Da’oodlá bił Dahózhǫ́
Christ bibee náhaz’áanii dzidósingo ił hózhǫ́ ił haleeh, yínííł dóó baa’í Bí bináhjį’ bii’ ha’adááh, dóó bígi át’áo neilnish.
Mormon Binaaltsoos bá yáłti’í Enos, Lehi bitsói, nayíizoh ła’ yii’ hadiiyáhii eíí nooséełgo áhoodzaa. Tsintahdi t’áá sáhi naalzhéehgo, Enos áadi bizhé’é, Jacob yína’neest’ą’íi yaa nitsídiikééz. Yił ahíyiinil, “Shizhé’é hool’áágóó iiná, dóó Diyin God yá naazíinii t’áá íiyisíí ił hózhǫ́ bee dahólónígíí tʼáá ahą́ą́h yee shich’į’ yaa yáłti’ę́ę, tʼáá íiyisíí yéigo shijéí yidiisnááʼ.”1 Ii’sizį́ k’ehgo íina bigáál yídin nilį́, Enos ntsidinígo’go sodoolzin, jį́įgo doo nléi tł’ée’jį’ eíí yéego sodilzin, sodizin eíí ííshją ályai binahjį’ ayóó da’ílįnii, baa deet’ąnii, dóó yidáagahii bich’į’ kólyaa.
Akǫ́ǫ́ lą’ída Enos yiihadiiyáhii baa íhwiidoo’ááł, ndi dííjį́ shini’ bii’ aláhiizínii lá Enos bizhé’é “da’oodlá bił dahózhǫ́” t’áá ahą́ą́h yaa yánałtihę́ę.
Táá’ naahaidą́ą́ áłah alééh yiyi’, Naat’áanii Russell M. Nelson ił hózhǫ́ yaa haadzíí’.2 T’áa doole’é ła’ dó’ yaa, kodííniid:
Nihił hózhǫ́ t’įįhdoo baa ákoniidzííh nihe’íina’ bił áhooníłii k’íildǫǫł dóó nihe’íina’ t’áá ałtsoní bee niil’įnii bidéet’i’.
“Nihe’íina’ Diyin God yisdá’na’iidééh binahat’a’ niil’į, … dóó Jesus Christ Báhane’ yá’át’éhii, haashįį hooníił ndi nihił hózhǫ́ baa ákoniidzííh—doodáo doo nihe’íina’—áhooníił da. Bí bits’ą́ądoo ił hózhǫ́ dóó biniinaa hólǫ́. … Haalá Iił-káahdi Dayoodlá, Jesus Christ ił hózhǫ́ nilį́!”3
Da’oodlá ha’nínii éiyá hane’ yá’át’éhii bi’aha’deet’ą́ nideidiilá tó bii’ alzį́į́h yináhjį dóó Christ yidahóoł’aahgo yikéé’ yikah.4 Ákoh, “da’oodlá bił dahózhǫ́” yee ádaa halne’ Christ ił hózhǫ́ yee yeełt’é yilééł.
Shí ił hózhǫ́ baa yádeeshtíhii eíí Bíbee náhaz’áanii diniidzíngo nidiilyééh, ił hózhǫ́nii eíi haa yilyééh bináhjį’ yinííł doo’ak’al bii’ha’adáahgo, dóó ił hózhǫ́ Bígi át’áo yiinishgo nihii’yilééh.
Christ Bíbee náhaz’áanii Diníilzin bee Ił Hózhǫ́
Nihí adáha’át’į́ bii dahinii’ná t’óó ahayóí Bóhólníihii Bíbee náhaz’áanii bidin hóyee’ nidi doo na’ídiłkidí da doodáo t’óó yits’ą́ą́ nidanit’á. Doo t’áá ahááh, dine’é ádeinizingo íłtólí bibee haz’áanii diyingo bee ha’oodzí’ii, doo ayoochíid da dah yistą́į, dóó damóo bijį́ dilzin yę́ę t’óó adoot’įįł dóó naadeeł baa ił dahózhǫ́, łahda yiwóhgo łeh áko ak’eh dahół’į́ nę́ę ch’ééh ádaat’į́. Ła’ áádoo yaa tsídadikos bináashnish dóó doo dah yishłéłí da. Ałk’idą́ą́’ Israel dine’é ha’át’áosh daaní:
“T’áa biniyéhóó Diyin God bá nideiil’a’: ha’át’íísh nihaa dadoodiłgo bibee ó’ool’įįł bik’eh dahoniil’į́, dóó t’áá ńt’ę́ę́ biBóhólníihii binááł yínííł bił deiyíniikááh?
“Dóó k’ad be’ádíláahii bił hózhǫ́ dadii’ní; aoo’, doo yá’áshǫ́ ádaat’įį náás deeskai; aoo’, Diyin God yídaneeztą́’ii doo ábiilaaí da.”5
T’aháloo, Bóhólníihii dííniid, “eíí jį́įdi shiyódi ádaashłéehdi. … “Áádi shį́į́ … yá’át’ééh át’íi dóó bąąhá át’íi ał’ąą át’éhíí bééhodoozįįł, Diyin God yá naalnish dóó doo yá naalnishígíí.”6 bąąhá át’íi ga’ “ałtso niilnishjį’ bił dahózhǫ́,” ndi t’óó honishgánjį’ łeh.7 Da’oodlá bił dahózhǫ́ t’áá íiti’.
Diyin God ádaat’éi t’áá ńt’ę́ę́ dayoo’į́, dóó dayoo’įnii Bíbee náhaz’áanii yiníkáa góne’é yee nihił halne’, adahasdzą́ dóó da’adáhii yinaa áheenihi’ishgo hool’áo nihił dahózhǫ́. Bá yáłti’í Joseph Smith yaa halne’: “Bibee náhaz’áanii yee ninhinítinii, éí lá ahooláo yinéeł’ǫ́ǫ; haalá Diyin God yee hool’áo nihinéł’į́ nahalin; Diyin God hool’áo kééhat’į́, dóó doo nihí gi’át’áo yinéł’į́į da.”8
Ła’ hane’ yá’át’éehii náasdi idiiyáhii yee’ t’ah ániinaasháo bik’ih ninítąą’ ńt’ę́ę́’. “Oh, doo ílįnii niizíí’ dóó ni’ayésí’ii bik’ee’ ąą haháyaa ńt’ę́ę́’,“ daaníi łeh. Bóhólníihii bíbee náhaz’áanii nihá bee hoot’íigo ílínii dóó bee ił hózhónii ńdiilyá. Doo ládó’ da baa nihił hózhǫ́ dóó Bí ahéhee’ bidii’ní díí ayóó át’éi nihił yit’į́ áyiilaa.
Ch’ikéí nilį́įgo, Asdzáá Kalombo Rosette Kamwanya dę́ę́’ nléi D.R. Congo, k’ad Côte d’Ivoire Abidjan West Missiongi yilnish, táá’ biiską́ t’áá ayąní dóó Diyin God yik’ídoogáłii yaa sodilzingo. Tł’ée’go ílįnii bił yit’į́ ályaa, bii’ naaki kin yiyíiłtsą́, bii’ sohodizin dóó k’ad néinel’į́įgo Átaa’ Bíghan át’é. Asdzáá heinitáh dóó t’áá hodina’í kin yaa nayiizyeelę́ę yík’inyá. Dasitánii aní, “Jesus Christ Binahagha’ Iił-káahjį’ da’oodlą́.” Asdzáá Kamwanya tó biih yiltį́ dóó áádi bimá dóó bilákéí hastą́ą́. Asdzáá Kamwanya adííniid, “Hane’ Yá’át’éehii nidiiláo, tsídii bił ni’deedéłgi ánisht’éi eíí shił chídi’nídlaad. Shijéí bił hózhǫ́ bii’ hadeebííd. … Shi ga’ Diyin God ayóó ásho’nínii baa ákoniizíí’.”9
Bóhólníihii Bíbee náhaz’áanii diníizingo dóó doo nántl’agóó be’ayóó ó’ó’ní baa ákoniidzin. Bee haz’áanii be’atiin k’ezdon dóó áłtsózíi iiná bitsin bee baa honíti’, dóó tsin dóó binéest’ą́’,ayóó iłkin dóó “ałtsiní biláahgo nidzin,”10 yee’ Diyin God be’ayóó ó’ó’ní yaa halne’ dóó nihigáál yii’ hadibį́į́h “ił hózhǫ́ ayóó át’éii.”11 dííniid Yisdáá’iinííłii:
“T’áá shibee nahaz’áanii bik’eh honił’į́įgo ya’, she’ayóó ó’ó’ní bii’ honíłǫ́, azhą shiZhé’é bibee haz’áanii bik’eh dahonoł’į́, dóó be’ayóó ó’ó’ní nihii’ daholǫ́.
“Díídi t’áá doole’é bee nihich’į’ haasdzíí’, akó shí ił hózhǫ́dah nihii’ hólǫ́ǫ, dóó nihił hózhǫ́ǫ dah hadi’doobį́į́ł.”12
Baa ił hózhǫ́ Christ bee bii’ haidáahgo
Azhą bee náhaz’áanii diníilzinii béé hoozingo, akǫ́ǫ́ ídantáh hólǫ́ dóó gad nihił hózhǫ́ yił ádoosííh. Ndi díídi Yisdáá’iinííłii nihiká eelwódgo t’éi bik’eh didiidlééł, t’áá áłah k’ad nihił hózhǫ́ dóó náás ił hózhǫ́ neiyíniidlí. Christ Bídahooł’aah bínóoł’ą́, “Nahasdzáá bii’ ach’į’ na’iił’ná nihee hólǫ́: ndi chánah danohłį́; shí nihokáá’jí ndaazt’i’ii bik’eh deshdlį́į́’.”13 Éí Bí bich’į’ náhiidááh, Bík’eh hóniil’į́, t’áánihí bidiidááh dóó yínííł ił hózhǫ́ yilééh. t’áá ła’í bee ééhózin ch’ín’ą́.
1989 bii’, Jack Rushton íídą́ą́’ Irvine California Stakegi naat’áanii nilį́ United States. Californiají tónteeljį’ ch’áá na’ásdeed, Jack bits’íís yee tákaa’ booł’ół ńt’ę́ę́ tó yilk’ółii tsé doo yit’ínii yíbideestsís, bik’os k’e’éltǫ́ dóó bitsiighąą’ niti’ii ahédzaa. Jack náasdi adííniid, “T’óó bidégohígo, t’áá íidáá łahdóó doo náhash’nánii shił béé hoozin.”14 Bí doo yáłti’ da doodáo t’áábí doo hanáyoł da.15
hooghan, dabik’is, dóó stakejí da’átahii hastįį Rushton dóó beasdzáá Jo Anne yiká anájah, dóó, ła’ yee íije’ii, hoogha łahjį’ yééda’déeztsih íł naalbąąsí biniiyé. Jo Anne áádóó Jack yaa áhalyąní nilį́įgo 23 bináahai. Mormon Binaaltsoos yaa yáłti’ hait’áo Bóhólníihii Bídine’é yaa niyáo atídaadzaa dóó biyéé dah daazíí ászolí ádayiilaa,16 Jo Anne adííniid, “Shí ayóó binéeshdlį́ sháhastįį baa áhashyąnii.”17
Yee nididzíhii łahgo ánalyáo Jack yánáłti’ nasdlíí’, dóó ła’ náákaigo, Jack hane’ Yá’át’ééh bee na’nitinjį’ yééji’ dóó tsakejí Patriarch ábi’dilyaa. Patriarchjí ak’isodilzin ííléehgo, nááná ła’ hastįį shik’is Rushton yíla’ diné yá yitsiit’ááh dayidíłníh dóó yíla’ dóó yighaan yótą’go sodilzííh. Jack Késhmish góne’ 2012 dah nídiidzá, 22 binááhai yiłnishgo.
łahdá bich’į’ yáti’go, Jack koní: “T’áá aníiltso nihe’íina’ bich’į’ ánahóóti’ doolééł; éí nihokáá’ akót’áo bił haz’ą́. dóó diné ła’ binahagha’ doodáo Diyin God yoodlą́ǫ doo haa dadooníił da danízin. Doo eíí ááh yiłníi da. Ááh yił nínii eíí nihe’oodlą’ bitse’go, haadá yidzáago, eíyá t’áá aaníí, haa dadooníłii yídaneel’ą́. … She’oodlą’ t’áá łahgo ádzaa da, ndi t’áá shąąh nááhonikah ńt’ę́ę́’. She’íina’ biyi’ ts’ídá áłtsé náás hwííł’į́ nísin, dóó t’áadoo háájigo ko’ó’ne’í da, dóó Bóhólníihii bich’į’ náhayá, dóó dííshjį́įjį’, ił hózhǫ́ doo nitsées da.”18
Dííjį́ łahdá doo aahójoobagóó aseezį́ ádeiłnínii ak’íjį’ yádaałti’ dóó Bóhólníihii yikéé’ yigáłii bi’éé’, yinéł’įį, dóó íłtólígo oodááł yąąh nidayíiłhaał. éí nooséłí dóó t’áá hoyáo da’oodlánii łeh, índa sáanii dóó amá danlíi, éí díí yída’áts’íh dóó yąąh nidayíiłhaał. Éí aa’óodlóh doo ła’ yii’ hahákáah da, ndi Peter bizaad benéłniih: “Nihi dah Christ bízhi’ bąą niniyá’azti’go, nihił hóshǫ́; haalá iisi’zį́ bi’ízdilid dóó Diyin God nik’ih hólǫ́; hwijí hoyéé’ yee haadzíí’, ndi nihijí nółtólí.”19
Eden bida’ák’eh bii’ Adam dóó Eve yee’ “t’ahdoo haadayinée da, ił hózhǫ́ ádin, haalá kana’ádá ádin.”20 K’ad, íił’į́ yánaatłizh, kana’ádá bee ił hózhǫ́ bik’íhiikááh, bąąhá, hóntaah, doo ak’al da, doodáo ił hóshǫ yits’ą́ą́jíi. Díí ił hózhǫ́ lá akéé’ yigáłii bee bééhózin; baa ił hózhǫ́ “asdzííh … yóó adóot’ą́, dóó hani’ bił hóóyeel”;21ła’ bigáál ąą kweeenííł dóó Christ be’ajooba’ yinahjį’ noosééł.22
Christ gi’átáo bá oonishgo ił hózhǫ́
Yisdáá’iinííłii yaa bił hózhǫ́ nihi hadiníilt’é dóó hool’áo hinii’ná diidleełíí.23 Yisdáá’iinííłii Ninaa’ídláhii yaa yáłti’go Naat’áanii Russell M. Nelson kodííniid.
“T’áá ałtsoní bii’, Jesus Christ ts’ídá aláahdi áda’iilaa, éí yaa bił hózhǫ́ eíí bitsí niilyáo yii’ hadidoogááł’. [Hebrews 12:2]. Eíí baa tsidóhkees! Bí yii’ hadidoogáałgo aláahgo danéezgai nahasdzáá bikáa’gi, nihiYisdá’iiníłii ił hózhǫ́ yinéł’į́įgo!
“Dóó ił hózhǫ́ ha’íí át’áo eíí bitsigi niilyá? t’áá aaníí éí atahii íł hózhǫ́ niłtílí í’iił’į́į́h, na’ádzíh, dóó nihitse’; nihibąąhí yóó adidiit’ááł baa ił hózhǫ́; nihi dóó shí hooghandi nanáhidiikáh baa ił hózhǫ́—chin ádin dóó ładéilyaa—Diyingo Ánsé dóó bił haijéé’ bił kééhoniit’į́į doo.”24
Benáłt’é, ił hózhǫ́ “nihitsígi” lá baa nihił hózhǫ́ǫ Yisdáá’iiníiłii á nina’ídlá bii’ bił yiilnish. Abraham ilástsii’ dóó ba’áłchíní25 nihí nihokáá’ ałtso yikáá haajéé’ bik’idajiniidlí “hane’ yá’át’éehii bee, jo’éí yisdáá’adááh bee ák’ihojidlí, azhą hooláo iiná.”26
Alma bizaad ła’ shini’di hazlíí’.
“Díí shi’ízdilid, eíí daats’í Diyin God bíla’ bibee na’ánishí nishłíigo ła’ bigááł bąąhí yoo iididoo’ááł; dóó díí ił hózhǫ́ át’é.
“Dóó jó’akon, shk’iské t’óó ahayóí yiiłts’ą́ągo ,dóó Bóhólníihii dabiDiyin God yaa hikáahgo nída shigáá ił hózhǫ́ bił hadéébiid. …
“Ndi doo shí íishláii baa shił hózhǫ́ǫ da , ndi baa shił hózhǫ́ shik’iské ádayiiláii, éí Nephi bikéyah godéi nisóhkai …
“K’ad, Shik’iské ádayiiláii baa ntséskeesgoi shigáál dah diiltééh, azhą shits’íís bii’ doo, ákohgo, yéego shił hózhǫ́ǫ.“27
Ahił néilnish bineest’ą’ Sodizin bá hooghan bii’ ił hózhǫ́ hólǫnii “nihitsígi.” Azhą nihąąh nihoniká’ dóó nihi’diił’á, nihí Diyin God bi’ ił hózhǫ́ níil’į́įgo ił yiilnish dóó hool’ín, haa’áyįh, dóó ba’áłchíní bił dahózhǫ́, nihik’iské dóó nihiláhkéí.
Port-au-Princegi aTaa’ Bíghan, Eldir David dóó Shiláh Susan Bednar sadzání ła’ t’áá aníi bahastįį bí’deezgógo náádiilyáo bił yájiiłti’. asdzání yił dáácha. Ákohgo damóogo díí asdzání ilíníi Átaa’ Bíghan yiidlízhgo, bizhí t’įįh doo diits’a’gi, áadi diné yah ahikáhii bił hózhǫ́ǫ k’é deiłní.
Agháadi eíí yinishdlá “da’oodlá bi’ił dahózhǫ́” eíí Yisdáá’iiníłii bá na’óokąąh bił béé dahózin bąą,28 “dóó háiida yaatsídidookós da ił hózhǫ́ nihgáál bii’ hódooyeehíí Jesus nihaa biZhé’é yich’į’ sodilzingo.”29 Naat’áanii Russell M. Nelson bił, t’áá aaníí ił hózhǫ́ da’oodlá baa hidit’ááh dishní “éí nihokáá’ doo yisti’ yii’ háhidiikai”30 “dóó éí ’t’áá awołíbee t’áá akot’éhii yee dahiná, Jesus Christ yee naneezt’ąii binahjį’.”31 Nihi ił hózhǫ́ dah hadi’doobį́į́ł, Jesus Christ bízhi’ binahjį’ bee sodiszin, áámen.