Mahalo ko hoʻo fakamoʻoní ʻoku mālohi ange ia ʻi he anga hoʻo ʻiló.
ʻOkú ke tangutu ʻi ha houalotu fakamoʻoni. Pea ʻi hoʻo vakai ki he tuʻu ʻa e kau mēmipa ʻo e fakatahaʻangá ʻo fai ʻenau fakamoʻoní, ʻokú ke ongoʻi ʻo hangē ʻoku totonu ke ke tuʻu mo koé foki. Ka ko e hā te ke lea ʻakí? Pea fēfē kapau te ke kamata ke tangi he lolotonga hoʻo tuʻu mei muʻá? Pe fēfē kapau he ʻikai ke ke tangi? Te ke ala kamata ke fehuʻi pe ʻoku ʻi ai koā haʻo fakamoʻoni. Pe mahalo ʻoku ʻikai ke ke fakapapauʻi pe ko e hā koā hoʻo fakamoʻoní. Ko ha ngaahi fakahinohino ʻeni ke tokoni kiate koe ke ke ʻilo pe ko e hā ʻa e fakamoʻoni mo ia ʻoku ʻikaí.
Ko e Fakamoʻoní ko ha Fakapapauʻi, ʻIlo, pe Tui ki ha Moʻoni
Ko e “fakamoʻoni haohaoá” (ʻAlamā 4:19) ʻoku kamata ʻaki ia ha tui haohaoa. Ko hoʻo fakamoʻoní ko ha fakamahino fakalaumālie ʻo e meʻa ʻokú ke tui pe ʻilo ʻoku moʻoní (vakai, T&F 80:4). Ko e taimi ʻokú ke fai ai hoʻo fakamoʻoní, ko e ngaahi konga haohaoa mo mālohi tahá ʻe haʻu ia mei he ngaahi foʻi lea hangē ko e ʻiló, tuí, mo e fakamoʻoniʻí. Kapau te ke lava ʻi he fakamātoato moʻoni, “ʻOku ou ʻilo ʻoku moʻoni e Tohi ʻa Molomoná,” te ke lava ʻo maʻu ʻa e mālohi ke liliu ha ngaahi moʻui mo fakaafeʻi ʻa e Laumālié ke ongo ki ha niʻihi kehe.
Tau pehē ʻoku ʻi ai haʻo fuʻu puha ʻoku fakafonu ʻaki e ngaahi kongokonga pāsolo naʻe ngaohi maʻau tokotaha pē. ʻOkú ke feinga ke fokotuʻutuʻu ʻa e pāsoló ʻo fakaʻaongaʻi ai ʻa e fakatātā ʻoku tuʻu ʻi muʻa ʻi he puhá. Ko e taimi ʻoku tuʻu lelei fakataha ai ha ongo konga, ʻokú ke ʻilo leva ʻokú na fenāpasi. Ko e fakamoʻoní ʻoku meimei ke pehē. Ko e taimi te ke maʻu ai ha ngaahi aʻusia fakalaumālié, ʻe kamata leva ke fenāpasi ʻa e ngaahi konga kehekehe hoʻo fakamoʻoní, pea ʻe aʻu ʻo ke tui pe ʻilo ha ngaahi moʻoni fekauʻaki mo e ongoongoleleí.
Tatau ai pē kapau ʻoku ʻikai ke ke ʻilo he taimí ni pe ʻoku moʻoni e meʻa kotoa pē fekauʻaki mo e Siasí, ʻe tāpuakiʻi koe ʻe he Tamai Hēvaní pea mo tokoniʻi ko e ke ʻilo kae kehe pē ke ke maʻu ha holi māʻoniʻoni ke ʻilo mo ke feinga fakamātoato ke ke ʻilo.
Ko e Fakamoʻoní ʻoku Fakafoʻituitui
ʻI hoʻo ngāue ʻi he pāsoló, ʻe faʻa tokoni atu ho fāmilí mo ho ngaahi kaungāmeʻá, mei he taimi ki he taimi, ʻi hono fokotuʻutuʻú. Ka ko hono moʻoní, ko hoʻo pāsolo makehe ke ke fokotuʻutuʻu mo maluʻi. Te ke ala falala ki he tui hoʻo mātuʻá pe ngaahi kaungāmeʻá he taimi ʻe niʻihi, ka ʻi hoʻo maʻu ha ngaahi aʻusia fakalaumālie lahi angé, te ke lava leva ke pukepuke hoʻo fakamoʻoni pē ʻaʻau.
Pea ʻi hoʻo tupulaki ʻi he ongoongoleleí, ʻoku mahuʻinga ke ke fakatupulaki ha fakamoʻoni pē ʻaʻau. Hangē ko ha kehekehe e founga fokotuʻutuʻu ʻa ha ongo meʻa ki ha pāsoló—mahalo ko e taha te ne fokotuʻutuʻu ʻa e ngaahi konga ʻo e tafatafaʻakí ka ko e taha te ne kamata fakatauhoa ʻa e lanú—ʻoku tau takitaha fokotuʻutuʻu ha fakamoʻoni ʻi he tuí mo e ngaahi aʻusiá ʻi ha founga ʻoku makehe kiate kitautolú.
Kapau ʻoku ʻikai ke ke fakapapauʻi ha meʻa, lotu fakamātoato ki ha fakahinohino pea mo e moʻoní. ʻOku ʻikai ke faʻa tali mai e lotú ʻi ha founga ʻoku tau ʻamanaki ki aí, ko ia, fakaʻataʻatā hoʻo fakakaukaú mo ho lotó ki he talí.
Ko e Fakamoʻoní ʻOku Tupulaki Maʻu Pē
ʻOku ʻikai totonu ke ke ʻamanaki ʻe maʻu fakaʻangataha pē hoʻo fakamoʻoní, ʻo tatau pē mo e ʻikai ke ke lava ʻo toʻo hake kuo kakato ha pāsolo mei he loto puhá taʻefai ha ngāué. Te ke ako fakakongokonga ʻa e moʻoni ʻo e ongoongoleleí.
Ko hono pukepuke ha fakamoʻoni mālohí ʻoku fie maʻu ai ha ngāue taʻetuku. Pea ʻi hoʻo hokohoko ngāue ke fakatupulaki hoʻo ʻilo ki he ongoongoleleí, ʻe tāpuakiʻi koe ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ʻi hoʻo feingá pea hokohoko atu e tupulaki hoʻo fakamoʻoní.
ʻAati pāsoló naʻe faʻu ʻe Eric P. Johnsen; ngaahi taá naʻe fai ʻe Welden C. Andersen