Doktrina ug mga Pakigsaad 66–70

Misulti ang Ginoo ni William E. Mclellin nga siya bulahan tungod sa iyang pagbiya gikan sa iyang mga sala ug pagdawat sa walay katapusan nga pakigsaad, gani ang kahingpitan [sa] ebanghelyo” (D&P 66:2) pinaagi sa pagpabunyag. Sa panahon sa pagkakabig ni William, ang pulong nga “kahingpitan sa ebanghelyo” milakip sa hugot nga pagtuo diha ni Jesukristo, paghinulsol, bunyag pinaagi sa pagpaunlod, ang gasa sa Espiritu Santo, ug pagsunod sa mga sugo sa Dios (tan-awa sa D&P 39:5–6). Bisan pa niana, sa panahon niini nga pagpadayag dihay mga ordinansa ug mga pakigsaad nga gikinahanglan alang sa kahimayaan nga ipadayag pa. Sa hustong panahon, pinaagi ni Propeta Joseph Smith, ang Ginoo mipahiuli sa tanang mga ordinansa nga gikinahanglan aron mapanunod ang kahimayaan diha sa gingharian sa Dios lakip niadtong gikinahanglan aron mapanunod kadtong mga gipahigayon didto sa balaang mga templo.

Si Elder John M. Madsen sa Seventy mitudlo nga karon ang kahingpitan sa ebanghelyo ug ang mahangturong pakigsaad sa Ginoo nagpasabut ngadto sa tanang mga pakigsaad sa ebanghelyo ug mga ordinansa nga gikinahanglan alang sa kaluwasan:

“Aron makaila ni Ginoong Jesukristo, kita ug ang tanang katawhan kinahanglan gayud nga modawat Kaniya. …

“Aron sa pagdawat Kaniya, kinahanglan gayud nga madawat nato ang kahingpitan sa Iyang ebanghelyo, ang Iyang walay katapusang pakigsaad, lakip niadtong tanang mga kamatuoran o mga balaod, mga pakigsaad, ug mga ordinansa nga gikinahanglan sa katawhan sa pagbalik ngadto sa presensya sa Dios” (“Eternal Life through Jesus Christ,” Ensign, May 2002, 79).

Human nagdayeg ni William E. McLellin sa pagbiya gikan sa iyang mga pagkadautan ug gidawat ang gipahiuli nga kamatuoran pinaagi sa bunyag, mipahayag ang Ginoo nga siya limpyo, apan dili tanan (tan-awa sa D&P 66:3). Si Presidente Joseph Fielding Smith (1876–1972) mipasabut nga si William nakadawat og pasaylo, “apan sa gihapon adunay nagpabilin sa ubang paagi, sa tinuod diha sa iyang salabutan ug mga hunahuna, pipila ka mga butang gikan diin wala niya malimpyohi ang iyang kaugalingon mismo pinaagi sa hingpit nga paghinulsol” (Church History and Modern Revelation [1953], 1:245). Giawhag sa Ginoo si William sa paghinulsol niadtong mga butang nga dili makapahimuot Kaniya ug misaad nga Siya mopadayag ngadto ni William unsa ang gikinahanglan niya nga pagahinulsulan. Sa samang paagi, samtang kita naninguha sa pag-ila sa kabubut-on sa Dios, motabang Siya kanato sa pag-uswag sa espiritwal nga paagi pinaagi sa pagpakita kanato unsa ang gikinahanglan kanato nga pagahinulsulan.

Imahe

William McLellin

Si Elder Larry R. Lawrence sa Seventy mihulagway giunsa sa Ginoo pagpadayag pinaagi sa Espiritu Santo kon unsa ang mga kausaban ug mga kaayohan nga atong gikinahanglang himoon sa atong mga kinabuhi:

“Ang panaw sa pagkadisipulo dili sayon. Gitawag kini og usa ka ‘dalan sa pagpadayon nga paglambo’ [Neal A. Maxwell, ‘Testifying of the Great and Glorious Atonement,’ Ensign, Okt. 2001, 12]. Samtang nagbiyahe kita subay sa higpit ug pig-ot nga dalan, ang Espiritu padayon sa paghagit nato sa pagkahimong mas maayo ug sa pagpadayon. Ang Espiritu Santo maoy maayong ikauban sa biyahe. Kon kita mapainubsanon ug matudloan, Iya kitang agakon ug giyahan nga makapauli.

“Hinoon, kinahanglang mangayo kita og giya sa Ginoo samtang nagpadayon. Kinahanglan kitang mangutana og pipila ka lisud nga pangutana, sama sa ‘Unsay angay nakong usbon?’ ‘Unsaon nako nga molambo?’ ‘Unsang mga kahuyang ang kinahanglang palig-unon?’ …

“Ang Espiritu Santo dili moingon nato nga palamboon ang tanan diha-diha dayon. Kon moingon Siya niana, maluya kita ug mosurender. Ang Espiritu moduyog sa kaugalingon natong makaya, usa ka lakang sa matag higayon, o sumala sa gitudlo sa Ginoo, ‘pagtulun-an human sa usa ka pagtulun-an, lagda human sa usa ka lagda, … ug bulahan kadto kinsa mopatalinghug ngari sa akong mga lagda, … kay ngadto kaniya nga modawat Ako mohatag og dugang pa’ [2 Nephi 28:30]. Sama pananglit, kon ang Espiritu Santo nag-aghat kaninyo sa paglitok kanunay og ‘salamat’ ug misanong dayon mo niana nga pag-aghat, niana mobati Siya nga panahon na ninyo sa mas malisud nga hagit—sama sa pagkat-on og litok sa, ‘Pasayloa ko; ako kadtong sayop.’

“Ang tukmang panahon nga mangutana og, ‘Unsa pa may akong kulang?’ mao ang panahon nga moambit kita sa sakrament. Si Apostol Pablo mitudlo nga panahon kini sa matag usa kanato sa pag-eksamen sa atong mga kaugalingon [tan-awa sa 1 Mga Taga-Corinto 11:28]. Niining hilum nga palibut, samtang padulong sa langit ang atong mga hunahuna, sa kalumo mosulti ang Ginoo nato unsay sunod natong buhaton” (“Unsa Pa May Akong Kulang?” Liahona, Nob. 2015, 33–35).

Gitinguha ni William E. McLellin nga makahibalo sa kabubut-on sa Dios alang kaniya. Sama sa daghang una nga mga Santos, siya nagtinguha sa pagbalhin ngadto sa Jackson County, Missouri. Bisan pa niana, imbis nga ipadala si William ngadto sa Zion, ang Ginoo misugo kaniya sa pagbiyahe sa silangan ug sa pagsangyaw sa ebanghelyo uban sa manghud nga lalaki sa Propeta nga si Samuel H.Smith. Misulti ang Ginoo ni William nga Siya magauban kaniya ug misaad kaniya sa gahum sa pag-ayo sa masakiton.

Mibiya si William ug si Samuel sa Hiram, Ohio, pipila ka semana human madawat ang ilang call ug mibiyahe sa tibuok silangan sa Ohio nagsangyaw sa ebanghelyo. Gi-rekord ni William diha sa iyang journal ang mga higayon sa milagrosong mga pagpang-ayo pinaagi sa pagpandong sa mga kamot agi og katumanan sa saad sa Ginoo nganha kaniya (tan-awa sa D&C 66:9; The Journals of William E. McLellin, 1831–1836, 66). Bisan pa sa pipila ka kalampusan, ang duha ka mga misyonaryo misinati og daghang oposisyon samtang nagsangyaw sa ebanghelyo. Sa pagsugod sa tingtugnaw, nagkasakit si William ug mihukom sa pagpauli sa hinapos sa Disyembre. Sa pagbuhat sa mao, gibale wala ni William ang panudlo sa Ginoo sa “pagpailub diha sa kasakitan” ug “ayaw pagbalik” gikan sa iyang misyon hangtud ang Ginoo motawag kaniya og balik (D&P 66:9).

Mitambag usab ang Ginoo kang William sa “ayaw pagtinguha nga masamok” ug “biyai ang tanan nga dili matarung” (D&P 66:10). Ang mahimong masamok nagpasabut nga mapugngan o mabug-atan sa usa ka butang nga nagpugong kaninyo sa pag-uswag. Ang nagsunod nga sugo nga biyaan ang tanan nga dili matarung nagpahinumdom kanato nga ang sala mao ang unang babag nga nagsamok sa atong espiritwal nga paglambo. Piho nga gipasidan-an sa Ginoo si William nga magbantay batok sa sekswal nga imoralidad, usa ka tintasyon nga siya sa tataw nakigbisog (tan-awa sa D&P 66:10). Misaad ang Ginoo kang William nga kon siya mosunod sa Iyang tambag ug mopadayon nga matinud-anon “ngadto sa katapusan” siya pagakoronahan og kinabuhi nga dayon (D&P 66:12).

Miserbisyo si William sa Ginoo nga matinud-anon sulod sa pipila ka panahon, ug kaniadtong 1835 gitawag siya sa pag-alagad isip miyembro sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles. Sa kasubo, si William wala mamati sa tambag sa Ginoo sa pagpadayon nga matinud-anon ngadto sa katapusan ug sa kadugayan mibiya sa kamatuoran ug misukol batok ni Propeta Joseph Smith. Sa dihang siya gipahimulag gikan sa Simbahan kaniadtong Mayo 1838, miangkon siya nga siya “mihunong sa pag-ampo, sa pagsunod sa mga sugo, ug gitagbaw ang iyang kaugalingon sa kahigal nga mga tinguha” (Joseph Smith, in Manuscript History of the Church, vol. B-1, pahina 796, josephsmithpapers.org).

Kini ingon og ang pipila sa mga elder adunay nagpabilin nga mga pagduda mahitungod sa balaang gigikanan sa mga pagpadayag ngadto ni Propeta Joseph Smith tungod sa mga dili hingpit nga pinulongan ug pagkasulat. Si Joseph Smith kulang og pormal nga edukasyon, ug siya dili kanunay larino nga mamulong o mosulat. Bisan pa niana, ang Ginoo mipadayag og kamatuoran ngadto sa Iyang Propeta ug nagtugot kaniya sa pagpahayag niini “subay sa paagi sa [iyang] pinulongan” (D&P 1:24). Mihagit ang Ginoo niadtong kinsa mibati nga sila makapahayag pa sa larino nga paagi kay sa Propeta sa pagtudlo sa labing maalamon nga tawo diha kanila sa pagpili unsay iyang gihunahuna nga labing gamay nga pagpadayag ug pagsulat og usa “sama ngadto niini” (D&P 67:6). Si William E. McLellin, kanhiay magtutudlo sa eskwelahan, midawat sa hagit.

Imahe

Joseph Smith Jr. Nagdawat og Pagpadayag, ni Daniel A. Lewis

Si Joseph Smith mihulagway sa resulta sa pagsulay ni William sa pagsulat og pagpadayag: “Si [William] E. McLellin … naningkamot sa pagsulat og [pagpadayag] sama ngadto sa usa sa labing gamay nga pagpadayag sa Ginoo, apan napakyas: kini usa ka dakong responsibilidad ang pagsulat diha sa ngalan sa Ginoo. Ang mga elder, ug ang tanang dinha, nga misaksi niining napakyas nga pagsulay sa usa ka tawo sa pagsunod sa pinulongan ni Jesukristo, mibag-o sa ilang hugot nga pagtuo sa kahingpitan sa ebanghelyo ug diha sa kamatuoran sa mga sugo ug mga pagpadayag nga gihatag sa Ginoo ngadto sa simbahan pinaagi sa akong pagkahiman; ug ang mga elder mipadayag og pagkaandam sa pagpamatuod sa kamatuoran niini ngadto sa tibuok kalibutan” (sa Manuscript History of the Church, vol. A-1, pahina 162, josephsmithpapers.org).

Ang Ginoo mipamatuod ngadto sa mga elder nga ang mga pagpadayag miabut “nanaog gikan sa itaas” (D&P 67:9) ug gisultihan ang mga elder nga sila kinahanglan nga magpamatuod nga ang mga pagpadayag mga tinuod o sila ubos sa panghimaraut (tan-awa sa D&P 67:8). Human sa napakyas nga pagsulay sa pagsulat og pagpadayag, ang nagtigum nga mga kaigsoonan mipirma og pahayag nagpamatuod sa mga pagpadayag. Kini nga pagpamatuod uban sa mga pangalan sa mga miyembro sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles kaniadtong 1835 gilakip diha sa pasiuna sa mas bag-o nga mga edisyon sa Doktrina ug mga Pakigsaad.

Alang sa dugang nga pasabut kalabut sa pinulongan sa mga pagpadayag diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad, tan-awa ang komentaryo alang sa Doktrina ug mga Pakigsaad 1:24 niini nga manwal.

Sa karaan ug sa modernong mga panahon, ang tabil sa templo nagsimbolo og pagkabulag gikan sa presensya sa Ginoo. Ang Ginoo misaad sa mga elder kinsa diha nanambong sa komperensya nga kon huboan nila ang ilang mga kaugalingon sa mga kasilag ug mga kahadlok ug magpaubos sa ilang mga kaugalingon, ang tabil tali Kaniya ug kanila pagagision ug sila makakita ug masayud Kaniya (tan-awa sa D&P 67:10). Ang Ginoo mipasabut nga walay usa nga nakakita Kaniya gawas niadtong kinsa “gipabuhi,” o nabalhin sa espirituhanong paagi pinaagi sa Espiritu sa Dios, tungod kay ang “kinaiyanhon [mortal] nga tawo” dili makaharong sa Iyang presensya (D&P 67:11–12; tan-awa usab sa Moises 1:11). Bisan og ang Ginoo mipahayag nga ang mga elder dili igo ang kaandam sa pagdawat sa mao nga mahimayaong panalangin niana nga panahon, nag-awhag Siya kanila nga “padayon diha sa pagpailub hangtud kamo mahingpit” (D&P 67:13).

Si Presidente Dieter F. Uchtdorf sa Unang Kapangulohan mipasabut sa tahas sa pailub sa pagkahimong mahingpit:

“Kon walay pagpailub, dili kita makapahimuot sa Dios; dili kita mahimong hingpit. Sa pagkatinuod, ang pailub usa ka makapaputli nga proseso nga maghashas sa panabut, magpasamot sa kalipay, magpapukos sa buluhaton, ug magtanyag og paglaum alang sa kalinaw. …

“… Ang pailub nagkahulugan og aktibong paghulat ug paglahutay. Nagkahulugan kini nga magpabilin uban sa usa ka butang ug sa pagbuhat sa tanan kutob sa atong mahimo—motrabaho, molaum, ug mogamit sa hugot nga pagtuo; molahutay sa kalisud uban sa determinasyon, bisan og ang mga tinguha sa atong mga kasingkasing nalangan. Ang pailub dili lamang ang paglahutay; kondili paglahutay og maayo! …

“Ang pailub usa ka diosnon nga kinaiya nga makaayo sa mga kalag, moabli sa mga bahandi sa kahibalo ug panabut, ug mopausab sa ordinaryo nga mga lalaki ug mga babaye ngadto sa pagka-santos ug pagka-anghel. …

“Ang pailub usa ka proseso sa pagkahingpit. Ang Manluluwas sa Iyang kaugalingon miingon nga pinaagi sa inyong pailub mapatunhay ninyo ang inyong mga kinabuhi.[tan-awa sa Lucas 21:19]. O, sa paggamit sa laing hubad sa teksto nga Greek, sa inyong pagkamapailubon inyong hingpit nga makontrolar ang inyong mga kalag. Ang pailub nagpasabut og pagsunod sa hugot nga pagtuo, nasayud nga usahay pinaagi sa paghulat motubo kita sa hilabihan kay sa pagdawat” (“Ipadayon ang Pailub,” Liahona, Mayo 2010, 56–57, 59).

Gitumong sa Ginoo ang Iyang mga panudlo dinhi niini nga mga bersikulo ngadto ni Orson Hyde ug sa tanan niadtong gi-orden “ngadto niini nga pagkapari” (D&P 68:2), nga malagmit nagpasabut ngadto sa katungdanan sa high priest apan kaniadto gitawag og high priesthood. Si Orson og pipila sa uban bag-ohay nga gi-orden ngadto niini nga katungdanan. Sa panahon niini nga pagpadayag, ang katungdanan sa high priest mao ang labing taas nga katungdanan diha sa Simbahan, gawas sa mga katungdanan sa Una ug Ikaduhang Elder kinsa gitudlo usab nga mga Apostoles; ang ubang tigdumala nga mga katungdanan diha sa priesthood na-estabilisar sa kadugayan. Busa, ang panudlo diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 68:3–4 tingali wala itumong ngadto sa mga tighupot sa priesthood sa kinatibuk-an apan hinoon sa gi-orden ngadto sa high priesthood, o katungdanan sa high priest. Kini nga mga sulugoon sa Ginoo adunay mga responsibilidad sa pagsangyaw sa ebanghelyo pinaagi sa Espiritu, ug ang Ginoo mipahayag nga ang mga pulong nga ilang gipamulong “kon nadasig pinaagi sa Espiritu Santo” mao ang Iyang kabubut-on, pulong, ug tingog ug adunay gahum sa paggiya sa iyang mga katawhan ngadto sa kaluwasan (D&P 68:4). Si Presidente J. Reuben Clark (1871–1961) sa Unang Kapangulohan mitudlo kon sa unsa nga paagi gihuptan karon kini nga responsibilidad sa Unang Kapangulohan ug sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles:

“Sa katuigan nga nanglabay, usa ka mas tin-aw nga paghubad gihatag ngadto sa [D&P 68:4.] …

“Kinahanglan gayud nga [atong] hinumduman nga pipila sa mga General Authority [nagpasabut ang mga Apostoles] gihatagan og espesyal nga calling; aduna silay espesyal nga gasa; gipaluyohan isip mga propeta, manalagna, ug tigpadayag, nga naghatag kanila og espesyal nga espiritwal nga tuga kalabut sa ilang pagpanudlo sa mga tawo. Aduna silay katungod, gahum, ug awtoridad sa pagpahayag sa hunahuna ug kabubut-on sa Dios ngadto sa iyang mga katawhan, ubos sa tanang gahum ug awtoridad sa Presidente sa Simbahan. Ang uban sa mga General Authority wala hatagi niining espesyal nga espiritwal nga tuga. …

“… Ang Presidente lamang sa Simbahan, ang Tigdumala nga High Priest, ang gipaluyohan isip Propeta, Manalagna, ug Tigpadayag alang sa Simbahan, ug siya lamang adunay katungod sa pagdawat og mga pagpadayag alang sa Simbahan bag-o man o usbon, o sa paghatag og may pagtugot nga mga paghubad sa mga kasulatan nga mahimong kalig-unan diha sa Simbahan, o pag-usab sa bisan unsa nga paagi sa anaa karon nga mga doktrina sa Simbahan” (“When Are Church Leaders’ Words Entitled to Claim of Scripture?” Church News, Hulyo 31, 1954, 9–10).

Si Elder Jeffrey R. Holland sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles mipakigbahin sa mosunod nga panig-ingnan kon giunsa ang baruganan nga gitudlo diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 68:4 paggamit ngadto sa mga kinatibuk-ang komperensya: “Hangyoon ko kamo sa pagpamalandong sa umaabut nga mga adlaw, dili lamang sa mga mensahe nga inyong nadungog apan ang ka talagsaon usab sa kalihokan sa kinatibuk-ang komperensya mismo—unsa ang atong gituohan isip Santos sa Ulahing mga Adlaw sa ingon nga mga komperensya nga mahimo ug unsa ang atong gidapit nga madunggan ug ma-obserbahan sa kalibutan mahitungod niini. Kita mopamatuod ngadto sa tanan nga mga kanasuran, kaliwatan, pinulongan ug mga katawhan nga dili lamang kay ang Dios buhi apan usab nga Siya namulong, nga alang sa atong panahon ug niining atong adlaw ang tambag nga inyong nadungog, ubos sa paggiya sa Espiritu Santo, ‘ang kabubut-on sa Ginoo, … ang pulong sa Ginoo, … ang tingog sa Ginoo, ug ang gahum sa Dios ngadto sa kaluwasan’ [D&P 68:4]” (“Bandila ngadto sa mga Nasud,” Liahona, Mayo 2011, 111).

Si Elder D. Todd Christofferson sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles miklaro kon kanus-a ug sa unsa nga paagi ang Ginoo nagpahibalo sa Iyang pulong ngadto sa Iyang mga propeta:

“Dili tanang pahayag nga gihimo sa usa ka lider sa Simbahan, kaniadto o karon, maglangkob gayud og doktrina. Kini sagad nga nasabtan sa Simbahan nga ang pahayag nga nahimo sa usa ka lider sa usa ka okasyon kasagaran nagrepresentar og personal, bisan maayo nga pagkahunahuna, opinyon, wala ipasabut nga opisyal o kalig-unan alang sa tibuok Simbahan. Si Propeta Joseph Smith mitudlo nga ang ‘propeta [usa] ka propeta kon siya [anaa] naglihok sa sama niini’ [sa History of the Church, 5:265]. Si Presidente [J. Reuben] Clark … mi-obserbar: …

“‘… Ang Simbahan masayud pinaagi sa pagpamatuod sa Espiritu Santo nga ihatag sa mga miyembro kon ang kaigsoonan namulong ba nga “giaghat sa Espiritu Santo”; ug sa kaulahian kana nga kahibalo ipakita’ [J. Reuben Clark Jr., ‘When Are Church Leaders’ Words Entitled to Claim of Scripture?’ Church News, Hulyo 31, 1954, 10]” (“Ang Doktrina ni Kristo,” Liahona, Mayo 2012, 89).

Imahe

paghulagway ni Jesus ug sa mga disipulo nga naglakaw diha sa dalan

Sa panahon nga ang pagpadayag nga gi-rekord diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 68 gihatag, si Edward Partridge miserbisyo isip mao lamang ang bishop sa Simbahan. Hinoon, ang Ginoo misaad nga sa tukma nga panahon Siya mogahin og “uban nga mga obispo” (D&P 68:14). Human sa usa ka bulan, sa Disyembre 4, 1831, ang Ginoo mitawag ni Newel K. Whitney sa pagserbisyo isip ang bishop alang sa Ohio (tan-awa sa D&P 72:1–8). Kadtong kinsa gitawag sa pagserbisyo isip mga bishop mao ang mahimo nga mga high priest nga maayo og dungog, gitawag ug gitudlo pinaagi sa Unang Kapangulohan. Bisan pa niana, ang Ginoo mipadayag usab nga ang unang natawo nga anak nga mga lalaki ni Aaron sa tinuod nga kaliwat adunay katungod ngadto niini nga katungdanan tungod sa kaliwatan kon gitawag, nakaplagan nga takus, ug gi-orden pinaagi sa Kapangulohan sa High Priesthood (ang Unang Kapangulohan). Sa karaan, si Aaron nga igsoon ni Moises mao ang tigdumala nga high priest sa Aaronic Priesthood. Sa karaang Israel, ang kaliwatan lamang ni Aaron ang makahupot sa katungdanan sa priest, ug ang high priest gipili gikan sa unang natawo sa iyang mga kaliwatan.

Si Presidente Joseph Fielding Smith mipasabut nga ang gikasabutan mahitungod sa mga kaliwatan ni Aaron diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 68:15–21 nagpasabut ngadto sa katungdanan sa Tigdumalang Bishop sa Simbahan: “Kini nagpasabut lamang ngadto sa tawo kinsa nagdumala sa Aaronic Priesthood. Kini walay kalabutan bisan unsa ngadto sa mga bishop sa mga ward. Dugang pa, ang mao nga tawo kinahanglan gayud nga gitudlo sa Unang Kapangulohan sa Simbahan ug nakadawat sa iyang pagdihog ug pag-orden ubos sa ilang mga kamot. … Kon walay nailhan kabahin sa maong kaliwatan, bisan hain nga high priest, pinili sa Kapangulohan, mahimong maghupot sa katungdanan sa Tigdumalang Bishop” (Doctrines of Salvation, comp. Bruce R. McConkie [1956], 3:92–93; tan-awa usab sa D&P 107:13–16, 69–83).

Mitudlo ang Ginoo nga ang mga ginikanan diha sa Simbahan adunay responsibilidad sa pagtudlo sa ilang mga anak sa pagsabut sa unang mga baruganan ug mga ordinansa sa ebanghelyo ni Jesukristo (tan-awa sa D&P 68:25). Ang mga ginikanan dili lamang magtudlo sa ilang mga anak sa pagsabut sa doktrina apan sa pag-obserbar usab sa mga pagtulun-an sa ebanghelyo aron sa “paglakaw nga matarung atubangan sa Ginoo” (D&P 68:28). Kini naglakip sa pagtudlo sa ilang mga anak sa pag-ampo, sa pagsunod sa Adlaw nga Igpapahulay sa pagbalaan niini, sa paglikay sa katapulan (tan-awa sa D&P 68:28–31).

Si Brother Tad R. Callister sa Sunday School General Presidency mihatag og dugang nga panan-aw ngadto sa responsibilidad sa mga ginikanan sa pagtudlo sa ilang mga anak sa ebanghelyo: “Isip mga ginikanan, kita gayud ang unang mga magtutudlo sa ebanghelyo ug mga ehemplo sa atong mga anak—dili ang bishop, ang Sunday School, ang Young Women o Young Men, apan ang mga ginikanan. Isip ilang nag-unang mga magtutudlo sa ebanghelyo, makatudlo kita kanila sa gahum ug sa katinuod sa Pag-ula—sa ilang pagkatawo ug balaang padulngan—ug ang paghimo niini naghatag kanila og lig-ong pundasyon nga katukuran. Human sa tanan, ang panimalay mao ang labing nindot nga dapit alang sa pagtudlo sa ebanghelyo ni Jesukristo” (“Mga Ginikanan: Ang Nag-unang mga Magtutudlo sa Ebanghelyo sa Ilang mga Anak,” Liahona, Nob. 2014, 32–33).

Imahe

usa ka amahan nga nagtudlo sa ebanghelyo sa iyang anak nga lalalki

Si Elder D. Todd Christofferson mipasidaan sa mga ginikanan mahitungod sa espiritwal nga kakuyaw sa pagkapakyas sa pagtudlo sa ilang mga anak sa mga kamatuoran sa ebanghelyo:

“Nakadungog ako og pipila ka mga ginikanan nga miingon nga dili sila gusto nga mopugos sa ebanghelyo ngadto sa ilang mga anak apan ang ilang gusto nga ang ilang mga anak mohukom sa ilang kaugalingon kon unsay ilang tuohan ug sundon. Naghunahuna sila nga niining paagiha ilang gitugutan ang mga anak sa paggamit sa ilang kabubut-on. Ang ilang nakalimtan mao nga ang maalamon nga paggamit sa kabubut-on nagkinahanglan og kahibalo sa kamatuoran, sa mga butang nga ingon nga sila mao karon (tan-awa sa D&P 93:24). Kon wala kana, ang mga kabatan-onan lisud nga malauman nga makasabut ug makatimbang-timbang sa mga kapilian nga ilang giatubang. Kinahanglan nga ang mga ginikanan maghunahuna kon unsaon sa kaaway pagduol ang ilang mga anak. Siya ug ang iyang mga sumusunod wala magpalambo og mapahimuslan apan mapugsanon, dumadapig sa nagkalain-lain nga media sa sala ug kahakog.

“Nangita nga mahimong walay gidapigan mahitungod sa ebanghelyo mao, sa tinuod, ang pagsalikway sa pagkaanay Dios ug sa Iyang awtoridad. Kita kinahanglan gayud, hinoon, moila Kaniya ug sa Iyang pagkanahibalo sa tanan kon kita gusto sa atong mga anak nga makakita og maayo sa mga kapilian sa kinabuhi ug makahimo sa paghunahuna alang sa ilang mga kaugalingon ” (“Moral Discipline,” Liahona, Nob. 2009, 107).

Importante kini nga hinumduman nga ang pulong sala (usa) gigamit diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 68:25, dili ang pulong mga sala. Kini wala magpasabut ngadto sa mga sala nga mahimo sa mga anak apan sa sala sa mga ginikanan sa dili pagtudlo sa ilang mga anak sa doktrina sa gingharian. Ang sayop nga pagbasa niini nga bersikulo mahimong hinungdan sa pipila ka mga ginikanan sa pagtuo og sayop nga sila reponsable sa mga sala sa ilang mga anak. Tungod niana, pipila sa mga ginikanan mobasol sa ilang mga kaugalingon tungod sa dili maayo nga mga pagpili sa ilang mga anak bisan pa sa makugihon nga pagtudlo kanila og husto nga mga baruganan.

Si Presidente Howard W. Hunter (1907–1995) mihatag sa mosunod nga makahupay nga tambag ngadto kinsa mibati nga sila wala magmalampuson isip ginikanan tungod sa usa ka nahisalaag nga anak:

“Ang malampusong ginikanan mao ang usa kinsa naghigugma, nagsakripisyo, nag-amuma, nagtudlo, ug nangalagad sa mga panginahanglan sa usa ka bata. Kon kamo nakabuhat sa tanan niini ug ang inyong anak matinumanon gihapon o samokan o kalibutanon, mahimo usab nga kamo, bisan pa niana, malampuson nga ginikanan. …

… Ayaw pagkawala og paglaum alang sa usa ka batang lalaki o babaye kinsa nahisalaag. Daghan kinsa ingon og hingpit nga nawala mibalik. Kinahanglan gayud nga kita magmainampoon ug, kon mahimo, pahibaloon ang atong mga anak sa atong gugma ug kabalaka. …

“Kinahanglan nga dili gayud kita motugot ni Satanas sa pagbuang kanato ngadto sa paghunahuna nga ang tanan nahanaw. Batunan nato ang garbo diha sa maayo ug matarung nga mga butang nga atong nahimo; isalikway ug wad-on sa atong mga kinabuhi kadtong mga butang nga mga sayop; hangad ngadto sa Ginoo alang sa kapasayloan, kalig-on, ug kahupayan; ug unya padayon sa unahan” (Mga Pagtulun-an sa mga Presidente sa Simbahan: Howard Hunter [2015], 259–261).

Kaniadtong Marso 1831, si John Whitmer gisugo sa Ginoo nga “magtipig sa kanunay og kasaysayan” sa Simbahan ug sa pagtabang ni Propeta Joseph Smith pinaagi sa pagsulat alang kaniya (D&P 47:1). Kini nga tawag nahiuyon sa unang tambag sa Ginoo nga “adunay talaan nga gitipigan diha kaninyo” (D&P 21:1). Gibalik og sulti sa Ginoo ngadto ni John Whitmer ang iyang responsibilidad sa pagdokumento sa kasaysayan sa Simbahan pinaagi sa pagkolekta ug pagrekord sa “tanan nga mahinungdanon nga mga butang” nga nahitabo diha sa mga Santos (D&P 69:3). Ang katuyoan sa pagtipig sa ingon nga kasaysayan mao ang “alang sa kaayohan sa simbahan, ug alang sa nagtubo nga mga kaliwatan” (D&P 69:8).

Diha sa pagpadayag nga gi-rekord diha sa Doktrina ug mga Pakigsaad 70, gitawag sa Ginoo sila si Martin Harris ug William W. Phelps sa pagkuyog sa upat ka mga lalaki kinsa kaniadto gitudlo sa pagserbisyo isip mga tinugyanan sa mga pagpadayag. Kini nga mga tinugyanan dili lamang responsable sa pagmantala sa mga pagpadayag apan usab sa pagdumala sa buhis nga nakuha gikan sa halin sa Basahon sa mga Sugo. Ang Ginoo misugo kanila sa paggamit sa mga ganansya sa pagsangkap sa ilang mga pamilya ug sa pagpahinungod kon unsay nahibilin sa balay tipiganan sa Ginoo alang sa kaayohan sa mga katawhan sa Zion. Gi-organisar sa Ginoo kining nagbuligay nga pagkatinugyanan sumala sa mga baruganan sa balaod sa pagpahinungod.

Kaniadtong Marso 1832, usa ka pagpadayag misugo ni Propeta Joseph Smith, Sidney Rigdon, ug Newel K. Whitney sa pag-organisar “sa Literary and Mercantile nga mga balay-patigayon” sa Simbahan (sa The Joseph Smith Papers, Documents, Volume 2: Hulyo 1831–Enero 1833, 198; spelling gi-standardize). Sangputanan, ang mga tinugyanan sa mga pagpadayag mikuyog sa mga bishop sa Simbahan ug niadtong responsable alang sa mga balay tipiganan nga pagatawgon og United Firm (tan-awa ang mga ulohan sa seksyon D&P 78 ug 82). Ang unom ka mga lalaki nga gitudlo sa pagbantay sa imprintang mga paningkamot sa Simbahan mihimo og sanga sa United Firm nga gitawag og Literary Firm. Agi og dugang sa Basahon sa mga Sugo, ang ubang mga proyekto sa pagmantala sa Literary Firm mao ang himno sa Simbahan, literatura sa mga bata, ang Hubad ni Joseph Smith sa Biblia, ug mga pamantalaan sa Simbahan.