Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
4–10 Māʻasi. Mātiu 8–9; Maʻake 2–5: ‘Kuo Fakamoʻui Koe ʻe Hoʻo Tuí’


“4–10 Māʻasi. Mātiu 8–9; Maʻake 2–5: ‘Kuo Fakamoʻui Koe ʻe Hoʻo Tuí’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: Fuakava Foʻoú 2019 (2019)

“4–10 Māʻasi. Mātiu 8–9; Maʻake 2–5,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: 2019

ʻĪmisi
Jesus healing a lame man

Fakamoʻui ʻi Hono Toʻukupú tā fakatātaaʻi ʻe Jon McNaughton

4–10 Māʻasi

Mātiu 8–9; Maʻake 2–5

“Kuo Fakamoʻui Koe ʻe Hoʻo Tuí”

ʻE kamata hoʻo teuteu ke faiakó ʻi ho ako ʻi he faʻa lotu e Mātiu 8–9 mo e Maʻake 2–5. ʻE lava ʻe he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí, ʻo fakatupulaki hoʻo akó pea ʻoatu ha ngaahi fakakaukau makehe mei he niʻihi ʻe hā atu ʻi hení. .

Lekooti e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

ʻĪmisi
sharing icon

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

Te ke lava ʻomai ha ngaahi fakatātā fekauʻaki mo e ngaahi meʻa ne hoko ʻi he Mātiu 8–9 mo e Maʻake 2–5 (vakai, Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí, fika 4041, pe LDS.org) pe hiki e ngaahi meʻa ne hokó ʻi he palakipoé. Kole ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakamatalaʻi e meʻa ʻoku nau ʻilo fekauʻaki mo e mana takitaha. Ko e hā e ngaahi pōpoaki ʻoku nau maʻu ʻi he ngaahi mana ko ʻení?

ʻĪmisi
teaching icon

Akoʻi e Tokāteliné

Mātiu 8–9; Maʻake 25

ʻOku hoko ʻa e maná ʻo fakatatau mo e finangalo ʻo e ʻOtuá pea mo ʻetau tui kia Sīsū Kalaisí.

  • Mahalo ne maʻu ʻe he kau mēmipa ʻo hoʻo kalasí ha ngaahi fakakaukau mālohi lolotonga ʻenau ako fakataautaha ʻa e ngaahi mana ʻi he ngaahi vahe ko ʻení (vakai ki he lisi ʻo e ngaahi fakamoʻuí ʻi he fokotuʻutuʻu ʻo e uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí). Fakakaukau ke fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukaú mo ha hoa pe ko e kalasí kotoa.

  • Ke tokoni ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke mahino kiate kinautolu ʻa e vā fetuʻutaki ʻi he vahaʻa ʻo e tuí mo e ngaahi maná, ʻe lava ke ke lau ha konga ʻo e ngaahi fakamoʻui fakaofo mei he Mātiu 8–9 mo e Maʻake 25, ʻo kumi e tui ʻa e tokotaha ne fakamoʻuí pe ko e tui ʻa e niʻihi kehé. (Kapau ʻoku ʻikai ke ʻi ai ha taimi feʻunga ke aleaʻi kātoa e ngaahi maná, kole ange ki he kau mēmipa ʻo e kalasí pe ko e fē ʻa e mana naʻe ʻuhingamālie taha kiate kinautolú.) ʻE lava ʻe ha niʻihi ʻo e ngaahi potufolofola ko ʻení ke toe fakalahi hoʻomou alēleá: Molomona 9:15–21; ʻEta 12:12–16; Molonai 7:27–37; pea mo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakavá 35:8. Ko e hā ʻoku akoʻi ʻe he ngaahi fai fakamoʻui ʻa e Fakamoʻuí mo e ngaahi potufolofola ko ʻení fekauʻaki mo e tuí mo e ngaahi maná? Vakai foki, “Mana” ʻi he Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá

  • Mahalo ʻe ʻi ai ha kakai ʻi hoʻo kalasí ʻoku nau maʻu e tuí pea ʻoku nau fekumi ki ha mana, ka kuo teʻeki hoko e maná ʻo fakatatau ki honau lotó. Ko e hā ʻoku akoʻi mai ʻe he folofolá mo e kau taki ʻo e Siasí fekauʻaki mo ení? ʻI ha lea ne fakatefito ko e “Ko Hono Tali e Finangalo mo e Taimi ʻa e ʻEikí,” naʻe lea ai ʻa ʻEletā Tēvita A. Petinā fekauʻaki mo e founga naʻá ne faleʻi ai ha ongomeʻa mali ʻi he tūkunga ko ʻení (Ensign, ʻAokosi 2016, 31–35; vakai foki, 2 Kolinitō 12:7–10; TF 42: 43–52). Kuo mamata nai e kau mēmipa ʻo e kalasí ki ha ngaahi tāpuaki ʻi heʻenau moʻuí pe moʻui ʻo e niʻihi kehé, ʻi he taimi ne ʻikai hoko ai e ngaahi mana ne nau loto ki aí?

  • ʻI heʻenau lau e ngaahi mana ʻi he Mātiu 8–9 mo e Maʻake 25, ʻe ʻi ai ha niʻihi te nau fakakaukau pe ʻoku malava ke hoko nai ha meʻa pehē ʻi he ʻahó ni. Ne fakamatalaʻi ʻe Molonai hotau taimí “ʻe pehē ai kuo fakangata ʻa e ngaahi maná”, ka naʻá ne talaʻofa mai foki ko e ʻOtuá ʻoku kei hoko pe Ia ko ha ʻOtua ʻo e ngaahi maná, he ko e ʻOtuá “ʻoku ʻikai te Ne liliu” (Molomona 8:26; 9:18–21; vakai foki, Molonai 7:27–29). ʻE lava fēfē ke ke tokoniʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke fakatupulaki ʻenau tui ki he mālohi ʻo e ʻOtuá ke tāpuakiʻi ʻenau moʻuí? Te ke ala kole ange ke nau vahevahe ha ngaahi sīpinga ʻo ha ngaahi mana kuo nau fakamoʻoniʻi tonu. ʻE lava foki ke ke vahevahe ha ngaahi fakamatala ʻo ha ngaahi mana mei he hisitōlia ʻo e Siasí (vakai, “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé”).

ʻĪmisi
woman touching hem of Jesus’s garment

Falala ki he ʻEikí, tā ʻe Liz Lemon Swindle

Mātiu 8:23–27; Maʻake 4:35–41

ʻOku maʻu ʻe Sīsū Kalaisi e mālohi ke ʻomi e nongá ʻi he haʻohaʻonga ʻo e ngaahi matangi ʻo e moʻuí.

  • Mahalo ʻokú ke meaʻi e ngaahi faingataʻa ʻoku fehangahangai mo e kau mēmipa ʻo hoʻo kalasí. Koeʻuhi ʻoku tau fehangahangai mo ha ngaahi faingataʻa ʻi ha ngaahi taimi ʻe niʻihi ʻo ʻetau moʻuí, ʻe lava ʻe hono toe vakaiʻi ʻo e fakamatala ʻi he Maʻake 4:35–41 ke langaki e tui ʻa e kau mēmipa e kalasí, ʻi he malava ko ia ʻe he Fakamoʻuí ke ʻomi e nongá maʻanautolú. Tufa ha laʻi pepa ki he tokotaha takitaha, pea kole ke nau tohiʻi ʻi ha tafaʻaki ʻe taha ha faingataʻa kuo nau aʻusia. ʻI he tafaʻaki ʻe tahá, kole ange ke nau tohi ha meʻa mei he Maʻake 4:35–41 ʻokú ne ueʻi kinautolu ke nau tafoki ki he Fakamoʻuí lolotonga ʻenau ngaahi faingataʻaʻiá. Poupouʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke vahevahe ʻa e meʻa ne nau tohí, ʻo kapau ʻoku nau ongoʻi fiemālie pē ke tohi ia.

  • Ko e himi “Naʻe Tala pē ʻe Sīsū,” Ngaahi Himi, fika  51, ʻoku makatuʻunga ia ʻi he talanoa he Mātiu 8:23–27 mo e Maʻake 4:35–41. Mahalo ʻe lava ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ke kumi ha ngaahi himi ʻoku fenāpasi mo e ngaahi kupuʻi lea ʻi he folofolá. Te ke lava foki ke fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻokú ne fakafofongaʻi ʻa e meʻa naʻe hokó (vakai, Tohi Fakatātā ʻo e Ongoongoleleí, fika 40) pea aleaʻi pe ko e konga fē ia ne tā fakatātaaʻi ʻe he tokotaha ʻātí. Ko e hā mo ha toe founga kehe te ke lava ai ʻo tokoni ke mahino ange ki he kau mēmipa ʻo e kalasí e ʻuhinga mo e mālohi ʻo e mana ko ʻení?

Maʻake 2:1–12

ʻOku fie maʻu ʻetau ngāue fakatahá ki hono fakamoʻui e niʻihi ʻoku heé.

  • ʻOku akoʻi ʻe he fakamatala ʻo e mana ko ʻení ʻa e mahuʻinga ʻo e ngāue fakataha ʻi he uouongatahá ke tokoni ki he Fakamoʻuí ʻi hono fakamoʻui ʻa kinautolu ʻoku nau fie maʻu tokoni fakalaumālié pe fakatuʻasinó. ʻE lava ke tānaki atu ‘e he pōpoaki ʻa ʻEletā Chi Hong (Sam) Wong ko e “Uouangataha ʻi he Fakahaofí” (Ensign pe Liahona, Nōvema 2014, 14–16) ki ha fealeleaʻaki fekauʻaki mo e moʻoni ko ʻení. Fakakaukau ke fakaafeʻi ha mēmipa ʻo e kalasí ke haʻu mateuteu ke toe fakamanatu e fakamatala mei he folofolá pea vahevahe e meʻa naʻe akoʻi ʻe ʻEletā Uongí. Ko e hā te tau lava ʻo ako mei he Maʻake 2:1–12 fekauʻaki mo e mahuʻinga ʻo e ngāue ʻi he uouongatahá ke fakahaofi ʻa kinautolu ʻoku faingataʻaʻiá? (vakai foki, Maʻake 3:24–25).

ʻĪmisi
learning icon

Poupouʻi ʻo e Ako ʻi ʻApí

Ke fakalotolahiʻi e kalasí ke nau lau ʻa e Mātiu 10–12; Maʻake 2; mo Luke 711 ʻi he lolotonga ʻo e uike hoko maí, talaange kiate kinautolu te nau maʻu ʻi he ngaahi vahe ko ʻení ha ngaahi faleʻi ʻe niʻihi te ne lava ʻo tokoniʻi kinautolu ʻi hono fakahoko honau ngaahi uiuiʻí mo e ngaahi fatongia ʻi he Siasí.

ʻĪmisi
resources icon

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé

Mātiu 8–9; Maʻake 2–5

Naʻe fakamoʻui ʻe he Palōfita ko Siosefa Sāmitá ʻa e kau mahakí.

ʻI he Siulai ʻo e 1839, naʻe nofo ai ha tokolahi ʻo e kāingalotu kuo tuli mei Mīsulí ʻi ha ngaahi saliote, ngaahi tēniti pea ʻi he kelekelé ʻo ofi ki Kōmesi, ʻIlinoisi. Naʻe puke ha tokolahi, pea naʻe fuʻu ongoʻi helaʻia ʻa Siosefa mo ʻEma Sāmita ʻi hono tauhi kinautolú. Naʻe fakamatalaʻi ʻe Uilifooti Utalafi e meʻa naʻe hokó ʻi he ʻaho 22 ʻo Siulaí: “Ko ha ʻaho ia ʻo e mālohi ʻa e ʻOtuá. Naʻe tokolahi ha niʻihi ʻo e Kāingalotú ne nau puke ʻi he ongo tafaʻaki ko ia ʻo e Vaitafe [Misisipí], pea ne ʻalu atu ʻa Siosefa ʻi honau lotolotongá, toʻo honau nimá pea kaila leʻo lahi ʻo tuʻutuʻuni kiate kinautolu ʻi he huafa ʻo Sīsū Kalaisí ke nau tuʻu mei honau ngaahi mohengá pea ke nau moʻui, pea naʻa nau mālanga mei honau ngaahi mohengá pea ngaohi kinautolu ʻo moʻui ʻi he mālohi ʻo e ʻOtuá. … Ko ha taimi moʻoni ia ʻo e fiefiá”(Wilford Woodruff, Journal, ʻAho 22<212/>ʻo Siulai, 1839, Church History Library). 

Ko hono fakanonga ʻe ʻEletā Franklin D. Richards ha matangi mālohi.

Naʻe fakamatalaʻi ʻe ʻEletā LeGrand Richards, ko ha mēmipa ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá, ha aʻusia mei he moʻui ʻo ʻene kui tangatá, ʻa ʻEletā Felengilini D. Lisiate, ʻa ia naʻá ne hoko ko ha taki ki ha Kāingalotu Pilitānia ʻi he 1848 ʻi heʻenau kolosi mei he ʻŌseni ʻAtalanitikí ki he ʻIunaiteti Siteití: “Ko e vaka naʻe folau ai ʻa [ʻEletā Lisiaté] naʻe ʻi ha tuʻunga fakatuʻutāmaki lahi [koeʻuhi ko ha afā lahi], ne fuʻu lahi fau ʻo kole tokoni ai e kapitení kiate ia ke ne tautapa ki he ʻEikí koeʻuhi ko e vaká mo e kau pāsesé; pea ne manatuʻi ʻe heʻeku kui tangatá naʻe talaʻofa kiate ia te ne maʻu ha mālohi ki he ngaahi ʻelemēnití, ʻo ne lue atu ki he taumuʻa ʻo e vaká ʻo hiki hono nimá ki he ʻataá peá ne valokiʻi e tahí mo e ngaahi peaú, pea nau nonga ʻi he taimi pē ko iá”(ʻi he Conference Report Apr. 1941, 84).

Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí

Fai maʻu pē hoʻo fakamoʻoní. ʻE lava ke hanga ʻe hoʻo fakamoʻoni faingofua mo fakamātoato ki he ngaahi moʻoni fakalaumālié, ʻo tākiekina mālohi e niʻihi ʻokú ke akoʻí. ʻOku ʻikai fie maʻu hoʻo fakamoʻoní ke mālie pe lōloa. Hangē ko ʻení, ʻe malava pē ha fakamoʻoni faingofua ki he mana ʻo hono maʻu e ongoongoleleí ʻi hoʻo moʻuí.