2021
Jipan̄ ro Jet Pojak n̄an Aikuj ko Rejidimkūj
Jeptōm̧ba/Oktoba 2021


Pedped in katak ko an Jerbal in Karejar

Jipan̄ ro Jet Pojak n̄an Aikuj ko Rejidimkūj

Āinwōt rikarejar jeiū ak jatū m̧aan ak kōrā, jemaron̄ jipan̄ brother im sister ro ad pojak n̄an juon laļ eo jejjab jeļā kake.

Pija
a mother and her toddler son planting an indoor garden

Pija ko jān Getty

Nan̄inmej ko, jorrāān ko, dikļo̧k jeraam̧m̧an ko, kien jorrāān, im jorrāān ko—laļ in ekar ioon elōn̄ iaan men kein ilo iiō ko. N̄an kakobaba n̄an men kein reļļap, jemaron̄ bar ioon apan̄ ko rejidimkūj ilo mour ko ad make, āinwōt nan̄inmej, jako ad jerbal, jepel, im ko jet.

Kijejeto ko ad n̄an kōppopo n̄an men ko rejidimkūj emaron̄ letok jokne im kōjparok n̄an kōj make im ro jet. Ta eo jemaron̄ kōm̧m̧ane āinwōt rikarejar jeiū ak jatū m̧aan ak kōrā n̄an jipan̄ ro jej iakwe er men̄e ļan̄ ko rejidimkūj ilo mour ko aer?

Carlomagno Aguilar of Angeles, Philippines, ej kwaļo̧k juon waanjon̄ak. Ke eaar jeļā kōn bukwōn eo an emaron̄ quarantine kōn wōt nan̄inmej in COVID-19, eaar m̧ōkaj in wia kein m̧aanjabpopo—men̄e laajrak eo an ekar oktak jān ro ipeļaakin. Ekar wōr juon an pepe kar kōpooje—wia ine im bwidej n̄an jikin kallib eo an ilo m̧weeo im̧ōņ.

Pija
video still of man teaching about growing food

Carlomagno Aguilar ekar jino juon online channel n̄an katakin kōn ekkat.

Ilo juon kijejeto n̄an un̄n̄are peid make, Carlmagno ekar juon rikallib ium̧win elōn̄ iiō ko. Ekar bar jerbal in karejar n̄an ro riturin, ekar leļo̧k tōprak ko jān jikin kallib eo an im kar katakin er n̄an ekkat make kijeer. Ekar bar kōm̧m̧ane juon online channel ijo jikin im katakin ko an remaron̄ pād n̄an aolep, jipan̄ ro jein im jatin erom̧ make un̄n̄are peier im kōppopo n̄an ilju im jekļaj.

Bisop W. Christopher Waddell, Rikakpilōklōk eo Kein Kajuon ilo Bisoprik eo ej Tōl, ekar kwaļo̧k: “Ilo ad jelm̧ae pedped in katak ko an jetōb im pukot im̧we jān Irooj, jenaaj bōk tōl n̄an jeļā ankilaan Anij n̄an kōj, kajjojo armej im āinwōt baam̧le ko, im ewi wāween eo em̧m̧an n̄an kōjerbale pedped ko raorōk an m̧aanjabpopo ilo aikuj ko an mour in. Bun̄ten eo aorōk tata iaan aolep ej n̄an jino” (“There Was Bread,” Liaona Nov. 2020, 44–45).

Jipan̄ doon kōppopo n̄an juon laļ eo jab jeļā kake ej juon menin jibadōk, kwaļo̧k juon wāween iakwe Āinwōt Kraist. Jen jipan̄ doon bwe “bun̄tōn eo aorōk tata iaan aolep” ej n̄an jino.

Kakkobaba ko n̄an Jipan̄ ro Jet

Iien otemjej, jerbal in karejar ej ijjino kōn lukkuun lale im kapilōk doon. Ļoor kakkobaba ko emaron̄ jipan̄ eok ļōmņak elmen am̧ ak ro kwoj jerbal in karejar ippāer maron̄ jino kōppopo n̄an ioon apan̄ ko rejidimkūj.

  1. Lukkuun Ļōmņak. Jemaron̄ kōppopo ilo wāween ko reoktak ilo mour ko ad. Eaorōk n̄an kakon im kōjparok m̧ōn̄ā ko komaron̄i, kōppopo ilo jāān, ejaake juon en̄jake eo eļap, im kōm̧m̧ani kōppopo ko n̄an iien idin̄ ko.

  2. Kōnono kōn apan̄ ko me ekkā aer waļo̧k ijo kwoj pād ie im elmen am̧ diplo̧ki. Eria ko jet ipeļaakin laļin em̧ōj aer ioon ejja apan̄ kein. Eļan̄n̄e kwoj jokwe ijo ekkā an waļo̧k m̧akūtkūt in laļ, kōnono kake elmen am̧ maron̄ kepooj m̧weeo im̧ōm̧ n̄an jipan̄ eok pād ilo jokne, āinwōt kapeni furniture ko reddo ilo kiin m̧weeo. Ak n̄e kwoj jokwe ijo ekkā an taiboon, kōnono kake elmen am̧ jerbale jekjek in, āinwōt ron̄jake radio nuuj ko ak em̧m̧akūt n̄an ijoko routiej.

  3. Kōnono elmen n̄an ejaake juon jāān in idin̄. Kakkon jāān emaron̄ jipan̄ eok n̄e ejako am̧ jerbal ak ioon apan̄ ko jet kōn jāān. Kōnono kake elmen n̄an kakkon jāān, āinwōt jino kakkon jidik ilo iien am̧ kōļļā m̧ae iien kwōtbar kōttōbar eo am̧.

  4. Aiin aolep kein jipan̄ ko ippān doon n̄an juon iien idin̄. Kōppojak kein idin̄ ko emaron̄ jipan̄ eok pojak n̄e kwoj tin em̧m̧akūt jān m̧weeo im̧ōm̧ ilo juon iien ekadu. Jerbal ippān doon n̄an ļōmņaki im aiin menin aikuj ko. Menin emaron̄ dedeļo̧k ilo juon iien ekadu im ejjab aikuj waļo̧k ilo juon wōt iien. Ļōmņake jikin kōppād, m̧ōn̄ā im dān, kein taktō, kein kōmeram, kein kenono, peba ko raorōk, jāān, jet nuknuk, pija im kein kam̧ōņōņō (kein ikkure ko, bok, kein ikkure n̄an ajri ro,) im jabdewōt menin aikuj ko.

  5. Kalōk juon jemjerā ippān armej eo kwoj jerbal ippān. Eaorōk n̄an jeļā namejļan en̄jaake ko am̧ me rej itok jān men ko reppen. Juon iaan kapāāl kein ej n̄an kalōk jemjerā ko rāājimourur. Ilo am̧ kōkajoor jemjera eo am̧ ippān armej eo, kwonaaj jipan̄ er n̄an ejaake juon jekjek in jipan̄.

  6. Kōnono kōn kakkoņ m̧ōn̄ā. Emaron̄ in jipan̄ n̄an kōpooj eļap m̧ōn̄ā n̄an iien idin̄ ko. Kōketak doon n̄an jino kōpooj menin jipan̄ ko rekadu kitieer me kwoj kōjerbali im bar kōjerbal ilo iien am̧ kōmat. Innām jino kepooji menin jipan̄ ko eaetok kitier. N̄e ejabwe jikin kakkoņ m̧ōn̄ā eo am̧ ak n̄e ej m̧o jen kien eo n̄an kakkoņ elōn̄ m̧ōn̄ā, baj kakkoņe jon̄an eo wōt ekkar n̄an jekjek ko.