Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu
Wase 8: Josefa Simici, Parofita ni Kalou Bula


Wase 8

Josefa Simici, Parofita ni Kalou Bula

E na vuku ni cava e rui vakamareqeti kina na ivakadinadina ni ilesilesi vakaparofita nei Josefa Simici ki na noda ivakadinadina ni kosipeli i Jisu Karisito?

iVakamacala Taumada

E dua na ivakadinadina kaukauwa nei Peresitedi Harold B. Lee me baleta na Parofita Josefa Simici ka dau vakayagataka wasoma na veivosa ni Parofita e na nona vakatavulica na ivakavuvuli vakosipeli. E kila ni dua na ivakadinadina ni ilesilesi nei Parofita o Josefa Simici e veiganiti kei na kosipeli i Jisu Karisito. E sotava e vuqa na tamata ka ra sega ni wasea na ivakadinadina oqo ni Parofita. E dua vei ira oqo e nona itokani e a sa wilika oti na iVola i Momani ka tukuna na nona “rokova na kena ivakavuvuli.” E a tarogi koya o Peresitedi Lee, “Baleta na cava o sega ni vakayacora kina e dua na ka? … Na cava o sega ni lewenilotu kina?” E a sauma na turaga oqo e na vakasama titobu: “Au nanuma ni vuna levu duadua ni o Josefa Simici e sa rui voleka vei au. Kevaka me a bula tiko e na rua na udolu na yabaki sa oti, au kila e rawa ni’u vakabauta. Ia me vaka ni sa rui voleka vei au, au kila, ni oqo na vuna e sega kina ni rawa me’u ciqoma.” E a kaya o Peresitedi Lee baleta na vakasama i koya nona itokani, “E dua na tamata e a tukuna, ‘Au vakabauti ira na parofita era sa mate ka ra a bula tu e na udolu- vakacaca na yabaki sa oti, ia sa ka dredre dina vei au me’u vakabauta e dua na parofita bula.’”1

E na dua na gauna, e dua na marama a kaya, “Mo kila, e rawa me’u dau ciqoma na veika kece e na Lotu ka vakavo ga e dua na ka … e sega ni rawa vakadua me’u ciqoma na dina ni o Josefa Simici e a Parofita ni Kalou.” E vakadikeva o Peresitedi Lee, “E rawa vakacava me dua e ciqoma na Kosipeli ke a sega ni ciqoma taumada o koya ka iyaya ni cakacaka ni kena vakalesuitale, au sa sega sara ga ni kila rawa.”2

E kaya o Peresitedi Lee: “E dodonu meda kila deivaki e lomada kei na noda vakasama ni o Jisu na Karisito, na iVakabula kei vuravura. E dodonu meda kila ni oqo dina na Lotu i Jisu Karisito, na matanitu ni Kalou e na ivakataotioti ni gauna; ka kena itinitini e dodonu me dua na noda ivakadinadina ni o Josefa Simici e a parofita ni Kalou.”3

Na iVakavuvuli nei Harold B. Lee

Na cava e dodonu kina me dua na noda ivakadinadina ni o Josefa Simici e parofita ni Kalou?

Na cava sara mada na ivalavala e kilai tani kina na Parofita dina ni Kalou? A imatai e gusunivosa ni Kalou e na gauna ko ya kivei ira na ilawalawa tamata ka ra qaravi tiko. Kena ikarua, e lesuva na dina makawa ka tovolea me dusimaka na tamata me muria na lawa sega ni veisau ni kosipeli. Kena ikatolu, e ciqoma eso tale na ivakatakilakila mai vua na Turaga me sotava na veileqa ni kena toso i liu na tasereki ni ituvatuva. Na dina vou oqo e vu mai vua na Kalou ka soli duadua ga mai vua na Parofita ni gauna ko ya. Na mataqali tamata vaka o ya sa i Josefa Simici, e na kena ituvaki kece e Parofita ni Kalou. Io, e dina [na] Parofita o Emosi e a kaya, “E dina, e na sega ni vakayacora e dua na ka na Turaga ko Jiova, e na vakaraitaka mada ga na nona vosa vuni vei ira na nona italatala na parofita.” [Emosi 3:7.]4

Mai na boto ni yaloqu, au … kila ni o Josefa Simici e a parofita ni Kalou bula. Au kila ni a bula ka mate me kauta mai ki na itabatamata oqo na sala me rawa kina na veivakabulai. Au kila ni dabe tiko e na dua na vanua cecere ka taura tiko na idola ni otioti ni itabagauna oqo. Au kila ni o ira era muri koya ka rogoca na nona ivakavuvuli ka ra ciqomi koya ni parofita dina ni Kalou kei na nona ivakatakila kei na ivakavuvuli e vosa ni Kalou, e na sega ni rawai kemudou na matamata ki eli. [Raica V&V 21:4–6.]5

E dodonu me da ciqoma na ilesilesi vakalou ni Parofita o Josefa Simici me gaunisala ka basika kina na vakalesuitale ni kosipeli kei na kena vakarautaki ka vakavatukanataki na Lotu i Jisu Karisito. Na lewenilotu yadua, me vakavakarau e na yabaki 1,000 ni veiliutaki nei Karisito e vuravura, dodonu me dua na ivakadinadina, yadua vakataki koya, ilesilesi vakalou e na cakacaka ka tauyavutaka o Josefa Simici. O koya sara ga oqo na ka e vakavulici vakadodonu mai vei ira na Yalododonu ni oti na nona tadu mai na iVakabula i vuravura, kei na dua vei ira na iliuliu ni noda gauna e a kaya tale, na nona vakadeitaka, au nanuma me vagolei ki na italanoa vakaibalebale baleti iratou na goneyalewa lewe lima sa lialia ka lewe lima sa vuku e na iVakavuvuli ni iTalanoa Vakaibalebale [raica Maciu 25:1–13], E na lako mai na gauna ni na sega ni dua na tagane se na yalewa me na kerea na rarama. E ra na liutaki yadudua mai na rarama ga sa tu vei ira.” [Orson F. Whitney, Life of Heber C. Kimball (1945), 450.]6

O ikemuni o ni vakasaqara vakatitobu na ivolanikalou, o ikemuni na vaqaqara mo ni rawata e dua na ivakadinadina me vakadinadinataki vakalou na Yalo Tabu ni o kemuni vakayadua e tu vei kemuni na dodonu mo ni taura mai na vakadinadinataki ni Yalo Tabu, e rawa ni tiko vei kemuni … e dua na ka marautaki vei ira na veika kece o sotava e na gauna sa rawa ni o kaya kina e lomamu, “Au kila e na vu ni yaloqu taucoko e na gauna oqo ka se bera vakadua ni’u kila me’u yacova na ivakatagedegede oqo e na noqu kilai Jisu na Turaga, na iVakabula kei vuravura, kei Josefa Simici, e a mate e na vuku ni lotu, e parofita ka a vakayagataki koya na Turaga me kauta mai Nona Lotu ka sa vakavatukana tu edaidai.”7

E a vakavakarau vakacava o Josefa Simici e na nona veikacivi me Parofita ni Vakalesuitale mai?

Na Turaga e a tuberi Josefa Simici e na gauna ni nona gonetagane ka vakadeitaka vua na kaukauwa vakalou ka vakavulica vua na veika e dodonu me kila me taura kina na itutu vakamatabete ka tauyavutaka na yavu taumada ni matanitu ni Kalou e na gauna edaidai.8

E na gauna e liu, o ira na iliuliu vakaparofita era a dau digitaki mai na ituvaki ni nodra bula e yalomalumalumu, sega ni vulici vakalotu e na semineri. Vakasamataki ira na parofita e vuqa. E so na gauna au lesuva lesu tale na itukutuku makawa: O Ilaisa e a dua na dauteitei gugumatua; o Emosi e a vakatawa ni sipi e Jiutia; na pafofita Aisea e a lewenivanua e Jerusalemi; o Mika e a lewe ni koro o Jiutia; o Jeremaia e a dua na cauravou e na vuvale ni bete e na gauna e liu; o Isikeli e a bete e na loma ni valetabu; o Pita, Adriu, Jemesa, kei Joni eratou a gonedau; o Jisu kei na tamana o Josefa e rau a matai. Sa i koya beka oqo e vakamacalataka na vu ni nona digitaka na Turaga [na Parofita o Josefa Simici me] sa parofita iliuliu ni itabagaunau. … E digitaka e dua ka rawa ni vakavukui e na veika vakalou … na veika e rawa ni ra vakatautauvatataki kece me ra ka lialia kivei ira era a vulica wale ga na veika vakavuravura.9

E na nona bula vakagonetagane na parofita o Josefa Simici, ni se bera ni soli vua na veika lagilagi e rua mai na veivakatakila lelevu e rawa ni soli vua e dua na tamata, o rau ruarua na ivakatakila oqori e rau a liu taumada mai na dua na ivakaraitaki e na kaukauwa ni ivalavala ca—e na Veikau Tabu ka Vakamareqeti, kei na Delana o Komora. E rairai e a kena dodonu vua na Parofita me kila tu na ituvaki kei na kaukauwa ni ivalu me rawa kina nona vakavakarau me veiletitaka ka me yaco me qaqa e na kena saqati yani.10

Na parofita e sega ni dua na iliuliu vakayalo e na nona vulica na ivola vakalotu, se me dua o koya e na nona lewena na semineri ni lotu. … E dua e rawa ni parofita se iliuliu vakalotu mai na nona veitaratara sara ga vakayalo. O koya na kena dau dina vakayalo e na taura na nona icocovi mai vua na Kalou.11

Na veika lelevu cava soti e sa tauyavutaka na Turaga mai vei Parofita Josefa Simici?

Na nona ilesilesi na Parofita o Josefa Simici e a sa kilai tu … e rauta ni 2,400 na yabaki ni bera nona sucu. Na veiparofisai … baleti Mosese kei Josefa e a volai oti tu e na peleti parasa ka tiko vei Lepani mai vei ira na luvei Liai me vaka eda nanuma rawa. E a laurai e na parofisai oqo ni na sega ni vakaraitaki tale vua e dua ia na Parofita o Josefa Simici duadua ga:

“Ia, ko Josefa [sega tale ni vakabekataki ni Josefa ga ka a volitaki ki Ijipita] e sa kaya vakaidina: Sa kaya vakaoqo vei au na Turaga: Au na vakatubura e dua na parofita digitaki mai na vua ni tolomu; … au na solia vua na kaukauwa me vakalesuya mai na noqu vosa kivei ira na nomu kawa; raica e sega ni vakalesuya wale ga mai na noqu vosa, ia me vakadinadinataka sara na noqu vosa sa vunautaki oti vei ira, sa kaya na Turaga … Raica e na vakalougatataka na parofita ko ya na Turaga; era na vakadrukai ko ira era segata me ra vakamatei koya. … Keirau na veiyacani; ia e rau na veiyacani tale ga kei tamana. E na vakataki au ko koya; ia na ka e na vakayacora na Turaga e na ligana, e na kauti ira mai kina na noqu tamata ki na bula e na kaukauwa ni Turaga.” [Raica 2 Nifai 3:7, 11, 14–15.]12

E na itabagauna oqo, me tautauvata ga kei na veitabagauna sa oti me baleta na kosipeli e vuravura, e a soli vua na parofita ni gauna oqo, o Josefa Simici, na dina ni kila na Kalou, kei na Luvena, noda iVakabula, e na, nona lagilagi vakatamata, ka rawa ni vosa ka laurai vata kei ira na tamata, me ra veitalanoa vata kaya, me vaka e vakaraitaka ni ra ka dina ka rawa me da tarai ira, e na itabagauna ni veigauna kece e a kau mai, baleta na vakavakarau e na ikarua ni lesu mai ni Turaga ka veiliutaki me Turaga ni turaga ka Tui ni tui e na itekitekivu ni yabaki udolu.13

E na veigauna eda gole tani kina mai na vakabauta kei na kila na Turaga e na Nona loloma, e kauta lesu mai e levu cake ka taucoko na kila ni Kalou kei na Luvena, kei na veigauna e dau sovaraki mai kina vei keda na kila vakalou me baleta na Tamada kei na Luvena eda kaya ni sa dua na noda itabagauna vou. E vaka na gauna i Atama; e vaka na gauna i Eparama; na gauna i Mosese; e na gauna e lako mai kina vei ira na Nifai; vei ira na tamata i Inoke; e a mani lako mai kina na iVakabula e na kedra maliwa na tamata me vakavulici ira e na nodra veiwekani kei na Kalou na Tamada kei na Luve ni Kalou. …

E rui dokai, ia, ni da tekivutaka na itabagauna e na taucoko ni gauna, e a kau mai vakacava? E dua na ivakatakila ni itovo ni Kalou na Tamada kei na Luvena vua na gonetagane parofita Josefa Simici.14

“Ko Josefa Simici, na Parofita ka nona Daurairai na Turaga, me vakabulai ira kina na kai vuravura, io a levu cake mai vei ira kece ga na tamata; raica a ka oqo sa taravi Jisu wale ga kina” (V&V 135:3). Eso era na nanuma ni itukutuku vakalevutaki, ia [e sega ni vaka kina] ni da vakasamataka e solia o Koya vei keda mai vei koya na cauravou veivakurabuitaki ko ya, e na gauna lekaleka ni rua na yabaki e a kauta mai kina na ivolanikalou levu ka sa ikarua ni ivakadinadina ni nona kaulotu na Turaga, na iVola i Momani. … Na cauravou oqo, e sega tu vua na isolisoli ni vuli vinaka, ia e uqeti koya na kaukauwa ni Kalou Cecere, vakadewataka na ivolatukutuku mai na vosa ka sega ni kila ki na vosa e sa vakayagataki edaidai, ka kunei kina na taucoko ni kosipeli sega ni vakaiyalayala.15

O Josefa Simici, na cauravou ka a sega ni vulica na cioloji ni gauna oqo, sega ni vuli e na vuli torocake e na nona gauna … [e a] dua o koya e yalomalua ki na ivakavuvuli kei na vakasolokakana ni Yalo Tabu, ke a sega ni rawa me tauyavutaka o Josefa Simici na lotu oqo. E a sega ni rawa me kauta yani i liu na cakacaka ni Turaga, na iVola i Momani. Era na vosa vakacacataka na Parofita o Josefa Simici me vaka ni tamata ga. Era na taroga se a tekivu vakacava na lotu qo, ia e na gauna oqo e sa ivakananumi tudei tu, … na iVola i Momani duadua ga. O Josefa, na tamata, e a sega ni rawa me kitaka na ka oqo; ia o Josefa, vakauqeti e na kaukauwa ni Kalou Cecere, rawata ka vakayacora kina na veiqaravi veivakurabuitaki ka kauta tani mai na vanua butobuto ka tu kina na lotu me vakalesui tale mai na kosipeli i Jisu Karisito.16

[O Moronai] e a vakaraitaka vua na Parofita … ni sa kena gauna na kosipeli e na kena levu taucoko me sa vunautaki e na kaukauwa ki na veivanua kecega. Oqori e a vakayacori kina na veika e a yalataki vei Joni ni na vuka na agilosi e na maliwa kei lomalagi, “a sa taura na [taucoko ni] itukutuku vinaka e sega ni oti rawa, me vunautaka vei ira era sa tiko e vuravura” (A iVakatakila 14:6). Na vakalesui mai ni taucoko ni kosipeli e a vakayacori rawa e na gauna ni iVola i Momani, e na kena vakadeitaki me sa volaitukutukutaki ni tiko kina na taucoko ni kosipeli, vakalesuya mai i vuravura na Parofita o Josefa Simici.17

E na i ka 21 ni siga ni vula o Sepiteba 1823 [Moronai e a rairai vei Josefa Simici ka vakadeitaka, vakatikina,] “Na cakacaka me vakarautaki me baleta na lesu tale mai ni Mesaia, me sa tekivutaki oqo; sa kena gauna sara ga oqo me vunautaki e na kena kaukauwa taucoko’ na Kosipeli ki na veivanua—me rawa ni vakarautaka kina e dua na kawa tamata me baleta na 1,000 na yabaki ni veisaututaki.” Kena ibalebale me baleta nona lesu mai na Turaga (History of the Church, 4:537). E dua tale na kena itukutuku, na inaki levu duadua ni kena vakalesuitale mai na kosipeli sa i koya me vakarautaka na tamata se o koya e na vakarau me tu e na mata ni Turaga e na Nona lako mai; ke sega, … eda na sega ni vakila na Nona tiko e yasada.18

Edaidai na cakacaka ni matanitu ni Kalou e na vuravura e sa ivakananumi ni yacana na Parofita o Josefa Simici. E milioni era sa ciqoma taucoko na lagilagi ni nona kaulotu, me vaka e sa vunautaka ka dusimaka me basikata na vuravura taucoko. O keda eda taukena na mataniciva talei ka sega ni saumi, na kosipeli i Jisu Karisito, ka a vakalesui tale mai vua ni o koya na igaya ni cakacaka ni Kalou, me vukei keda me da bula, ka mate ke vaka kina, e na kena gauna dodonu ka vakavakarau e na veiliutaki ni yabaki udolu. Me da kakua sara ni guilecavaqo. Oqo na gauna me noda, ni se vo tiko na gauna, me da vakavakarau me da sota kei na Kalou.19

Veivakasama ni Vuli me Veivosakitaki

  • E rawa vakacava me da dui vakaukauwataka na noda ivakadinadina e na kaulotu ni Parofita o Josefa Simici? Na cava e vakaukauwataka na nomu ivakadinadina vua na Parofita?

  • E rawa vakacava meda muria na ivakaraitaki ni Parofita o Josefa me tosoya cake noda kila ka kei na veika vakayalo? Na itovo Vakarisito cava e ivakadinadina ni bula nei Parofita Simici?

  • Na dina ni kosipeli cava soti e gadrevi ka ra a vakatakilai vua na Parofita o Josefa Smici?

  • Na cava e sa cakava o Josefa Simici e na nodra vakabulai taucoko na luve ni Kalou? Na sala cava e veisautaka kina nomu bula na ivakatakila ka a vakaraitaki vua na Parofita o Josefa Simici?

  • E rawa vakacava mo wasea nomu ivakadinadina baleta na Parofita o Josefa Simici vei ira tale e so?

iVakamacala Leleka

  1. “The Place of the Living Prophet, Seer, and Revelator,” vosa e na semineri kei na vuli ka vakalotu e na tabana, Brigham Young University, 8 Jiulai 1964, Historical Department Archives, Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai, 2–3.

  2. “He Lived Great, Died Great in Eyes of God and His People,” Church News, 10 Dec. 1955, 4.

  3. Na iVakavuvuli nei Harold B. Lee, ed. clyde J. Williams (19960, 371.

  4. “He Lived Great,” 13.

  5. Na iVakavuvuli nei Harold B. Lee, 371.

  6. E na Ripote ni Koniferedi, Okotova 1956, 62.

  7. “Two Great Commemorations,” Tukutuku ni Siganisucu vei ira era cakacaka e na Valenivolavola ni Lotu, 14 Tiseba 1972, Vale ni Yau ni Gauna Makawa kei na Tabana ni iTukutuku Makawa, Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai, 6.

  8. E na Ripote ni Koniferedi, Okotova 1972, 18; se Ensign, Janueri 1973, 23.

  9. “A Man among Men—A Man of Insipiration,” na vosa e na iKava ni Siga ni Vakananumi Vakayabaki nei David O. Mackay, 29 Sepiteba 1968, Vale ni Tabacakacaka ni iTukutuku Makawa, Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai, 12.

  10. Na iVakavuvuli nei Harold B. Lee, 372.

  11. “He Lived Great,” 5.

  12. “He Lived Great,” 5.

  13. E na Ripote ni Koniferedi, Epereli 1969, 132–33; se Improvement Era, Jiune 1969, 105.

  14. Na iVakavuvuli nei Harold B. Lee, 373–74.

  15. Na iVakavuvuli nei Harold B. Lee, 372.

  16. Na iVakavuvuli nei Harold B. Lee, 372.

  17. Na iVakavuvuli nei Harold B. Lee, 374.

  18. Na iVakavuvuli nei Harold B. Lee, 375.

  19. E na Ripote ni Koniferedi, Munich Germany Koniferedi ni Yasana 1973, 7.

O Peresitedi Harold B. Lee e a vakadinadinataka: “Au … kila ni o Josefa Simici e a parofita ni Kalou bula. Au kila ni a bula ka mate me kauta mai ki na itabatamata oqo na sala me rawa kina na vakabulai.”

E na iMatai ni Raivotu, na itabagauna taucoko ni gauna e a vakaraitaki mai e na “dua na ivakatakilakila ni ivakaraitaki ni vatuka ni Kalou na Tamada kei na Luvena” ki vua na parofita digitaki ni Turaga.