2013
Founga ʻe Hongofulu Ke ʻIloʻi ʻOkú ke Uluí
ʻEpeleli 2013


Founga ʻe Hongofulu ke ʻIlo ai Kuó Ke Uluí

ʻOku nofo ʻa Taila ʻŌtoni ʻi Siava, ʻInitonēsia.

ʻĪmisi

Naʻá ku ako ʻi he fakataha lakanga fakataulaʻeikí ko e taha ʻo e ngaahi taumuʻa ʻo e Lakanga Taulaʻeiki Faka-ʻĒloné ke tokoniʻi kitautolu “ke tau ului ki he ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí mo moʻui fakatatau mo hono ngaahi akonakí.”1 Naʻe ʻikai ke u fakapapauʻi e ʻuhinga ʻo e “ului ki he ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisí.” Naʻá ku ʻeke ki heʻeku mātuʻá mo hoku ngaahi tokoua lalahí pe ʻoku nau pehē ʻoku ʻuhinga ki he hā, pea naʻa mau aleaʻi fakataha ha ngaahi founga te ke lava ai ʻo ʻilo pe ʻokú ke uluí.

Mahalo ʻoku ʻi ai mo ha niʻihi kehe, ka ko ha founga ʻeni ʻe 10 ne mau maʻu. Koeʻuhí ko e uluí ko ha ngāue ʻi he moʻuí kotoa, ʻoku ʻikai fie maʻu ia ke tau haohaoa ʻi he ngaahi meʻá ni kotoa he taimí ni, ka te nau lava ʻo tokoni ke tau ʻilo pe ʻoku tau fakalakalaka.

  1. Ko e taimi ʻokú ke ului aí, ʻoku ʻikai ngata pē ʻi hoʻo ʻilo ʻa e meʻa ʻoku totonu ke ke faí ka ʻokú ke toe holi ke fai ʻa e ngaahi meʻa ʻoku totonú. ʻOku ʻikai feʻunga pē ʻa e fakaʻehiʻehi ia mei hono fai ʻo e meʻa halá koeʻuhí he ʻokú ke ilifia naʻa maʻu koe pe tauteaʻi. Ko e taimi ʻokú ke ului moʻoni aí, ʻokú ke fie maʻu moʻoni ke fili ʻa e totonú.

  2. Ko e fakaʻilonga ʻe taha ʻo e uluí ko e ʻikai ke ke toe maʻu ha holi ke fai ha meʻa hala. ʻOku hoko ʻa e kau ʻAnitai -Nīfai-Līhaí ko ha sīpinga lelei ʻo e meʻá ni. Ko e taimi naʻa nau ului ai ki he ongoongolelei ʻo Kalaisí, naʻa nau “fai ʻe kinautolu ha fuakava mo e ʻOtuá ke talangofua kiate ia pea tauhi ʻene ngaahi fekaú” (Mōsaia 21:31). Naʻa nau hangē ko e kakai Nīfai naʻe akoʻi ʻe he Tuʻi ko Penisimaní, ʻo “ʻikai ai te mau toe maʻu ha holi ke faikovi” (Mōsaia 5:2). Naʻa nau hoko ʻo ului moʻoni ki he ongoongolelei ʻo Kalaisí, pea ʻikai toe maʻu ʻe he ngaahi fakatauvele ʻa Sētané ha mālohi kiate kinautolu.

    ʻĪmisi

    Naʻe tanu ʻe he kau Leimana kuo uluí ʻenau ngaahi meʻataú ke fakahaaʻi te nau fai pau ki heʻenau ngaahi fuakava ke moʻui ʻaki ʻa e ongoongoleleí (vakai, ʻAlamā 24).

  3. ʻI he taimi ʻokú ke ului aí, ʻokú ke tokanga lahi ange ki he meʻa ʻoku finangalo ki ai e ʻOtuá ʻi he fakakaukau atu ʻa e kakaí kiate koé. ʻOku lahi e konā ʻa e fānau akó ʻi hoku ʻapiakó ʻi ʻInitonēsia. ʻOku fakatauele ʻi he taimi ʻe niʻihi ke te ʻalu ʻo paati he ʻoku fai ia ʻe he taha kotoa mo nau manukiʻi koe ʻi he ʻikai ke ke ʻalú. Naʻe tuʻolahi hano fakaafeʻi hoku tokouá ke inu mo paati, ka naʻe ʻikai pē ke teitei ʻalu—naʻá ne taukaveʻi e meʻa naʻe tui ki aí. Naʻe faingataʻa, pea naʻe nofo tokotaha pē ʻi ʻapi ʻi ha ngaahi pō lahi. Ko e taimi naʻe lea māvae ai ʻa e fānau akó ʻi he tānaki tuʻungá, naʻe talaange ʻe ha kakai ʻe niʻihi ʻa ʻenau ʻohovale ʻi heʻene lava ʻo tekeʻi ʻa e mālohi fakatoʻú kae faipau ki heʻene ngaahi tuʻunga moʻuí. Naʻa nau talaange ʻenau fakaʻapaʻapaʻi ia ʻi he meʻá ni. Naʻá ne fakahaaʻi kuo ʻosi ului ʻaki ʻene tekeʻi ʻa e mālohi fakatoʻú.

  4. ʻI he taimi ʻokú ke ului aí, ʻokú ke feinga ho lelei tahá ke moʻui ʻaki maʻu pē ʻa e ongoongoleleí—ʻo ʻikai faka-Sāpate pē pe ʻi he faingamālié ka ʻi he taimi kotoa pē. ʻOku ʻikai liliu hoʻo ngaahi tōʻongá koeʻuhí ko e kakai ʻokú ke feohi mo iá pe ko hai ʻoku sio atú. Ko e taimi ʻoku fai atu ai ʻe ho toʻú ha hua taʻe-feʻunga pe fie sio ʻi ha heleʻuhila koví, ʻoku ʻikai ko hoʻo taʻe ʻalu mo kinautolú koeʻuhí ko ha taha ʻoku sio atu; ka ʻokú ke taukaveʻi ʻa e meʻa ʻokú ke tui ki aí.

  5. ʻĪmisi

    Ko e taimi ʻokú ke ului aí, ʻokú ke angaʻofa lahi ange mo ʻofa ʻi hoʻo fengāueʻaki mo e kakai kehé. ʻOku ʻikai ke ke fakamaau pe fakaanga pe lau. ʻOkú ke tokanga lahi ange ki he loto ʻa e niʻihi kehé, pea ʻoku fakanatula pē ke ke kumi ha ngaahi founga ke ngāue mo tokoni ai. Kapau ʻokú ke luelue atu he loto holo homou ʻapiakó ʻoku tō ha ʻū tohi ʻa ha taha, ʻoku ʻikai fie maʻu ia ke ke toe fakakaukau ʻa e meʻa ke faí. ʻOkú ke tuʻu he taimi pē ko iá ke tokoni.

  6. ʻĪmisi

    Ko e taimi ʻokú ke ului aí, ʻoku tupulaki hoʻo holi ke lotú pea ʻokú ke ongoʻi ʻo hangē ʻokú ke fetuʻutaki moʻoni mo e Otuá ʻi he taimi ʻokú ke lotu aí. Te ke tuku maʻu pē ha taimi ke ke lotu ai neongo pe ʻokú ke ongoʻi fēfē pe ko e hā ʻoku hoko ʻi hoʻo moʻuí. Naʻe fakahā mai ʻe Palesiteni ʻĒsela Tafu Penisoni (1899–1994), “Kapau ʻoku ʻikai ke tau ongoʻi ʻoku tau fie lotu, ta ʻoku totonu ke tau lotu kae ʻoua ke tau ongoʻi fie lotu.”2

  7. Ko e taimi ʻokú ke ului aí, ʻokú ke ʻamanaki atu ki he Sāpaté he ko e ʻaho tapú ia. ʻI he hoko mai ʻa e Sāpaté, ʻoku ʻikai ke ke fakakaukau, “Masiʻi, ko ha ʻaho ʻeni he ʻikai ke u lava ai ʻo ʻeva mo hoku ngaahi kaungāmeʻá pe ō ki he heleʻuhilá,” ka ʻokú ke pehē, “Fakaʻofoʻofa, ko ha ʻaho ʻe lava ke u ʻalu ai ki he lotú mo tokanga ki he ngaahi meʻa fakalaumālié pea mo nofo mo hoku fāmilí!”

    ʻĪmisi
  8. Ko e taimi ʻokú ke ului aí, ʻokú ke tauhi e ngaahi fekaú pea ʻoku ʻikai ke ke kumi ʻuhinga, fakatonuhiaʻi hoʻo tōʻongá, pe feinga ke maʻu ha hūfangaʻanga. ʻOku ʻikai ke ke feinga ke teke e ngaahi fakangatangatá; ʻokú ke tauhi pē ʻa e ngaahi fekaú koeʻuhí he ʻokú ke ʻilo ko e founga lelei angé ia.

  9. ʻĪmisi

    Ko e taimi ʻokú ke ului aí, ʻokú ke nofo ʻo hanganaki atu ke totongi hoʻo vahehongofulú. ʻOkú ke lau ia ko ha faingamālie mo ongoʻi ʻoku ʻikai ko ha meʻa lahi ʻa e pēseti ʻe 10, tautautefito ʻi hono fakafehoanaki ki he ngaahi tāpuaki mo e fiemālie ʻokú ke maʻú. ʻOku mahuʻinga lahi ange ʻa e ngaahi tāpuakí ni ʻi he paʻanga ʻokú ke totongí.

  10. ʻĪmisi

    Ko e taimi ʻokú ke ului aí, ʻokú ke maʻu ha holi lahi ke tokoniʻi e niʻihi kehé ke nau ʻilo ʻa e moʻoní pea mo e fiefia kuó ke maʻú. Ko ha sīpinga lelei mei he folofolá ʻa e misi ʻa Līhaí, ʻa ia naʻá ne maʻu ai ha holi lahi ke vahevahe ʻa e fua huʻamelie ʻo e ʻakau ʻo e moʻuí mo hono fāmilí. Ko e taimi naʻá ne kai ai ʻa e fuá, naʻe ʻikai ko ʻene ʻuluaki fakakaukaú ke toʻo ke lahi maʻana, ka ke kumi hono fāmilí koeʻuhí ke lava mo kinautolu ʻo kai ʻa e fuá mo maʻu ʻa e fiefia tatau (vakai, 1 Nīfai 8:12).

Ko hono fakanounoú, ʻokú ke ʻilo ʻokú ke ului ʻi he taimi ʻokú ke kamata ai ke moʻui ʻaki ha fono māʻolunga angé, ʻa e ongoongolelei ʻo Sīsū Kalaisi. ʻOkú ke moʻui ʻaki ai ʻa e laumālie ʻo e fonó pea pehē ki he foʻi lea kotoa ʻo e fonó. ʻOkú ke moʻui ʻaki ʻa e ongoongoleleí ʻi he tafaʻaki kotoa hoʻo moʻuí. ʻOkú ke moʻui ʻaki ʻa e ongoongoleleí ʻi hono kakató, ʻo ʻikai koeʻuhí ko ha meʻa pau ke ke fai ka koeʻuhí he ʻokú ke fie fai ia. ʻOkú ke hoko ko ha taha fiefia mo lelei ange, pea ʻokú ke fie aʻusia ʻa e tuʻunga ʻoku fie maʻu ʻe he Tamai Hēvaní ke ke aʻusiá. ʻOkú ke fie hangē ko Sīsū Kalaisí pea muimui ʻi Heʻene sīpingá. ʻI he taimi te ke aʻusia ai ʻa e tuʻunga ko iá, kuó ke ului moʻoni.

Maʻuʻanga Fakamatalá

  1. Tohi Tuʻutuʻuni Fika 2: Ko Hono Puleʻi ʻo e Siasí (2010), 8.1.13

  2. Ezra Taft Benson, “Pray Always,” Liahona, Sune 1990, 4.

Tā fakatātaaʻi ʻo e ʻatá © IRI; Ko Hono Tanu ʻe he Kau ʻAnitai-Nīfai-Līhaí ʻEnau Ngaahi Heletaá, tā ʻe Del Parson © IRI

ʻOlungá: tā fakatātaaʻi ʻo e ʻatá © IRI; paʻanga maká © isStockphoto.com/Thinkstock; KO E MISI ʻA LĪHAI KI HE ʻAKAU ʻO E MOʻUÍ, TĀ ʻE Robin Luch © IRI