Ngaahi Tohi Lēsoni Palaimelíi mo e Taimi Fevahevaheʻakí
Fēpueli: ʻOku Tāpuekina Kitautolu ʻi Heʻetau Fili ki he Totonú


Fēpueli

ʻOku Tāpuekina Kitautolu ʻi Heʻetau Fili ki he Totonú

“Kapau ʻoku mou tauhi ʻa ʻene ngaahi fekaú ʻokú ne tāpuakiʻi mo fakamonūʻiaʻi ʻa kimoutolu” (Mōsaia 2:22).

Hiva: “Fili ʻa e Moʻoní”

(Ngaahi Himí, fika 146)

Fakalahiʻaki e ngaahi fakakaukau ʻoku ʻoatú ʻa hoʻo ngaahi fakaukau pē ʻaʻaú. Palani ʻi he uike takitaha ʻa e ngaahi founga ke (1) fakamahinoʻi ʻa e tokāteliné, (2) tokoni ke mahino ia ki he fānaú, pea (3) tokoni ke nau moʻui ʻaki ia. Fehuʻi pē kiate koe, “Ko e hā ʻa e meʻa ʻe fai ʻe he fānaú ke nau ako aí, pea ʻe anga fēfē ʻeku lava ʻo tokoniʻi kinautolu ke nau ongoʻi ʻa e Laumālié?”

Uike 1: Naʻe tāpuekina ʻa Noa ʻi heʻene fili ki he totonú.

Fakamahinoʻi ʻa e tokāteliné (fakahoko ha vaʻinga fakatauhoa): Tā ha ʻaʻake ʻi he palakipoé. Teuteuʻi ha ngaahi fakatātā faitatau ʻe ua ʻo e ngaahi monumanu kehekehe. ʻOange ha fakatātā ʻe taha ki he tamasiʻi takitaha. Kole ki he fānaú ke nau tuʻu ʻo fai ʻa e tangi ʻo e manu ʻoku hā ʻi he taá pea ke fakafanongo ki ha tokotaha kehe ʻokú ne fai ʻa e tangi tatau. ʻ I he taimi ʻoku feʻilongaki ai ʻa e fānau ʻoku faitatau ʻenau fakatātaá, ʻai ke nau tuʻu fakataha kae ʻoua leva kuo fakatauhoa ʻa e ngaahi monumanú kotoa. Kole ki he fānaú ke nau omi tauhoa ʻo tuku ʻenau ngaahi monumanú ki he fakatātā ʻo e ʻaʻaké. Fehuʻi ange ki he fānaú, “Ko hai e palōfita naʻe kole ʻe he ʻEikí ke ne tānaki ʻa e fanga monumanú ki he ʻaʻaké?” Fakahā ange mahalo ko ha ngāue faingataʻa ke tānaki mai ʻa e fanga monumanú ki he ʻaʻaké, ka naʻe fili ʻe Noa ke talangofua ki he fekau ʻa e ʻEikí.

ʻĪmisi
ark

Poupouʻi ke mahinó (lau ʻo e ngaahi folofolá): Fakaʻaliʻali ki he fānaú ha fakatātā ʻo e malanga ʻa Noá, pea lau ʻa Mōsese 8:20. Fehuʻi ange ki he fānaú pe ko e hā nai e ʻuhinga ʻoku nau fakakaukau ai naʻe ʻikai fanongo ʻa e kakaí kia Noá. Vaeua ʻa e palakipoé, pea hiki ʻa e ngaahi fehuʻi ko ʻení ʻi he tafaʻaki ʻe taha, pea hiki ʻa e ngaahi potu folofolá ʻi he tafaʻaki ʻe tahá ʻo ʻikai fakahokohoko tatau: Ko e hā e meʻa naʻe ʻamanaki ke fai ʻe he ʻEikí ke fakaʻauha ʻa e kau faiangahalá? (Sēnesi 6:17). Ko e hā e meʻa naʻá Ne fakahā kia Noa ke fai ke fakahaofi hono fāmilí? (Sēnesi 6:18). Ko e hā e meʻa naʻe fai ʻe Noa ke ne fili ki he totonú? Sēnesi 7:5 Kole ki he fānaú ke nau lau ʻa e ngaahi folofolá pea fekumi ki he folofola ʻokú ne tali ʻa e fehuʻi takitaha. Fakaʻaliʻali ki he fānaú ha fakatātā ʻo Noa ʻi heʻene foʻu ʻa e ʻaʻaké. Fakamatalaʻi ʻa e faingataʻa ʻi he taimi ʻe niʻihi ke fili ki he totonú. Fehuʻi, “Naʻe anga fēfē hono tāpuekina ʻa Noa ʻi heʻene fili ki he totonú?” Poupouʻi ʻa e fānaú ke vahevahe ʻa e founga ʻe tāpuekina ai kinautolu ʻi he taimi ʻoku nau fili ai ki he totonú.

Uike 2: Naʻe tāpuekina e kau ākonga ʻa Sīsuú ʻi heʻenau fili ki he totonú.

Poupouʻi ke mahinó (lau ʻo e ngaahi folofolá, tā valivalí, mo ngāueʻaki ʻo e ngaahi tamapua nimá): Lau mo e fānaú ʻa e ngaahi fakamatala ko ʻeni ki he anga e fili ʻa e kau ākonga ʻa Sīsuú ki he totonú: Luke 10:38–42 (Mele); Mātiu 4:18–20 (Pita mo ʻAnitelū); Ngāue 9:1–9, 17–20 (Paula). Aleaʻi ʻa e niʻihi ʻo e ngaahi tāpuaki naʻe maʻu ʻe he kakai ko ʻení ʻi heʻenau fili ki he totonú. Tā fakatātā ʻo ha fanga kiʻi siana maʻá e tamasiʻi takitaha (pe fakaʻaongaʻi ʻa e fanga kiʻi siana ʻi he “Peesi Fakakatá,” Liahona, Sānuali 2006, K13; mo e “Peesi Fakakatá,” Liahona, Fēpueli 2006, K11). Tuku ke valivali ʻe he fānaú ʻa e ngaahi fakatātaá, kosikosi kinautolu, pea faʻu ʻaki ʻa e tamapua vaʻakaú pe ko e tamapua tangai pepá. Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke fakaʻaongaʻi ʻenau ngaahi tamapuá ke fakamatalaʻi ʻa e taha ʻo e ngaahi talanoá. Hangē ko ʻení: “Ko hoku hingoá ko Paula. Naʻá ku faʻa fakatangaʻi ʻa e kakai naʻa nau muimui ʻia Sīsuú. Naʻá ku mamata kia Sīsū ʻi ha vīsione. Naʻe kole mai ʻe Sīsū ke tuku ʻeku fakatangaʻi Iá. Naʻá ku fili ke u muimui ʻia Sīsū peá u hoko ko ha faifekau ʻi he toenga ʻo ʻeku moʻuí.”

ʻĪmisi
children with puppets

ʻE lava ke ngāue ʻaki ʻa e ngaahi tamapua ʻoku ngaohi ngofuá ke fakatātaaʻi ʻaki ha ngaahi konga ʻo e lēsoní. Ko e ngaahi nāunau mahuʻinga kinautolu ʻi hono fakamālohia ʻa e tefitoʻi fakakaukaú mo tākiekina ʻa e tokanga ʻa e fānaú (vakai, IUMF, 217).

Poupouʻi ke moʻui ʻaki (toe vakaiʻi ʻa e ngaahi talanoa ʻi he folofolá): Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau ngāue ʻaki ʻenau fanga kiʻi tamapuá ke toe fakamatalaʻi ʻa e ngaahi talanoa ʻi he folofolá ki honau ngaahi fāmilí ʻi ʻapi. Poupouʻi kinautolu ke vahevahe mo honau fāmilí ʻa e founga naʻe fili ai ʻe he kakai ʻi he ngaahi talanoá ki he totonú mo e ngaahi tāpuaki naʻa nau maʻú. Fehuʻi ange ki he fānaú ʻa e founga te nau lava ai ʻo fili ki he totonú lolotonga ʻa e uike ka hoko maí.

ʻĪmisi
puppet template

ʻOku maʻu atu ʻa e ngaahi tamapua vaʻakaú ʻi he sharingtime.lds.org

Uike 3: Naʻe tāpuekina ʻa Nīfai ʻi heʻene fili ki he totonú.

Poupouʻi ke mahinó(kau ʻi he fakatulamaʻí): Tuku ke fakatātaaʻi ʻe he fānaú ʻa e ngaahi taimi naʻe talangofua ai ʻa Nīfai ki heʻene tamaí mo e ʻEikí (hangē ko ʻení, vakai, 1 Nīfai 16:18–24, 30–32; 1 Nīfai 17:8, 17–18, 48–53; 1 Nīfai 18:9–21). Fakakaukau ke nau fakaʻaongaʻi ha ngaahi teunga mo e nāunau faingofua pē (ke maʻu ha fakamatala ki he fakatulamaʻí, vakai, IUMF, 203–204). Lau fakataha ʻa e lea ʻa Nīfaí ʻia 1 Nīfai 17:3.

ʻĪmisi
children role playing

ʻE lava ke fakalahi atu ʻa e ngaahi tā fakatātaá ki he akó. Tauhi ke mahinongofua ʻa e ngaahi fakatātaá. ʻOku fakafaingamalieʻi ʻeni ke tāfataha ʻa e tokanga ʻa e fānaú ki he pōpoaki ʻo e lēsoní kae ʻikai ko e fakatātaá.

Poupouʻi ke moʻui ʻaki (hivaʻi ha foʻi hiva): Fakaʻaliʻali ʻa e vaʻakau ʻo e “filí mo e ngaahi nunuʻa pe olá” mei Sānualí, pea fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau vahevahe ʻa e meʻa ʻoku nau manatuʻi fekauʻaki mo e ngaahi filí mo e nunuʻá pe olá. Fakahā kiate kinautolu ko e lahi ʻo e ngaahi tāpuaki ʻoku tau maʻú ko e ola ia ʻo e ngaahi fili lelei naʻa tau faí. Fakaafeʻi ʻa e fānaú ke nau fakakaukau ki ha ngaahi founga te nau lava ʻo tatau ai mo Nīfai ʻo fai e ngaahi fili ʻoku leleí. Tuku ki he fānaú ke nau hivaʻi ʻa e “Loto-toʻa ʻa Nīfaí” (THF, 64–65) pea pāpaasi takai holo ʻa e vaʻakau ʻo e “filí mo e ngaahi nunuʻa pe olá” lolotonga ʻenau hivá. Taʻofi fakatuʻupakē ʻa e hivá. ʻI he taimi ʻoku tuʻu ai ʻa e hivá, fakaafeʻi ʻa e tamasiʻi ʻokú ne pukepuke ʻa e vaʻakaú ke ne vahevahe ha fili lelei te ne lava ʻo fai. Tuku ki he kiʻi tamasiʻí ke ne paasi ʻa e vaʻakaú ki ha kiʻi tamasiʻi ʻe taha, pea fakaafeʻi ia ke ne vahevahe ha tāpuaki ʻoku maʻu mei he fili lelei ko iá. Toutou fakahoko ʻeni ʻo ka feʻunga e taimí.

Uike 4: ʻOku tāpuekina ʻa e kāingalotu ʻo e siasí ʻi he ʻahó ni ʻi heʻenau fili ki he totonú.

Poupouʻi ke mahinó (vahevahe ʻa e ngaahi talanoá): Fakaafeʻi ha mātuʻa pe kui ʻa e fānau ʻi hoʻo Palaimelí ke nau vahevahe ha ngaahi talanoa fekauʻaki mo ʻenau fili ki he totonú pe ko e fili haʻanau kui ki he totonú. ʻE lava ke kau heni ʻa e ngaahi talanoa ki heʻenau kau mai ki he Siasí. Kimuʻa pea fai ʻa e talanoa takitaha, kole ki he fānaú ke nau fakafanongo ki ha ngaahi founga naʻe fili ai ʻa e kāingalotu ko ʻení ki he totonú mo e ngaahi tāpuaki naʻa nau maʻu ʻi heʻenau fai iá. Hili ʻa e talanoa takitaha, kole ki he fānaú ke nau fakamatala ki he founga naʻe tāpuekina ai ʻa e kāingalotú ʻi heʻenau fili ki he totonú. Fakakaukau ke kole ki he fānaú ke nau tā ha ngaahi fakatātā ʻo kau ki he ngaahi talanoá lolotonga ʻenau fanongo ki aí pea vahevahe ʻenau ngaahi fakatātaá mo e niʻihi kehe ʻi he Palaimelí mo ʻapi.