Bóhólníihii Ba’ódlí

Shik’is dóó shiláh da’nóhłíi, ngháidę́ę́ naaltsoos ła’ shaa yílwodii baa ayá’niiłti’ii yaa halne’. Í’iiyáii yaa nitsékees ́hastįį ła’ ́Ataa’ bighangi yiyiiyéhii haal’áo bich’óoní náábi’yá. Naaki góne’ ye’esdzáá nilíi doo. Asdzání díí yína’ídiłkid: náá’iiná biyi’íísh t’áashí shighan hólǫ́ǫdoo, doodágo báhastįį dóó be’esdzánę́ę bił hinishnáa doo? Asdzáí Bóhólníihii ba’ódlí bił ch’ín’ą́.

Shí ła’ bił ahée honíszįnii ádzaahígíí baa hodiséts’ą́ągo ba’íisédlí, yee shich’į’ lą’ásłįį’go baa hasne’. Be’asdzáá ayóó’ayó’nínę́ę náádiilyá bik’ijį’ dóó ba’áłchíní yimáhę́ę, azhé’é ninaa’ásgéh. Áchíní ła’ daneeyąnii íiyisíí nízh’doogé doo deinízin da dóó hak’éí ła’ Sodizin Báhooghanjí ásizį́įgo ayóó béého’dilzongo baazh niyáago bił yájiiłti’. Biká doo deinízinę́ę yidiizts’ą́ą́ bik’ijį’, náásdi éiyá ádahoot’é deinéł’į́ dóó ii’sizį́ bikéyah biyi’ k’éhígíí doodágo bił nahaz’ą́ biyi’ ayóó át’éii eíí Akéedi nihat’ááh bikéedi, ásizį́į díí adííniid: “T’áá doole’é doo ákot’éhii baah nine’. Ní kojígo ts’ídá baah nine’ niísh4 eíidi nahaz’ą́ąjį’ ádiinááł. Eíí baa nitsínkees. Áádi yiniyáo dah, ałtso éí agháago hozhǫníi t’ahdoo baa tsídikées da.”

Díí na’nítin ayóó iihaa’ályį́! Bóhólníihii Ba’ódlí

Naatsoos shaa heezhjéé’ bii’dę́ę́’, shił bééhózingo eíí ła’ ii’sizį́ bikéyah bína’ídikidgi bida’díił’á náánihi’diiyá bik’ijį’ biih hidíikah dóó náádidiidááł bitsíjį’. Ła’ adéinizingo eíí ii’sizį́ bikéyahdi lá t’óó ahayóí ats’íísgi át’áo da’íldééh dóó díí iiná biyi’ binahjį’ ádeit’įįd. Ha’íísh ii’sizį́į bikéyah t’áá’aaníí áhooníiłgi nihił bééhozin? Yínishdlą́ ła’ BYUjí nahagha’ ayóó bił ééhizin díí yaa halne’ii t’áá ákot’é: “T’áánihí na’ídiilki’ ha’íísh ii’sizį́ bikéyah at’éii nihił bééhozin saa dadiyinii dabiyi’dę́ę́’.”¹

Ákot’é, saa dadiyinii biyi’dę́ę́’ nihił bééhózingi eíí nihii’naazį́ nihigáál niit’ígo ii’sizį́ bikéyah yiyi’di dahiná. Saad dadiyinii ałdó’ yee nanítingo eíí iyi’sizí bikéyah ałts’ánil áko łahjí “t’áá ákogi át’éii” doodágo “doo ádihodiilti’ da” honáago dóó tsi’nááskaii. Ałdó’ hait’áo ła’ ii’sizį́ da’oodlánii hane’ yá’át’éhii ts’ináakai doodágo ak’ijį’ danilį́ nideinítinii yaa halne’ (nół’į́ 1 Peter 3:19; Doctrine and Covenants 138:19–20, 29, 32, 37). Aláahdi át’éii, dííshjį́ ííshą́ ályai eíí yisdáá’adááh bo’óonishii náás kwáániił ii’sizį́ bikéyahdi (nół’į́ Doctrine and Covenants 138:30–34, 58), dóó łáhgo iiná ánadlééh t’ahdíí hinii’náago danihi’di’ní (nół’į́ Alma 13:27), áádi eíí t’áá łáhgo iiná ádoolnííł bííghahgo ndánhidi’nítin (nół’į́ Doctrine and Covenants 138:58).

Yisdáá’adááh bo’óonish ii’sizį́ bikéyah biyi’di ii’naazį́ yee’ saad dadiyinii t’áa’ahą́ą́h yaa halne’ łeh “ąąh’astį́įdoo” bee’íilnííh. Ałtso ii’sizį́ bikéyah biyi’di ąąh’astį́ la’ yaa dabótą’. Naat’áanii Joseph F. Smith ayóó at’éi bił ííshją́ ályaa, saad diyinjį’ biih yidzoh section 138 of the Doctrine and Covenants, anínii eíí t’áá ákogi át’éi áden yiléehii, éí bitah “hoozyéél” (Doctrine and Covenants 138:22) Náá’diijééh nidayólí (nół’į́ Doctrine and Covenants 138:16), “bii’naazį́ nizaagóó bits’íís t’aagédii bąąh ąąh’astį́ yee deinéł’į́” (Doctrine and Covenants 138:50).

Nda’iisí’ii ałdó’ nááná ła’ yinahjį’ ąąh astį́ yee ti’dahoonííh. Ni’iisdzíí’ doo yóó andoot’áo biniinaa, Peter éel’a’ii ii’sizį́ yee’ “awáalyah” yiyi’ náakai” ní (1 Peter 3:19; nół’į́ ałdó’ Doctrine and Covenants 138:42. Díidi ii’naazį́ yaa halne’go “ąąh naaztį́” doodágo “dabi’disnááh” (Doctrine and Covenants 138:31, 42), doodáo “chahałheeł bííh noolkáád” yił “yąą dacha, dóó dadiwosh, dóó biwoo’ ahídeidiłk’ash” naa’diijééh dóó aníhoot’aah yiba’go (Alma 40:13–14).

Ałtso ii’sizį́ bikéyah yiyi’di Naa’diijééh bá lá Jesus Christ Naadiidzá binahjį’ ła ádzaa (nół’į́ 1 Corinthians 15:22), éiigi bá áhoot’įįłii bit’a’hoo’áałgo lą’í bá áhoot’įįh. ńléí baa’álki’di índa, saad diyinii yee nihił halne’ii eíí ii’sizį́ bikéyah biyi’di yisdáá’adááh bo’óonishii. Áłch’įįdi bik’ijį’ ííshją́ ályaa. Hane’ yá’át’éhii doo yaa ákonízin nanítin, doo łáhgo iiná íiléhii, dóó ak’ijį’danlíi ga’ ąąh shijéé’doo ch’ídookah dóó aZhé’é Diyin ayóó ó’ó’níi yee bik’ízhdoodlíiłgo bee hólǫ́ǫ dah dídookah .

Ii’sizį́-bikéyahdi ąąh naazt’į́į eíí t’áá ákogi át’éi ihidiikái ába’naháaztą—dóó bá dabeehoo’áahgo shóóh bik’éí yiłnííh—áádi ła’ bee áda’ool’įįł bá áyiił’įįh ne’ bikáa’gi tó bee bi’dilzííh dóó Diyin Ii’sizį́ bił hóshǫǫ bik’ijidlííh (see Doctrine and Covenants 138:30–37, 57–58).² Díídi ła’ bá bee áda’ool’įįł ál’įįh ałdó’ bitse’go náás be’ádziil bi’óholnííh yee t’áá ákogi ádaat’é hane’ yá’át’éehii ii’naazį́ akáalyahí yee nideinítin.

Díidi ayáhoo íłhanih, saad diyin choodeil’ínii t’įįhdoo yaa halne’ ii’sizį́ bikéyah eíí deitsáhgo biih yiidááh dóó Akéedi Ánihoot’aah bitsijį’.³ ́Akoosh ha’íí ii’sizį́ bikéyah dó’ nihił bééhózin? T’óó ahayóí Sodizin bighan yítahii yit’į́ bił á’alyaa doodágo nááná łahdę́ę́’ áádi kóhoot’é dabiłní doodágo ii’sizį́ bikéyah biyi’ hast’eelyaa, ndi díidi yit’į́ bił á’alyaa doo Sodizin bighanjí yee na’nítin át’ée dago nihił bééhózin doo. Dóó, akǫ́ǫ́, ídahidiikáii áádi kóhoot’ée shą’shin daaní dóó ndaaltsoos dabiyi’go bee nááznilii k’asdáá’ nááshi’diilyá yiyi’ kóhoot’įįd daaní.⁴

Díigi ałtso ádaha’ní, hoyáago adííniid Eldir D. Todd Christofferson dóó Neil L. Andersen ngháidę́ę́’ ntsáago áłah alééh íiyisíí beedéilnííh. Eldir Christofferson yee na’nítin: “Éí ts’ídá bééhanííh áko doo ałtso Sodizin bighanjí ásizíi yee haadzi’ii, ngháidę́ę́’ doodágo dííjį́, íiyisíí na’nítin ha’nínii át’ée da. Éí lá Sodizin bighanjí baa ákohwiinídzin áko ásizii ła’ haa’ída yee haadzí’ii yineł’į́nii yinahjį’ aní, hazhó’ó-yinéeł’į́į’go, doo t’áá akot’ée dadoo doodáo doo Sodizin bá hooghan yee sizíi da.”⁵

Bik’ijį’ áłah alééh biyi’, Eldir Andersen díí baa yá’áti’ bee náadlo’ii yee haadzíí’: “Bee na’nítin 15 dah naháaztą́nii yee da’néetíłii Áłtsé Naat’áaniidoo dóó Naakits’áadahdoo. Éí lá yá’iiti’ dah shijáá’ii biyi’ doo ńdanees’íi’ da.”⁶ Ła’ haajéé’ bee bá ha’oodzíí’, ałtso 15 bízhi’ ádayiilaa bá yádaałti’í, da’oo’ į́, dóó ííshją́ bił áda’al’į́, nizhínígo eíí baa yáti’ii beehóziní íyiilaa.

Bitísgo t’áá doole’é ła’ haajéé’ bee bá ha’oodzíígi át’áo, náás baaháne’ yee nda’neeztą́ą́’ Sodizin báhooghan bíndaat’áanii, ła’ bá yádaałti’í dóó ayíis’a’ akót’é daaní, ałdó díí bee ééhózin. Ii’sizį́ bikéyah biyi’di áhooníłii Yaa yáłti’go, Áyáłti’í Joseph Smith naaki yee na’neeztą́ą́’ bina’nítin áłch’į’ kwéeníiłdáá’ eíí bikék’eh góne’ dah dineezbiníí yee nináda’nitį́į́h. Díidi t’ááła’í King Follett biyi’ yee na’neeztą́’ii eíí ła’ haajéé’ t’áá ákogi ádaat’éi lá ii’sizį́ bikéyahdi ahił naałdééh doolééł.⁷ Nááná díí aní ła’ yóó’alnéehgo akéedi bee nidooháhgo bí hináo: “Ii’naazíi ak’éhgo yikáhii hadáałt’é atsísdi daale’ dóó náanish ayóó át’éi ádeił’į́ … ii’naazíi bikéyah [bii’]. … Bí doo nizáadi nidáákai da, dóó bił béédahózin nisíikos, nanhiił’ná, dóó niwooł’nááł yik’ida’diitą́, dóó aghą́ą́go bida’diił’á.”⁸

Áko, sháá’ nigháiidi háádiish ii’naazį́ kéédahat’į́ dishníigo bína’ídééłkid? Eíí na’ídikid dah t’óó hait’áo doodáo nich’į’ naanáásh, nina’ídikid t’óó ahayoiígíí naniníł’į́, doodágo azhą nidanítahii t’áaní nabik’í yaníłti nááná ła’ diné t’áa doole’é yaa yáłti’go disínitsąnę́ę binahjį’. Haalá ii’sizį́ bikéyah ałtso baa na’idíkid, naaki bee ił hódoołní ashłééh . Áłtséii, Diyin God eíí Ba’áchíní ayóó ayó’nínii beenílniih dóó ha’ii nihá yá’át’éhii ts’ídá íidoolííł. Naakíi, beenilnííh díí Bible yína’níłtin disootsą́a’, agháago éiyá haashįį nééląą’di shiká abáawod na’ídishkid doo shił ch’inát’ą́ągi:

Nijéí t’áá át’é bee Bóhólníihii baa dzíínílí; t’áá ni nił bééhózinii éí t’áadoo ba’íínílíhí.

Hidínááhgóó t’áá ałtsojį’ t’áá bí t’éí baa ákonínízingo yá’át’éehgo dahonít’i’ góó niyoołáał doo. (Proverbs 3:5–6).

Beełt’áo, Nephi bisin ayóó át’éi díídi saad niinízih: “O Bóhólníihii, ni na’ííníshłí, dóó ni ahool’áo na’ííníshłíił. Doo ágaan bits’íís ba’ííníshłíi da” (2 Nephi 4:34).

T’áá aníiłtso t’áa íitsa’í ii’sizį́ bikéyah át’éegi baa tsííkosłí doodágo díidi baa yádeiltíh doodágo ła’ haijéé’ bina’ídikid baa íł hane’ da doodágo lá’ ádahodooníłii. Ndi nihi ts’ídá doo bee ndí’niitįįł da doodágo ákot’áo bee na’níitin haalá na’nítin t’áá bi’óhí yee’. Ákwiidzáago doo Bóhólníihii bináanish náás kódooníił da dóó diné dah doo adá hadeinitáa da dadoolééł doodágo Bóhólníihii binahat’á bee adá nidi’diilyéhii nihił ííshją́ íidoolíiłgo bee ha’ííniilní. T’áánihí bee na’níitin ba’ííniidlí doodágo ákot’ée daats’í dah bee ats’ádiidáałgo bíhoo’aahę́ę bitádidiidááł dóó biká íit’įnée eíí bee náás íhwiidiil’á łę́ę dóó nihiká eelwodgo aha’deet’ą́ąjí atiin bii’ náás yiidááł.

Bóhólníihii ba’ódlí baa ákoniizin dóó Jesus Christ Bísodizin Iiłkáahgóó dayoodlą́ biyi’ t’áá’aaníí yee na’nítin. Eíí Joseph Smith yee na’neeztą́ą́ nléiidi diné da’oosdląądii yéego ąąh nahalghááł yii’ ch’ékai dóó doo bídahonee’ą́ ndáhalinii.⁹ Eíí t’áhdii baa nahat’į́ yá’át’éhii íhwiil’áahgi choidiil’įįł doodágo bee ił hasíh biniinaa t’áa doole’é haniitáhii yidinóołtł’ah t’áhdoo ííshją alnéeh da doodágo t’áhdoo Sodizin Báhooghan ts’ídá yee na’nítin néidiiłsóos da.

T’áá eíí baa náhat’į́ na’ídikid yee íłhodoolnígi choo’į́ baa ahí’diiljéé’ náasdi iiná biyi’ doodágo áhoot’įįd biniinaa nídook’ąs niidzí’ii doodágo iiná biyi’ asdzíihgo. Łą́’ída doo nihił béédahózinii hólǫ́ áko Bóhólníihii ba’ódlí dóó Ba’áłchíní Ayóó’áyo’nínii biká.

Bee ałch’į’ koshłéeh, ii’sizį́ bikéyah baa nihił bééhízon eíí aZhé’é dóó aYe’ yisdáá’adááh yináalnishii áádi náás yít’ih. NihiYisdáá’iiníłí yee haadzíí’ daasnáhii béé’doolníh bo’óonish (nół’į́ 1 Peter 3:18–19; 4:6; Doctrine and Covenants 138:6–11, 18–21, 28–37), dóó eíí ’óonish biniinaa náás yítihii na’nítiní yíneel’ą́ dóó yééji’ii yee ńda’nítin hane’ yá’át’éhii, łáhgo iiná al’į́į́h ndi, diné chín shąąh nidool’ół danízinígíí (nół’į́ Doctrine and Covenants 138:57). Ałtso biniiyéii eíí Sodizin Báhooghan ts’ídá bina’nítin biyi’ yaa halne’, dííshjį́ ííshjąní ályaa biyi’.

“Daneeznánę́ę łáhgo iiná áyiiláii bik’é nida’doolyééł, Diyin God bighandi bee áda’ool’įįł yik’eh dahół’į́ biníí’,

“Dóó nda’iisíí’ baa ti’hojooní bik’ijį’ bik’énjilééh, dóó chín hąąh naal’ół, yídaashníshii bik’ehgo ba’doolyééł, haalá yisdáá’adááh baadoolyééł” (Doctrine and Covenants 138:58–59).

T’ááła’í niidzíngo báneitlizh at’é hane’ yá’át’éhii ninalyáii bina’nítin baa hólne’, bee náhaz’ą́ąnii diinóhsin, ayóó ó’ó’ní dóó ałká anáłwo’, dóó yisdáá’adááh biwółnish Átaa’ dabighan dabiyi’.

Bee haasdzi’ii t’áá’aaníí át’é dishní dóó t’áá’aanínii bee na’neestą́ą́’ dóó díí áłah alééh biyi’ bee ndí’nootííł. Díí ałtso Jesus Christ á Nina’ídláii biniinaa bídahonee’ą́. Dííshjį́įdi ííshją́ ályaa bee nihił beehózin, Bí “yaa hanííh aZhé’é, dóó ałtso bíla’ ádayiiláii hast’e’ yisnil” (Doctrine and Covenants 76:43; emphasis added). Jesus Christ bízhi’ bináhjį’, áamen.