2010–2019
Mettoch mi Kukkun me Mecheres
April 2018


Mettoch mi Kukkun me Mecheres

Mi murinno sipwe chemeni pwe non ukukun me napenon ew fansoun mi auchea, napengeni kukkun mettoch ra wato wachimuken mettoch.

I.

Pwi kana me fefinei mi achegicheng, ussun ami, ekkewe afanafan me kon me ekkewe memefin ach ei fansoun fengen ra fokkun ku netipei me asaram ekieki me amwasanga ei. Ai nuku ua afanafan ngeni ami non ai pwarano kinisou ngeni pwich me fefinach kewe ra pisekin non poun ewe Samon, ra ngenikich ewe nanamanen pochokunen ei fansoun fengen.

Ngang ua kinsiou ren ai ua porous ngeni ei mwichen chon katon ei Raninifenin Manaueta. Ikenai sia fiti ekkewe mi pwan nuku non Kraist non ach apwapwai ewe Manausefanin ewe Samon Jises Kraist. Ngeni ekkewe chon ewe Mwichefenin Jises Kraist ren Aramas mi Pin non Fansoun Soponon, ewe wesewesen Manausefanin Jises Kraist a fis pwe foun nongonongun ach nuku.

Fan itan sia nuku pworausan ewe Paipen me ewe Puken Mormon usun ewe wesewesen Manausefanin Jises Kraist, sia pwan nuku usun ekkewe chommong kaeon pukfel pwe ew sokkun manausefan mi fiti ena epwe tori meinisin mi manau won ei fonufan. Ena manausefan mi awora ngenikich minne ewe Aposel Peter a eita ngeni “epinukunuk mi manau” (1 Peter 1:3). Ena apinukunuk mi fis pwe ach nukuchar pwe mano esap ina nesoponon nonnomuch nge fen ew kinikin non an Samach won Nang kokkotun amanauen Noun kewe mi chen. Ew ekkesiwin seni manauen ngauenon inis ngeni manau ese much mi namwot ngeni ena kokkot. Nukanpan ena ekkesiwin mi nom ewe tuputiwen mano me ewe sorota mi amwarar mi tufich ren ewe Manausefanin ach Samon me ach Chon Amanau minne sia pwapwaiti non ei Raninifenin Manaueta.

II.

Non echo kon mi fokkun murinno minne kapasan kewe ra mak seni Eliza R. Snow, sia konu:

Mi napanap, mi amwarar, mi unusoch

Kokotun angasano mi nap

Ikkewe punguoch, tong, me chen ra chu

Non kinamwe mi pin!1

Soposoponon ena kokkot mi pin me kinamwe, sia chu non ach kewe mwich, usun ei mwichenap, an epwe aitifengeni kich me apechekunafengeni kich.

Non ei soran ua mefi pwe upwe ani pwe itenapan ai afanafan an Alma afanafan ngeni nounwe Ilaman, mi mak non ewe Puken Mormon: “Ren mettoch mi kukkun me mecheres watte mettoch ra fis” (Alma 37:6).

Sia kaeo chommong mettoch mi kukkun me mecheres non ewe kapas allimen Jises Kraist. Mi namwot pwe sipwe achem pwe ekkis me ekkis non fansoun nangatam ekkei mettoch mi kukkun mi awora mettoch mi nap. Mei wor chommong afanafan won ei itenap me ren Nouwis mi Nap me pwan ekkoch sense mi mirit. Fan itan ei itenap mi auchea ua mefi upwe afanafana sefan.

Ua achema ngeniei usun ewe manamanen mettoch mi kukkun me mecheres non fansoun nangatam ren och mettoch ua kuna atun ua fetan nesesor. Iei ewe sasing ua fichi. Ewe anen fetan mi manun o pechekun minen simen mi mok. Mi fis ren och metoch mi watte o pechekun mi mokut me fan? Apw, ei amokun a fis me ren ewe mangenon o kukunun maritan efoch ira unukun. Iei pwan ew minen pwarata ua kuna won pwan ew an.

Sasing
Kikianin Mok non ewe nenien fetan
Sasing
Pwan ew kikianin mok non ewe nenien fetan

Ewe pechekunen chunguchung mi amoku ekei anen fetan minen simen mi kan kukun seni met mi tufichin kuna non ew ran are ew maram, nge pechekunan non fansoun nangatam mi amwarar.

Ina pwan usun ewe pechekun non fansoun nangatam an mettoch kukkun me mecheres sia kaeo non ekkewe pukfel o me ren soufos mi manau. Ekkieki usun annean pukfel minne sia kaeo pwe sipwe fori iteitan ran. Ika ekkieki usun ekkewe pwisin iotek me iotekin famini ne fotupukutiw ekkewe Aramas mi Pin non Fansoun Soponon mi fori iteitan. Ekkieki usun an ekkewe sarafo repwe fti semineri me institut ngeni ekkewe mi mwuk. Ikamwo ekkei fofor mi chok kukkun me mecheres, ekkis me ekkis ra efisata maritan me pechekunetan ngun mi amwarar. Ei a fis pun ekkei mettoch mi kukkun me mecheres mi etiwa chiechien ewe Ngun mi Fel, ewe Chon Pwarata mi asaramakich me emwenikich ngeni ennet.

Pwan ew popunapen maritan me pechekunetan ngun a pwa non ew achocho iteitan ne aier, ikamwo ekkewe tipis mi chok kukkun. Ach pwisin nengeni manauach non saramen nang mi tongeni anisikich pwe sipwe kuna ifa usun sise winneni ach achocho me ifa usun sipwe forochu. Ena sokkun aier epwe fis akkomwan sipwe ani ewe sakramen. Ekkoch mettoch sipwe ekkieki non ei angangen aier mi nom non ewe kon “Have I Done Any Good?”

Ngang mi mwo fori och mi murinno non ewe fonufan ikkenei?

Ngang mi mwo aisi emon mi osupwang??

Ngang mi mwo apwapwai emon mi netipengau me fori an emon epwe mefi meseik?

Ika use mwo, ua fen kuf.

Ese mwo wor emon minne osan mi panneno ikkenai

Pokiten ua chengen ai upwe anisi?

Use mwo anisi ekkewe mi semwen me weires we won ar we an?

Ngang mi fen nom nupwen ra mochen ai aninis?2

Ewer ekkei mettoch mi chok kukkun, nge ir pisekin pwarata usun minne met Alma a aiti noun we Ilaman: “Iwe ewe Samon Kot a fori ekkoch napanap ne awora an kewe popun mi auchea me esemuch; iwe ren kukkunun napanap ewe Samon a … [amanaua] chommong ngun”(Alma 37:7).

Presiten Steven C. Wheelwright a ani ngeni chon katon me non Brigham Young University-Hawaii ei awewe mi amwarar usun an Alma afanafan: “Alma a ennetata ngeni noun we pwe ewer ewe napanap ewe Samon a ouwotapwa nupwen sia fori angangen nuku non I me apwonueta an kapasen aurour non mettoch mi kukkun me mecheres, pwe I a efeiochukich ren kukkun manaman iteitan ran, me ekkis me ekkis, angang mi amwarar.”3

Preseten Howard W. Hunter a aitikich pwe “fan chommong iei ewe angangen iteitan ran… minne a awor wachimuken murinon ekesiwin non manauen ekkoch, nupwen sipwe anonnou fengeni meekkewe mettoch minne ewe fonufan mi ekkieki pwe mi amwarar.”4

Ew kaeon fonufan usun ei itenap mi och a eto me ren Senator Dan Coats seni Indiana, a makkei: “Ewe chok minen ammonata ren ew sokkun anononun finata mi tongeni ekkisiwini manauen emon, are pwan ew muu, mi pwa non ekkewe fite puku me fite ngeru fansoun sia fini mettoch sise tipereni, nge mi afata manauach, me usun rese auchea mine sia fini non monomon.”5

Ekkan mettoch sia fini non monomon minne “usun ese auchea” mi pwan pachenong ifan ussn ach aea ach fansoun, met sia katon won tifi me internet, met sia anneani, ekkewe minen sasing me kachito non imwach me ach nenian angang, met sia fori pwe minen apwapwa, me ifa usun sipwe aea ach tiniken pwe sipwe ennet me nukuchar. Pwan ew mettoch sia tongeni fori mi kukkun me mecheres pwe sipwe kirekiroch me pwapwa non ach chiechi.

Ese wor ew nein ekkei mettoch mi kukkun me mecheres epwe ekikicheta ngeni mettoch mi nap chinon chok ika sia forir iteitan. Presiten Brigham Young a apasa: “Manauach mi for seni kinikin mi kukkun o mecheres mi kapach ngeni metoch mi nap nupwen ra chu non ew, me ra aunusa manauan ewe mwan are fefin.”6

Sia pwenino ren sosotun pekin katon me ngauenon ereni mi apasakicheno won sat non ach nukuchar ika sise engino ngeni iteitan. Pwe sipwe seres pwetete ngeni ach kokot ese much, sipwe fetun fansoun meinsin. Mi anisikich ika sia nom non ew kumien chon chufengen ne fetun, usun ew kumien chon fotun ra mokutukut… Ach sipwe achowano ena sokkun napnap, ekkewe aut ra fokkun pechekun pwe ika sia kouno ne fetun, sipwe parasano ngeni ew neni sise mochen tori nge sipwene chok tori ika sise achocho ne mokutuno mwach.

Mwirin an apworaus usun ew mettoch mi kukkun mi fis minne a efisata metoch mi nap, Nifai a mak, “Iwe iei am aua kuna pwe ren kukkun mettoch ewe Samon a tongeni wato mettoch mi napanap” (1Nifai 16:29). Mi pwan mak non ewe Testamen Nom ew pworausen awewe usun ei. Ikkeweia sia anneani ifa usun ekkewe re Israel ra osukosuk me ren serepenitin ekkei. Chommong ra mano nupwen ekkewe serepenit ra kur (nengeniNumbers 21:6). Nupwen Moses a iotek ren ngaseno, a mefi me ren nang epwe fori “emon serepenit seni mecha o iseta won efoch ira.” Iwe, “ika ekkewe serepenit ra ku emon nge a nengeni ewe serepenit won ewe ira, iwe a tongeni chikar” (wokisin 9). Ew mettoch mi wesen kukkun mi efisata ew manaman mi watte! Nge, usun met Nifai a aiti ei mettoch ngeni ekkewe mi ungeni ewe Samon, ikamwo ewe Samon a amonata ew mettoch mi mecheres minne ra tongeni chikar, “pokiten tekisosonun ewe aan, ika mecheresin, mi wor chommong ra mano” (1 Nifai 17:41).

Ena mettochun awewe me minen kaeo mi achema ngenikich tekisonun ewe aan are mecheresin ewe annuk ese tongeni wewen pwe ese auchea pwe siwpe apwonueta ach mochen mi pin.

Usun chok, kukun foforun anneasonap are kukun mwaninon ach apwonueta fofor mi tupwen mi tongeni uweikichetiw ngeni ewe muchunon ach sai sia fen esinesin sisap tori. Ewe Kapasen Emmirit mi awora ew pisekin pwarata usun ei. Naman feingauan inis ren efoch supwa are efoch sakkau are unumi efou pwan sokkun safei mi ngau ese tongeni pwato. Nge ekkis me ekkis, efeingauan mi napano o a tufich ese tongeni chikar sefan. Chechemeni usun mokun ewe anen fetan ren ewe kisikisin me mangenon maritan ewe ira. Ew metoch mi chok fat, niwinin mi ngau ren ach angei meinisin sise chiwen tongeni nikitano, usun safei mingau mi kata inisich ika kachito mi ngau mi engaueno ach ekiek, mi tufich site mefi ika site angei akkomw—ikamwo chok fan ew.

Chommong ier me nom, Preseten M. Russell Ballard a awewei ngeni chon katon mwichenap “ifa usun mettoch mi kukkun me mecheres mi tongeni angaua me atai an emon kuna amanau.” A aitikich: “Usun apwangapwangen san mi chu non iach, mwirin mi manuneno, me muchunon manunen san, ekkei mettoch mi kukkun mi tongeni kapach fengen me pechekuneno tori sise tongeni amoku. Mi namwot sipwe tipereni iteitan usun manamanen ekkewe mettoch mi kukkun me mecheres ngeni kautan ach souleng. Pwan ussun chok, ach sipwe pwan tipereni setan ren an epwe aea mettoch mi kukkun me mecheres minne epwe emwenikichetiw ngeni riaffou me netipengau.”7

Preseten Wheelright a pwan ani ew esinesin non ei itenap ngeni ekkewe chon katon me BYU-Hawai: “Iwe me non ach sise fori ekkewe mettoch mi kukkun me mecheres minne ach nuku mi ngaueno, manaman mi kouno, me ach fefeita ngeni ewe Samon me An muu akkomw mi kouno me a poputa ngaueno nupwen ach kuta ewe muun Kot mi ekkesiwin ren foforun me mochenin fonufan.”8

Ach sipwe tumun seni ngauenon ekkis me ekkis mi atai ach fefeitan ngun, sipwe pwan fori napanap mi pin ren mettoch kukkun me mecheres. Elter David A. Bednar a awewei non ew Mwichen Fefin non BYU: “Sia tongeni kaeo chommong usun nikinikin me auchean ei napanapen ekkis me ekkis mi pin seni ewe foforun … chitiw konik won pun ekkis me ekkis,” mi sokono seni kusumongetwen watten konik ikkeweia ese namwot.

A awewei: “Ewe ekis me ekis chitiwen konik a anononetiw non ewe puun me a awora watten chochon non ewe puun ikewe ira mi tongeni maroch me ia. Usun chok, ika en me ngang sia tumunoch me achocho ne achochisi suputiwen ewe konikin amarin ngun, iwe waran ewe kapas allim mi tongeni kokotiw non anononun ngunuch, mi tongeni epwe fotetiw me nukuchar, me a tongeni awora uwan mi napanap o anne.”

A soposopono, a apasa, “Ewe napanap non pekin ngun ren mettoch mi kukkun me mecheres mi awora mettoch mi nap mi esinepato pechekun me tiniken, anonnonun nukuchar, me epechekunenon ekkesiwin ngeni ewe Samon Jises Kraist me An kapas allim.”9

Ewe Soufos Joseph Smith a aiti ei nongenong non kapas mi mak non ewe Annuk me Pwon, minne a aiti pwe esapw wor emon epwe ekkieki pwe an foforun apwonueta wiser mi chok kukkun, pun mei wor chommong mi auchea ngeni ekkewe Souleng mi anongonong won ekkei mettoch (nengeni D&C 123:15).

Non ewe fansoun nom nupwen ra keran achocho ne kauta ewe Mwichefen non Missorui, ewe Samon a aouroura ekkewe Souleng pwe repwe engino pun mettoch meinisin epwe fis non fansoun mi pwisin fich ngeni (D&C 64:32). Mwirin A aitikich pwe sisapw achanu non ach fofor mi tupwen, pun sia fori nongonongen ew angang mi napanap. Me seni mettoch mi kukkun mettoch a esenipato mettoch mi watte (D&C 64:33).

Ua nuku pwe kich meinisin sia mochen apwonueta an Presiten Russell M. Nelson tingor pwe sipwe nikitu “won ewe anen pwon mi pin.”10 Ach tipepwos ngeni mi apechekuneno ren ach akachocho ne apwonueta ekkewe “mettoch mi kukkun” minne sia kaeo ren ewe kapas allimen Jises Kraist me ekkewe nouwisin An Mwichefen. Ua pwarata usun I me ua apasata An feioch won meinisn mi achocho ne fetan won An we anen pwon mi pin, non itan Jises Kraist, amen.

Esinesin

  1. “An Kot Mirit me Umoumoch,” Kon mi Fel, nampa 15.

  2. “Have I Done Any Good?” Hymns, nampa 223.

  3. Steven C. Wheelwright, “The Power of Small and Simple Things” (Brigham Young University–Hawaii devotional, Aug.  31, 2007), 2, devotional.byuh.edu.

  4. Teachings of Presidents of the Church: Howard W. Hunter (2015), 165.

  5. Dan Coats, “America’s Youth: A Crisis of Character,” Imprimis, vol. 20, no. 9 (Sept. 1991), 4; pwan nengeni Elder Wilford Andersen non an poraus non ewe Mesa Tribune, May 1996.

  6. Brigham Young, afanfan non Ogden Tabernacle, July 19, 1877, usun met a mak non Deseret News, Oct. 17, 1877, 578.

  7. M. Russell Ballard, “Small and Simple Things,” Ensign, May 1990, 7, 8.

  8. Steven C. Wheelwright, “The Power of Small and Simple Things,” 3.

  9. David A. Bednar, “By Small and Simple Things Are Great Things Brought to Pass” (Brigham Young University Women’s Conference, Apr. 29, 2011), womensconference.byu.edu.

  10. Russell M. Nelson, “Nupwen Sia Mwinepok Ne Feinno Mwach,” Liahona,  Apr. 2018, 7.