Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
25–31 Māʻasi. Mātiu 14–15; Maʻake 6–7; Sione 5–6: ‘ʻOua Te Mou Manavahē’


“25–31 Māʻasi. Mātiu 14–15; Maʻake 6–7; Sione 5–6: ‘ʻOua Te Mou Manavahē’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: Fuakava Foʻoú 2019 (2019)

“25–31 Māʻasi. Mātiu 14–15; Maʻake 6–7; Sione 5–6,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: 2019

ʻĪmisi
Christ feeding the multitude

Fafanga Kinautolu, tā fakatātaaʻi ʻe Jorge Cocco

25–31 Māʻasi

Mātiu 14–15; Maʻake 6–7; Sione 5–6

“ʻOua Te Mou Manavahē”

ʻI hoʻo teuteu ke faiako mei he Mātiu 14–15; Maʻake 6–7; mo e Sione 5–6, kumi e ngaahi pōpoaki ʻoku ʻikai mahuʻinga ki hoʻo kalasí. ʻI hoʻo fai iá, fakakaukau ki ha founga ke fakakau ai e kau mēmipa ʻo e kalasí ʻi hono aʻusia ha meʻa ʻoku ʻuhingamālie ʻi he folofolá.

Lekooti e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

ʻĪmisi
sharing icon

Fakaafeʻi e Feʻinasiʻakí

Ko e founga ʻe taha ke kamataʻi ai ha fealēleaʻaki ʻo e ngaahi vahe ko ʻení ko hono fakaafeʻi ha kau mēmipa ʻe niʻihi ʻo e kalasí ke nau takitaha fili ha vahe mei he laukongá, pea haʻu mateuteu ke vahevahe ha pōpoaki mei he vahé naʻe ʻuhingamālie kiate kinautolu. ʻI heʻenau fevahevaheʻakí, ʻe lava ke ʻeke ʻe he kau mēmipa kehe ʻo e kalasí ha ngaahi fehuʻi pe tānaki atu ha ngaahi fakakaukau.

ʻĪmisi
teaching icon

Akoʻi e Tokāteliné

Sione 5:16–47

Ko Sīsū Kalaisi ʻa e ʻAlo ʻOfeina ʻo e Tamai Hēvaní.

  • ʻI he Sione 5, naʻe ʻomi ʻe Sīsū ha ngaahi fakakaukau ʻe niʻihi fekauʻaki mo Ia, mo ʻEne Tamaí, mo Hono vā fetuʻutaki mo e Tamaí. Ke tokoni ke ʻilo ʻe he kalasí e ngaahi fakakaukau ko ʻení, feinga ke vahevahe kinautolu ki ha ngaahi kulupu pea tuku ange ha ngaahi miniti siʻi ke nau lisi ki he lahi taha ʻo e ngaahi moʻoni te nau ala maʻú ʻi he veesi 16–47 fekauʻaki mo e ʻulungaanga ʻo e ʻOtuá, Sīsū Kalaisi, pea mo Hona vā fetuʻutakí. Fakaafeʻi e ngaahi kulupú ke nau taufetongi ʻi hono lau e ngaahi moʻoni mei heʻenau lisí kae ʻoua kuo vahevahe e ngaahi moʻoní mei he lisi takitaha. ʻOku tokoni fēfē e ngaahi moʻoni ko ʻení ke mahino ange kiate kitautolu ʻetau Tamai Hēvaní mo Hono ʻAló? Te tau lava fēfē ʻo muimui ʻi he sīpinga ʻa Sīsū Kalaisi ke talangofua ki he Tamaí?

  • ʻOku fakaafeʻi ʻe ha ʻekitivitī ʻi he fokotuʻutuʻu ki he uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí e kau akó, ke nau fakatokangaʻi e taimi kotoa pē ʻoku fakaʻaongaʻi ai ʻe Sīsū e foʻi lea Tamai ʻi he Sione 5. Fakaafeʻi ha kau mēmipa ʻe niʻihi ʻo e kalasí ke vahevahe ʻa e meʻa ne nau ako ʻi heʻenau fakakakato ʻa e ʻekitivitií. Ko e hā ha ngaahi fakakaukau ne nau maʻu fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní mo Hono ʻAlo ʻOfaʻangá? Ko e hā ʻoku akoʻi ʻe he ongoongolelei kuo fakafoki maí ʻoku tokoni ke fakamahinoʻi mai ko hai ʻetau Tamaí pea mo e ʻuhinga ʻo ʻetau moihū kiate Iá? ʻE lava ke maʻu ʻi he Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá ha ngaahi fakakaukau ʻe niʻihi ki he “ʻOtuá” pea mo e fakamatala ʻo e “ʻOtua ko e Tamaí” ʻi he Tuʻu Maʻu ʻi he Tuí, 223-24. ʻE lava ke mou hivaʻi, fanongo, pe lau ko ha kalasi ʻa e “ʻE Tamai ʻi Hēvani ē,” Ngaahi Himí, fika 185 ko ha konga ia ʻo e fealēleaʻaki ko ʻení.

Mātiu 14:16–21; Maʻake 6:33–44; Sione 6:5–14

ʻE lava ke fakalahi ʻe he Fakamoʻuí ʻetau foakí ke fakahoko ʻEne ngaahi taumuʻá.

  • Ko e hā ʻe lava ʻo tokoni ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakaʻuhingaʻi fakataautaha e mana ʻo hono fafanga ʻe Sīsū ʻa e toko nimaafé? ʻE lava ke ke ʻeke ange e founga ʻoku fakatupulaki ai ʻe he laukonga fekauʻaki mo e maná, ʻenau tui ki ha malava ʻe he Fakamoʻuí ʻo tāpuekina fakataautaha kinautolú. Kuo nau ongoʻi nai naʻe ʻikai feʻunga e ngaahi meʻa ʻoku nau maʻu pe malavá ke ikunaʻi ha taumuʻa pe ko ha fekau mei he ʻOtuá? Kuo nau ongoʻi nai hono fakalahi pe toutou liunga ʻe he Fakamoʻuí honau iví ke tokoni ke nau ikunaʻi ha meʻa naʻe ngali taʻemalava?

    ʻĪmisi
    loaves and fishes

    Naʻe fafanga ʻe Sīsū ʻi he mana ha kakai ʻe toko 5,000 ʻaki ha foʻi mā ʻe nima mo ha mataʻi ika ʻe ua.

  • ʻE lava ke tokoni e foʻi vitiō “ The Feeding of the 5,000” (LDS.org) ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakalaulauloto ki he mana ʻoku fakamatalaʻi ʻi he ngaahi potufolofola ko ʻení. Ko e hā ha ngaahi fakaikiiki ʻoku tau maʻu ʻi he talanoa ko ʻení ʻokú ne fakatupulaki ʻetau tui ki he Fakamoʻuí? Ko e hā ha ngaahi founga ʻe lava ke fafanga fakalaumālie ai ʻe he Fakamoʻuí kitautolu? Ko e fē ha taimi kuo fafanga mo poupouʻi ai kitautolu ʻe Sīsū Kalaisi? Ki ha sīpinga ʻo ha mana ʻi hotau kuongá ʻoku faitatau mo e mana ʻo e ngaahi foʻi maá mo e iká, mamata ʻi he foʻi vitiō “Pure and Simple Faith” (LDS.org) pe Paul VanDenBerghe, “Power in Prayer,” New Era, July 2012, 34–36.

Mātiu 14:22–33

ʻOku fakaafeʻi kitautolu ʻe Sīsū Kalaisi ke tau siʻaki ʻa e ilifiá mo e veiveiuá kae lava ke tau haʻu kakato kiate Ia.

  • ʻE lava ke tokoni ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻa e talanoa ʻi he Mātiu 14:22–33 ke fakatupulaki ʻenau tui ki he Fakamoʻuí mo ʻenau holi ke muimui ʻiate Iá. Fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau lau e talanoa ko ʻení, ʻo tokanga makehe ki he ngaahi lea ʻa Kalaisí, Pita, mo e kau ʻAposetolo kehé. Naʻe tokoni fēfē nai e ngaahi lea ʻa Sīsuú ke maʻu ʻe Pita ha tui ke tukuange ʻa e vaká pea lue ʻi he fukahi vaí? ʻOku ʻaonga fēfē kiate kitautolu ʻi he ʻahó ni e ngaahi naʻinaʻi ʻa Sīsū ke “fiefia” pea “ʻoua te mou manavaheé” (veesi 27)? Ko e hā te tau lava ʻo ako meia Pita fekauʻaki mo e ʻuhinga ʻo e hoko ko ha ākonga ʻa Sīsū Kalaisi pea falala kiate Iá?

  • ʻOku ʻi he Mātiu 14:22–33 ha ngaahi lea mo ha ngaahi kupuʻi lea te ne lava ʻo ueʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakatupulaki ha tui ʻoku lahi angé ki he Fakamoʻuí. Kole ange ke nau kumi e ngaahi lea mo e kupuʻi lea peheé, hiki ia ʻi he palakipoé, pea aleaʻi e meʻa ne nau tohí. ʻE lava nai ke fakafehokotaki ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí [kinautolu] ki he aʻusia ʻa Pitá? Te ke lava ʻo poupouʻi kinautolu ke nau fakakaukau mo vahevahe e ngaahi aʻusia ʻi haʻanau feinga ke muimui ki he Fakamoʻuí ʻo hangē ko Pitá, neongo ʻa e ʻikai pau e ikuʻangá. Ko e hā ne nau ako mei he aʻusiá? Kuo fakahaofi fēfē kinautolu ʻe Sīsū Kalaisi ʻi he ngaahi momeniti ʻo ʻenau manavaheé pe veiveiuá?

Sione 6:22–71

Kuo pau ke tau loto fiemālie ke tau tui mo tali e moʻoní neongo ʻene faingataʻa ke fakahokó, ʻi heʻetau hoko ko e kau ākonga ʻa Kalaisí.

  • ʻE lava ke ʻomi ʻe he ngaahi meʻa ʻi he Sione 6 ha fakakaukau ʻaonga ʻi he taimi naʻe fakafehuʻia ai ʻe he kakaí e tokāteline, hisitōlia, pe ngaahi tuʻutuʻuni ʻo e Siasi ʻo Kalaisí. ʻI he vahe ko ʻení, naʻe fakafisi ha niʻihi ʻo e kau muimui ʻo Sīsuú ke tali ʻEne ngaahi akonaki ko Ia ʻa e Mā ʻo e Moʻuí, pea ʻe lava ke fakahaofi kinautolu ʻo fakafou ʻi Heʻene feilaulau ʻo e sinó mo e taʻataʻá. Ke tokoni ke fakaʻaongaʻi ʻe he kau mēmipa ʻo hoʻo kalasí e talanoa ko ʻení ʻi heʻenau moʻuí, te ke lava ʻo hiki ʻi he palakipoé ha ngaahi fehuʻi hangē ko ʻení pea kole ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau kumi e ngaahi talí ʻi he veesi 22–71: Ko e hā naʻe ʻamanaki atu ki ai ʻa e kakaí? (vakai, veesi 26). Ko e hā naʻe foaki ange ʻe Kalaisi ko ha fetongí? (vakai, veesi 51). Ko e hā naʻe ʻikai mahino ki he kakaí? (vakai, veesi 41–42, 52). Ko e hā ha ngaahi founga te tau lava ai ʻo fili ke ʻaʻeva mo Kalaisi neongo ʻoku ʻi ai haʻatau ngaahi fehuʻi? Fakaafeʻi kinautolu ke nau fakalaulauloto ki he fehuʻi ʻa e Fakamoʻuí mo e tali ʻa Pita ʻi he veesi 67–69. Ko e hā ha ngaahi tokāteline, ouau, pe “ngaahi folofola [kehe] ʻo e moʻui taʻengatá,” ʻe lava ke maʻu pē ʻi he Siasi ʻo Kalaisi kuo toe fakafoki maí? Fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau vahevahe e founga kuo tāpuekina ai ʻe he ngaahi tokāteline mo e ngaahi ouau ko ʻení kinautolu mo honau ngaahi fāmilí. Ki ha ngaahi fakakaukau mei ha ʻAposetolo ʻi he kuongá ni, fakaafeʻi ha mēmipa ʻo e kalasí ke ne lau e fakamatala ʻa ʻEletā M. Russell Ballard ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé.”

ʻĪmisi
learning icon

Poupouʻi ʻo e Ako ʻi ʻApí

ʻE lava ke ongoʻi ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻoku ueʻi kinautolu ke nau lau e ngaahi potufolofola ki he kalasi ʻo e uike kahaʻú, kapau te ke fakamahinoʻi ange ʻe fakatupulaki ʻe he ngaahi meʻa te nau lau ki aí, ʻenau aʻusia ʻi heʻenau fanongo ki he konifelenisi lahí. Poupouʻi kinautolu ke nau omi mateuteu ki he kalasi hokó ke vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukaú.

ʻĪmisi
resources icon

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé

Mātiu 14–15; Maʻake 6–7; Sione 5–6

“ʻE ʻalu mo kimoutolu foki?”

Hili hono lau e Sione 6:68–69, naʻe akoʻi ʻa ʻEletā M. Russell Ballard ʻo pehē:

“ʻOku ʻi ai ha niʻihi ʻoku kei hokohoko atu pē [e] faingataʻa ke tali e fakaafe ʻa Kalaisi ke tuí pea nofomaʻú—pe taʻemalava ia ke tali. Ne ʻi ai ha kau ākonga ne faingataʻa ke mahino ha tuʻutuʻuni pe akonaki pau ʻa e Siasí. ʻOku ʻi ai ha niʻihi ʻoku hohaʻa ki hotau hisitōliá pe ʻi he tō nounou ʻa ha kāingalotu mo ha kau taki ʻi he kuohilí mo e lolotongá. ʻOku ʻi ai mo e niʻihi kehe ia ʻoku kei faingataʻa pē ke moʻuiʻaki ha tui fakalotu ʻoku fie maʻu ai ha feilaulau lahi. Faifai pē, kuo ʻi ai ha niʻihi ia kuo ‘fiu ʻi he faileleí’ [TF 64:33]. Mei he ngaahi meʻá ni mo ha ʻuhinga kehe, ʻoku ʻi ai mo ha kāingalotu ʻe niʻihi ʻoku taʻepauʻia heʻenau tuí, ʻo fifili pe ʻoku totonu koā ke nau muimui he niʻihi ‘naʻe foki ki mui, pea ʻikai toe ʻalu’ mo Sīsuú.

“Ka ʻi ai hamou taha ʻoku veiveiua ʻene tuí, te u fai atu e fehuʻi tatau ne fai ʻe Pitá: ‘Te mou ʻalú kia hai?’ …

“… Kimuʻa peá ke fai e fili fakamamahi fakalaumālie ko ia ke mavahé, ʻoku ou kole atu ke ke tuʻu hifo ʻo fakakaukau kimuʻa peá ke tukuange e meʻa naʻá ne fuofua ʻoatu kiate koe hoʻo fakamoʻoni ki he Siasi ʻo Sīsū Kalaisi ne toe fakafoki maí. Tuʻu hifo ʻo fakakaukau ki he meʻa ne ke ongoʻí mo e ʻuhinga ne ke ongoʻi ai iá. Fakakaukau ki he ngaahi taimi ne fakamoʻoniʻi atu ai kiate koe ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ha foʻi moʻoni taʻengata” (“Te [Tau] ʻAlú Kia Hai?” Ensign pe Liahona, Nōvema. 2016, 90–91).

Fakatupulaki ʻEtau Founga Akoʻí

Fakafanongo. “Ko e fakafanongó ko hano fakahaaʻi ia ʻo e ʻofá. … Kole ki he Tamai Hēvaní ke tokoni ʻi hono fakamahino atu kiate koe e lea ʻoku fai atu ʻe he kau mēmipa ʻo hoʻo kalasí. ʻI hoʻo tokanga lelei ki heʻenau ngaahi pōpoaki ʻoku lea ʻaki mo ʻikai lea ʻakí, ʻe mahino lelei ange ai kiate koe ʻenau fie maʻú, mo e meʻa ʻoku nau hohaʻa mo tokanga ki aí” (Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí, 35).