Katauraoi n Noora te Atua
Waakinan katabeaki aika baireaki mai karawa inanon te raoiroi, katiteuanaaki, ao te katitabooaki a na katauraoira n noora te Atua.
Eliza R. Snow,e taetae iaon katabuan Kirtland Tembora (are e iria), e taku: “Te bukamaru ibukin te katabu anne a kona n reiaki kaia, ma akea te taetae ae e kona ni kabwarabwara te kaotioti mai karawa n te bong ae kauringaaba anne. A kaoti anera nakoia tabeman, ngkai namakinan te roko mai karawa e nooraki irouia ni kabane ake a roko, ao a kaonaki naano ma te kimwareirei ao te mimitong ae bwanin.”1
Te kaotioti mai karawa are e riki i Kirtland Tembora bon aan ana kantaninga ana Ekaretia Iesu Kristo ae kaokaki ni uota te kamaiuaki ao te karietataaki ibukiia natin Tamara are i Karawa.2 Ngkai ti katauraoi n noora te Atua, ti kona n atai mwiokoara aika baireaki mai karawa bon man rinanoan kiing aika tabu ake a kaokaki i Kirtland Tembora.
N te tataro ni katabu, te Burabeti Iotebwa Timiti e nanorinano ni butiia te Uea “bwa ko na butimwaea te auti aei … are ko tuangiira bwa ti na kateia.”3
Teuana te wiiki imwiina, n Taabatin te Itita, e kaoti te Uea n te kaotioti ae kamiimi ao ni butimwaea Ana tembora. E riki aei n Eberi 3, 1836, e kaniia raoi 182 te ririki n nako man Taabatin te Itita. Bon tain naba te Toa are te Riao—teuana mai buakon taai akana a manennanti ngke te Itita ao te Toa are te Riao a uaia n riki. Imwiin tokin te kaotioti, teniman burabeti ake ngkoa, Moote, Eriati, ao Eria, a kaoti ao n anga taian kiing ake a kakawaki ni kakoroan bukin ana kantaninga te Uea ibukin Ana Ekaretia ae kaokaki ni boong aikai. Te kantaninga anne e riki ni bebete, ma ni kakateke, e kabwarabwaraaki bwa ikotakin Iteraera, ni kabaeiia bwa utu, ao ni katauraoa te aonaaba ibukin Kauoakin te Uea.4
Ibukin kaotin Eria ao Moote “‘a kinaaki … [ma] katein Iutaia, ni kaineti ma are a na uaia ni kaoti Moote ao Eria n te kabanea n tai.’”5 N ara reirei, te roko aei e kakoroa bukin aan kaokan taian kiing ae “kam anganaki … ibukin boong aika kaitira ao ibukin te kabanea n tai, are nanona bon te mwioko n tararua ni kororaoin bongina”6
Te Kirtland Tembora, n te tabo ao ni buburana, e aki ataaki. Ma ni kaineti ma kakawakina ae moan te korakora nakoia aomata, bon iai mwiina ae akea tokina. Burabeti ake ngkoa a kaoki kiingin te nakoanibonga ibukin otenanti ni kamaiu ae akea tokin ibukina ana euangkerio Iesu Kristo. Aei e riki ni korakoran te kimwareirei ibukiia kaain te aro aika kakaonimaki.
Kiing aikai a katauraoa te “mwaaka mai ieta”7 ibukin mwioko aika baireaki mai i karawa bwa ngkanne ao ngkai a katea moan aan te Ekaretia.8 Ni bongin te Itita ane e kamiimi anne inanon Kirtland Tembora, a kaokaki teniua kiing:
Te Moan, Mote e kaoti ao n anganiira kiingin ikotakiia Iteraera man mwakoron te aonaaba akea aua, are te mwakuri ni mitinare.9
Te Kauoua, e kaoti Eriati ao n anganiira te mwioko n tararua te euangkerio are e a anganaki Aberaam, n raonaki ma kaokan ana berita ae tabu Aberaam.10 E reirei Beretitenti Russell M. Nelson bwa oin te kantaninga ni kiingin te berita ae tabu bon katauraoakiia kain te aro ibukin uean te Atua. E taku, “Ti ataia antai ngaira ao [ti ataia] tera ae kantaningaia te Atua mairoura.”11
Te Kateniua,e kaoti Eria ao n anganiira kiingin te mwaaka ni kabaebae ni boong aikai, are rongorongon te utu ao karaoan otenanti n te tembora ibukiia tabeman ni kangaraoa te kamaiuaki ibukiia aika maiu ao ake a tia ni mate.12
Aikai, a mena iaan ana kairiiri te Moan Beretitentii ao te Kooram n Abotoro n te Tengaun ma Uoman, teniman kauntira ni kakoroi mooti n ana etekuata te Ekaretia are e tararuai teniua katabeaki aika baireaki mai karawa ake a boboto iaon kiing ake a kaokai i Kirtland Tembora. Bon ngaiia Kauntira ni kakoroi mwiin mooti ibukiia Mitinare, te Kauntira ni Kakoroi Mooti ibukin te Nakoanibonga ao Utu, ao te Tembora ao te Kauntira ni Kakoroi Mooti n Rongorongon te Utu.
Tera ae Ti Karaoia Ngkai ni Kakoroi Bukin Katabeak aika Baireaki Mai Karawa?
Te moan, bon te karinerine nakon Mote ni kaokan kiing ibukin ikotakiia Iteraera, ngkai tao 70,000 mitinare a uamae ni kabuta te aonaaba n taetaekina Ana euangkerio ni ikotiia ma naake E a tia n rineia. Aio moanakin kakoroan bukin te mwakuri ae korakora man kamiimi are e nooria Nibwaai ibuakoia Tientaire ao te bata are Iteraera. Nibwaai e noora ara tai ngke ana Aomata te Atua aika Itiaki a mena iaon te aonaaba ni kabane, ma e na karako mwaitiia ibukin buakakaia. E ngae n anne, e nooria bwa a na otangaia n te raoiroi ma mwaakan te Atua ao te mimitong ae korakora.”13 Ngke ti taraia n rinanoa kimototon rongorongon te Ekaretia ae kaokaki, aia konabwai mitinare e rangkin kamiimi. Ti a noora kakoroan bukin miin Nibwaai. E ngae ngke e taraa ni karako mwaitira, ti na reitanako ara konabwai ao ni karoko irouia naake a na kaeka ana rongorongo te Tia Kamaiu.
Te kauoua, e kaoti Eriati ao n anganiira tararuan ana euangkerio Aberaam, ni kaota bwa inanora ao inanoia ara bakatibu rooro ni kabane akana imwiira a na kakabwaiaaki. N te maungatabu aei, te kairiiri ae kakawaki e kaotaki ni buokan kakororaoakiia Aomata aika Itiaki ao ni katauraoiia ibukin uean te Atua.14 Te katanoata n te tetere n te nakoanibonga ma karineaia kooram n unimwaane ao ibonga aika rietaata a na tararua mwaakan ao kariaia n te nakoanibonga. Te Reirei n te Mweenga ao n te Kakawari, ngkai “a karaoaki,” n reiakinakin te tetere aei, e na katauraoiia Aomata Aika Itiaki ni kaitibo ma te Atua.
Te Kateniua, Eria e anganiira kiingin te kabaebae ibukin boong aikai. Ibukiia naake ibuakora n te tai aei, rikiraken taian tembora ao mwakurian rongorongon te utu e korakora kamiimina. Te rangata aei e reitinako ao ni birimwaaka ni karokoa Kauaokin te Tia Kamaiu tokina te aonaaba ae bwanin, “e na bon urubekebekeaki n rokona.”15
Mwakurian rongorongon te utu, te kakabwaia mai i karawa ni bwaai n rabakau, e rikirake tabeua te ririki n nako. Ti na aki wanawana ao n rauaki ibukin te katabeaki ae baireaki aei mai i karawa ao ni kantaningaia bwa Ai tinau ae Jane ke tabeman au utu aika a motinnano a na tabenna N na tibwaua ana taeka Beretitenti Joseph Fielding Smith: “akea ae kainaomata man te mwioko ae korakora aei. A kantaningaaki iai abotoro n aron aba te mitinare te mwaane [ke te titita]. Te tabo, kaokoro, ke maanim ni mwakuri n te Ekaretia … e aki kariaia temanna nii kamaiua temanna ana mate.”16
Iai ngkai ara tembora ni kabuta te aonaaba ao bwaai n ibuobuoki n te mwane ni buoka ibukiia beituren ni buokiia naake a raroa nako man te tembora.
N aroia aomata, ti karaoa ae tamaroa n tuoi ara konabwai ni karaoan te mwakuri ni mitinare, tembora ao mwakurin rongorongon te utu, ao ni katauraoi n noora te Atua.
Te raoiroi, Katiteuanaaki, ao te Katitabooaki imatan te Uea ni Katauraoa Aan Mwioko aika Tabu aikai
Ma te karinerine nakon te raoiroi, te maiu aei bon ara tai ni katauraoi n noora te Atua.18 Ana Boki Moomon e katauraoi katooto ni mwiina aika a na riki ngkana aomata ke kurubu a kabwaka ni kawakin ana tua te Atua.18
Inanon au tai ni maiu, kaangaanga ao tabeiangan te aonaaba a mwaing man teuana ae korakora nakon teuana—man te bwai ae karako bonganana ao waakin baika aki kakawaki nakon aroaro aika a kairua. E kamoamoaaki bwa tabeman aki boraoi ma aroaro aika a kairua a katereaki ao ni kabuakakaaki.19 Te aki booraoi ma aroaro aika a kairua e kaitara te tua ibukin te botanaomata. E ngae n anne, naake a oota n ana babaire te Atua a riai naba ni kaitara te booraoi ma aroaro aika a kairua, are bon te bure. Ara katanoata nakon te aonaaba ni kauring “bwa aomata ake a urua te berita n tuan te itiaki, are e ororea buuna ke natina … n te bong teuana e na tei ni bukintaeka imatan te Atua.”20
Ngkai ti taratara nako, ti noora ana urubwai te buakaka ao te reketaati ni waaki nako. Ngkana, ngaira aomata, ti rangin tabeaianga ibukin ana kabanea ni motikitaeka ara Tia Kamaiu, ti riai n ukora te rairannano. I maaku bwa angiina aomata a namakina te aki bukintaeka iroun te Atua ao aki rairaki nakon koroboki aika tabu ke burabeti ibukin aia kairiiri. Ngkana ngaira, n aron te botanaomata, ti na iangoa mwiin te bure, a na iai te kakaitara ae korakora man te botanaomata nakon tamnei aika buakaka ao karaoakiia aine kanga bwaai.21 N aron ae taekinna Aramwa nakon natina te mwaane ae Korianton n ana Boki Moomon, “te aro ae buakaka e bon aki kona ni karekea te kakukurei.”22
Ni kaineti ma te katiteuanaaki,e kabwarabwara te Tia Kamaiu, “Ngkana kam aki katiteuanaaki tiaki au bwai ngkami.”23 E taku te Tia Kamaiu bwa tamnein te itabaraaraa bon mairoun te riaboro24
N ara bong, te kaetieti ni koroboki aika tabu ibukin te katieuanaaki e korakora kakeaana, ao angiina aomata a katuruturu iaon anuan te baronga,25 tabeua a boboto iaon te nakoa, rikim, te reeti, ao te kaubwai. N aba aika mwaiti, ngkana tiaki angiina, aomata a kamaenakoaki bwa a na kanga ni maiu. N ana Ekaretia te Uea, tii te katei ae ti nim mangaia ao n reirei bon katein ana euangkerio Iesu Kristo. Te katiteuanaaki are ti ukoukoria ni booraoi ma te Tia Kamaiu ao Ana reirei.27
Ngkai ti taraa moan ana botoniango te Ekaretia, a bane ni boboto iaon te katiteboaaki imatan te Uea 28 ao n iriira katein ana euangkerio Iesu Kristo. Ma te karinean te mwakuri ni mitinare, kainibaire ibukin te bwabetito a kananorinanoa temanna imatan te Atua ao n roko ma te nano ae urua ao te tamnei ae raraoma.29 Te reirei, kaubwai, reeti ke rikim bwa kaain te aba raa a katukaki taekaia.
N reitaki ma anne, mitinare a nanorinano ni beku n te tabo are a weteaki nako iai. A aki kataia ni beku iaon baike a boboto iaon ana kainibaire te aonaaba ke te nakoa ke te katauraoi ibukin nakoaia n taai aika a na roko. A beku ma nanoia, marurungiia, aia iango, ao korakoraia ni kabane n te tabo are a mwiokoaki nako iai. A aki rinea toaia ni mitinare, ao a ukeuke mwaaka n nanomatoa ni karikirakea anuan Iesu Kristo,30 are buroon ana katei Iesu Kristo.
Koroboki aika tabu a anganiira kairakira ibukin ara reitaki aika moan te kakawaki. E reirei te Tia Kamaiu bwa te moan tua ko na “tangira Iehova ae Atuam.” Ao te kauoua ko na “tangira raom n ai aron tangiram i bon iroum.”31
Te Tia Kamaiu e kamataata bwa aomata ni kabane bon raora.32 Ana Boki Moomon e kamataata bwa akea te kaokoroaki ibuakoia baronga, ke rinaiia aomata.33 Ti riai ni katiteuanaaki ao ni booraoi.
Otenanti aika tabu ao katabeaki mai i karawa a kateaki iaon te kateitei aei. I kantaningaia bwa oin am taneiai inanon te tembora ti te arona ma ngai. Ngkana N nang kitana au mwakuri ae I kakaraoia ni katoa bong i San Francisco ao n roko i Oakland Tembora, I bae n namakina te tangira ao te rau. Te mwakoro ae kakawaki man anne I namakinna bwa I kaan riki ma te Atua ao Ana kantaninga. Otenanti ni kamaiu bon au moanbwai, ma te mwakoro ae kakawaki man namakina akana a tamaroa akanne bon te kabooraoaki ao te katiteuanaaki are e korakora namakinana inanon te tembora. Aomata a kunnikainiia n te mainaina. Akea te kakoaua n te kaubwai, te nakoa, ke te beeba n reirei, ngaira taari mwaane ao aine ni kananorinanoira imatan te Atua.
N te ruu ni kabaebae ae tabu, te otenanti n te mare ae akea tokina bon ti te arona ibukiia aomata ni kabane. I tangira te iango are taanga ake akea aroia ao taanga ake a kaubwai ana titebo te namakin are a karekea. A kunnikainiia n te niniira ae titebo ao ni karaoi berita aika tabu ni kaitara iaon te baonikarea ae titebo. A karekei naba kakabwaia aika akea tokina n te nakoanibonga ae titebo. Aei e kakoroaki bukina inanon te tembora ae tamaroa are e kateaki man aia kabwianibwai Aomata aika Itiaki bwa ana auti te Uea.
Ni kakoroi bukin katabeaki aika baireaki mai i karawa, ae anaaki iaon te raoiroi, katiteuanaaki, ao te katitabooaki imatan te Uea, e uota te kukurei ao te rau n te aonaaba aei e katauraoira ibukin te maiu ae akea tokina n te aonaaba are e na roko.34 E katauraoira n noora te Atua35
Ti tataro bwa ngkami n tatabemani ngkami, n aki ongeaia bwa terana ami kaangaanga ngkai, kam na reitaki ma ami bitiobi ao n tau ibukin te rekomente nakon te tembora.36
Ti kakaitau bwa angiina kain te aro a katauraoi n nako nakon te tembora. Iai te rikirake ae kakawaki ni mwaitiia ikawai aika tau ni karekei aia rekomente nakon te tembora ibukin ririki aika mwaiti. Rekomente aika tianaki taia ibukiia kairake aika a tau e baitiri rikirakena riaon uoua te ririki. N ae mataata boton te kakaonimaki ni kainakin te Ekaretia e aki rangin korakora.
N te kabane, taiaoka kakoaua bwa taan kairiiri n te Ekaretia ake a maan ake a tararua ana kantaninga te Ekaretia ake a baireaki mai i karawa a karekea buokaia mai i karawa. Te kairiiri aei e roko mairoun te Tamnei ao n tabetai e kaineti mairoun te Tia Kamaiu. Uaekaki ni kairiiri n te tamnei are a kanakoaki. I kakaitau ni karekea te aekaki ni ibuobuoki aei. Ma te kairiiri e kanakoaki n ana tai te Uea, teutana i mwiin teutana, te reirei teuana i mwiin teuana,37 ngke “te Uea ae ataibwai e rineia bwa e na reireiniira.”38 Kairan te Ekaretia ae bwanin e roko tii nakoia Ana burabeti.
A bane n iai ara tai ni kamatoa Beretitenti Russell M. Nelson bwa ara burabeti ao te Beretitenti n ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia aika Itiaki ni Boong aika Kaitira n te maungatabu aei. Te Tengaun ma Uoman, n aron te kurubu ao aomata n tatabemaniia, a karekea aia namakin ae kakawaki n te tamnei ngke ti katokabai iaon atuun Beretitenti Nelson ao Beretitenti Dallin H. Oaks, n tabeki bwanaara, ni katabua ao ni kamatoa bwa te Beretitenti n te Ekaretia. I kakoaua bwa e a kaman katabuaki ao n tia n tauraoi ni maiuna ae bwanin n riki bwa ana burabeti te Uea ibukin ara bong. N aran Iesu Kristo, amen.