Na Yavu ni iVakavuvuli ni iTukutuku Vinaka

E yavu ni kena vakavuvuli ka ivurevure na veika dodonu kecega ka na dusimaki ira na tamata e na nodra sasaga me ra rawata na bula tawamudu e na vurvavura sa bera mai na kena vakayagataki na vakabauta e na qaravi ni Kalou. Na kena itakele na Kalou, o Koya e na noda vakabauta, eda raici koya kina sa ivurevure ni kaukauwa kei na vuku kecega e na vuravura, ka sa ikoya talega na vuku ka veidusimaki e na veika kecega e rairai se sega ni rairai ka vakatakilai kina na nona vuku.” Mai na vakabauta na Kalou, o iko talega … e rawa ni yaco mo moici ki na veika cecere se tawa vakaiyalayala, ka, mai na kaukauwa kei na vuku ka solia mai na Tamada Vakalomalagi mo lewa kina na kaukauwa ni vuravura me ra qaravi iko e na veigauna o gadreva kina, e na kena wali na veileqa eso o na sega ni walia rawa e na nomu kaukauwa se vuku vakatamata.

E rawa vakacava me da vakatorocaketaka na vakabauta oqo? Na kena isau o ya e na vuli, e na cakacaka kei na masu. E taroga na taro o Paula na iApositolo, “A ra na vakabauti Koya vakacava era sa sega ni rogoca kina? A ra na rogoca vakacava, kevaka e sega e dua me tukuna?” (Roma 10:14). E dodonu me da sauma, o ira era sega ni rawa. Era yaco ga mai na vakabauta, na noda rogoca na vosa ni Kalou mai vei ira era dau tukuna na dina. Na tukuni ni dina me baleta na Kalou kei na nona inaki e sa vakatauvatani ki na kaburaki ni sore ni itei, ni kevaka e sa buroro, kadre ka tubu mai yalomu e na veivanua me vakaoqo: Taumada, ni sa tei e na qele bulabula, ni dina kei na gagadre savasava; karua, ni sa vakabulabulataki e na vuli kei na vakasaqaqara vakagumatua; ka kena ikatolu, ni sa vakasuasuataki mai na veitegu vakayalo taleitaki ka vakatakatai mai na rarama ni veivakauqeti ka yaco mai e na masu ni yalomalumalumu. Na tatamusuki ni teitei vakaoqo e na yaco ga vei ira era cakacaka mai na dina era sa vulica ka veisautaka na nodra bula mai na ivalavala ca ka vakatawa na nodra veisiga e na ivalavala vakainaki ni kena muri na ivakaro ni Kalou eda vakabauta, kei na veiqaravi vei ira na wekada.³

E na vakabauta sa veisautaki kina na ivakaro e tini mai na ulunivanua o Saineai mai na veivosa walega ni dua na tamata lomavuku ki na domo vakuru ni vakatulewa mai cake, sa yaco kina na nodra ivakavuvuli na parofita me vosa ni Kalou vakatakilai me tuberi keda yani e na noda itikotiko vaka-Silesitieli. E na vakabauta eda na kila ni veika cava ga e na bula era a cau ki na ivakatagedegede nei Jisu. “O koya mo dou qai vinaka sara me vaka sa vinaka sara na Tamamudou sa tiko mai lomalagi.” (Maciu 5:48). E baleta na noda vinaka kei na noda tiko vinaka tawamudu e dina ga ni na so na veicudruvi bibi e na veivakavinakataki oqori ni noda Kalou vuku, “o koya sa lomana ko Jiova sa cudruva ko koya, ka sa yaviti ira kecega na luvena sa vinakata ko koya.” (Iperiu 12:6.)⁴

E dodonu me ra vulica na gone taucoko ni vakabauta ka ganiti me rawa kina na vinaka sara e na rawa walega mai na sorovaki ka, vakavo walega kevaka e na vulica me na sorovaki ka e na gagadre ni loma kei na yagona me talairawarawa kina ki na lawa ni kosipeli e na sega ni rawa me na vakasavasavataki ka yaco me yalosavasava e na mata ni Turaga.⁵

Me sereka mai na vinaka e dodonu me na vakabulabulataki ka vakatovotovotaki e na kena vakayagataki vakawasoma, ka kevaka me da na bula dodonu sara e na gadrevi me da na vakuwai keda mai na veiyasa ca ni noda bula e na noda veivutunitaka e na veisiga na noda ivalavala ca …

Na cava soti na ikabakaba me da na taura e na noda sasaga ni veivutuni oqo e rawa kina ni da kilikili kaya na nona veivosoti na Kalou, e na veivueti ni nona isoro ni veivakaduavatataki ni noda iVakavuvuli, kei na galala me rawa kina na bula tawamudu e na vuravura sa bera mai? E na nona sa raica rawa na Tamada vuku sara, ni so e na lutu ki na ivalavala ca ka na gadrevi vei keda kece na veivutuni, e sa vakarautaka kina e na nona ivakavuvuli ni kosipeli ka vakakina e na nona Lotu na yavu ni veivakabulai ka vakamacalataki kina na sala dodonu kina na veivutuni.

Taumada, me ra vakatusai ira o ira era ivalavala ca. “Raica oqo na sala dou na kila kina na tamata sa veivutuni vakaidina—e na tusanaka na nona ivalavala ca, ka biuta laivi sara vakadua.” (V&V 58:43). Na vakatutusa oqori e dodonu me taumada kivei koya e a vakacalai vakalevu duadua mai na nomu ivalavala. Na vakatutusa dina sara e sega ni o koya na nomu qai vakadinadinataka ga na nomu cala ni sa laurai na kena ivakadinadina. Ia kevaka o sa “cala e matana levu,” mo vakaraitaki talega e matana levu e matadra o vakacala me rawa kina ni o vakaraitaka na nomu madua kei na nomu yalomalumalumu kei na nomu gagadre mo vosataki e na nomu ivalavala. Kevaka e ka vuni na veika o vakayacora ka sega tale ni dua e mavoa kina o iko duadua ga, mo qai vunauci vuni talega, ia na tamamu sa raica na ka e vuni e na sauma votu veiiko. Na ivalavala ka na rawa ni vakacacana na nomu itutu e na Lotu se na nomu galala se na nomu tosocake e na lotu, sa dodonu me vakatusai vakatotolo vei bisopi o koya sa lesia na Turaga me ivakatawa ni sipi ni veiqele ni sipi kecega kei na dodonu me turaganilewa e Isireli. Me na rogoca vuni na veivakatutusa yadua me qai vakataulewa kina vakadodonu e na dela ni loloma vakalou, me vaka e gadrevi e na veikisi yadua. … Ni oti na vakatutusa, sa dodonu vua e ivalavala ca me vakaraitaka na vua ni nona sa veivutuni e na veicakacaka vinaka ka tautauvata e na kena ivakarau se levu cake mai na ka ca a cakava. E dodonu me veisosomitaki vakadodonu ki na iyalayala ni nona kaukauwa me vakasuka lesu kina na veika a taura se me vakavinakataka na veika sa vakacacana o koya sa veivutuni vakaoqo na nona ivalavala ca ka vuki tani mai kina vakadua, ka me kakua ni lesu tale ka kitaka vakarua, sa nona iyalayala ni veivosoti ni nona ivalavala ca, kevaka a sega ni cakava na ivalavala ca e sega ni vosoti rawa, me vaka a tukuna na Parofita o Aisea, “ke sa vaka na ka kulakula na nomudou ivalavala ca, sa na vulavula me vaka na uca vulavula; ke sa damuvakula sa na vaka na vutika ni sipi.” (Aisea 1:18.)⁶

Me da vakadinata mada na dina oqo. Oi keda kece sara e da sa cakava oti eso na veika a dodonu me da kakua ni cakava, se eda sa vakawaletaka eso na veika a dodonu me da cakava. Oi keda kece sara eda sa cakava eso na cala, ka da sa gadreva kece sara me da veivutuni. Na tevoro makawa e gadreva mo vakabauta ni kevaka o sa vakayacora e dua na cala, na cava mo kakua ni cala tikoga kina? Oqori o Setani ka saga tiko me tukuna vei keda ni sa sega tale ni rawa na lesu mai. Ia mo vuki ga ki na veika dodonu, e na veivutuni mo gole tani mai na veika cala o a cakava ka kua tale ni lesu kina. Sa kaya na Turaga, “Dou lako yani kakua ni valavala ca tale; ia ko koya sa ivalavala ca tale e na wili vua na ivalavala ca sa cakava oti; sa kaya na Turaga na nomudou Kalou.” (V&V 82:7).⁷

Kevaka o sa vakayacora eso na cala, na siga ni kua me sa itekitekivu ni veisau ki na nomu bula. Vuki tani mai na veika cala o a vakayacora tiko. Na ivakaro bibi taudua e na ivakaro kece ni Kalou sa ikoya na kena ka dredre tiko mo muria ni kua. Kevaka e baleta na sega ni dina, kevaka e baleta na bula tawasavasava, kevaka e baleta na lawaki, na vosa lasu, ni kua na siga mo cakacaka kina e na vuku ni ka oqori me yacova ni o sa vakadruka. Rawata rawa oqori ka qai tekivu e na kena ka tarava ka dredre tiko mo vakamuria. Oqori na sala mo vakasavasavataki iko kina mai na nomu muria na ivakaro ni Kalou.⁸

Na noda curuma na wai ni veipapitaisotaki eda sa curuma kina e dua na veiyalayalati kei na Turaga ni da na vakayacora na veika kece sara e na noda kaukauwa meda muria na ivakaro ni Kalou, e na noda kila ni na soli vei keda na nona yalayala na Turaga ka na tomani tiko na Nona lagilagi me tawamudu ka da na solia na noda bula me dusimaki ka veiqaravi me vaka ni da ivakadinadina ni Kalou e na veivanua kecega me yacova na mate. (Raica Mosaia 18:8–10). Oqori na veiyalayalati eda vakayacora ni da papitaiso me dalewena oqo na Lotu.⁹

Na papitaiso mai na tabadromuci me baleta na vakabokoci ni ivalavala ca … e baleti ira ga na sa yacova na yabaki ni vakatulewa, e dua na ka e gadrevi e na noda vakavakarau me da sota kei na Kalou. Sa ikoya na sala oqori eda yaco kina me da “luve ni Kalou oi kemudou kecega ni dou sa vakabauti Karisito Jisu. “Ni sa i Karisito dou sa vakasulumi kemudou kina, oi kemudou yadua sa papitaisotaki vei Karisito,” (Kalatia 3:26–27) se ena dua tale na vosa, mai na papitaiso eda sa ciqoma kina na dodonu mo “dou sa vakatokai mo dou luve i Karisito.” (Raica Mosaia 5:7). E na sala oqori sa rawa me vakaraitaki kina vei iko na dra ni veisorovaki i Karisito mo rawa ni vosoti kina e na nomu ivalavala ca ka vakasavasavataki kina na yalomu. (Raica Mosaia 4:2.) Me da kilikili kaya na veivosoti vakaoqo ni da sa papitaisotaki oti, sa dodonu me da vakamalumalumutaki keda ka dau kaciva na Turaga e veisiga ka lako vakadodonu e na rarama ni ivakavuvuli ni kosipeli…

… O ira ga era sa veivutuni ka papitaiso me baleta na vakabokoci ni ivalavala ca sa rawa ni ra namaka na dra ni veivueti ni nona veisorovaki.¹⁰

Na iVakabula vakataki koya a papitaiso mai vei Joni na Dauveipapitaisotaki, me vaka e kaya kina, “me da vakabauta na ivalavala dodonu kecega.” Kevaka e sa vakakina Vua, e vakaevei koi keda? A tukuni vei Nikotimo: “kevaka sa sega ni sucu e dua e na wai kei na Yalo Tabu, e na sega ni curu rawa ki na matanitu ni Kalou.” (Joni 3:5.) E sega tale ni laiva na iVakavuvuli me yaco na lomalomarua e na nona vakatavulica na vu ni papitaiso.

“Ia sa sega na ka tawasavasava sa curu rawa ki na nona matanitu; ia sa sega e dua sa curu rawa ki na nona ivakavakacegu, ko ira ga sa sava na nodra isulu e na noqu dra ni ra sa vakabauta, ka veivutunitaka na nodra ivalavala ca ka vosota me yacova na ivakataotioti.” (3 Nifai 27:19.)

Oqori na vuna e vakauqeti ira kina era vakarorogo tiko vua o Pita, “Dou veivutuni, ka papitaisotaki koi kemudou yadua, e na yaca i Jisu Karisito, me bokoci kina na nomudou ivalavala ca, ka dou na rawata na Yalo Tabu me isolisoli.” (Cakacaka 2:38.) Mai na nona veipapitaisotaki e dua ka tu vua na kena dodonu, e sa na savai kina na nona isulu o koya e papitaisotaki e na nona dra na Luve ni Kalou, o koya ka sa sorovaka na nodra ivalavala ca o ira kece sara era sa ciqomi Koya ka curu mai e na katuba ni bai ni sipi, e na papitaiso. “Ia kevaka era sa sega ni veivutuni,” e tukuna vakamatata sara na iVakabula, “era na vakararawataki me vakataki au.” (V&V 19:17.)¹¹

E na dau vakataqari e buredeladra na lewenilotu era se qai papitaiso na liga, ia ko ira na italatala qase ni ra sa vakadeitaki koya oti me lewenilotu, era na qai kaya, “Ciqoma na Yalo Tabu.” Era na qai tokaruataka tale beka na veivosa eso, ka a cavuta na iVakavuvuli vei ira na Nona tisaipeli e na Nona kaya vei ira me baleta na Dauveivakacegui se na Yalo Tabu ka na qai yaco mai: E na vakataka na veika kece ki na nomu vakanananu. E na vakaraitaka kivei iko na veika kece e na qai yaco mai. (Raica Joni 14:26; 16:13.) Kevaka au na vakadeitaki iko mo lewenilotu, au na vakadeitaka vei iko na isolisoli ni Yalo Tabu, me na cina ki yavamu ka dusimaki iko e na nomu sala, e na vakavulici iko e na ka kecega, ka na vakataka ki na nomu vakanananu na ka kecega ka vakaraitaka na veika e na yaco mai.¹²

Sa kaya na Turaga: “Ia oqo na noqu ivakavuvuli: Na veivutuni, kei na papitaiso e na wai; io e na qai muri na papitaiso e na bukawaqa kei na Yalo Tabu, na Dauveivakacegui; io sa ikoya sa vakatakila na ka kecega, ka vakatavulica na veika ni matanitu vakalomalagi.” (V&V 39:6.)

Ni sa tu vua e dua na isolisoli ni Yalo Tabu, sa tu kina vua na ka e gadrevi me vakatakila vua na veivakavuvuli yadua kei na cakacaka vakalotu ni veivakabulai me baleta na tamata e na vuravura oqo.¹³

E na ganita me tukuni ni sa papitaiso e na wai e dua ka ciqoma na veivakalougatataki e na veitabaki ni liga, ni dua na sucu vou oqo. E sucu vou baleta ni sa vueti mai na mate vakayalo ko ya ki na nona iserau e dua vei iratou na Le Tolu Vakalou; Na Yalo Tabu oqori na vuna keimami tukuna kina vei iko “ciqoma na Yalo Tabu” ni o sa vakadeitaki. Oqori na isolisoli vei ira na vakabauta ka yalodina kei na bula me rawati kina na kalougata oqori, na dodonu ni veivosaki kei na dua vei iratou na Le Tolu Vakalou me vakamalumalumutaki na mate vakayalo e na tabadromuci.¹⁴

Na papitaisotaki e na wai e vakadeitaka ni sa mate ka bulu na noda ivalavala ca; ka da sa lako cake mai na wai, e da sa tucaketale ki na dua na bula vou. Ni oti na papitaiso e dau vakatikori na liga e na ului koya e papitaisotaki, me ciqoma na isolisoli ni Yalo Tabu. E na ciqoma o koya na isolisoli ni Yalo Tabu, se na itavi me lesu tale kina ki na Lewe Tolu Vakalou; e na yalo e vakarokoroko kei na veivakabauti, ka na vakalougatataki sara vakalevu ke liutaki tiko ga mai na dauveivakacegui na Yalo Tabu e na veisiga kece, ka vakakina na nona ivosavosa, me tautauvata na nona ilakolako kei na nona ivosavosa vua na Tamada Vakalomalagi o Atama e na were ko Iteni. Kevaka e da vinakata me da taura na veitaqomaki ni Yalo Tabu e dodonu me da sucu vakayalo.¹⁵

E na ivakavuvuli taumada ni kosipeli—na vakabauta, veivutuni, papitaiso, kei na ciqomi ni Yalo Tabu, e na kena kaukauwa e na vakatakilai kina na ka kecega—sa na tekivu me da kila na veika e rawa me ibalebale ni nona vosa na Parofita o Josefa Simici e na nona kaya e na dua na gauna ni tarogi se cava e dua tani kina na lotu mai na veimata lotu kece tale era tu—baleta ni tu vei keda na Yalo Tabu.(raica History of the Church, 4:42.) Ni sa tu na kaukauwa oqori ka vakatakilai kina na ka kecega, sa qai rawa me tauyavutaki mai kina na taucoko ni kosipeli i Jisu Karisito.¹⁶

Na cava soti na lawa kei na sala eda na rawata kina (na veivakalougatataki ni lagilagi vakasilesitieli)? E tu vei keda na ivakavuvuli taumada kei na cakacaka vakalotu ni Kosipeli—na vakabauta, veivutuni papitaiso, kei na Yalo Tabu; e na matanitu ni Kalou e tu na veisala ni vinaka sara. Na lewe ni Lotu kecega ka sa vulica tiko me bulataka vakavinaka sara na veilawa yadua ni matanitu ni Kalou sa vulica tiko na sala me yaco kina me vinaka sara. E sega ni dua na lewe ni Lotu oqo e sega ni rawa ni bulataka na lawa, na lawa ni kosipeli vakavinaka sara. O keda kece e rawa ni da vulica me da bulataka vakavinaka sara na Vosa ni Vuku. Oi keda kece e rawa me da bulataka vakavinaka sara na vakatabui ni Siga ni Vakacecegu. Oi kemuni kece e rawa ni o ni vulica mo ni muria vakavinaka sara na lawa ni bula savasava. Ni da sa vulica me da muria vakavinaka sara e dua vei ira na lawa oqo eda sa muria tiko kina na sala ki na vinaka sara.¹⁷

O na tarogi au beka, E na vakasavasavataki koya rawa vakacava e dua, ka me yaco me yalosavasava ka me vakarau kina me lako e na nona iserau na Turaga?. … E kaya na Turaga oqo, “Ia, au sa kaya vakaidina vei kemudou; ko ira sa muria na vunau era sa taqomaki kina; io era sa vakasavasavataki ka vakatabui talega kina.” (V&V 88:34). Na lawa cava? Na kena maroroi na veilawa yadua ka solia vei keda na Turaga e sa ikalawa yani i liu ki na noda ciqoma na dodonu me da na curuma yani na nona iserau na Turaga e na dua na siga.¹⁸

E sa solia vei keda e na dua tale na ivakatakila na ivalavala e rawa ni da vakarautaki keda kina ni sa toso tiko na veiyabaki. “Raica sa kaya vakaoqo na Turaga: ko koya yadua sa veivutunitaka na nona ivalavala ca ka lako mai vei au, ka masuta na yacaqu, ka rogoca na noqu vosa ka muria na noqu vunau, e na raica vakaidina na mataqu ka kila ni sai au.” E rawarawa sara se vakaevei? Ia, rogoca tale mada. Na ka ga mo cakava mo biuta laivi na nomu ivalavala ca, lako mai Vua, kaciva na yacana, rogoca na Domona, ka muria na nona ivunau, ka sa na qai rawa ni o raica na Matana ka kila ni sai Koya.

Oqo na cakacaka ni Turaga ka ni e na gauna e solia kina e dua na ivakaro ki na luve ni tamata, e na vakarautaka e dua na kena sala me rawati kina. Kevaka era na vakayacora na luvena na veika kece sara era rawata me ra vukei ira kina vakataki ira, e na qai vakalougatataka na nodra sasaga na Turaga.

E namaka vei keda na Turaga me da vakayacora na veika kece eda rawata, ia. … ni da sa vakayacora oti na veika eda rawata, sa qai rawa ni da vakararavi ki na nona loloma vakalou na Tamada Vakalomalagi. E solia na luvena me da rawa kina ni vakabulai e na noda talairawarawa ki na lawa kei na cakacaka vakalotu ni kosipeli, ia e na sega ni rawa ka vakavo ni da sa vakayacora na veika kece eda rawata.¹⁹

Sa solia vei keda yadua na Turaga e dua na cina me da kauta tiko, ia na kena tawa tiko na waiwai ni cina e sa dui vakatau sara ga kivei keda yadua. Se da na muria se sega na ivakaro ka rawata kina na waiwai e gadrevi me vakararamataki kina na sala ka me da dusimaki kina sa dui vakatau sara ga vei keda yadua. E na sega ni rawa me da vakararavi ki na dua na wekada kilai. Se na tawa tiko se sega na waiwai e na noda cina, au tokaruataka, e vakatau vakatabakidua sara ga kivei keda yadua, e na vakatau e na noda yalodina e na noda muria na ivakaro ni noda Kalou Bula.²⁰

Na ivakavuvuli kece vakosipeli kei na cakacaka tabu taucoko vakosipeli era veisureti e na vulici ni kosipeli mai na kena vakayacori na kena ivakavuvuli. Sa ikoya kece sara ga o ya—na veisureti ni lako mai kei na kena vakayacori me rawa kina nomu kila … E matata tu vei au ni rawa me da kaya, eda a sega sara tu ga ni kila e dua na ivakavuvuli ni kosipeli me yacova ni da sa vakadinadinataka mai na noda bulataki ira vakayadudua. Eda vulica na kosipeli, kena itukutuku, mai na noda bulataka.²¹

Me dua e toka e na itutu oqo, na itukutuku levu duadua e rawa ni solia vei ira na lewenilotu sa ikoya na kena muri na ivakaro ni Kalou, ka ni koto kina na taqomaki ni Lotu vata kei na taqomaki ni tamata vakayadua. Muria na veiivakaro. E sega tale ni dua na ka au rawa ni kaya me kaukauwa vakalevu cake se bibi mai na itukutuku edaidai.²²