2010–2019
Li Jesus kixka’ya, kixra
Abril 2017


Li Jesus kixka’ya, kixra

Yalaq jo’q’e naq nekereek’a naq jwal ch’a’aj li k’a’ru patzb’il eere chixb’aanunkil, k’oxlahomaq li Qaawa’ cheka’yankil, cheraab’al, ut cheb’oqb’al chixkanab’ankil li k’a’aq re ru a’an ut chixtaaqenkil b’an a’an.

Junjunqeb’ chihab’ chaq anajwan kinb’oqe’, wochb’ene li wixaqil, li xJacqui xk’ab’a’, re jolomink sa’ xb’een li Mision Washington Spokane. Koowulak sa’ li qak’anjel rik’in xiw jo’ ajwi’ xsahil qach’ool xb’aan li teneb’anb’il sa’ qab’een chi k’anjelak rik’in naab’aleb’ chi saaj misioneer jwal chaab’ileb’. Ke’chal chaq sa’ jalan jalanq na’ajej ut sa’ junpaat ke’ok jo’ li qalal qak’ajol.

Us ta lix k’ihaleb’ neke’xb’aanu lix k’anjel chi chaab’il, wankeb’ junjunqeb’ li neke’xch’a’ajko’k chixb’aanunkil li k’a’ru na’ajman sa’ lix b’oqb’aleb’. Nanaq sa’ inch’ool naq jun misioneer kixye we, “Awa’b’ej, yal ink’a’ neke’wulak chiwu eb’ li kristiaan.” Wankeb’ li ke’xye we naq maak’a’eb’ xch’ool chixpaab’al lix kawil chaq’rab’il li mision. Kichal ink’a’uxl ut kink’oxla k’a’ru raj taqab’aanu re xjalb’al xch’ooleb’ li misioneer a’an li maji’ neke’xtzol li sahil ch’oolejil re li paab’ank.

Sa’ jun kutan naq yookin chixch’e’b’al lin b’eleeb’aal ch’iich’ chiruheb’ li chaq’al ru awimq re trigo sa’ xmaaril Washington ut Idaho, yookin chirab’inkil jun chapb’il aatin re li Ak’ Chaq’rab’. Naq yookin chirab’inkil li nawb’il esil chirix li saaj b’ihom li kiwulak wan wi’ li Kolonel chixpatz’bal re k’a’ru tento tixb’aanu re reechaninkil li junelik yu’am, kink’ul jun k’utb’esinb’il na’leb’ ink’a’ nawoyb’eni a’ut k’a’jo’ xchamal choq’ we li nakana wik’in toj anajwan jo’ jun loq’laj injultikahom.

Chirix rab’inkil li Jesus chixyeeb’al li taqlahom ut lix sumehom li saaj b’ihom naq a’an ak kixpaab’ chixjunileb’ a’an chalen chaq lix saajilal, kiwab’i lix q’unal tojom li Kolonel: “Toj jun chik ma nakab’aanu: … k’ayi jo’nimal wank aawe ut … toja’ naq tatchalq ut tinaataaqe.”1 A’b’an chi sachso inch’ool, kiwab’i kaahib’ chi aatin toj maji’ yeeb’ileb’ sa’ li raqal a’an, chanchan naq maajun wa inwab’ihomeb’ malaj wilomeb’ sa’ li hu. Chanchan naq ke’tiqe’k sa’eb’ li loq’laj hu sa’ li hoonal a’an. Kinkana chi sachso inch’ool chirix li musiq’anb’il nawom li ki’ok chi teemank.

K’a’ruheb’ li kaahib’ chi aatin a’in li kine’xtoch’ sa’ xchamal inch’ool? Ab’ihomaq ma nekenaweb’ ru li aatin a’in moko ch’a’ajeb’ ta, li ink’a’ neke’tawman sa’eb’ li jun ch’ol chik li Evangelio, ka’ajwi’ sa’ lix Evangelio laj Markos:

“Kichalk jun sa’ aanil … ut kixpatz’ re: At chaab’il aj Tzolonel, k’a’ru tinb’aanu re naq tinweechani li junelik yu’am?

“Li Jesus kixye re:

“Laa’at nakanaw li chaq’rab’: Matkamsink, matmuxuk sumlaak, mat-elq’ak, matyoob’ank tik’ti’, matb’alaq’ik, chawoxloq’i laa na’ laa yuwa’.

“Ut a’an kixye re: At Tzolonel, chixjunil a’in ak inpaab’ahom chalen chaq sa’ insaajilal.

Li Jesus kixka’ya, kixra ut kixye re: k’ayi jo’nimal wank aawe ut k’e reheb’ li neb’a’, ut taawanq aab’ihomal sa’ choxa; toja’ naq tatchalq ut tinaataaqe, ut chap laa krus.”2

“Li Jesus kixka’ya, kixra.

Naq yookin chirab’inkil li aatin a’in, jun jalam-uuch kixnujob’resi lin k’a’uxl rik’in li Qaawa’ xxaqab’ankil rib’ ut xka’yankil li saaj b’ihom a’an. Chixka’yankil—rilb’al sa’ xchamal li raam, xk’eeb’al reetal lix chaab’ilal ut jo’kan ajwi’ li wankilal naru taawulaq wi’, jo’ ajwi’ xtz’ilb’al rix k’a’ru lix rajb’al ru jwal nim.

Toja’ naq li aatin ch’olch’o ru—li Jesus kixra. A’an kireek’a li rahok ut li toq’ob’ank-u li ink’a’ ramb’il ru choq’ re li chaab’il saaj winq, ut xb’aan li rahok a’an ut rik’in li rahok a’an, li Jesus kixpatz’ xkomon chik lix k’anjel. Nink’oxla chanru kireek’a li saaj winq a’an naq sutsu xb’aan li rahok a’an us ta naq patz’b’il re naq tixb’aanu li k’a’ru jwal ch’a’aj xb’aanunkil jo’ xk’ayinkil chixjunil li k’a’ru wan re ut xk’eeb’al reheb’ li neb’a’.

Sa’ li hoonal a’an, kinnaw naq moko ka’aj ta wi lix ch’ooleb’ na’ajman naq te’jale’q xch’ooleb’ junjunqeb’ li qamisioneer. Na’ajman naq taajale’q ajwi’ li we. Li patz’om moko a’an ta chik “Chan ru taaruuq jun li awa’b’ej re li mission yoo xk’a’uxl tixk’e chi chaab’ilo’k jun li misioneer li wan ch’a’ajkilal?” Reeqaj a’an wan li patz’om “Chan ru tinruuq chi nujob’resiik rik’in li rahok naraho wi’ li Kristo, re naq jun misioneer taaruuq chireek’ankil lix rahom li Dios wik’in ut jo’kan taaraj chixjalb’al rib’?” Chan ru tinruuq chixka’yankil jo’ chanchan naq li Qaawa’ kixka’ya li saaj b’ihom, rilb’aleb’ jo’ chanruheb’ a’an chi yaal ut chanru te’ruuq chi wulak, ruuchil naq ka’ajwi’ li k’a’ru neke’xb’aanu malaj ink’a’ neke’xb’aanu? Chan ru tinruuq chi wulak b’ayaq chik jo’ li Kolonel?

“Li Jesus kixka’ya, kixra.”

Chalen chaq li hoonal a’an, naq kinchunla chiru jun misioneer li wan xch’a’ajkilal rik’in junaq na’leb’ chirix li paab’ank, sa’ li waam kiwil jun li saaj winq malaj jun saaj ixq tiik xch’ool li kik’anjelak rik’in li rajom chi chalk sa’ jun mision. Toja’ ut naq kinru chixyeeb’al rik’in x’anchalil xch’ool jun li chaab’il na’b’ej yuwa’b’ej:3 “Elder malaj Hermana, wi ink’a’ raj nakatinra, maak’a’ raj na’ok wi’ chiwu li k’a’ru yookat chixb’aanunkil sa’ laa mision. A’b’an nakatinra, ut xb’aan naq nakatinra, nim xwankil chiwu chanru tatwulaq chi wank. Jo’kan naq nakatinb’oq chixjalb’al li k’a’aq re ru ch’a’aj choq’ aawe ut chi wulak jo’ chanru li Qaawa’ naraj naq tatwulaq.”

Rajlal sut naq kintz’ileb’ rix li misioneer, xb’een wa kintijok re xk’ulb’al li maatan re tz’aqal rahok ut re naq tinruuq chirilb’al li junjunq chi elder ut hermana jo’ chanru ileb’ileb’ xb’aan li Qaawa’.

Ma natikla li ch’utam re zona, naq li Hermana Palmer ut laa’in naqak’e xsahileb’ xch’ool li misioneer chixjunjunqaleb’, kinxaqli b’ayaq chiruheb’ ut kiwileb’ chi tiik sa’ xnaq’eb’ ru, chixka’yankileb’—sa’ jun tz’ilok-ix maak’a’ wi’ li aatin—toja’ ut naq junelik kinnujak rik’in xnimal ru rahom choq’ reheb’ li ralal xk’ajolb’ li Dios a’in ninqeb’ xtz’aq.

Rik’in li k’a’ru kinnumsi rik’in Markos ch’ol 10, intzolom naab’aleb’ li na’leb’ li ke’xjal lin yu’am. Ninpab’ naq eb’ li kaahib’ chi na’leb’ a’in toxtenq’a chiqajunqal:

  1. Naq naqatzo chirilb’aleb’ li qakomon jo’ chanru ilb’ileb’ xb’aan li Qaawa’, ruuchil rilb’aleb’ rik’in xnaq’eb’ qu, taanimanq li qarahom choq’ reheb’ ut taanimanq ajwi’ li qajom re xtenq’ankileb. Taqil li wankilal wan reheb’ li maare ink’a’ neke’ril a’an. Rik’in li rahok naraho wi’ li Kristo ink’a’ tooxuwaq chi aatinak rik’in xkawilal qach’ool, xb’aan naq “li tz’aqal rahok narisi li xiw.”4 Maajo’q’e taqanab’ xyalb’al qaq’e, xjultikankil naq eb’ li jwal ch’a’aj raab’al, a’aneb’ li jwal wi’chik neke’raj ru li rahe’k.

  2. Maajun yaalil k’utum malaj tzolom taak’ulmanq naq k’eeb’il rik’in rahil ch’oolej malaj josq’il, ut eb’ li aamej ink’a’ te’jalmanq b’ar wi’ maak’a’ li rahok. Maak’a’ naxye ma yooko chi k’anjelak jo’ na’b’ej yuwa’b’ej, jo’ aj k’utunel, malaj jo’ aj jolominel, li tz’aqal yaalil k’utum taak’ulmanq ka’ajwi’ b’ar wi’ wan li k’ojob’ank ch’oolej ruuchil li jitok. Tento naq li qochoch a’anaq jun na’ajej te’wanq wi’ li qalal qak’ajol sa’ xyaalal—ink’a’ jun na’ajej wan wi’ li josq’il.

  3. Li rahok maajo’q’e taa’isimanq raj naq junaq alalb’ej, amiiw, malaj xkomon li junkab’al napalto’k chi wulak jo’ chanru naqaj. Ink’a’ naqanaw k’a’ru kixk’ul li saaj winq b’ihom chirix naq xko’o chi ra xch’ool, a’b’an ninnaw chi yaal naq li Jesus toj kixra rik’in li tz’aqal rahok us ta kixsik’ li b’e li maak’a’ xch’a’ajkilal. Maare moqon sa’ lix yu’am, kixtaw naq lix b’ihomal maak’a’ aj-e, kixjal xk’a’uxl, ut kijultiko’ re li kixnumsi chaq naq li Qaawa’ kixka’ya, kixra, ut kixb’oq chixtaaqenkil.

  4. Xb’aan naq nokoxra, li Qaawa’ naroyb’eni naab’al chiqix. Wi tuulan qach’ool, taqab’antioxi lix b’oqom li Qaawa’ chixjalb’al qak’a’uxl, chi mayejank, ut chi k’anjelak jo’ reetalil lxi tz’aqal rahom choq’ qe. Relik chi yaal, jun b’oqom re xjalb’al qak’a’uxl, a’an ajwi’ jun b’oqom re xk’ulb’al li xnimal ru maatan re li kuyuk maak ut li tuqtuukilal. Jo’kan b’i’, “Maatz’eqtaana laa tijb’al xb’aan li Qaawa’, chi moko chich’inanq aach’ool naq tatq’use’q xb’aan. Li Qaawa’ naxtij li naxra.”5

Ex was wiitz’in, yalaq jo’q’e naq nekereek’a naq jwal ch’a’aj li k’a’ru patzb’il eere chixb’aanunkil—jo’ xkanab’ankil junaq yib’ aj na’leb’ malaj k’a’ruhaq k’aytesinb’ilat wi’, xkanab’ankil xk’anjelil li ruchich’och’, xmayejankil junaq k’anjel malaj b’atz’unk k’a’jo’ xsahil xb’aan naq yoo li hilob’aal kutan, xkuyb’al xmaak junaq li xrahob’tesi eere—k’oxlahomaq li Qaawa’ cheka’yankil,cheraab’al, ut cheb’oqb’al chixkanab’ankil li k’a’aq re ru a’an ut chixtaaqenkil b’an a’an. Ut cheb’antioxi re naq tz’aqal lix rahom choq’ eere jo’kan naq nekexb’oq chixb’aanunkil xkomon chik eek’anjel.

Ninch’olob’ xyaalal laj Kolol qe, li Jesukristo, ut nin’ilok toj sa’ li kutan naq toxq’alu chiqajunjunqalo, chiqaka’yankil ut chiqasutinkil rik’in lix rahom tz’aqal re ru. Sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo, amen.