Tiepene Lap
Langadahr pohn Lohpwuo
Kapokon Lap en Oakotoahpe 2022


Langadahr pohn Lohpwuo

Mehmen me pahn wia tohnpadahk en Sises Krais, e pahn ekei pak anahne wahda me toutou oh kohla wasa me anahnepen tohnmetei oh lokolok mih ie.

Sounpar kei samwalahro, nan skuhl laud ehu, mwurin koasoakoasoaipene ieu me pid duen poadoapoad en mwomwohdiso nan America, emen tohn sukuhlko idek rehi, “Dahme kahrehda Souleng en Imwin Rahn akan sohte kin iang doadoahngki lohpwu duwehte mwomwohdiso teikan?”

Pwehki soangen peidek me pid duwen lohpwuo ah kin kalapw poahsoanda sang arail sohte wehwehki atail kin ehuong Krais, I mwadangete padahkieng me Mwomwohdiso en Sises Krais en Souleng en Imwin Rahn akan kin kamehlele me tomwo me wia tapwi de poahsoan en mwomwohdisoht, ire keieu kesempwal, oh kasalepen limpoak mehlel nan Sapwellimen Koht pilahn lap ong komoulahn Sapwellime serihkan.1 I padahkieng me sosohsohn komourla wet nan doadoahko udahn kesempwal oh wia kisakis ehu ong aramas koaruhsie sangete Adam oh Ihp lela ni imwin sampah.2 I koasoaiahieng dahme Soukohp Sosep Smid ndaho, me “Soahng koaros … me pid atail pelian lamalam osasang ni” Tomwpen Sises Krais.3

Ngehi eri wadekehng dahme Nihpai ntingihdier pahr 600 [wenepwiki] mwohn ipwidi en Sises: “Oh … tohnlengo mahsanihengie … , nda: Kilang! Oh I kilengla oh kilangada Sihmpwul en Koht, … [me] langadahr pohn lohpwuo pwehn matkihla dipen sampah.”4

Ai ngoangki pelien “limpoakong, ehukiong, oh lukeiong” aleiepenehte ngei pil doudoulahte nan ai wadawado! Krais me iasadahro mahsaniohng Mehn Nihpai ko nan Sapwen Inouo, “Oh Semeio kadariehdo pwe I en kak langadahng ni lopwuo; … I ahpw pahn kak oale irail en kodo rehi, … oh kahrepe wet me I kalohpwuhkihla.”5

I pahn ahpwtehn koasoaia wahnpoaron Pohl a I kilangada me iengeio tepda kilikileng seli. E ikintangih nah kuloako oh mwomwen me e tamanda me e anahne kohla wasahkis—sohte lipilipil iawasa—ih eri karuwaruhlahng ah likamwin appointment o. Eri ih wasa se ididie mwo.

Nimenseng wet, mwurin sounpar 50 [imeisek] samwa, I kosonnedier me i pahn kaimsakala ahi kawehweo—mendahte ma kumwail koaros,tep ikihkintangi noumwail kuloak kan. Ni ahi pahn song kawehwe dahme kahrehda kitail sohte kin doadoahngkihki lohpwu, I men kawehwe ni udahn sansal uwen loal en atail wauneki oh kesempwalki irail akan me kin doadoahngki, pwehki arail ineng oh mour pwoson.

Ehu kahrepen atail sohte kin doadoahngki lohpwuo en wia mehn kasansal ieu tepsang nan poadoapoad en mwomwohdsoht nan pwuhk sarawi kan. Pwehki kalohpwu eh wia kalokolok ehu me iang keieun laud nan mwein Rom, diren irail akan me idawehn Sises mahso pilada oh sohte kesempwaliki soangen mehn kalokoloko. Wehwehpen kamatalahn Krais udahn kesempwal ong arail pwoson, ahpw erein sounpar 300 [silipwiki] irail kin kasalehda duwen arail pwoson ni mwohmw teikan.6

Ni ah lelehr pahr pahpwiki de limepwiki, lohpwu ehu wiahlahr kasansalepen lamalam en Souleng sohte lipilipil, ahpw atail pelien lamalamet kaidehn”lamalam en Souleng sohte lipilipil ehu.” Kaidehn kitail Kahdolik de Proahdesdand, ahpw kitail, iei, mwomwohdiso kapwurupwurdo ehu, iei Mwomwohdiso en Kadehde Kapw me kapwurupwurdohro. Eri, wasa kitail tepsang ie oh atail manaman tepdahier mwohn council en pelien lamalam akan, mohn koaosanepen iren padahk kan, oh pil mwohn kilel de kasalepen pwoson kan .7 Ni mwohmw wet, atail sohte doadoahngki sansalo iei ehu kasalepen me Mwomwohdiso en Sises Krais en Souleng en Imwin Rahn akan wia kopwurupwurdohn tepin lamalam en pelien Christian kan.

Pil ehu kahrepen atail sohte doadoahngki lohpwu iei pwe kitail kesempwalki manaman unsek en sapwellimen Krais doadoahko—Sapwellime Iasada lingano pil Sapwellime tohnmetei en lokolok oh pwoulaho. Pwe ien kak kalipwa ehupene wet, I men kasalehda mahlen riau8 me wia mehn kasansal nan wasa Presedensi keieu oh Wahnpoaron Ehk-riemeno kin mihting ie Niepeng en wihk koaros nan Salt Lake City. Kilel pwukat wia mehn kataman ong kitail duwen pweipwand me pweipweilahr oh dahme lohdi pwehki Ih me kitail kin papah.

Kilel
Kalopwuhlaho, sang Harry Anderson
Kilel
Iasadaho sang Harry Anderson

Mehn kasansal ehu ong wehipokon me pid sapwellimen Krais mwekid pweida riau wet iei kisin kilel ehu sang Thorvaldsen me kasalehda Krais me iasadahro ni ah ketieisang nan sousouo nan klohri ni lipwen ohlakoa en Sapwellime Kalohpwuhlaho wie sansalte nin limehko. 9

Kilel
kasalepen Mwomwohdisoht

Imwilah, kitail katamankinkitait Presiden Gordon B. Hinckley eh padahngki ehu ansouo, me “Mouren neitail aramas akan me pahn anahne [wia] … kasalepen atail [pwoson].”10 Iren madmadau pwukat—ni mehlel mehn imwio—kiheng ie dahme mwein keioun kesempwal nan ire koaros me pidada lohpwuo. E sohte pid mwaramwar de kapwat, de sansalen pohn ihmw kan de sainkan. Ihme e pid, iei, uwen kehlail en loalopwoat oh pwungmehlel me Souleng kan anahne momourki pwehki luhk me Sises ketikihong emen emen Sapwellime tohn padahk kan. Nan wasa koaros oh ansou koaros, E ketin mahsanih ong kitail koaros, “Mehmen me men idawehniehdo, en tounmeteikihla pein ih, kapaikada eh lohpwu, oh idawehniehdo.”11

Met koasoakoasoaia lohpwu me kitail weuwa ah kaidehn me kitail kin mwaremware. Mehmen me pahn wia tohnpadahk en Sises Krais, e pahn anahne ekei pak wahda katoutou ehu—pein ahmw de ahn emen tohrohr—oh kohla wasa me anahnepen tohnmetei oh lokolok mih ie. Souleng mehlel men sohte kak idawehnte Kauno nan soahng kan me e pwungkihte. Soh. Kitail kin idawehnla Ih wasa koaros, iangahki, ma e konehng, nan wasa me kin audaudkihda pilenmas oh kahpwal, wasa me ekei pak kitail pahn kin kelekelehpw.

I ese aramas, nan Mwomwodiso wet oh pil likin mwomwohdiso wet, me kin ideidawehn Krais ni soangen pwosono. I ese seri me ahneki soumwahu laud en paliwar kan, oh I pil ese pahpa oh nohno kan me kin apwalih irail. I kilang irail koaros me kin ekei pak wie doadoahk lao sohla angirail, raparapahki kakehleparail, doareparail, oh ahnsou en popohl me kin kohdo ni ahltehieu. I ese tohtohn me pwulopwul me inengieng oh konehng mie kempoakepahrail me limpoak, pwopwoud kaselel ehu, oh wasahn kousoan me audaudkihda pein neirail seri. Sohte ineng me kak pwung sang met, ahpw nan pahr koaros soangen paiamwahu wet saikinte pweida. I ese irail akan me pepeiong soumwahu en nan mwahliel tohto, me kin peki sawas ni arail kin kapakap oh nanantiheng kilenglahng sapwen inou en mour soanamwahu ehu. I ese irail akan me semwehmwe ahpw, kin nannantiheng oh kin pekihte ekis elen kamwahuihala mour ong arail peneinei kan oh koaros me pil anahne. I ese me tohto me kin songosongki men esehla pein irail, ma irail wia ohl de lih. I sengiseng kin irail, oh I pil iang irail sengiseng, pwehki I ese uwen tawin wahn arail pilipil kan.

Mepwukat wia ekeite kisehn kahpwal tohto me kitail kak sohpai nan mourwet, oh e wia mehn ketemen me mie pweinen atail pahn wia Sapwelime. Duwehte me Nanmwariki Depit koasoaiaiong Arauna, me men kihong nanmwarkio kou oh tuwi en meirong ni soh isais. E sapengki, “Soh; I pahn pwain: … [pwe I ] [sohte] pahn patohwandahng Kauno ei Koht meirong me I sohte medengki.”12 Kitail en iang wia soangen koasoaiao.

Ni atail kin pwekada atail lohpwukan oh idawehn Ih, e udahn pahn suwed mehlel ma atail katoutou kan sohte pahn wiaiheng kitail en udahn wehwehkihla oh esehla kotoutou kan me mehteikan ahniki. Iei ehu mwohmw kesempwal ong ni Kalohpwulaho me limen Sounkomouro kapahpeseng oh posdieng wasaho, me kasalehda ni mehlel me ohl koaros, lih koaros, oh seri koaros me iang peneinei en aramas pwon lukohng nan limen Sapwellime komour, me lap.13

Duwehte Iasada lingano ah wiawi mwurin kalokolok en Kalohpwuhlaho, iei duwen kapai kan koaros ah kin kohdong irail akan me inangih, me soukohp Seikop nan Pwuhk en Mormon koasoaia, kitail en kin ”kamehlele Krais, oh medemedewe sapwellime pwoulao, oh iang lokolongki sapwellime lohpwuo.” Ekei pak kapai pwukat kin kohdo mwadang ah ekei pak re kin pwand, ahpw me keieun kesempwal ong kaimseklahn atail pahn lokolok14 iei inou me sang atail Kauno me re udahn pahn kohdo. Pwe kitail en kak alehda kapai pwukat, I kapakapki kitail en kin idawehn Ih—ki kehl koaros, sohte luwetala de tangasang, sohte rokidihsang pwukoaho, menda ma atail lohpwu kan toutoulahr oh pil menda ma, ni kisin ahnsou kis, ahlo pahn kakete rotorotala. Pwehki amwail kehlail, amwail loaloapwoat, oh amwail limpoak, I ahnki kaping ni mehlel. Rahnet I wia kadadehn wahnpoaron men duen Ih me “langadahr”15 oh kapai soutik kan me E ketkiheng irail kan me iang Ih “langadahr”, mehlel atail Kaun Sises Krais, ahmen.

Ire kan

  1. Tehk Jeffrey R. Holland, Encyclopedia of Mormonism (1992), “Atonement of Jesus Christ,” 1:83.

  2. Amulek pil koasoaia kamatalahn Krais ni ah wia “meirong lapalap ehu oh me pahn keimwisekla meirong koaros,” a pil “soutuk oh poatopoat” ong aramas koaros (Alma 34:10). Pwe “koaros pwupwidier oh salongalahr, oh pahn lekdekla ma sohte tohmwo” (Alma 34:9; pil tehk iretikitik 8–12. Preseden John Taylor pil kapataieng: “Ni soangen mwohmwo ong kitail me sawehweh kan, [Sises] alehda dipen sampah; kaidehnte sang Adam, ahpw sang kadaudokeh kan; oh ni ah wia met, e ritingada wehin nanleng, kaidehnte ong irail akan me kamehlele oh kapwaiada Sapwellime kosonned akan, ahpw ong irail pali laud en aramas me mehla ni arail saik unsekla, pil iangahki [irail akan] me, mehla mwohn Sapwellime kosonned akan ah koukouhda, pahn, sang ni Sapwellime kaisihsol, koaros pahn iasada ni sohte kosonnedo, oh kadeik ni sohte kosonnedo, oh iang towehda … kapai kan en Sapwellime kamatalaho“ (An Examination into and an Elucidation of the Great Principle of the Mediation and Atonement of Our Lord and Savior Jesus Christ[1892], 148–49; Teachings of Presidents of the Church: John Taylor [2001], 52–53).

  3. Padahk kan en President kan en Mwomwodiso: Joseph Smith(2007), 49.

  4. 1 Nihpai 11:32–33.

  5. 3 Nihpai 27:14–15.

  6. Mie, ni mehlel, koasoaipen lohpwuo nan padahk en Pohl (kilang, ni karasepe, 1 Korint 1:17-18; Kalesia 6:14; Pilipai 3:18), ahpw padahk ko dokedoke mehkot me laudsang sansal en tuhke riapwoat me pospene de ehu sansal tikitik en soahngohte. Eri, ahnsou me Pohl kin koasoaia lohpwuo, e doadoahngki lepin lokaiahte pwehn kapahrehngki uwen lapalap en Tomwo, iei ehu padahk me Souleng en Imwin Rahn akan kin mwadang en iang pereniki oh doadoangki.

  7. Souleng en mahs akan me duwehte iengen Martin Luther tohn doadoahk Andreas Karlstadt (1486-1541) kin kamehlele me “lohpwuo [kelehpw] wia sansal en lokolok en uduk me Krais toutouki, ahpw sohte kasalehda sapwellime Iasada oh [manaman] en komour.“ (in John Hilton III, Considering the Cross: How Calvary Connects Us with Christ [2021], 17).

  8. Harry Anderson, The Crucifixion; Harry Anderson, Mary and the Resurrected Lord.

  9. Tehk Russell M. Nelson, “Opening the Heavens for Help,” Liahona, Mei 2020, 72–74.

  10. Gordon B. Hinckley, “The Symbol of Christ,” Ensign, Mei 1975,-92.

  11. Madiu 16:24.

  12. 2 Samuel 24:24.

  13. “E kin keting kapahla lime kan rehn aramas akan koaros me pahn koluhla oh kamehlele mwareo” (Alma 19:36; pil kilang 2 Nihpai 26:33; Alma 5:33).

  14. Via dolorosa wia lokaiahn Latin me wehwehki “kamedek oh kahpwal en ahl, irair, de ahnsou nan mour“ (Merriam-Webster.com Dictionary, “via dolorosa”). E kin rasehng sapwellimen Sises kemwekid kan sang Sapwellime kadip rehn Pilate kolahng Sapwellime Kalohpwuala pohn Kalpweri.

  15. Kilang 3 Nihpai 27:14–15.