Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
16–22 Tīsemá Kilisimasi: ‘Ko e Ongoongo Lelei ʻo e Fiefia Lahi’


“16–22 Tīsemá. Kilisimasi: ‘Ko e Ongoongo Lelei ʻo e Fiefia Lahi’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: Fuakava Foʻou 2019 (2019)

“16–22 Tīsemá. Kilisimasi,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: 2019

ʻĪmisi
pēpē ko Sīsuú ʻi ha ʻaiʻanga kai ʻo e manú

Malu ʻi ha Fale Tauhiʻanga ʻo e Fanga Monumanú, tā fakatātaaʻi ʻe Dan Burr

16–22 Tīsemá

Kilisimasí

“Ko e Ongoongo Lelei ʻo e Fiefia Lahi”

ʻOku ʻi ai ha mālohi fakalaumālie ʻi he ngaahi fealēleaʻaki ʻo e ongoongoleleí ʻi he taimi ʻoku fakatefito ai kinautolu ʻia Sīsū Kalaisí. ʻI hoʻo ako he uiké ni ki he ʻaloʻi mo e ngāue fakafaifekau ʻa Sīsū Kalaisí, fekumi ki ha tataki fakalaumālie mei he Laumālie Māʻoniʻoní ke ʻiloʻi e founga lelei taha ke fakatefito ai e fealēleaʻaki hoʻo kalasí ʻi he Fakamoʻuí.

Lekooti e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

ʻĪmisi
sharing icon

Fakaafeʻi Ke Vahevahe

Fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau vahevahe e meʻa ʻoku nau fai pe kuo nau fai fakafoʻituitui pe fakafāmili ʻi he kuo hilí, ke fakamanatua ʻaki e ʻaloʻi ʻo e Fakamoʻuí ʻi ha ngaahi founga ʻokú ne ʻomi kinautolu ke nau toe ofi ange ai kiate Ia.

ʻĪmisi
teaching icon

Akoʻi e Tokāteliné

Mātiu 1:18–25Luke 1:26–382:1–20

Naʻe āfeitaulalo ʻa Sīsū Kalaisi ke ʻaloʻi ia ʻi he māmaní.

  • ʻOku ʻuhinga e āfeitaulaló ki ha loto fiemālie ke hifo mei ha tuʻunga māʻolunga pe langilangi (vakai, 1 Nīfai 11:14–26). Ko e kilisimasí ko ha taimi lelei ia ke fakalaulauloto ai mo fakamanatua e āfeitaulalo ʻa Kalaisí—ko ʻEne finangalo lelei ke mavahe “(mei he ʻafioʻanga ʻo ʻEne Tamaí ʻi he langí, ko ha tangata moʻui, ke hāʻele hifo ʻo pekia)” (“Again We Meet around the Board,” Hymns, no. 186). Ke kamataʻi ha fealēleaʻaki ʻi he kaveinga ko ʻení, ʻe lava ke ke ʻeke ki he kau mēmipa ʻo e kalasí e meʻa ne nau ako ʻi heʻenau ako fakataautaha pe fakafāmili ʻi he uiké ni fekauʻaki mo e tuʻunga ʻo Sīsū Kalaisi kimuʻa pea ʻaloʻi Iá (vakai, Sione 17:5; Mōsaia 7:27; TF 76:12–14, 20–24; Mōsese 4:2). ʻE lava leva ke ke fakaʻaliʻali ange e fakatātā ʻi he fokotuʻutuʻu ki he uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí ʻi he laukonga ʻa e kau mēmipa ʻo e kalasí fekauʻaki mo e ʻaloʻi ʻo e Fakamoʻuí (vakai, Mātiu 1:18–25; Luke 1:26–38; 2:1–20). Ko e hā e ngaahi fakakaukau mo e ngaahi ongo ʻoku nau maʻu ʻi heʻenau fakafehoanaki e langilangi ʻo e Fakamoʻuí ʻi he maama fakalaumālié ki hono ʻaloʻi maʻulalo Iá?

  • ʻE lava ke hoko e fehuʻi hangē ko e fehuʻi naʻe fai ʻe he ʻāngeló kia Nīfai ʻi he 1 Nīfai 11:16 ko ha founga lelei ke kamata ʻaki ha fealēleaʻaki fakakalasi, neongo ka kehe hoʻo fakaleá ʻaʻau. ʻE lava ke ke tohi ʻi he palakipoé Ko e hā e āfeitaulalo ʻa e ʻOtuá? pea kole ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakalaulauloto ki he fehuʻi ko ʻení ʻi heʻenau lau ʻa e 1 Nīfai 11:17–33. Kole ange ke nau vahevahe ha faʻahinga fakakaukau pē fekauʻaki mo e fakamoʻuí ʻoku ʻomi ʻe he ngaahi veesi ko ʻení. Ko e hā ha ngaahi fakatātā te ke lava ʻo fakaʻaliʻali ki he kalasí ʻokú ne ʻomi ha ngaahi ʻata mei he moʻui ʻa e Fakamoʻuí naʻe fakamatalaʻi ʻe Nīfai? Te nau ala fakakaukauʻi foki e āfeitaulalo ʻa e Fakamoʻuí ʻi heʻenau mamataʻi ha foʻi vitiō kau ki Hono ʻAloʻí, hangē ko e “Infant Holy, Infant Lowly (Music Video)—Mormon Tabernacle Choir,” or “He Is the Gift” ʻe lava ke maʻu kotoa ʻeni ʻi he LDS.org).

  • ʻOku hoko ʻa e mūsiká ko ha founga lelei ke fakaafeʻi ʻaki e Laumālié ki hoʻo kalasí. ʻE lava ke ke tā ha ngaahi himi Kilisimasi ʻoku hivaʻi ʻe he Kuaea Tāpanekalé (vakai, mormontabernaclechoir.org), fakaafeʻi ha taha ke ne hivaʻi ha foʻi hiva Kilisimasi, pe lau pe hivaʻi fakakalasi fakataha ha ngaahi himi (vakai, Ngaahi Himi, nos. 110-23). ʻE lava ke kumi ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ha ngaahi kupuʻi lea ʻi he ngaahi himi ko ʻení pea mo e ngaahi folofola ʻoku lisi atu ʻi he ngaahi himí ʻokú ne fakatupulaki ʻenau houngaʻia ʻi he Fakamoʻuí mo ʻEne finangalo ke hāʻele hifo ki he māmaní.

Luke 4:16–21; Sione 3:16

Naʻe fakakakato ʻe Sīsū Kalaisi ʻEne ngāue fakafaifekaú, ʻa ia ʻoku tupunga mei ai ʻetau malava ke maʻu ʻa e moʻui taʻengatá.

  • Ke tokoni ki hono aleaʻi ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí e ngaahi ʻuhinga naʻe ʻaloʻi ai ʻa Sīsū Kalaisí, ʻe lava ke ke fakaafeʻi kinautolu ke nau kumi mo vahevahe e ngaahi folofola ʻokú ne fakamatalaʻi fakanounou ʻEne ngāue fakafaifekaú (vakai, fokotuʻutuʻu ki he uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí ki ha ngaahi sīpinga). ʻE lava ke kumi ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí mo lau ha ngaahi veesi ʻi ha ngaahi hoa pe ngaahi kulupu iiki. Ko e hā ʻoku nau ako fekauʻaki mo e ngāue fakafaifekau ʻa Kalaisí mei he ngaahi veesi ne nau maʻú? Ko e hā ʻoku tau ako fekauʻaki mo ʻEne ngāue fakafaifekaú mei ha niʻihi ʻo Hono ngaahi huafa ʻi he folofolá? (vakai, Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, “Sīsū Kalaisi”).

  • ʻE lava ke ako e kau mēmipa ʻo e kalasí fekauʻaki mo e ngāue fakafaifekau ʻa e Fakamoʻuí ʻaki ʻenau lau ʻa e “Ko e Kalaisi Moʻuí: Ko e Fakamoʻoni ʻa e Kau ʻAposetoló” (Ensign pe Liahona, Mē 2017, ʻi loto ʻi he takafi muʻá) mo vahevahe e ngaahi fakamatala ʻoku nau maʻu ʻokú ne fakamatalaʻi e ʻuhinga naʻá Ne hāʻele hifo ai ki he māmaní. Pe te nau toe vakaiʻi e pōpoaki meia Palesiteni Gordon  B. Hinckley ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé” mo aleaʻi e meʻa ʻoku nau ako fekauʻaki mo e Fakamoʻuí. Te tau lava fēfē nai ʻo tuku ha taimi ʻi he faʻahitaʻu Kilisimasi ko ʻení ke tau “fakakaukauloto fakalongolongo ai” ki he Fakamoʻuí mo ʻEne ngāue fakafaifekaú?

  • Tuku ha taimi ke fakakaukau ai e kau mēmipa ʻo e kalasí ki heʻenau fakamoʻoni kia Sīsū Kalaisí mo ʻEne ngāue fakafaifekaú. Te nau lava nai ʻo vahevahe ha ngaahi aʻusia fakataautaha pe ngaahi talanoa mei he moʻui ʻa e Fakamoʻuí kuó ne fakatupulekina ʻenau tuí pe ʻofa kiate Iá? Kuo tokonia fēfē nai ʻe he ako ki he Fuakava Foʻoú ʻi he tau ní ke toe ʻuhingamālie ange ai ʻa e faʻahitaʻu Kilisimasí? Ke fakamanatu ha niʻihi ʻo e ngaahi fakamatala kuo maʻu ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí he Fuakava Foʻoú he taʻu ní, te ke ala huluʻi ʻa e foʻi vitiō ko e “For God So Loved the World” pe “To This End Was I Born” (LDS.org).

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e akó

Poupouʻi e Akó ʻi ʻApi

Fokotuʻu ange ki he kau mēmipa hoʻo kalasí ʻe lava ke fakalahi ʻenau houngaʻia he ngaahi fatongia ʻa e Fakamoʻuí ʻi he palani ʻo e fakamoʻuí mo ʻuhingamālie ange kiate kinautolu ʻa e Kilisimasí ʻi heʻenau ako ʻa e Fakahā 12–22.

ʻĪmisi
resources icon

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé

Kilisimasí

Ko e ʻelito moʻoni ʻo e Kilisimasí.

Naʻe akonaki ʻa Palesiteni Gordon  B. Hinckley ʻo pehē:

Ko e aofangatukú, … ʻoku ʻikai ha meʻa ia ʻe fakaʻofoʻofa, fakaʻeiʻeiki, pe toe kāfakafa ange ʻo tatau mo e tōʻonga ʻofa ʻo e foaki ʻa e ʻAlo ʻo e Fungani Māfimafí, … ʻa ē naʻe ui ko Sihová, naʻe āfeitaulalo ke hifo mai ki māmani ko ha valevale ne ʻaloʻi ʻi Pētelihema, ʻa Siʻene moʻui ʻi ha founga fakamā mo fakamamahi kae lava e ngaahi foha mo e ʻofefine ʻo e ʻOtuá ʻi he toʻu tangata kotoa ʻo e moʻuí, ʻa e taha kotoa kuo pau ke maté, ʻo ʻaʻeva mo moʻui ʻo taʻengatá. Naʻá Ne fai maʻatautolu ʻa e meʻa he ʻikai lava ʻe hatau taha ʻo fai maʻatautolú. …

“Ko e talanoa fakaofo mo moʻoni ʻeni ʻo e Kilisimasí. ʻOku fakafeʻiloaki ai ʻa e ʻaloʻi ʻo Sīsū ʻi Pētelihema ʻi Siuteá. ʻOku talamuʻaki ai ʻa e taʻu ʻe tolu ʻo e ngāue ʻa e ʻEikí. Ko e ʻelito mahuʻinga ʻo e talanoá ko ʻEne feilaulaú, ʻa e ngāue taʻesiokita kakato ʻo ʻEne pekia mamahi he kolosi ʻi Kalevalé ke fakalelei maʻa ʻetau ngaahi angahalá kotoa.

ʻĪmisi
Ko e tūʻulutui ʻa Sīsū ʻi he Ngoue ʻi Ketisemaní

Ketisemani, tā fakatātaaʻi ʻe J. Kirk Richards

“Ko e konga mahuʻinga ne hoko aí ko e Toetuʻú, ʻo fakapapauʻi mai ai ‘ʻoku mate kotoa pē ʻia ʻĀtama, ʻe pehē foki, ʻe moʻui kotoa pē ʻia Kalaisi’ (1 Kolinitō 15:22).

“He ʻikai ha Kilisimani kapau naʻe ʻikai ha Toetuʻu. Naʻe mei hoko pē valevale ko Sīsū ʻo Pētelihemá ko ha toe pēpē angamaheni pē ka ne taʻeʻoua e Kalaisi huhuʻi ʻo Ketisemani mo Kālevalé, pea mo e foʻi moʻoni fakaʻeiʻeiki ʻo e Toetuʻú.

“ʻOku ou tui ki he ʻEiki ko Sīsū Kalaisí, ko e ʻAlo ʻo e ʻOtua Moʻui mo Taʻengatá. ʻOku hala ha taha maʻongoʻonga pehē kuo moʻui ʻi māmani. Kuo ʻikai ha toe taha kuó ne fai ha feilaulau pe foaki ha tāpuaki taʻemafakatataua pehē. Ko Ia ʻa e Fakamoʻui mo e Huhuʻi ʻo e māmaní. ʻOku ou tui kiate Ia. ʻOku ou fakahā Hono fakalangí, ʻikai ha toe veiveiua pe momou. ʻOku ou ʻofa ʻiate Ia. ʻOku ou takua Hono huafá ʻi he ʻaʻapa mo e vīkiviki. …

“Fakatauange pē te mou takitaha maʻu ha Kilisimasi fiefia. Ka ko e meʻa mahuʻinga tahá, ʻoku ou fakatauange ke mou takitaha tuku ha taimi, mahalo ko ha houa pē taha, ke fakalaulauloto fakalongolongo ai ki he fakaofo mo e fakaʻeiʻeiki ʻo e tokotahá ni, ko e ʻAlo ʻo e ʻOtuá. ʻOku tau fiefia ʻi he faʻahitaʻu ko ʻení koeʻuhí naʻá Ne hāʻele mai ki he māmaní. Ko e nonga ʻoku haʻu meiate Iá, ko ʻEne ʻofa taʻengata ʻoku malava ke tau ongoʻí, mo e houngaʻia kāfakafa ki he meʻa kuó Ne foaki mai maʻatautolu ʻi Heʻene faingataʻaʻia lahí—ko e ngaahi ʻelito moʻoni ʻeni ʻo e Kilisimasí” (“The Wondrous and True Story of Christmas,” Ensign, Dec. 2000, 4–5).

Fakatupulaki ʻo ʻEtau Founga Akoʻí

Tuku ha taimi ke vahevahe ai e kau akó. ʻI he taimi ʻoku vahevahe ai ʻe he kau akó e meʻa ʻoku nau akó, ʻoku ʻikai ngata pē heʻenau ongoʻi hono fakamālohia ʻe he Laumālié ʻenau fakamoʻoní, ka te nau fakalotolahiʻi foki e toenga ʻo e kalasí ke nau ʻiloʻi e moʻoní ʻiate kinautolu pē. … Tuku ha taimi ke feʻinasiʻaki ai e kau akó he lēsoni kotoa pē—mahalo ko e taimi ʻe niʻihi te ke ʻiloʻi ko e ngaahi fealēleaʻaki ko ʻení ko e lēsoní ia” (Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí, 31).