Na iTovo Vaka-Karisito

Sa dua na vuravura totoka vakaoti eda bula tiko kina ka veiwasei talega kina, na itikotiko ki na vei mataqali tamata, dui vosavosa, itovo, kei na itukutuku makawa—tete yani ena sivia e drau na veimatanitu kei na udolu na iwasewase, era vutuniyau vakayadua ena itovo vakavanua. Oqo e dua na ka me da cibitaka ka marautaka na kawatamata. Ia e dina ni itovo vulici—na veika eda vakaraica ena itovo vakavanua eda susugi mai kina—e rawa ni dau vakaukauwataki keda ena noda bula, e rawa talega, ena so na gauna, me itatao levu.

E vaka me sa teivaki titobu tu na itovo vakavanua ki na noda vakasama kei na noda ivakarau sa mai dredre kina na veisau. Sa ikoya, ni sa oti kece, ni vuqa na veika eda vakila e vakaibalebale vei keda ka da vakila e dua na veivakataukenitaki. E rawa ni dua na veivakayarayarataki kaukauwa kevaka eda sega ni raica na malumalumu vakatamata se na malewa ni noda itovo kei na ivakarau, ka vakavuna na lomalomarua meda biuta vakatikitiki kina eso na nodra itovo na noda qase. Ni vakatabakidua vakasivia e dua na tamata ki na itovo vakavanua ena rawa ni muataki ki na kena beci na veika yaga—e vakalou—na vakasama tale eso, ivakarau ni bula, kei na itovo.

Ena vica na yabaki sa oti, keirau vei kilai vinaka kei na dua na turaga, a vukea vakavinaka na kena vakamacalataki na ivakavuvuli rabailevu oqo ni qiqo na rai ni itovo vakavanua. Au sotavi koya ena imatai ni gauna mai Singapore ni’u lesi me’u dauniveituberi vakavuvale ki na nona matavuvale. E dua na parofesa dokai ni Sanskrit kei na Tamil, a lako mai na ceva kei Idia. Eratou lewe ni Lotu na watina kei na rua na luvena tagane, ia o koya e sega ni lewena na Lotu se vakarorogo vakalevu ki na ivakavuvuli ni kosipeli. E marautaka na nodratou tuberi na watina kei na luvena ka tokoni iratou ena nodratou itavi kei na ilesilesi ena Lotu.

Na gauna au kerea me’u vakavulica vua na ivakavuvuli ni kosipeli ka wasea vua na neitou vakabauta, a vakadaroya taumada o koya. E taura e dua na gauna me’u qai kila na vuna: ea nanuma ni nona vakayacora na ka oya e sa vaka e sega ni dina ki na nona bula e liu, nona tamata, kei na nona itukutuku makawa! E na nona vakanananu, o koya ena cakitaka na veika kece baleti koya, na veika kece sa vakavulici koya kina na nona matavuvale, na nona iyau i Idia. Ena loma ni vica na vula e tarava, keirau sa qai rawa ni veitalanoataka me baleta na veika oqo. Au qoroqoro (ia sega ni kidacala) ni kena dolava na matana na kosipeli i Jisu Karisito ki na dua na rai duidui.

Ena itovo vakavanua buli vakatamata e dau kune kina na veika vinaka e tara cake vaka talega kina na veika ca e vakarusa.

E levu na leqa ena noda vuravura e yaco baleta na veisaqasaqa ni nodra dui vakasama kei na ivakarau e vu mai na nodra dui itovo vakavanua. Ia na veisaqasaqa kei na yakusurasura kece ena seyavu yani kevaka na vuravura e ciqoma na iTovo Taumada, okoya eda taukena kece e sega soti sara ni dede. Na itovo oqo e lesu tale ki na noda bula taumada. Sa nona itovo o Atama kei Inoke. E yavutaki na itovo oqo ena Nona ivakavuvuli na iVakabula ena gauna cecere, ka sa vakarautaki tu vei keda kece na marama kei na turaga ena gauna oqo. E sa duatani sara. E itovo cecere mai vei ira kece ka yavutaki mai na ituvatuva cecere ni marau, e tekivuna na Kalou ka totaka o Karisito. E veivakaduavatataki ka sega ni veitawasei. E veivakabulai ka sega ni veivakacacani.

Na kosipeli i Jisu Karisito e vakavulici keda ni tiko na inaki ni bula. Na noda tiko eke e sega walega ni ka vakacalaka se tawadodonu! Eda mai tiko eke me baleta e dua na inaki.

Na itovo oqo e yavutaki ena ivakadinadina ni bula tiko na Tamada Vakalomalagi, ni tiko dina o Koya ka lomani keda kece, sara vaka yadudua. O keda na Nona “cakacaka kei na [Nona] lagilagi.”¹ E kovuta kece na vakasama ni tautauvata kece na keda yaga. E sega na laurai na iwasewase vakatamata se kalasi. Eda, sa umani vata kece, eda veitacini ka veiganeni kece, ka luvena vakayalo dina—na noda iTubutubu Vakalomalagi. E sega na veivakaduiduitaki se na vakasama ni “o keda kei ira” ena itovo vakavanua cecere duadua. O keda kece sa o “keda”. O keda kece sa o “ira”. Eda vakabauta ni da vakaitavitaki ka na saumi taro baleti keda, vakataki keda, na Lotu, kei na noda vuravura. Na noda itavi kei na vei tarogi sa veika bibi ki na noda tubu.

Na loloma cecere, veikauwaitaki dina vaka-Karisito, e yavu ni itovo oqo. Eda vakila na kauwai dina ni nodra gagadre na noda itokani, vakayago ka vakayalo, ka cakacaka ena veika eda vakila. E kauta laivi na veivakaduiduitaki kei na veicati.

Eda marautaka e dua na itovo ni ivakatakila, yavutaki ena vosa ni Kalou ka ciqoma na vei parofita (ka vakadeitaki vei keda yadua na Yalo Tabu). Na kawatamata kece e rawa ni kila na lewa kei na vakasama ni Kalou.

Na itovo oqo e totaka na ivakavuvuli ni bula galala. E ka bibi na noda galala ni digidigi ena noda tuberi cake kei na noda marau. Na digidigi vaka vuku e sa rui bibi.

E dua na itovo ni vuli kei na vuli-ka. Eda vakasaqara na kilaka kei na vuku kei na veika vinaka ena ka kece ga.

Sa dua na itovo ni vakabauta kei na talairawarawa. Na vakabauti Jisu Karisito e imatai ni ivakavuvuli ni noda itovo kei na talairawarawa ki na Nona vakavuvuli kei na ivakaro e vuana. Oqo e vakatubura na noda vakavinakataka na veika kece baleti keda.

E dua na itovo ni masu. Eda vakabauta ni sega ga ni rogoci keda na Kalou, ia ena vukei keda talega.

E itovo ni veiyalayalati kei na cakacaka vakalotu, vakaitagedegede i cake ni bula savasava, solibula, veivosoti kei na veivutuni, ka maroroya na valetabu ni yagoda. Na veika kece oqori e vakadinadinataka na noda yalayala vua na Kalou.

E itovo e lewai mai na matabete, na dodonu me cakacaka ena yacana na Kalou, na kaukauwa ni Kalou me vakalougatataki ira na Luvena. E vakavukuya ka vukea na tamata mera vinaka cake, ira na iliuliu, tina, tama, kei ira na itokani—ka vakatabuya na vuvale.

Na caka mana dina e vakalevutaki ena ka oqo, na itovo makawa mai vei ira kece, e rawa ena vakabauti Jisu Karisito, na kaukauwa ni matabete, masu, vakavinakataki vakai keda, saumaki dina, kei na veivosoti.

E itovo ni cakacaka vakakaulotu. Sa ka talei na yalo ni tamata kecega.

Ena itovo va-Karisito, o ira na marama sa laveti cake ki na nodra itutu dina ka tawamudu. Era sega ni ivakarawa ni ka vei ira na tagane, me vaka sa levu tu ena itovo ni vuravura nikua, ia ka itokani taucoko ka tautauvata eke kei na vuravura sa bera mai.

Na itovo oqo e vakadonuya na vakalou ni matavuvale. Na matavuvale sa i soqosoqo taumada ni tawamudu. Na uasivi ni matavuvale e yaga kina na solibula baleta, me vaka sa vakavulici, “e sega ni duatale na qaqa e rawa ni sosomitaka na leqa ni vuvale.”² Na vuvale e vanua e qaravi kina na noda cakacaka vinaka duadua ka e vanua eda kunea kina na marau cecere.

Ena itovo vaka-Karisito e tiko kina na ituvatuva matau—ka vakanamata kei na idusidusi tawamudu. Na itovo oqo e vakabibitaka na veika e tawamudu na kena yaga! E lako mai na kosipeli i Jisu Karisito, e vakamacalataka na tawamudu, ni “inaki,” “na cava eda cakava tiko,” kei na “vanua eda lako mai kina ka na cava kina” na noda bula. (E veikovuti, sega ni veiwasei.) Baleta na itovo oqo e yaco mai ni vakayagataki na ivakavuvuli ni iVakabula ka vukea na kena vakarautaki e dua na ilumu ni veivakabulai ka gadreva tu na noda vuravura.

Sa dua na veivakalougatataki me da tiki ni bula dokai ka cecere oqo! Me da tiki ni veika oqo, na iTovo Cecere sara, e gadreva na veisau. Era sa vakatavulica na parofita ni gadrevi meda biuta tani na veika ena noda itovo makawa ka sega ni tautauvata kei na iTovo vaka-Karisito. Ia e sega ni kena ibalebale meda biuta tani na veika kece. Era sa vakarota talega na parofita ni da sa sureti kece, keda kece, meda kauta mai na noda vakabauta kei na taledi kei na kilaka—na veika kece e vinaka ena noda bula kei na noda dui itovo—vata kei keda, ka qai laiva na Lotu me “vakuria” ena itukutuku ni kosipeli.³

Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai e sega saraga ni dua na isoqosoqo “vakavavalagi” se dua na itovo veivakakurabuitaki vaka-Amerika. E Lotu ni veivanua kece, me vaka na kena inaki. Me kena ikuri, e veivakalougatataki vakalou. O ira na lewe ni lotu vou mai na vei yasa i vuravura era kauta mai na sautu, duidui, kei na bulabula ki na noda matavuvale e tubu tikoga. O ira na Yalododonu Edaidai e veivanua kece era dui marautaka ka vakalagilagia na nodra dui iyau kei na tamata dokai, ia oqo era sa tiki talega ni dua na ka e cecere sara. Na itovo va-Karisito e vukei keda meda raici keda vakavinaka, ni da sa raici keda ena daurairai vakatawamudu, vakaukauwataki ena bula dodonu, e vukea meda tosoya cake na noda rawa ka ni vakayacora na yavu cecere ni marau.

Na cava beka qai yaco ki vei noqu itokani? Sa qai vakavulici o koya na vei lesoni ka lewena na Lotu. Na nona matavuvale sa mai vauci vata ena gauna oqo ka tawamudu ena Valetabu e Sydney Australia. Esa biuta laivi sara vakalailai—ka mai taukena na veika kece. Sa mai kunea ni rawa ni rekitaka tiko ga na kena itukutuku makawa, se rawa ga ni marautaki ira na tubuna, nona ivakatagi, kei na danisi kei na ivolatalei, nona kakana, nona vanua, kei na tamata. E sa mai raica o koya ni sega ni leqa ni veisotaritaka vata na veika vinaka mai na nona itovo vakavanua ki na itovo cecere sara. Sa mai kunea o koya ni kau mai na veika e duavata kei na dina kei na bula savasava mai na nona bula makawa ki na nona bula vou e vukea ga me vakavinakataka na nona veitokoni kei ira na Yalododonu ka veivuke me vakaduavatataki kece ena soqosoqo i lomalagi.

E rawa, dina, vei keda kece meda vakamareqeta na veika vinaka mai na noda itovo vakavanua yadua ka dauveivakaitavitaki taucoko ena itovo makawa mai vei ira kece—na ivakatekivu, cecere, na itovo tawamudu ka gole mai na kosipeli i Jisu Karisito. Sa dua na iyau uasivi eda mai veiwase vata kece kina. Ena yaca i Jisu Karisito, emeni.