Ralal rik’in naq naqatenq’a qib’ chiqib’il qib’.

Wankeb’ li k’anjel li k’eeb’ileb’ malaj patz’b’ileb’ qe—sa’ li qajunkab’al, sa’ li Iglees, ut sa’ li qatenamit.

Eb’ li komon re li Iglees—winq jo’ ajwi’ ixq—naru naq te’xsik’ xk’anjel sa’ xjolomil li tenamit yalaq b’ar wankeb’ wi neke’raj. Aajel ru lix yaab’ qakux anajwan, ut aajel ru ajwi’ sa’ li qatzoleb’aal, sa’ li qak’aleb’aal, ut sa’ li qatenamit. Yalaq ta b’ar natawman li democracia, aran wan li qateneb’ankil jo’ komon re xk’ulub’ankileb’ li chaab’il winq ut ixq li wankeb’ xch’ool chi k’anjelak chi anchaleb’ xch’ool.

Wankeb’ chik li k’anjel li yal neke’chal—chi maak’a’ qab’oqb’al—naq naqaye’ li quq’ re kristiaan li naqataw sa’ xb’ehil li qayu’am. Chijultiko’q eere naq rik’in li seraq’ chirix li chaab’il winq aj Samaria, li Jesus kixk’ut chiru aj nawonel chaq’rab’ naq tento taqara li Dios ut li qas qiitz’in jo’ naqara qib’.⁹

Li k’anjelak chiru qas qiitz’in naxte jun ilob’aal naqataw wi’ ru lix yu’am ut lix k’anjel li Kristo. A’an kichal re k’anjelak chiqu, jo’ k’utb’il sa’eb’ li loq’laj hu, “Kama’ naq li K’ajolb’ej moko xchalk ta chi k’anjelaak ru, re b’an k’anjelak ut re xk’eeb’al lix yu’am re xkolb’aleb’ rix chixjunileb’.”¹⁰

K’a’jo’ wi’chik xchaab’ilal li na’leb’ kixye laj Pedro naq kixch’olob’ lix k’anjel li Kolonel sa’ ruchich’och’ rik’in yal wiib’ oxib’ li aatin. A’an kixye naq li Jesus, “kinume’k yalaq b’ar, yoo chi [usilank].”¹¹

Li Qaawa’ Jesukristo, a’an li qamaatan q’axal wi’chik chaq’al ru sa’ xyanqeb’ lix maatan li Dios. Li Jesus kixye, “Laa’in li b’e, li yaal, ut li yu’am. Maa’ani naxik rik’in li Yuwa’b’ej, wi ink’a’ ta sa’ ink’ab’a’.”¹²

Laj Nefi ki’aatinak chirix lix aajelil ru li Kolonel naq kixyaab’asi, “Ut noko’aatinak chirix li Kristo, nasaho’ sa’ qach’ool rik’in li Kristo, nokojultikan chirix li Kristo, ut nokotz’ib’ak jo’ chanru li qaprofeetil aatin, re naq eb’ li qalal qak’ajol te’ruuq chixnawb’al b’ar taaruuq te’iloq re te’isiiq lix maakeb’.”¹³ Tento naq taqak’uula li Kristo jo’ xch’oolil li qayu’am sa’ chixjunil hoonal ut sa’ chixjunil na’ajej.

Chijultiko’q qe naq lix k’ab’a’ a’an tz’iib’anb’il chiru xtz’akil li qach’utleb’aal kab’l; sa’ lix k’ab’a’ a’an nakub’e qaha’; ut sa’ lix k’ab’a’ a’an naq nokok’ojob’aak, nokotiqib’aak, ut nokotz’ape’ sa’ junajil sa’ li sumlaak. Naqak’ul li loq’laj wa’ak ut naqayeechi’i naq taqak’ul sa’ qab’een lix k’ab’a’—ut chi jo’kan ok choq’ tz’aqal aj Kristiano. Jo’kan ajwi’, sa’ li tij re li loq’laj wa’ak, tz’aamanb’il qe naq “junelik [taqajultika] a’an.”¹⁴

Sa’ xkawresinkil qib’ choq’ re li eq’la re li Paswa wulaj, chijultiko’q qe naq li Kristo a’an taqenaq xwankil. A’an li tiikil aj Raqol Aatin, aj Aatinanel chiqix, li osob’tesinb’il aj Tojol qix, li Chaab’il aj Ilol Karneer, li yeechi’inb’il Mesias, jun tz’aqal Amiiw, ut xkomon chik. Relik chi yaal naq a’an jun maatan q’axal chaq’al ru li k’eeb’il qe xb’aan li qaYuwa’.

Sa’ li qatzolomil, wankeb’ naab’al li qateneb’ahom, li qak’auxl, ut li qab’oqb’al. A’b’anan, wankeb’ li k’anjel li tento te’wanq jo’ xch’oolil li qakomonil sa’ li Iglees. “Joʼkan ut, tiikaqat chi paabʼank; chatxaqliiq saʼ li opiis li kinxaqabʼ choqʼ aawe; kʼe xtenqʼankilebʼ li qʼunebʼ xmetzʼew, taqsi li uqʼej li nalukta, ut kʼe xmetzʼew li xbʼeen aqej li maakʼaʼ xmetzʼew.”¹⁵

A’an a’in li Iglees naq yoo chi k’anjelak! A’an a’in li tz’aqal paab’ank! A’an a’in li tz’aqal evangelio naq naqatenq’a, naqawaklesi, ut naqakawob’resiheb’ li wankeb’ sa’ rajb’al ru sa’ musiq’ej ut sa’ tib’elej. Xb’aanunkil a’in naraj naq taqula’aniheb’ ut taqatenq’aheb’,¹⁶ re naq lix nawomeb’ xch’ool ut xpaab’aaleb’ chirix li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesukristo ut lix tojb’al rix li maak te’k’ojlaaq chi kaw sa’ raameb’.

Chitenq’anq ut chi’osob’tesinq qe li Qaawa’ re taqab’antioxi li k’iila maatan k’eeb’il qe xb’aan li Dios, jo’ li qakomonil sa’ lix Iglees k’ojob’anb’il wi’chik. Nintz’aama naq toonujaaq rik’in rahok choq’ re chixjunileb’ li ralal xk’ajol li qaChoxahil Yuwa’ ut naq tooruuq chirilb’al li neke’raj ru ut taawanq qach’ool chixsumenkileb’ lix patz’om ut lix k’a’uxl chirix li evangelio chi saqen ru ut chi chaab’il qach’ool, re naq taanimanq qanawom ut li qachaab’ilal chiqib’il qib’.

Ninch’olob’ xyaalal naq li Jesukristo a’an li qaKolonel. Li taak’utmanq chiqu sa’ li jolomil ch’utub’aj-ib’ a’in nachal qik’in chi musiq’anb’il chiruheb’ li apostol ut li profeet, li Jolomil aj B’eresinel, ut li jolominel ixq li neke’k’anjelak jo’ jolomil aj k’anjel re li Iglees. Chiwanq taxaq li sahil ch’oolejil ut li tuqtuukilal re li Qaawa’ qik’in chiqajunjunqal. A’an li nintz’aama sa’ tuulanil sa’ xk’ab’a’ li Qaawa’ Jesukristo, amen.