Ana Bwaintituaraoi te Nati ae Rianako

Ngke I wareka ana Boki Moomon ibukin te reirei n Nakomai, Iriirai n te tiamwa ae nako, I rangi ni mimi n ana ribooti Aramwa ngke e atai ni kabane ana bure, akea “te bwai ae rianako ao n mao n aron [marakina].”¹ I kakoaua, te taetae n te maraki ae rianako are e katika au iango riki ibukin au ikakorakora ma te maraki n te wiiki anne ma te atibu n au kirine ae itiua te mirimiita abwakina. Akea te mwaane temanna ae e a tia n rinanon “bwaai aika korakora” ngkana te “bwai ae uarereke man aki kanganga” e a “riki.”²

E rianako naba ana taetae Aramwa bukina bwa te taeka rianako, n rairana n te taetae n Ingiriti n Ana Boki Moomon, e kabwarabwarai bwaai aika rianako tikiraoia ke e kakaokoro tikiraoia. Ibukin te katooto, Iotebwa Timiti e nora te anera Moronaai ni bwaini kunikai aika “rianako mainainaia,” te kakoaua are riaon mainainan bwaai i aon te aonaba” aika [e] tuai n nonoria mai imwaina.³ E ngae n anne te rianako e kona naba n iai mwiina ae korakora riki ni bwaai aika buakaka. Ngaia are Aramwa ao te kabanea n tamaron n rikitionare a katitaboa nanon te maraki ae rianako nakon te “karawawataaki,” “te kamarakaki,” ao te “rawawata” nakon ae te “kabanea ni korakora n rawawatana.”⁴

Tamnein Aramwa e kaota koauan te bwai are n taai tabetai, namakinan te bure ae rang ni buakaka aika ti karaoi a riai n namakinaki. Te motiraoi e kainnanoi ao te Atua e aki kona ni bitii.⁵ Ngke Aramwa e uring ana bure ni “kabane”—riki ake a urui aia onimaki tabeman—marakina e bon kangaanga katokana, ao te iango n tei imatan te Atua e onrake ma te “maaku ae aki kona ni kabwarabwaraaki.” E tangiria n “riki n akea tamneina ma rabwatana.”⁶

E ngae n anne, e taku Aramwa a moanna ni bitaki bwaai ni kabane n te tai are “ngke au iango e iangoa raoi” te taetae ni burabeti” aio “rokon Iesu Kristo … ni kamaiu ibukin buren te aonaba,” ao e “tang [inanona]: O Iesu, ngkoe Natin te Atua, nanoangaai.” Ma te iango ane teuana anne ma te bubuti anne, e kaonaki Aramwa ma te kimwareirei ae “rianako” “ni korakora n aron te maraki [aei].”⁷

Ti riai n aki mwaninga te kantaninga ibukin te rairannano bon anakin nanokawaki ao ni bitia nakon te kukurei ae itiaki. Te karabwarabwa nakon “Raoiroina naba ngkai,”⁹ te tai ae waekoa ti rairaki nakon Kristo—ni kaota te onimaki Irouna ao te bitaki n nano ae koaua—rawawatan ara bure aika korakora a moanna ni mwaing mai i nukara nakon Nukana. E kona n ti karaoaki aei bukina bwa Ngaia ae akea ana bure e rinanon te “karawawataaki ae korakora ae akea tokina”⁹ n taian bure nako n te aonaaba are Ana karikibwai, ibukin Ana karikibwai ni kabane—te karawawataaki ae matoatoa, te rara ae wanako man bwangabwangan rabwatana ni kabane. Man oin, ara atatai, e kauringiira te Tia Kamaiu, inanon koroboki aika tabu aika ngkai, bwa ti bae n aki ataa “rianakon” aron “karawawatakira” ngkana ti aki raira nanora. Ma te tangira ae aki kona n ataaki E kamatata naba ae “Ngai, te Atua, I a tia ni karawaawataaki ni bwai aikai ibukia aomata ni kabane, bwa kam aonga n aki karawaawataaki ngkana kam raira nanomi”¹⁰—te rairannano are e kariaira bwa ti na “katonga” te “kimwareirei ae rianako” are e katoonga Aramwa.¹¹ Ibukin te reirei aei n ti ngaia, “I mimi n Ana tangira.”¹² Ma, n ae kamimi, e anga riki ae mwaiti Kristo.

N tabetai te maraki ae rianako e riki tiaki man te bure ma kairua aika riki man tiaki te nano, man aia mwakuri tabeman, ke kairoro aika riaon ara kona n tukia. N taai aikai, ko kona n tang n aron te tia Korea te Areru ae raoiroi:

“E bati n rawawata nanou i nanou: ao a bwakarai bwai ni kakamaku aika bwain te mate.

“… Ao e ituai te maku ma te ruru.

“… A bia reke i rou baai ni kiba n ai aron te taobe! I a kibakiba nako, ma ni motika rawau.”¹³

Te rabakau iaon te bwainaoraki, te marooro ae rianako arona, ke te bitaki iaan te tua ae kona ni buokia ni kabebetea rawawatara. Ma tarai, bwaintiruaraoi aika raraoi—n raonaki ma bwaai aikai—a roko mairoun te Tia Kamaiu.¹⁴ N aki tabe bwa a kanga n riki marakira ao rawawatan nanora aika kangaanga, te kabanea n nakoraoi ni bwai ni kamaiu bon titebo: Iesu Kristo. Bon ti Ngaia ae taua te mwaaka ae bwanin ao te bai ni kamaiu ni kaeti kairua ni kabane, kaeti buure ni kabane, biti bwaai aika aki eti, kamaoi maneka ni kabane, ao n anga kakabwaia ni kabane aika a waeremwe. N aroia taan kakoaua ake ngkoa, I kakoaua bwa “ara ibonga ae te mataniwi bon tiaki temanna ae aki kona n rootaki i bukini mamarara”¹⁵ ma bon te Tia Kabooi Maiura ae tangira are e ruo man Ana kaintokanuea i karawa ao n rinanon “te kainnano ni maraki ma te karawawataaki ao te kaririaki n aekaia nako … , bwa e na ataia … bwa e na kanga ni buokiia ana aomata.”¹⁶

Ibukiia naake a rinanon te maraki ae rianako ke n rangi n onoti are ko namakinna bwa akea riki temanna ae kona ni kukurei iai, e na tara n eti am iango. E na kona n akea kain te utu, raoraom, ke te tia kairiiri n te nakoanibonga—e ngae ngke a ataia ao aia kekeiaki ni karaoa te bwai ae eti—ae e ata raoi te bwai ae ko namakinna ke iai aia taeka aika a na buokiko ni kamaiuko. Ma ata aei: iai Temanna ae ata raoi te bwai ae ko rinanona, ae e “korakora riki nakon te aonaba ni kabane,”¹⁷ ao antai ae e “kona ni karaoi bwaai aika moan te bati aika mwaiti riki nakoni bwaai aika [ko] bubuti ke n iangoi.”¹⁸ Karaoana e na karaoaki n Ana kawai ao ni karaoia ngkana E tangiria bwa e na riki, ma Kristo e tei n tauraoi n tainako ni kamaiui ni kabane iteran marakim.

Ngkana ko kariaia bwa E na karaoia, ko na kunea bwa e aki matebuaka rawawatam. N taetae iaoia aomata n te Baibara aika ninikoria ao aron rawawataia, e taekinna te Abotoro Bauro bwa te “Atua … e katauraoi tabeua bwai aika raraoi ibukiia rinanon karawawatakiia, bwa n akean karawawatakiia aki kona ni kanakoraoaki raoi.”¹⁹ Ko nora, aron raoi te Atua ao ana kantaninga ibukin karikara n arora iaon te aba bon te kukurei,²⁰ ma tiaki kona n riki bwa aomata aika kororaoi n te kimwareirei ae mai ieta n aki rinanon katakira, n tabetai kataaki ake ti rotaki iai. E taku Bauro bwa te Tia Kamaiu naba e karikaki bwa e na “kororaoi n aki toki [ke ni bwanin] rinanon taiani maraki.”²¹ Ko riai ni kamanoko man ana wirikiriki tatan ae ngkana ngkoe te aomata ae raoiroi, ko na totokoi aekakin kataaki aikanne.

Ko riai naba n totokoa te aeka ni kewe are karawawatakim a tuangko bwa tiaki ngkoe ana aomata te Atua ake e a tia n rineia, are e tara ni kee man te kainibaire n te kakabwaia nakon temanna. Irarikina, taraiko n te kawai are e noriko iai Ioane te Tia Kaotioti n ana kaotioti ni boong aika kaitira. Ibukina bwa Ioane e noriia te “koraki ae uanao, ae aki kona temanna ni warekia, mai buakoia botanaomata ni kabaneia, ma baronga ma natanaomata ma taian taetae ni bane, [aika] a tei i nanoaan te kaintokaniuea, ao i matan te Tibutetei, ao a kunnikaia n ninira aika mainaina, … [aika] a taetae n te bwana ae korakora, ao a kangai, Ana bwai Atuara.”²²

Ngke e titirakinaki: “Antai aikai aika kunnikaia n ninira aika mainaina? ao a nako mai ia?” E karekea te kaeka Ioane: “Bon aika ake a nako mai buakon te kataaki ao te rawawata ae korakora, ao a teboki niniraia, ao a kamainainai n raraan te Tibutetei.”²³

Tariu ao mwaneu, te korakai n te raoiroi e buokiko ni katauko ibukin, nakon ae kaokoroam man, ana rinerine te Atua. Ao e karika aia berita bwa am berita. N aron are e kabwarabwara Ioane, ko “na aki manga baki, ao a n aki manga taka; ao e na aki riringa taai i [aom], ke te kabuebue naba. “Ao te Tibutetei ae i nanoaan te kaintokanuea E na [kamwarakeko], ao e na [kairiko] nakon koburaken raan aika kamaiu: ao te Atua E na kaoi rannimataia ni kabane man [matam].”²⁴

“Ao e na akea riki te mate, ao e na akea naba te nanokawaki, ma te tang, ma te maraki.”²⁵

I kakoaua nakoimi bwa rinanon mwaitin raoiroin Iesu Kristo ao Ana Mwakuri ni kamaiu, ti kona ni katibanakoa te rawawata are e na bon reke iroura ibukin kabwakara n rabwata ao ni kona n tokanikai iaon rawawata ake ti bon aki riai ni kaitara ma ngaai. Iaan Ana kairiiri, tokin kawaim ae mai iroun te Atua bon teuana te bwai ae akea kabotauan tamaroana ao te kimwareirei ae aki kona ni kabwarabwaraaki—te kimwareirei ae rangi ni korakora ao n rangi n onoti nakoim, am “mannang” ae onoti ana riki bwa bwaai aika moan te tikiraoi “i aon bwain te aonaba.”²⁶ Bwa ko na katoonga te kukurei aei ngkai ao ni kaonaki iai n aki toki, I kaoi ngkami bwa kam na karaoa te bwai ae karaoia Aramwa: kariaia am iango bwa e na taua ni kamatoa ana bwaintituaraoi Natin te Atua ae rianako n aron are e kaokaki rinanon Ana Ekaretia ae koaua ao ni maiu. N aran Iesu Kristo, amen.