Moʻui Fakafalala a Pē Kiate Kitá
Akó—Taimi Lōloa Tahá: Miniti ʻe 45


Akó—Taimi Lōloa Tahá: Miniti ʻe 45

Fealēleaʻaki ki he ʻAho Ní:

Patisetí

Lau:Talamonū atu ʻi hoʻo faʻu patisetí! ʻE lava ʻa e patisetí ʻo hoko ko ha meʻangāue lelei ki hono puleʻi ho tūkunga fakapaʻangá mo fakamaʻamaʻa ʻa e loto-mafasiá. ʻOku tau ako ʻi he folofolá, ko e “moʻoní ʻa e ʻiloʻi e ngaahi meʻá ʻo hangē ko honau anga ʻoku ʻi aí, pea naʻa nau ʻi aí, pea te nau hoko ki aí” (T&F 93:24).

Aleaʻi:ʻE fakaʻaongaʻi fēfē ʻa e veesi ko ʻeni mei he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá ki hoʻo ngaahi meʻa fakapaʻangá mo hono fakaʻaongaʻi e patisetí?

Lau:ʻOku mahuʻinga hono ʻiloʻi e tuʻunga fakapaʻanga totonu ho fāmilí ki he fatongia lavameʻa ʻi he tauhi ʻo e ngaahi meʻa fakapaʻangá Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Joseph B. Wirthlin, “Ko kinautolu ʻoku moʻui fakatatau pē mo e meʻa ʻoku nau maʻú, ʻoku nau ʻiloʻi ʻa e lahi ʻo e paʻanga ʻoku hū mai ʻi he māhina takitaha, pea neongo ʻoku faingataʻa, ka ʻoku nau mapuleʻi kinautolu ke fakamole siʻisiʻi ange ʻi he paʻanga ko iá” (“Earthly Debts, Heavenly Debts,” Ensign pe Liahona, May 2004, 42).

ʻE lava ke faingataʻa hano muimui ki ha patiseti. ʻOku fie maʻu ai ʻa e tukupaá, mapuleʻí, mo e vilitakí—ʻe ala tā-tuʻo-lahi e feingá kae toki tonu! ʻI hoʻo feinga ko ia ke liliu hoʻo ngaahi tōʻonga fakamolé, manatuʻi ke fealēleaʻaki mo e ʻEikí pea mo ho malí pe ko ha hoa ngāue. Te mou lava ʻi he poupou mo e ʻofa taʻe-tūkuá ke hoko ʻo tatau mo e longaʻi fānau ne nau tatali ʻi he fakatotolo ʻo e lole marshmallow (ne aleaʻi ʻi he vahe kimuʻá).

Aleaʻi:ʻE lava fēfē ʻe he ʻEikí ʻo tokoniʻi kitautolu ke fakatupulaki e ʻulungaanga faka-Kalaisí, kau ai e mapuleʻi kitá mo e faivelengá?

Lau:Te tau aleaʻi he ʻahó ni ha tefitoʻi moʻoni ʻe fā ʻo e muimui ki ha patisetí:

  1. Fokotuʻu ha ngaahi taumuʻa fakapaʻanga moʻoni mo fakalotolahi.

  2. Kumi pea fakaʻaongaʻi ha founga fakapatiseti.

  3. ʻAi ke ke haʻisia.

  4. Kole e tokoni ʻa e ʻEikí, mo feinga pē!

1. Fokotuʻu ha Ngaahi Taumuʻa Fakapaʻanga Moʻoni mo Fakalotolahi

Lau:Ko e fokotuʻu taumuʻá ko ha meʻangāue lelei moʻoni ia ʻe tokoni atu ke ke fakatupulaki mo pukepuke ha fakakaukau fakapaʻanga ʻi ha vahaʻa taimi lōloa.

Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā M. Russell Ballard, “Tuku ke u talaatu ha meʻa fekauʻaki mo e fokotuʻu ha taumuʻá. ʻOku ou ʻilo fakapapau kapau he ʻikai ke tau fokotuʻu ha ngaahi taumuʻa ʻi heʻetau moʻuí pea tau ako ke tau poto ʻi he ngaahi founga moʻui te tau lava ai ʻo aʻusia ʻetau ngaahi taumuʻá, ʻo ka tau ka toulekeleka pea tau toki vakai mai ki mui ki he anga ʻo ʻetau moʻuí ʻo ʻilo ai ta ko e konga siʻi pē ʻo e ngaahi meʻa naʻa tau mei lava ke fakahokó naʻa tau aʻusiá. Ko e taimi ʻoku ako ai ʻe ha taha ke ne poto ʻi hono fokotuʻu ha taumuʻá, te ne toki lava ai ke fakahoko ha faikehekehe lahi ʻi he ngaahi ola ʻokú ne maʻu ʻi he moʻui ní” (“Do Things That Make a Difference,” Ensign, June 1983, 69–70).

    Aleaʻi:
  • Kuo tokoniʻi fēfē koe ʻe he ngaahi taumuʻá ke ke fakalakalaka ʻi he kuohilí?

  • ʻOku hoko fēfē hano fokotuʻu ha taumuʻá ko ha ngāue ʻo e tuí?

Lau:ʻOku mahuʻinga ke fokotuʻu ha ngaahi taumuʻa fakapaʻanga ʻoku fakatou moʻoni mo fakalotolahi. ʻI he ngaahi vahe siʻi ka hokó te tau ako ai ki ha ngaahi taumuʻa fakapaʻanga mo ha ngaahi meʻa mahuʻinga, ʻo kau ai hano fokotuʻu ha sinoʻi paʻanga fakatuʻupakē feʻunga mo ha māhina ʻe taha, ʻatā mei he moʻuá, fokotuʻu ha sinoʻi paʻanga fakatuʻupakē ki ha vahaʻa taimi lōloa, ʻinivesi ki he maʻu vāhenga mālōloó, pea mo fakahū ha paʻanga ki ha ngaahi fakamole ʻoku ʻaongá. ʻE tokoni ʻa e ʻekitivitī ko ʻení ke ke ʻiloʻi pe ko e fē ʻi he ngaahi meʻá ni ʻoku totonu ke ke fakamuʻomuʻa ʻi hoʻo tuʻunga fakapaʻangá.

Lau:Te ke lava ʻo fili ke ngāueʻi ha ngaahi taumuʻa taimi lōloa makehe mei hoʻo ngaahi taumuʻa fakapaʻanga lolotonga ʻoku mahuʻingá, ʻa ia ʻe ala kau ai ʻa e fakahū paʻanga ki he akó, ngāue fakafaifekaú, meʻalelé, ʻapí, pe ʻeveʻeva fakafāmilí pe ha toe fakamole kehe ʻoku fakatupulakí. ʻE lahi ha ngaahi fakatauele ke ke fili ʻa e ngaahi fakakaukau taimi nounoú kae ʻikai ko e ngaahi fakakaukau taimi lōloá. ʻE lava ke ʻoatu ʻe he ngaahi taumuʻá ha ʻuhinga ke ke tali ʻikai ai he taimí ni, ʻaki haʻane ʻoatu ha meʻa ke ke fakatuʻamelie ki ai he kahaʻú.

Aleaʻi:Ko e hā ʻokú ne fakaʻaiʻai fakafoʻituitui koe ke ke fie muimui ki hoʻo patisetí?

2. KUMI pea Fakaʻaongaʻi ha Founga Fakapatiseti

Lau:ʻOku lahi ha ngaahi meʻangāue mo ha ngaahi founga ʻe ala tokoni kiate koe ke levaʻi hoʻo patisetí pea muimuiʻi ho ngaahi fakamolé. Ko e founga patiseti leleí ʻoku kamata pē ia mei he fanga kiʻi founga faingofua ʻoku fakaʻaongaʻi ai e pení mo e pepá ʻo aʻu ki he ngaahi polokalama ki he telefoní mo e komipiutá.

ʻOku ʻi ai ha tefitoʻi founga lalahi ʻe ua ki hono totongi ʻo e koloá mo e ngāué: totongi paʻanga pe fakaʻilekitulōnika. ʻOku fakatou ʻi ai pē lelei mo e kovi ʻo e ongo founga angamaheni ko ʻení pea te ne uesia ʻa e founga ʻokú ke tokangaʻi ai hoʻo patisetí mo muimuiʻi hoʻo ngaahi fakamolé. Te tau lave ki ha founga patiseti angamaheni ʻe ua ʻi he konga ka hokó. Ko e taha hoʻo ngaahi tukupā ʻi he uike ní, ke ke fekumi ki he founga totonu maʻaú.

Mamataʻi:ʻOku maʻu ʻa e “Ko e Founga ʻo e Silá [The Envelope System],” ʻi he srs.lds.org/videos. (ʻIkai ha vitiō? Lau ʻa e peesi 83.)

ʻĪmisi
video icon

Mamataʻi:ʻOku maʻu ʻa e “Founga Fakakomipiutá [Digital Systems],” ʻi he srs.lds.org/videos. (ʻIkai ha vitiō? Lau ʻa e peesi 84.)

ʻĪmisi
video icon

Lau:Tatau ai pē pe ko e hā e foungá, fakapapauʻi ʻoku:

  • ʻIkai ke ke kākā ʻaki haʻo liliu hoʻo paʻanga naʻe fokotuʻú pe toʻo mei ha toe tafaʻaki kehe. Fealeaʻaki mo ho malí pe hoa ngāué kapau ʻe fie maʻu ha liliu.

  • Muimuiʻi lelei ʻa e ngaahi fakamole kotoa pē, pea liliu hoʻo patiseti ʻi he māhina ka hokó, ʻo ka fie maʻu.

3. ʻAi Ke Ke Haʻisia

Lau:Te ke toki lava pē ʻo ikuna ʻi haʻo muimui ki ha patisetí ʻo ka ke ka haʻisia ki ai. ʻE lava hoʻo fakataha alēlea fakafāmili fakauiké ʻo hoko ko ha founga ke vakaiʻi ai hoʻo ngaahi taumuʻá mo e patisetí pea mo fakahoko ha ngaahi liliu, ʻo ka fie maʻu. Kapau ʻoku faingataʻa ke ke haʻisia, mahalo naʻa fakapotopoto ke lipooti hoʻo fakalakalaká ki ha taha kehe—ki ha kaungāmeʻa, hoa ngāue, pe ko ha faifaleʻi fakapaʻanga. Ko e meʻa mahuʻingá ke ke tuku ha taimi ke vakaiʻi maʻu ai pē hoʻo fakalakalaká peá ke fai ha liliu ʻo ka fie maʻu.

Aleaʻi:Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke ke haʻisiá? ʻE founga fēfē haʻo haʻisia ki hoʻo patisetí?

4. Kole e Tokoni ʻa e ʻEikí Mo Feinga Pē

Lau:Manatuʻi ʻe ala fie maʻu ʻe he fatongia tauhi paʻanga faivelengá ke liliu hoʻo fakakaukaú, tōʻongá, mo e ʻulungāngá. ʻE tokoni hoʻo tui kia Sīsū Kalaisi mo ʻEne Fakaleleí ke ke fai ai ʻa e liliu ko ʻení. Koeʻuhí ʻe uesia ʻe he ngaahi liliu ko ʻení ha ngaahi tōʻonga motuʻa, pea koeʻuhí ko e patisetí ko ha founga ʻo e ako, te ke taʻemalava ai he taimi ʻe niʻihi ʻo muimui ki hoʻo patisetí.

ʻIkai ngata aí, mahalo te ke kiʻi fehālaaki ʻo fai ha ngaahi fakamole fakahōhōloto pe fepaki mo ha ngaahi faingataʻa fakapaʻanga hangē ko ha mole hoʻo ngāué, fie maʻu fakafaitoʻo fakavavevave, pe fakamole ki ha monomono fakatuʻupakē. Te ke ako ki hono fokotuʻu ha sinoʻi paʻanga fakatuʻupakeé mo e meʻa ke fai ʻo ka hoko ha faingataʻa fakapaʻangá ʻi he ʻū vahe kimuí, ka ko e taimi ní, ʻoku mahuʻinga ke ke manatuʻi ko e patisetí ʻoku lava pē ke feliuliuaki pea ko hono muimuiʻi ha patisetí ʻoku fie maʻu ki ai ha vilitaki.

Ko e taimi pē te ke fepaki ai mo ha fakafeʻātungia ʻi hoʻo patisetí, aleaʻi ia ʻi he fakataha alēlea fakafāmilí, pea vakaiʻi ʻa e ngaahi tafaʻaki hoʻo patisetí ʻe ala fie maʻu ke liliú. Neongo te mou ongoʻi loto-foʻi mo fakahehema ke holomui ʻo ʻikai toe muimui ki ha patiseti, manatuʻi te mou kei lava pē ʻo feinga, pea ʻi hoʻo fealeaʻaki mo e ʻEikí mo kolea ʻEne tokoní, te ke maʻu ʻa e mālohi mo e ivi ke vilitaki atu ʻi hoʻo feingá.

Aleaʻi:Ko e hā te ke fai ʻi he taimi ʻe fakafeʻātungiaʻi ai hoʻo patisetí?

Aleaʻi ʻa e Muimui ki ha Patisetí ʻi Hoʻomou Fakataha Alēlea Fakafāmilí

Lau:ʻOku fie maʻu ʻa e uouangataha mo ho malí pea mo hoʻo fāmilí, ʻi he muimui ki ha patiseti. Aleaʻi ʻi he uiké ni ha founga patiseti te mou lava ʻo fakaʻaongaʻi, mo ha ngaahi founga te mou lava ai ʻo liliu hoʻomou patisetí ʻo kapau te mou fepaki mo ha ngaahi faingataʻa. ʻIkai ngata aí, aleaʻi hoʻomou taumuʻa fakapaʻanga he taimi ní mo e ngaahi taumuʻa kehé, pea mo homou palani ki hono ikunaʻi kinautolú. Mahalo te ke fie fakaʻaongaʻi ʻa e “Sīpinga Fealēleaʻaki ʻi he Fakataha Alēlea Fakafāmili” ʻi laló. Manatuʻi, kapau ʻoku teʻeki ke ke mali, ʻe ala kau ʻi hoʻo fakataha alēlea fakafāmilí haʻo kaungā loki, kaungāmeʻa, mēmipa ʻo e fāmilí, pe ha taha fai fakahinohino.

Sīpinga Fealēleaʻaki ʻi he Fakataha Alēlea Fakafāmili

Fakapapauʻi ke kamata mo fakaʻosi ʻaki ha lotu ke fakaafeʻi ʻa e Laumālié.

Konga 1: Toe Vakaiʻi

  • Ko e hā te ke lava ‘o fai ke fakaleleiʻi ai hoʻo patisetí?

  • Ko e hā hoʻo meʻa fakapaʻanga ʻoku fakamuʻomuʻa he taimi ní? Aleaʻi ʻa e sivi ʻi he peesi 76.

Konga 2: Palani

  • Ko e hā hoʻo ngaahi meʻa fakapaʻanga ʻoku fakamuʻomuʻá mo e ngaahi taumuʻa ki he kahaʻu lōloá?

  • Ko e hā ha founga fakapatiseti te ke fakaʻaongaʻi ke ke muimui ai ʻi ha patiseti mo muimuiʻi hoʻo ngaahi fakamolé?

  • ʻE founga fēfē haʻo muimui ki hoʻo patisetí, pea ko e hā te ke fai kapau te ke fakamole ʻo lahi ange ʻi he patisetí?