Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
7–13 Sānuali. Mātiu 1; Luke 1: ‘Ke Hoko mai Kiate Au ʻo hangē ko Hoʻo Leá’


“7–13 Sānuali. Mātiu 1; Luke 1: ‘Ke Hoko mai Kiate Au ʻo hangē ko Hoʻo Leá’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: Fuakava Foʻoú 2019 (2019)

“7–13 Sānuali. Mātiu 1; Luke 1,“ Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: 2019

ʻĪmisi
Mele mo ʻIlisapeti

7–13 Sānuali

Mātiu 1; Luke 1

“Ke Hoko mai Kiate Au ʻo hangē ko Hoʻo Leá”

Kimuʻa peá ke lau ha ngaahi naunau fakaako kehe, lau mo fakalaulauloto ki he Mātiu 1 mo Luke 1, pea lekooti hoʻo ngaahi ongo fakalaumālié. Tuku ke tataki ʻe he Laumālié hoʻo teuteú. Hili iá pea ke vakaiʻi e ngaahi fakakaukau ʻi he fokotuʻutuʻu ko ʻení pea ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí.

Lekooti e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

ʻĪmisi
sharing icon

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

Tuku ha ngaahi miniti siʻi maʻá e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau toe vakaiʻi e Mātiu 1 pe Luke 1, pea fakaafeʻi kinautolu ke nau vahevahe e veesi ʻoku nau manako taha aí, pea fakamatalaʻi mo e ngaahi moʻoni fakatokāteline ʻoku nau akó. Mahalo ʻe ʻaonga ke ke tomuʻa vakaiʻi nounou e ngaahi meʻa naʻe hoko ʻi he ngaahi vahe ko ʻení ke toe mahino ange e puipuituʻa ʻo e ngaahi veesi naʻe vahevahé.

ʻĪmisi
teaching icon

Akoʻi e Tokāteliné

Mātiu 1:18–25; Luke 1:5–80

ʻOku ngāue ʻa e Tamai Hēvaní ʻo fakafou ʻi Heʻene fānau faivelengá ke fakahoko ʻEne ngaahi taumuʻá.

  • ʻE ngalingali maʻu ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ha ngaahi aʻusia mahuʻingamālie lolotonga ʻenau ako ki he Fuakava Foʻoú ʻi he taʻú ni, kapau te nau lava ʻo ako ha ngaahi lēsoni mei he ngaahi aʻusia ʻa e kakai ne nau lau fekauʻaki mo iá. Ke tokoni ke nau fai ʻení, ʻe lava ke ke hiki ʻi he palakipoé e hingoa ʻo e kakai ʻi he tohi ʻa Mātiu 1 mo Luke 1, fakataha mo e ngaahi veesi folofola fekauʻaki mo e niʻihi fakafoʻituitui ko ʻení, ʻo hangē ko ʻení:

    Fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fili ha taha te nau fie ako lahi ange ki ai, lau e ngaahi veesi kuo hiki atú, pea vahevahe mo ha taha ʻi he kalasí ʻa e meʻa ne nau ako mei he aʻusia ʻa e tokotaha ko iá. Ko e hā te tau lava ʻo fai ke muimui he sīpinga faivelenga ʻa e tokotaha ko iá?

    ʻĪmisi
    Gabriel appearing to Mary

    Ko Hono Fakahā ʻo e ʻAloʻí, tā ʻe John Scott

  • Ke tokoni ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau toe fakakaukau lahi ange ki he ʻulungaanga mo e fatongia ʻo Mele ʻi he palani ʻa e Tamaí, ʻe lava ke ke huluʻi e vitiō “An Angel Forcetells Christʻs Birth to Mary” mo e “Mary and Elisabeth Rejoice Together” ʻi he (LDS.org) pe lau fakataha ʻa e Luke 1:26–38, 46–56, ʻo kumi e lea ʻa Mele ʻokú ne fakahā ha meʻa fekauʻaki mo hono ʻulungāngá. Ko e hā mo ha toe meʻa ʻoku tau ako fekauʻaki mo Mele? Ko e hā te ne lava ʻo akoʻi mai fekauʻaki mo hono tali e finangalo ʻo e ʻOtuá?

Luke 1:5–25

‘Oku hoko mai e ngaahi tāpuaki ʻa e ʻOtuá ʻi he taimi pē ʻAʻaná.

  • Mahalo ʻoku ʻi ai ha niʻihi ʻi hoʻo kalasí ʻoku nau moʻui angatonu, ʻo hangē ko ʻIlisapeti mo Sakaliá, mo teʻeki ke nau ʻamanaki ki ha tāpuaki. Te ke tokoniʻi fēfē kinautolu ke nau ako mei he sīpinga ʻa ʻIlisapeti mo Sakaliá? ʻE lava ke ke kamata ʻaki haʻo kole ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau hiki e ngaahi tāpuaki ʻoku nau ʻamanaki atu ki aí. Hili iá te nau lava ʻo fekumi ʻi he Luke 1:5–25, ki ha ngaahi lēsoni ʻe lava ke nau ako meia ʻIlisapeti mo Sakalia fekauʻaki mo e tatali ki he ʻEikí. ʻE lava foki ke nau lau mo fakalaulauloto ki he ngaahi lea ko ʻení ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé.” Poupouʻi kinautolu ke nau hiki e meʻa ne nau akó ʻi he tafaʻaki ʻo e ngaahi tāpuaki ʻoku nau ʻamanaki atu ki aí, pea kapau ʻoku lava, vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukaú.

  • Ko e hā ha ngaahi sīpinga kehe ʻo e tatali ki he taimi ʻa e ʻEikí ʻe lava ke vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí mei heʻenau moʻuí, pe mei he ngaahi fakamatala ʻi he folofolá? Ko e hā ʻoku tau ako mei he ngaahi sīpinga ko ʻení?

Luke 1:26–38

“ʻOku ʻikai ha meʻa ʻe faingataʻa ki he ʻOtuá.”

  • Mahalo ʻe fakakaukau e kau mēmipa ʻo e kalasí he taimi ʻe niʻihi—ʻo hangē ko Melé—pe ʻe fēfē hano fakahoko e palani mo e ngaahi talaʻofa ʻa e ʻOtuá maʻanautolú. Ke tokoni ke mahino ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻe malava ʻa e meʻa kotoa ʻo fakafou ʻi he mālohi ʻo e ʻOtuá, ʻe lava ke ke fakaʻaliʻali e fakatātā Ko Hono Fakahā ʻo e ʻAloʻí: Ko e Hā ʻa e ʻĀngelo ko Kepalelí kia Melé (Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí, fika 28) pea fakaafeʻi kinautolu ke nau lau fakataha ʻa e Luke 1:26–38. Ko e hā te tau lava ʻo ako fekauʻaki mo hono ikunaʻi e faingataʻa ʻoku ngali taʻemalavá ʻaki hono ako e ngaahi lea mo e ngāue ʻa Melé? Kole ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau vahevahe ha ngaahi aʻusia naʻe tokoniʻi ai kinautolu ʻe he ʻOtuá ke nau lavaʻi ha meʻa ne nau fakakaukau naʻe taʻemalava. Ki ha sīpinga fakaonopooni ʻo ha Kāingalotu naʻa nau lavaʻi ha meʻa naʻe ngali taʻemalava ʻaki ʻa e tokoni ʻa e ʻOtuá, mamata ʻi he vitiō, “Sealed Together: The Manaus Temple Caravan”(LDS.org).

  • Naʻe fakahaaʻi ʻe he moʻui ʻa e Fakamoʻuí ʻa e moʻoni ne fakahā ʻe Kepalelí: “ʻOku ʻikai ha meʻa ʻe faingataʻa ki he ʻOtuá” (Luke 1:37). Ke fakatātaaʻi e tefitoʻi moʻoni ko ʻení, ʻe lava ke ke kole ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakakaukau ki ha taimi naʻe fakahoko ai ʻe he Fakamoʻuí ha ngaahi meʻa ne ngali taʻe-malava ʻi hono fai e finangalo ʻo ʻEne Tamaí (hangē ko ʻení, vakai, Sione 9:1–7). Te ke lava ʻo tokoni ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau vakai ki he founga ʻoku ngāue ai e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi heʻenau moʻuí, ʻaki haʻo fakaafeʻi kinautolu ke nau fakalaulauloto ki ha ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení: Ko e hā ha faikehekehe ʻoku hoko ʻi hoʻo moʻuí ʻo ke ʻilo ai ʻoku ʻikai ha meʻa ʻe taʻemalava ki he ʻOtuá? ʻOku liliu fēfē nai ai e founga ʻo hoʻo fua fatongia ʻi he Siasí? ʻa e founga ʻokú ke feohi ai mo ho fāmilí? Mahalo ʻe tokoni foki ke ke fakafehoanaki ʻa e Luke 1:37 mo e ngaahi folofola ʻa e Fakamoʻuí ʻi he Maʻake 14:36.

Mātiu1:18–25; Luke 1:26–55

Ko Sīsū Kalaisi ʻa e ʻAlo ʻo e ʻOtuá.

  • Ko e tefitoʻi taumuʻa ʻa Mātiu, Luke mo e kau tangata tohi kehe ‘o e Kosipelí ke fakamoʻoniʻi ko Sīsū Kalaisí ko e ʻAlo ia ʻo e ʻOtuá. Te ke tokoniʻi fēfē e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau ʻiloʻi e taumuʻa ko ʻení ʻi he ngaahi ʻuluaki vahe te nau lau ʻi he Fuakava Foʻoú? Ko ha fakakaukau ʻeni: Vahevahe e kalasí ki ha ngaahi kulupu pe tauhoa, pea ʻoange ki he kulupu takitaha ha ngaahi veesi mei he Mātiu 1 pe Luke 1. Fakaafeʻi kinautolu ke nau kumi ha ngaahi meʻa ne hoko pe ha ngaahi lea ʻokú ne fakamālohia ʻenau tui ki he misiona fakalangi ʻo Sīsū Kalaisi ko e ʻAlo ʻo e ʻOtuá pea vahevahe mo e kalasí e meʻa ne nau maʻú. ʻE lava ke kau atu ʻa e Mātiu 1:18–25 mo e Luke 1:26–38, 39–45, 46–55 ʻi he ngaahi veesi te ke ala fokotuʻu angé. Fokotuʻu ange ki he kalasí ʻi heʻenau ako ʻa e Fuakava Foʻoú he taʻu ní, ke nau tauhi ha lisi ʻo e ngaahi potufolofola ʻokú ne fakamoʻoniʻi ko Sīsū Kalaisí ko e ʻAlo ia ʻo e ʻOtuá. ʻE lava foki ʻe he kalasí ʻo tauhi e lisi ko ʻení.

ʻĪmisi
learning icon

Poupouʻi ʻo e Ako ʻi ʻApí

Ke poupouʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau lau ʻa e Mātiu 2 mo e Luke 2 ki he kalasi ʻi he uike hokó, te ke lava ʻo fokotuʻu ange kapau te nau lau e fakamatala ʻo hono ʻaloʻi ʻo e Fakamoʻuí ʻi he faʻa lotu, te nau maʻu ha ngaahi fakakaukau foʻou, tatau ai pē kapau kuo tuʻo lahi ʻenau lau ia kimuʻá.

ʻĪmisi
resources icon

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé

Mātiu 1; Luke 1

Tatali ki he ʻEikí.

Naʻe akonaki ʻa ʻEletā Neal A. Maxwell ʻo pehē, “ʻOku kau foki ʻi he tuí … ʻa e falala ki he taimi ʻa e ʻOtuá, he kuó Ne folofola, ‘Ka kuo pau ke hoko ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē ʻi honau taimí.’ (TF 64:32.)” (“Lest Ye Be Wearied and Faint in Your Minds,” Ensign, May 1991, 90).

Naʻe akonaki ʻa Palesiteni Dieter F. Uchtdorf ʻo pehē:

“ʻOku ui ʻa kitautolu kotoa ke tau tatali ʻi he founga pē ʻatautolu. ʻOku tau tatali ki he tali ʻo e ngaahi lotú. ʻOku tau tatali ki ha ngaahi meʻa ʻa ia ʻe hā ngali tonu mo lelei kiate kitautolu ʻi he taimi ko iá, ʻo ʻikai ke tau fakakaukau ai pe ko e hā hono ʻuhinga ʻoku fakatoloi ai ʻe he Tamai Hēvaní ʻa e talí.

“ʻOku ou manatu ki heʻeku teuteu ke ako pailaté. Naʻa mau fakamoleki e taimi lahi ʻo ʻemau ako sōtiá ʻi he fakamālohisinó. … Ka neongo iá, naʻa mau lele mo lele pea toe lele.

“Lolotonga ʻeku lelé naʻe kamata ke u fakatokangaʻi ha meʻa naʻe hohaʻa ki ai ʻeku fakakaukaú. Naʻe toutou fakalaka ʻiate au ha kau tangata ne ifi tapaka, inu kava mālohi, mo fai e ngaahi meʻa kehekehe naʻe fepaki mo e ongoongoleleí, kae tautefito ki he Lea ʻo e Potó.

“ʻOku ou manatuʻi ʻeku fakakaukau ʻo pehē, ‘ʻOua leva angé! ʻIkai ʻoku totonu ke u lele ʻo ʻikai helaʻia?’ Ka naʻá ku helaʻia, pea fakalaka ʻiate au ha kakai naʻe ʻikai ʻaupito te nau muimui ki he Lea ʻo e Potó. Naʻá ku hohaʻa ki ai he taimi ko ʻení. Ne u fehuʻi hifo pē, naʻe moʻoni ʻa e talaʻofá pe ʻikai?

“Naʻe ʻikai maʻu e talí ʻi he taimi pē ko iá. Ka naʻe faifai pē peá u ʻiloʻi ʻoku ʻikai vave maʻu pē hono fakahoko ʻo e ngaahi talaʻofa ʻa e ʻOtuá ʻi he founga ʻoku tau ʻamanaki atu ki aí; ʻoku hoko mai ʻo fakatatau mo ʻEne taimí pea ʻi Heʻene ngaahi foungá. Hili ha ngaahi taʻu mei ai, ne u lava ʻo vakai lelei ki he fakamoʻoni ʻo e ngaahi tāpuaki fakatuʻasino ʻoku maʻu ʻe kinautolu ʻoku nau talangofua ki he Lea ʻo e Potó—ʻo fakalahi atu ia ki he ngahi tāpuaki fakalaumālie ʻoku maʻu he taimi pē ko iá mei he talangofua ki ha taha pē ʻo e ngaahi fono ʻa e ʻOtuá.” (“Fai Atu Ai Pē ʻi he Faʻa Kātaki,” Ensign pe Liahona, Mē 2010, 58).

Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí

Poupouʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau ako e folofolá ʻi ʻapi. Ko e founga ʻe taha ʻe lava ke ke poupouʻi ai hono ako e folofolá ʻi ʻapí ko hono ʻoange ha taimi ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau vahevahe ʻa e ngaahi meʻa ne nau ʻiló, mo e ngaahi fakakaukau mei heʻenau ako fakatāutahá mo fakafāmilí. (Vakai, Ko e Faiako ‘i he Founga ‘a e Fakamoʻuí, 29.)