Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu
Wase 3: Na iTabagauna ni Taucoko ni Gauna


Wase 3

Na iTabagauna ni Taucoko ni Gauna

Sa noda itavi vakalou na Yalododonu Edaidai, me da tara cake na matanitu ni Kalou ena iotioti ni itabagauna oqo.

Na Bula nei Wilford Woodruff

Ena duidui ni veigauna eso ena itukutuku kei vuravura, sa tauyavutaka kina na Turaga na itabagauna ni kosipeli. Ena itabagauna yadua oqo sa dau vakatakila mai kina o Koya na Nona kosipeli ki vua e dua se vuqa na italai sa digitaki. Na Parofita Josefa Simici e a liga ni Turaga ena kena tauyavutaki na itabagauna oqo, me vaka e tukuni tiko ena ivolanikalou me “ka kecega ena iotioti ni gauna” (Efeso 1:10; V&V 128:20).

Ena vulaitubutubu ni 1834, e a tiko kina o Wilford Woodruff ena dua na soqoni ni matabete mai Kirtland, Ohio. Ena soqoni oqo e a tekivu me kila vakavinaka kina o koya na ilesilesi ni Lotu ena itabagauna oqo. A kaya kina vakaoqo:

“E a qai kacivi ira kece na lewe ni Matabete na Parofita me ra soqoni vata yani ki na nodra valenivuli kau lailai. Oqo e dua ga na vale lailai, ka rairai ni 14 beka na fute vakarivirivi. Ia e a rauti ira vinaka taucoko na lewe ni Matabete ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai ka ra tiko ena gauna o ya ena taoni o Kirtland. … O ya na imatai ni gauna meu raici Oliver Cowdery kina, se rogoca me vosa; sa imatai talega ni gauna meu raici Brigham Young kei Heber C. Kimball, kei rau na Pratts [Orson kei Parley], kei Orson Hyde kei na so tale. Na gauna o ya e a se bera ni dua kina na iApositolo ena Lotu vakavo ga o Josefa Simici kei Oliver Cowdery. Ni keimami sa soqoni vata yani e a kacivi ira na Qase ni Isireli na Parofita me ra vakadinadinataka na cakacaka oqo. Era a vosa ko ira au sa cavuta o ya, kei na vuqa tale au sega ni cavuta na yacadra, era a wasea na nodra ivakadinadina. Ni ra sa vosa oti e a qai kaya na Parofita, ‘Kemuni na taciqu au sa mai vakatataki ka vakasalataki ena nomuni ivakadinadina ena bogi nikua, ia au gadreva meu tukuna vei kemuni ena mata ni Turaga, ko ni sega ni kila vakalevu cake mai na dua na gone dramidrami na veika me baleta na ilesilesi ni Lotu oqo kei na matanitu. Ko ni se bera ni kila. ‘Au a kurabui sara ga. A kaya o koya ‘e lewe vica toka ga oqo na lewe ni Matabete o ni raica ena bogi nikua, ia ena robota na Lotu oqo na Vualiku kei na Ceva kei Amerika—ena roboti vuravura’ ”1

E a solia na nona bula o Wilford Woodruff ena taraicake ni matanitu ni Kalou, ka tomana tikoga na nona vakasalataki mai vei Josefa Simici, ena gauna sara mada ga sa mate oti kina na Parofita. E a talanoataka o koya e dua na nona raivotu erau a veivosaki kina kei Josefa Simici: “Au a raici koya ena katuba ni valetabu mai lomalagi. E a lako mai ka vosa vei au. E a kaya ni sega ni rawa ni wawa me vosa vei au ni vakatotolo tiko. Na ikarua ni tamata au sotava o Smith na Tamada [Joseph Smith, Levu (Sr.)]; a sega ni rawa me vosa vei au ni a vakatotolo tiko. Au a sota kei na so tale na itokani ka ra vakaitutu cecere tu e vuravura ka sega ni dua vei ira e a vosa vei au ni ra vakatotolo tiko. Au kurabui sara kina vakalevu. E dua tale na gauna au a raica na Parofita kau a taroga sara vua e dua na taro.

“Kemuni,’ au a kaya, ‘Au via kila na vuna ko ni vakatotolo tiko kina. Au a dau vakusakusa tu ga ena noqu bula taucoko; ia au a sa vakanuinui tiko ni na mai oti na noqu vakusakusa niu sa yaco mai ki na matanitu vakalomalagi, kevaka beka au na yaco kina.’

“A kaya o Josefa: ‘Au na tukuna vei iko, Baraca Woodruff. Na itabagauna yadua ka tiko kina na matabete e vuravura ka sa lako yani ki na matanitu vakasilesitieli e tiko kina e dua na itavi me vakayacori me vakavakarau ki na ilakolako ki vuravura vata kei koya na iVakabula ni laki veiliutaki e vuravura. Na itabagauna yadua sa soli vei ira e levu na gauna me ra vakayacora kina na cakacaka oqo. E sega ni soli vei keda. Oi keda na iotioti ni itabagauna, e vakaitamera sara na cakacaka me vakayacori, ka sa gadrevi me da vakatotolo sara me vakacavari taucoko.’ ”2

iVakavuvuli nei Wilford Woodruff

A sa raica mai na Turaga kei ira na Nona parofita na itabagauna oqo ni bera na kena buli na vuravura.

O ira taucoko na tamata vakalou, vakatekivu mai na siga i tamada o Atama ki na gauna i Jisu, era sa raica oti tu mai na cecere kei na iotioti ni itabagauna na taucoko ni gauna, ena gauna ena dedeka kina na Turaga na ligana me vakarautaka na vuravura kei na dua na kawatamata me baleta na lako mai ni Luve ni Tamata kei na veiliutaki ni bula savasava.3

Au vakatoka na cakacaka o ya … ka sa vakayacori tiko mai na gauna a tauyavutaki kina na lotu oqo, sai koya na kena vakayacori na ituvatuva cecere ni Tamada mai Lomalagi,—oqo na ituvatuva sa lesi oti tu mai ni bera ni buli ko vuravura. Na ka dina sai koya ni sega tale ni dua na itabagauna me wanonovi matua ena kena taleitaki mai vei ira na parofita ni Kalou kei ira na tamata sa uqeti tu. …

E a raivotutaka mai vakaparofita o Aisea ki na gauna nikua, e a vakayagataka na ivosavosa momona ena nona saga me vakaraitaka na lomana me baleta na ka oqo. E a tukuna vakaoqo ena dua na gauna, “Dou ia na sere, Na lomalagi; mo marau, Na vuravura! Dou lagata vata mai na sere, Na veiulunivanua, ni sa vakacegui ira na Nona tamata ko Jiova, ena lomani ira na nona era sa rarawa.” E a kaya ko Saioni, “Sa biuti au ko Jiova, ka sa guilecavi au na Turaga.” “E dua li na yalewa me na guilecava na luvena sa sucu, me kua ni lomana na luve ni ketena?” “Io,” sa kaya na Turaga, “ena guilecava beka, “ia koi au kau na sega ni guilecavi Saioni. E kaya o Koya, “Raica, kau sa ceuti Saioni ena qeteqete ni ligaqu kei na nona bai sa tikotiko ga e mataqu.” [Raica Aisea 49:13–16.]

Ia na Saioni oqo ni Kalou sa tu ga e matana ni bera ni buli ko vuravura.4

E a sega ni vakacalakataka na Turaga na nona bulia na vuravura oqo; e sega vakadua ni cakava e dua na nona cakacaka ena vakacalaka. E a buli na vuravura ena kena inaki eso; ka dua vei ira na inaki oqori o ya na iotioti ni kena vakabulai kei na tauyavutaki ni nona veiqaravi kei na matanitu ena gauna edaidai, me vakarautaki me baleta na nona mai veiliutaki kina na Turaga o Jisu Karisito, ni sa nona na dodonu me veiliutaki. Sa roro mai na kena siga, sa tu oqo e matada na itabagauna oqori, eda sa bula donuya sara tu ga oqo.5

Ena sega ni dua na ka me na tarova na Lotu me vakacavara taucoko na nona ilesilesi.

Sa tubu tikoga na lotu oqo. Oqo na lotu dina duadua ena vuravura taucoko. Na kena itukutuku sa tu oqo e vuravura. Sa tubu ka tete tiko yani mai na siga a tauyavutaki kina me yacova mai na siga nikua. … E a tuvanaka na Kalou sa Cecere Sara me mai tu e vuravura ena kaukauwa kei na lagilagi kei na veiliutaki, me vaka era a raica na parofita ni Kalou ena nodra siga kei na itabagauna. Sai koya oqo na matanitu e a raica o Taniela, ia ena qai qiqi yani ka yacova ni sa vakasinaiti vuravura taucoko [raica Taniela 2:34–35, 44–45; V&V 65:2].6

Keimami vakabauta ni Lotu oqo ena vakarautaka na sala me baleta na nona tadu mai na Karisito me mai veiliutaki vakatui, ka yaco na Lotu oqo me matanitu ni Kalou, ka ra sa masuta tiko na lotu Vakarisito me yaco mai; ka me yaco ga na lewa ni Kalou e vuravura me vaka sa yaco tiko mai lomalagi [raica Maciu 6:10].7

E sega ni dua na kaukauwa e vuravura me na voroka rawa na Lotu oqo. Baleta na cava? Baleta ga ni taura tu e ligana na Kalou. E a bulia ga o Koya, ka sa yalataka tu, mai na gusudra e vuqa vakavuqa na parofita, ni na tu ga ka qaqa.8

Na gauna erau a vakamatei kina o Josefa kei Hyrum era a sega ni vakamatea na “Vakabauta Vakamomani,” era a sega ni vakamatea na vakabauti ni Kalou, era a sega ni vakamatea na inuinui kei na loloma cecere, era a sega ni kauta tani na cakacaka tabu ni vale ni Kalou, se na kaukauwa ni Matabete Tabu. Na Kalou ni lomalagi sa lesia oti mai na veika oqo.9

Na matanitu ni Kalou sa toso tikoga ki liu; e sega ni na suka ki muri.10

Sa evei na Yalododonu Edaidai se dua tale na tamata e sa bau raica mada na lotu se matanitu oqo me vakasuka ki muri? … Se cava ga na veika eda sotava na matanitu oqo sa tubu ka tete tikoga yani me yacova mai na siga nikua. Ena vakasuka beka ki muri? Sega, ena sega sara. Na Saioni oqo ni Turaga, ena kena totoka taucoko, kaukauwa kei na lagilagi sa ceuti tu ena qeteqete ni ligana na Kalou Cecere, ka sa dau tikoga e matana; sa tuvanaki oti na nona lawa ka na sega ni dua na tamata me na veisautaka.11

E dina ga ni na valuti keda na kaukauwa ni butobuto, sa noda iTokani na Turaga ka na tokoni keda tiko o Koya ka solia vei keda na kaukauwa me taraicake kina o Saioni ka vakayacori na cakacaka oqo me yacova na nona tadu mai na Luve ni Tamata. O koya gona, me vakacegu na lomamuni. … Sa dodonu me da duabau ena inaki eda sa umanaki tiko kina. Ni da na gumatua ena vakayacora na inaki oqo ena yaco me da qaqa.12

E a sega sara ni rawarawa na noda ilakolako, eda a valuti ka saqati mai na ivakatekivu ka yacova mai nikua; ia o keda kei vuravura e dodonu me da vakacegu me baleta na “vakabauta Vakamomani,” ka ni na sega ni tagutuva rawa me yacova ni sa lako mai na Turaga o Jisu Karisito ena veio ni lomalagi.13

Ena takali yani na koula kei na siliva; ena dravusa na veivale kei na vanua; ena takali yani na veika taucoko vakayago; ia ena sega ni yaco ki na matabete, ena sega ena veivakabulai, ka na sega ki na matanitu ni Kalou, ka na vakayacori kecega na parofisai.14

Eda a maroroi tu ena vuravura ni yalo me da mai tara cake na matanitu ni Kalou ena itabagauna oqo.

Eda a maroroi tu mai na vuravura ni yalo ena udolu na yabaki, me da mai bula vakayago ena iotioti ni gauna, me da taura ka tara cake na matanitu ni Kalou. Na noda kila vakavinaka na veika oqo, se eda qai vakaevei, na veika me vaka eda vakasamataka tiko na Yalododonu Edaidai? Sa tu oqo e matada e dua na veivaluvaluti levu. Na kalokalo ivolasiga, o Lusefa, kei ira na nona ito vakaivalu, era sa duavata me valuti keda. Eda sa dua ga na matatamata lewe lailai, me vakatautauvatataki kei na lewe i vuravura. Era sa lewe lailai ga na tagane kei na yalewa, ena dua ga na gauna e vuravura, era vakatulewa vakataki ira me ra besetaka na butobuto ka qarava na Turaga. Ia eda sa mai vakatokai me da tamata kilikili ka wili me Nona tamata. Sa kena gauna oqo, me da tucake mai, ka yadra, ka yaco, me da vakasulumi ena kaukauwa ni Kalou kei na Matabete Tabu, ka sa dodonu me da gumatuataka na Matabete oqo ka rawata na veivakalougatataki e tiko kina.15

Se bera mada vakadua ni dua na ilawalawa tamata vakaoqo. E a se bera mada ni dua na cakacaka vakaoqo mai na siga a bulia kina na vuravura na Kalou. E dina, ni so na tamata era sa vunautaka na kosipeli; ia ena taucoko ni gauna sa tuvanaka na Kalou me tauyavutaka na Nona matanitu. Sai koya oqo na iotioti ni itabagauna. Sa vakaturi ira na tagane kei na yalewa me ra vakayacora na nona cakacaka, me vaka au sa dau tukuna vakawasoma, ni vuqa sara vei keda eda a bula tu mai na vuravura ni yalo mai na tauyavutaki ni vuravura oqo me yacova mai na itabagauna eda sa bula tiko kina oqo.16

Sa yaco kece tiko na ivakatakila ena iVolatabu, iVola i Momani kei na Vunau kei na Veiyalayalati. Eda sa vakayacora tiko. Na gauna eda sa mai bula tiko kina eke me da yalodina sara vua na Kalou, na Iloimi Cecere, na nodra Kalou na Jiu kei ira na kai Matanitu Tani. E sa vakanuinui tiko vei keda ka sega tale ni dua. Sa vakanuinui tiko vei ira na Yalododonu Edaidai. Baleta na cava? Me baleta ga ni a sega tale ni dua e a taura na taucoko ni Kosipeli tawamudu; e sega tale ni dua e a lesi me tara cake na matanitu oqo. Na noqu vakabauta kei na noqu kila na veika oqo sai koya ni da sa lesi oti tu mai ni se bera o vuravura, me vakataki ira ga na iapositolo ni gauna makawa, me ra mai bula vakayago ka taura na Matanitu oqo, ka sa tu oqo vei keda me da vakayacora, se vakarusai. Sai koya oqori na noda ilesilesi edaidai. Sa wanonovi keda tu o ira na lewe i lomalagi; sa wanonovi keda tu na mata ni Kalou kei na luvena o Jisu Karisito kei ira taucoko na iapositolo kei na parofita era sa dregata na nodra ivakadinadina ena nodra dra. Era dau sikovi kemuni, era dau vakadikeva na nomuni cakacaka, ni ra sa kila vinaka tu ni nomuni ilesilesi na kena taraicake na Matanitu oqo, me taraicake o Saioni, vakatabuya, vakatabuya na vuravura ka vakarautaka na vuravura me baleta na nona tadu mai na Luve ni Tamata.17

Sa ka vakaitamera na cakacaka me da vakayacora, na Yalododonu Edaidai.

Sa mai vakavotukanataka o Josefa Simici … na parofisai, e a vakayacora rawa na veika e a gadrevi vua, na nona a vakadavora na yavu ni kena cakacaka, ciqoma na idola ni matabete kei na cakacaka vakaiapositolo, kei na isolisoli yadua kei na loloma vakalou ena kena tauyavutaki na lotu me na cakacakataka. Eda sa kacivi me da tara cake na yavu e a vakadavora o koya.18

Kevaka me da na ceraka na raivotu ni noda vakasama ka curuma yani na veisiga ni mataka ka raica rawa na veika e sa tuvanaka tu me rawata na matanitu oqo, kei na veika me da na vakayacora, na ivalu me da valu kina, eda na qai raica rawa kina ni sa vakaitamera na noda cakacaka.19

Na usutu ni noda kacivi o ya na kena tara cake o Saioni, ka vakarautaki ira na tamata me ra tudei tu ena vanua tabu ka vakadavei mai vei ira tamata ca na lewa ni Turaga.20

Oqo na loma kei na lewa ni Kalou me ra kila vakavinaka sara na Yalododonu Edaidai ni ra sa tu oqo ena iotioti ni itabagauna cecere ni Kalou vei ira na tamata; ka sa dodonu me ra kila talega vakavinaka sara na ilesilesi era sa vakacolati kina. Ka me ra kakua ni guilecava na dina ni kaukauwa taucoko ni butobuto ena sega vakadua ni na vakaleqa na inaki kece ni Kalou me baleta na cakacaka e sa tuvanaka o Koya me vakayacora, ena siga kei na itabagauna eda bula tiko kina. E dodonu me ra bulataka na Yalododonu Edaidai e dua na ivakarau me ra kila na veika eda tutaka, kei na itavi eda sa nuitaki kina; ni sa dau gadreva na Turaga eso na ka mai vei keda ena noda siga kei na itabagauna, me vaka e dau gadreva o Koya mai vei ira na Nona tamata ni veiyabaki ni bula, ni sa solia vei ira o Koya na taucoko ni Kosipeli tawamudu, kei na kaukauwa kei na lewa ni matabete tabu. …

Sa lewa talega ni Kalou me da dau solia na noda ikatini kei na isolisoli; sa Nona lewa me da muria na Vosa ni Vuku; sa Nona lewa me da muria na vunau, ka vakavulica vei ira na tani. E dodonu me da saumi taro me baleta na veika eda sega ni vakayacora, kei na veika talega eda dau kitaka. E dodonu me da yalovata ka duavata, kakua ni vakatara e dua na ka vakayago se vakayalo me tawasei keda mai na loloma ni Kalou kei na tamata. …

… E dodonu me da duabau ka gadrevi me da dau veinanumi vakaikeda. Sa dodonu me da vakavulica na ivakavuvuli ni Kosipeli i Karisito vei ira na luveda tagane kei na luveda yalewa, ka vakakina ki vuravura, ka vakarautaki keda ki na siga sa tukuni tu ena ivakatakila sa solia vei keda na Turaga. Sa tekivutaka oti o Koya na Nona cakacaka, na Nona cakacaka vakasakiti, ka veivakurabuitaki, ena kedra maliwa na lewe i vuravura, ka a vakaraitaka o Aisea [raica Aisea 29:14]. Ena sega vakadua ni vakasuka na ligana me yacova ni sa vakacavari kece sara na Nona inaki.21

Sa vakaitamera sara na cakacaka sa tu e matada, ka sa gadrevi kina na noda igu taucoko kei na taledi taucoko kei na rawa ka ni kena vakayacori. Me da kerea na Yalotabu ni Kalou me vukei keda; ni sega na Yalotabu eda na rawa ka ga vakalailai.22

Meu kaya mada ni ko rai yani ka sarava na ituvaki kei vuravura ena dua na yasana kei na veika me da vakayacora ena yasana kadua, kei na vanua me laki yacova yani na matanitu ni Kalou me rawa kina ni vakavotukanataki na nona ilesilesi kei na ivakatakila i Jisu Karisito, sa ulu ni noda cakacaka e dodonu me da tara cake na matanitu ni Kalou ka vakayacora na kena cakacaka. …

… Sa dodonu me da raica na kena taraicake na matanitu, ka sega walega me da vakalougatataki kina, ia, ka kakavaki me da ivakabula ni tamata ena Ulunivanua o Saioni, ka tovolea me da vakayacora na noda vinaka taucoko, ka cakacakataka na ilesilesi kei na inaki kei Saioni ena veitabana kece sara eda sa kacivi me da cakacaka kina.

Ena noda vakayacora na inaki oqo eda na rawa ka, ka yaco mai na vakacegu ni vakasama me vaka e kaya na Turaga, ni na sega ni vakanadakuya e dua na tamata e vakasaqara na ivalavala dodonu kei na veivakalougatataki ni matanitu ni Kalou. …

… Sa voleka [ni] tadola mai e vuqa na veika cecere, e vuqa sara na veisau lelevu ena yaco e vuravura, ka sa tubu tikoga na matanitu; kau sa vakamasuti ira na Yalododonu Edaidai ka ra rogoci au tiko edaidai me ra vulica vakavinaka na nodra ilesilesi era sa kacivi kina, ka vakadeuca na lomamu ka raica kevaka eda sa taleitaki tiko mai vua na Turaga na noda Kalou, ka me da qai qaqaco tikoga ena noda vakabauta, ena inuinui, ena ivalavala dodonu, kei na ivakavuvuli savasava e ka yaga vei keda ni da sa itokani ni Kalou, se da maroroya na veiyalayalati se sega; eda na vakatovolei mai na gauna oqo ki na nona tadu mai na Mesaia se ena gauna eda bula tiko kina e vuravura.23

E sega ni dodonu me yaco na rere kevaka era dina tiko na Yalododonu Edaidai ki na nodra veiyalayalati era sa vakayacora vata kei na nodra Kalou ka vakamuria vakadodonu, na ivakavuvuli ka sa tukuna vei keda o Koya ka me liutaki keda ena taraicake ni Nona Saioni.

Kevaka, me da na guilecava na noda veiyalayalati, ka gole tani mai kina ka biuta tani na ivakavuvuli sa solia vei keda o Koya, ia me da kila tiko, na Yalododonu Edaidai, sa na qai yaco vei keda na veika rerevaki. Na inaki ni Kalou ena sega ni tarovi rawa; ia eda na vakararawataki, kei ira era na tomana tikoga na sala ca oqo era na biu laivi ka ra sega ni votai ena isolisoli taucoko ni veivakalougatataki e yalataki tu vei Saioni.24

Sa dau tiko na Turaga vei ira na tamata oqo, ia oi keda na Yalododonu Edaidai, au sega ni vakabauta me da dau via saumi ena noda vakatulewa vakaikeda. Eda sa kacivi me da vakayacora e dua na cakacaka; ka sa solia e ligada na cakacaka oqo na Turaga, ka sa noda itavi e mata ni lomalagi kei vuravura me vakayagataki na taledi—na rarama kei na dina, ka sa soli mai ki ligada.25

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taurivaka na veivakasama oqo ni ko ni vulica na kena iwase oqo se ni ko ni vakavakarau mo ni veivakavulici. Raica na tabana e vi–x, me ikuri ni veivuke.

  • Raica lesu na tabana e 27–28. Sa vakavotukanataki vakacava na veika a parofisaitaka o Josefa Simici? Na cava e rawa ni da vulica mai na raivotu nei Peresitedi Woodruff?

  • Na cava na vuna era namaka tiko kina na parofita na itabagauna oqo? Na cava e bibi kina vei keda me da kila vakavinaka ni da “sa bula donuya tiko” na iotioti ni itabagauna? (Raica na tabana e 29–30.)

  • Na cava na ibalebale ni noda tukuna “na lotu dina duadua e vuravura taucoko”? (tabana e 30; raica talega V&V 1:30). Eda na vakaraitaka vakavinaka vakacava na dina oqo vei ira na tamata?

  • Na cava e vakauqeti kemuni ni ko ni vulica na ivakavuvuli nei Peresitedi Woodruff me baleta na ilesilesi ni Lotu? (Raica na tabana e 30–32.)

  • Dikeva na tabana e 31–32, ka vakasaqara na veika ena vakarusai kei na veika ena tawamudu. Na cava eso na duidui ni veika ena vakarusai kei na veika ena tawamudu?

  • Wilika na ivakavuvuli nei Peresitedi Woodruff me baleta na noda “maroroi tu ena vuravura ni yalo” me da na mai sucu ena itabagauna oqo (tabana e 32–33). Na cava na nomuni nanuma ni ko ni tugana na veimalanivosa oqo?

  • Raica na itaba ena tabana e 35. Na cava na yaga ni itaba oqo ki na taraicake ni matanitu ni Kalou? Me vaka a kaya o Peresitedi Woodruff, na cava eso na noda itavi ni da vukea na kena taraicake na matanitu ni Kalou? (Raica na tabana e 33–36.)

  • Wilika na iotioti ni parakaravu ena tabana e 36. Na madigi cava so e tu vei keda ena itabagauna oqo? Na cava o ni nanuma me ibalebale ni “saumi ena noda vakatulewa vakataki keda”?

iVolanikalou Veisemati: V&V 6:32–34; 64:33–34; 121:26–32; 138:53–56

Me Kilai

  1. Ena Conference Report, Epereli 1898, 57.

  2. The Discourses of Wilford Woodruff, digitaka o G. Homer Durham (1946), 288–89.

  3. Deseret News: Semi-Weekly, 12 ni Janueri, 1875, 1.

  4. Deseret News: Semi-Weekly, 20 ni Sepiteba, 1870, 2.

  5. The Discourses of Wilford Woodruff, 174.

  6. Deseret News: Semi-Weekly, 6 ni Julai, 1880, 1.

  7. The Discourses of Wilford Woodruff, 193.

  8. Deseret Weekly, 6 ni Okosita, 1892, 194.

  9. Deseret News: Semi-Weekly, 31 ni Janueri, 1882, 1.

  10. Deseret News: Semi-Weekly, 2 ni Tiseba, 1880, 1.

  11. Deseret News, 24 ni Epereli, 1872, 152.

  12. “Discourse by President Wilford Woodruff,” Millennial Star, 6 ni June, 1895, 354.

  13. The Discourses of Wilford Woodruff, 110.

  14. The Discourses of Wilford Woodruff, 131.

  15. Deseret Weekly, 22 ni June, 1889, 824.

  16. Deseret News: Semi-Weekly, 14 ni Tiseba, 1880, 1.

  17. Ena Conference Report, Epereli 1880, 84–85.

  18. Deseret News: Semi-Weekly, 10 ni Janueri, 1871, 2.

  19. Deseret News, 4 ni Maji, 1857, 411.

  20. Deseret Weekly, 26 ni Okotova, 1889, 562.

  21. Salt Lake Herald Church and Farm, 15 ni June, 1895, 385, 386.

  22. Deseret Weekly, 22 ni June, 1889, 823.

  23. Deseret News, 4 ni Maji, 1857, 411.

  24. “Epistle,” Woman’s Exponent, 15 ni Epereli, 1888, 174.

  25. Deseret News, 23 ni Tiseba, 1874, 741.

iVakatakilakila
Elder Wilford Woodruff

E a cakacaka sara vagumatua o Elder Wiulford Woodruff ni se lewe ni Kuoramu ni iApositolo Le Tinikarua, me vukea na tauyavutaki ni Lotu i Jisu Karisito ena itabagauna ni taucoko ni gauna.

iVakatakilakila
Daniel interpreting dreams

“Sa tubucake tikoga na Lotu oqo. … Sai koya oqo na matanitu e a raica o Taniela, ia ena qai qiqi yani ka yacova ni sa vakasinaiti vuravura taucoko.”

iVakatakilakila
family praying together

“Na usutu ni noda kacivi o ya na kena taraicake o Saioni, ka vakarautaki ira na tamata me ra tudei tu ena vanua tabu.”