Nodra iVakavuvuli na Peresitedi ni Lotu
Wase 9: Vunautaki ni Kosipeli


Wase 9

Vunautaki ni Kosipeli

E dodonu me da gugumatua ka yalodina ena noda vukei ira na tani me ra rawata na veivakalougatataki ni kosipeli vakalesui mai.

Na Bula nei Wilford Woodruff

Ni oti e dua na gauna lekaleka mai na nona papitaiso ka vakadeitaki me lewe ni Lotu ko Wilford Woodruff, e a “basika vua na gagadre levu me vunautaka na Kosipeli.” E a vakananuma lesu: “Ena dua na yakavibogi ni Sigatabu au a lako duadua yani ki veikau, ka masu vagumatua sara vua na Turaga, me dolava na noqu gaunisala meu lako yani ka vuanautaka na Kosipeli vei ira na lewei vuravura. E vakadinadinataka na Yalo ni Turaga ni sa rogoci na noqu masu, ka dodonu me na saumi mai. Au duri cake mai ena marau, ka taubaletaka yani e rauta ni ruanadrau na mita se ruanadrau ruasagavulu na iyate, ka sota kina vata kei Elias Higbee, e dua na Bete Levu, keirau a dau tiko vata ena vica na vula. Niu lako yani vua, e kaya mai, ‘Baraca Wilford, e kaya vei au na Yalo ni Turaga ni dodonu mo tabaki, ka mo lako ena kaulotu.’ au sauma ka vaka, ‘au sa vakarau tu.’ ” 1

Ena nona vakatulewa na nona bisopi, e a tabaki kina me bete o Wilford Woodruff ena ika 5 ni Noveba, 1834, ka kacivi me laki veiqaravi ki na ceva kei Amerika. E a veiqaravi ena vakabauta kei na gugumatua, ka tekivuna kina e dua na bula ni veiqaravi vakadaukaulotu ka vukei ira kina e vica na udolu me ra karona na kosipeli vakalesui mai. Ena vukuna, e kaya kina o Peresitedi Heber J. Grant, “Au vakabauta ni sega tale ni dua na tamata e sa mai lakova oti na delai vuravura me cecere cake ena nona rawa ni veisautaka na yalo ni tamata ki na kosipeli i Jisu Karisito.” 2

Ena Janueri ni 1840, ni oti ga na nona tabaki me iApositolo, e a tadu yani ki Igiladi me laki veiqaravi vakadaukaulotu o Elder Wilford Woodruff. E a tekivuna na nona veiqaravi ena yasana ko Staffordshire, ka marautaka kina e vuqa sara na rawa ka. “E lewe 40 era mai tomani ira ena Lotu ena nodra papitaiso,” e tukuna mai, “ka vuqa na katuba vovou era dolavi; ena maliwa ni vuavuaivinaka ni cakacaka, niu tucake meu vosa ki na dua na ivavakoso levu mai Hanly, ena imatai ni siga ni vula o Maji, e a vakaraitaka vei au na Turaga ni sa iotioti ni gauna meu vakasalataki ira kina na tamata me yacova ni oti e dua na gauna balavu, ia niu duri cake ka tukuna vei ira na tamata ni sa iotioti ni gauna me ra rogoca kina na domoqu me yacova e dua na gauna balavu, era qoroqoro, ni ra a namaka tiko, ka vakatalega kina koi au, ena gauna au curu yani kina ki vale, ni dodonu meu na tiko vata mada kei ira; ia na nona sala kei na nona vakasama na Kalou e sega ni tautauvata kei na noda sala kei na noda vakasama.”

E vakasaqara na Turaga ena masu o Elder Woodruff ena siga ka tarava, ka taroga se evei na vanua me lako kina. E nanuma lesu kina: “Ena noqu vakabauta ni noqu galala ka noqu itavi meu kila na loma ni Turaga ena vuku ni iulutaga oqo, au mani taroga kina na Tamada Vakalomalagi ena yaca i Jisu Karisito me vakavulica vei au na lomana ena vuku ni tikina oqo, ia niu vakatataro tiko, a solia mai na Turaga, ka vakaraitaka vei au ni sa nona lewa meu lako sara ga oqo ki na ceva kei Igiladi. Au a veivosaki vata kei Baraca William Benbow, ka a vakaitikotiko mai Herefordshire ena dua na gauna, ka ra se tu mai kina eso na nona itokani, niu sa gadreva vakalevu meu sikova na yasa ni vanua ko ya, ka mani lomasoli kina ko koya me salavata kei au ki na vale nei tuakana ka sauma talega na noqu ivodovodo, au a ciqoma ena marau.”3

Ena ika 4 ni Maji, 1840, erau sa tadu yani kina o Elder Woodruff vata kei William Benbow ki na vale nei John na tuakai William. “Ena loma ni dua na auwa ena noqu yaco yani ki na nona vale,” e nanuma lesu ko Peresitedi Woodruff, “Au sa kila na vuna e talai au kina ki kea na Turaga. … Au raica e dua na ilala tagane kei na yalewa, ka rauta ni ono na drau na kedra iwiliwili, ka ra sa duavata ena yaca na United Brethren, ka ra cakacaka tiko ena ivakarau makawa ni cakacaka. Era vinakata na kosipeli me vaka era dau vakavulica na parofita kei na iapositolo, me vaka ga au dau cakava voli ena gauna ni noqu itabagone.”4

E totolo na nodratou ciqoma na matavuvale na Benbow na itukutuku ni Vakalesui mai, ka lesu tale ko William ki Staffordshire “ni sa vakadinadinataka oti ena marau na nodratou sa papitaisotaki ki na veiyalayalati vou ka tawamudu o John Benbow na tuakana, kei na nona matavuvale taucoko sara.”5 E a tiko voli ga ena vanua o ya ko Elder Woodruff me rauta ni walu na vula. E a qai nanuma lesu ena dua na gauna e muri: “Ena imatai ni tolusagavulu na siga ni noqu yaco yani e Herefordshire au a papitaisotaka e vasagavulu kalima na dauvunau kei na vica na drau na lewenilotu. … Keitou vakacuruma e rauta ni rua na udolu ena walu na vula ni neitou cakacaka.”6

Ni tukuna tiko na veika oqo, e a vola kina vakaoqo ko Peresitedi Woodruff: “na itukutuku taucoko sara ni cakacaka e Herefordshire e vakaraitaka ga na bibi ni noda vakarorogo ki na domo malumu ka rogo lailai ni Kalou kei na ivakatakila ni Yalo Tabu. Na Turaga sa vakarautaka tu mai kea eso na tamata me baleta na Kosipeli. Era a masuta tiko na rarama kei na dina, ka talai au yani vei ira na Turaga.”7

Rauta ni rua na yabaki ni bera na nona laki veiqaravi ki Igiladi ko Elder Woodruff, a kauti koya na Yalotabu me laki vunau ki vei ira e dua na ilawalawa lailai—na nona matavuvale ga o koya. Ena nona veivakalougatataki vakapeteriaki, ka solia vua o Josefa Simici Levu [Sr.], sa yalataki kina ni na kauta mai na matavuvale nei tamana ki na matanitu ni Kalou.”8 Ena 1838, ni kaulotu tiko ena dua na vanua ka voleka ga ki na nona koro, e vakila ni sa yaco mai na gauna me vakataucokotaki kina na parofisai oqo. E vola kina vakaoqo:

“Au a tiko me tinikawalu na siga e Farmington kei Avon, ka sikova tiko kina na matavuvale nei tamaqu, o ira na noqu momo, nei, tavalequ, o ira keimami tiko veivolekati kei ira na itokani, ka vunautaka tiko vei ira na Kosipeli i Jisu Karisito, ka segata tiko meu kauti ira mai ki na matanitu ni Kalou. … Ena veivuke ni Kalou, au a vunautaka kina ena yalodina na Kosipeli ki na matavuvale nei tamaqu kei ira kece sara era tiko vata kei koya, ka vakatalega kina vei ira na vo ni wekaqu.”

Ena ika 1 ni Julai, 1838, e a papitaisotaka kina o Elder Woodruff e lewe ono na tamata, ka okati kina o ira kece sara era tiko ena vale nei tamana, me vaka ga ka yalataki vua ena nona veivakalougatataki vakapeteriaki. “Sa dua dina na siga ni reki ki yaloqu,” e kaya o koya. “Eratou okati vei ira na papitaiso, na tamaqu, tinaqu vakacabecabe kei iratou na ganequ. Au qai vakuria e muri mai vei ira eso tale na wekaqu. Au nanuma ni veika ga e rawa ena siga o ya sa saumi vakavinaka kina vei au na veika au sa cakava rawa ena vuku ni cakacaka oqo.

“O cei ena kila rawa na reki, na lagilagi, na marau kei na iloloma e vakila e dua na iTalatala qase e Isireli me iyaya ni cakacaka ena ligana na Kalou ena nona kau mai na tamana, tinana, ganena, tacina, se dua tale na kawa i Atama me curuma yani na katuba ka basika ki na bula kei na veivakabulai? Ena sega ni dua na tamata me rawata, vakavo ga kevaka e sa sotava mai na veika oqo, ka tu vua na ivakadinadina kei Jisu Karisito kei na veivakauqeti ni Kalou sa Cecere Sara.”9

iVakavuvuli nei Wilford Woodruff

Sa vakaitavitaki keda na Kalou me baleta na kena wasei na kosipeli vei ira na tani.

Era sa dau vakasaqara na tamata ena veitabagauna kece sara na marau; era gadreva na marau ena bula veimaliwai kei na bula vakamatavuvale; ia ni ra vakasamataka na rabailevu ni vunilagi, era gadreva me ra vakaitavi ga ena veivakalougatataki ka tukuni ni baleta ga na ituvaki ni bula o ya; ia era sega ni kila na sala me ra rawata kina, me yacova na gauna sa lako mai kina e dua na italai ni Kalou ka mai muataki ira ki na sala ni bula.10

Sai keda duadua ga sa soli kina na kosipeli tabu, na matabete kei na veiyalayalati ena noda gauna oqo, ka da na tarogi ena ivalavala eda vakayagataka kina. Sa dodonu kina me da gumatua ka yalodina ena noda solia yani na veivakabulai levu oqo ki vei ira na luve ni tamata, kei na kena tarai cake ko Saioni kei na nona matanitu na noda Kalou.11

Se vakaevei sara na kedra sega ni kauwaitaki tu e matai vuravura na tamata oqo, sa vakacolati keda na Kalou ni lomalagi ena vunautaki ni Kosipeli oqo ki na veivanua kecega e rukui lomalagi, ka sa dodonu me da vakayacora vakakina de da na cudruvi. E sega ni rawa ni da levea oqo. Baleta na cava? Baleta, me vaka e tukuna ko Paula: “Sa ca sara vei au, kevaka kau sa sega ni vunautaka na itukutuku vinaka.” [1 Korinica 9:16.] E dua ga na kosipeli; e sega tale, ia e dua ga, ka na sega ni dua tale; e kaya ko Paula: Ia kevaka koi keitou, se dua na agilosi mai lomalagi, sa vunautaka vei kemudou e dua tani na itukutuku vinaka sa sega ni vakaoqori keitou a vunautaka vei kemudou, me rusa ko koya.” [Kalatia 1:8.] Na kosipeli o ya, oi kemudou na Yalododonu ni Kalou bula, … sa koto e ligada, ka a yaco mai vei keda ena ligadra na Agilosi dauveiqaravi—na Kosipeli vata ga ka a vakavulici mai vei Atama ki vei Karisito, ka vakakina mai vei Karisito ki na noda gauna kei na noda itabatamata oqo, ena gauna era sa tiko kina na tamata ni Kalou e vuravura.12

E sega tale ni se bau dua na matatamata me tekivu mai na gauna e bulia kina na vuravura na Kalou me levu cake na kena itavi ena nodra vakasalataki na itabatamata oqo, me da laveta cake na domoda me rogo levu ka balavu, ena bogi kei na siga ena veigauna kecega eda sotava kina, ka me da vunautaka yani na vosa ni Kalou ki na itabatamata oqo. Sa gadrevi vei keda me da vakayacora oqo. Oqo na noda ilesilesi. Sa noda itavi. Sa noda bisinisi.13

Au sa vavaca oti ena veilolobo ka qalova na veiuciwai, ka kerea na kequ mai na dua na katuba ki na dua tale; kau sa vakayagataka e voleka ni limasagavulu na yabaki ki na cakacaka oqo. Ena vuku ni cava? E a tu beka na koula e veirauti e California meu saumi kina meu vakayacora? E sega dina, ia na veika ga au sa vakayacora kei na veika era sa vakayacora na noqu itokani, keimami vakayacora baleta ni a vakaroti keimami kina na Kalou. Ka sai koya oqo na itutu keimami taura tu nikua. Keimami sa vunau ka cakacaka ena neimami vanua kei na veivanua tani, ka sa neimami inaki me keimami tomana tikoga na neimami cakacaka, ena veivuke ni Kalou, ena veigauna kecega keimami galala me keimami vakayacora vakakina.14

Au vakabauta, ena vuqa na gauna, oi keda, me vaka ni da italatala qase e Isireli ka vakatalega kina ni da Yalododonu Edaidai, eda sega ni dau yacova yani kina na noda itutu vua na Turaga. Na cakacaka e gadrevi e ligada e cecere ka kaukauwa; na nona cakacaka na Kalou sa Cecere Sara. Eda sa vakacolati me da kauta yani na kosipeli i Karisito ki na veivanua kecega e vuravura. … Eda sa vakacolati ena veika kece oqo ka vakakina ena tara valetabu ki vei koya sa Cecere Sara, me da curu kina ka qarava na cakacaka tabu ni veivakabulai vei ira era sa mate.15

Eda sa vakavolivoliti talega ena noda vanua mai vei ira e noda itavi me da vunau vei ira, me vaka ni sa kilikili me da vunau ena noda vanua ka vakakina ena veivanua tani.16

Eda kunea na reki e cecere ena noda vukei ira na tani me ra lako mai vei Karisito ka toro yani ki na bula vakacerecerei.

Ni o solia ki na dua na ivakavuvuli ni bula kei na veivakabulai ena dua ga na yalo e rawa ka qarava na veicakacaka tabu oqo vei koya, ko na yaco kina mo iyaya ni cakacaka ena ligana na Kalou ena nona vakabulai na yalo o ya. E sega tale ni dua na ka e soli ki na luve ni tamata me tautauvata kaya. …

… E [kaya] na Turaga, “Ia kevaka drau sa vunau tiko ena nomudrau bula taucoko ka sa saumaki mai kina e dua na tamata, sa na vuabale sara na nomudrau marau ena matanitu i Tamaqu.” [V&V 18:15.] … Eda sa vunautaka tiko na Kosipeli ki na veivanua, veimataqali, duivosavosa, kei na tamata, ena veivanua kecega sa dolava na kena katuba na Turaga ka tu vei keda na kena galala me da lako kina. Ia e se sinai ga na vuravura vei ira na tamata era se bera ni rogoca na Kosipeli i Jisu Karisito; ia me vaka ni sa koto e usouso ni domoda na matabete, ena veigauna kece eda galala kina me da solia na isolisoli oqo ki vei ira na luvei Atama tagane kei na yalewa. Me da vakasamataka ga ena noda taura na kosipeli sa rawa ni da yaco kina me da Kalou ka da rawa ni rawata vata kei Jisu Karisito, eda na rawa ni vakaivotavota ena imatai ni tucaketale, ka da tucake mai ena noda ibulubulu ka vakaisulu ena lagilagi, na tawamate rawa, kei na bula tawamudu, ka da curuma yani na iserau ni Kalou kei na Lami ka tiko vata kei rau me tawamudu mai lomalagi! O cei e vakasamataka rawa oqo? O ira beka na lewei vuravura? E sega. … Au vakila vakataki au ni da na vakararavi vua na Turaga ena veika kece sara. E noda dauveimaroroi na Turaga. Sai koya e vakatekivuna na noda vakabulai. Sa solia na Nona bula o Jisu Karisito me vueti keda ena Nona dra, ia ena vuku ni ka oqori eda sa rawata kina na veivakalougatataki oqo. …

… E sega tale na ilesilesi e rawa ni kacivi kina e dua na tamata me cecere cake mai na nona rawata na dodonu kei na galala oqo, me lako yani ka vakabula na yalo ni tamata—me vakabulai ira ena kena vunautaka vei ira na Kosipeli, ena kena qarava na veicakacaka tabu vakalotu ni vale ni Kalou ena vukudra, me rawa kina ni ra vakarautaki ira me ra lako ki na matanitu vakalomalagi ka vakakina ki na lagilagi vakasilesitieli. …

Au vakabauta ni vuqa na gauna eda sega ni dau raica vakabibi na veivakalougatataki eda dau sotava ka ra tu volekati keda. Sa dodonu me na vagolei na yaloda ena kena tarai cake na matanitu ni Kalou, na Saioni ni Kalou, na cakacaka ni Kalou, ni da tiko eke ka tu vei keda na kaukauwa me da cakava na veika oqo. Sa noda itavi vaka-Mataveiliutaki kei na iApositolo, sega walega me da cakacaka, ia me da talai ira yani na iTalatala Qase e Isireli ki na veivanua e vuravura me ra vunautaka na Kosipeli. Sa tadola tu ena gauna oqo na katuba ni vuqa na veimatanitu me baleta na vakatetei ni Kosipeli i Karisito, ka vakakina na nodra muataki mai na tamata vei Karisito, me rawa ni ra ciqoma kina na veivakalougatataki oqo.17

Na noqu bula taucoko e voleka ni vakayagataki kecega ena Lotu oqo; mai na gauna au curu mai kina ki na Lotu au lako ena kaulotu kau sega ni bau tu vakadua me yacova mai oqo. Au dau reki ena vuku ni ka oqo, kau se vaka tu kina nikua. Niu sa mate ka vakotora sobu na yagoqu, au sega ni vinakata me na tucake e dua ka kaya niu a vakaweleweletaka na noqu itavi ena noqu tovolea meu solia vua na veivakabulai ena kena levu au a rawata. Au dau reki ena veigauna au vunautaka kina na Kosipeli. Au dau reki niu qarava na cakacaka tabu ni bula kei na veivakabulai ena noqu vanua ka vakakina e veivanua tani, ka niu kila ni oqo na cakacaka ni Kalou, kau kila ni vaka tu kina nikua.18

Me da kakua ni dau vakacacana eso tale na matalotu, ia sa dodonu me da bula ena dua na kena iwalewale ka na vakaraitaki kina na dina kei na vinaka ni noda lotu.

Ni o lako yani ki na dua na vanua mo vunautaka na Kosipeli, kakua ni tovolea mo talaraka sobu na nona vale e dua na tamata, ni bera ni o tara vua e dua e vinaka cake; kakua sara, ni vakadiloya na nona lotu e dua, ena veivanua kecega o lako kina. Mo dau lomasoli mo laivi ira na tamata kecega me ra marautaka na nodra dui lotu. E nona dodonu oqori. Kevaka e sega ni ciqoma na nomu ivakadinadina me baleta na kosipeli i Karisito, oqori na nona ga, ka sega ni nomu. Kakua ni vakayagataka na nomu gauna mo vakacacana kina eso tale na matalotu se mataisoqosoqo. E sega na noda gauna me da vakayacora kina na veika oqori. E sega sara ga ni dodonu me da vakayacora vakakina.19

Segata ena vakabauta, ena masumasu kei na yalomalua, mo rawata na yalomatua, kei na Yalo ni Kalou me vakatulewa ena nomu cakacaka kece. E dua vei ira na nona isolisoli cecere na Kalou na yalomatua, ka na sega ni tukuna vei keda na domo ni yalomatua me da vakayagataka na noda gauna ena noda veivala vata kei ira na veivakabauta era tu ena gauna oqo, me da saqata na vakasama ni tamata, noda vosataka na matavakabauta era tu wavoliti keda, ka da tamusuka kina na nona vakarorogo o koya e dau vakarorogo tiko, ka vakalatia na yalo ni tamata mai na rarama kei na dina; na nodra vakasama kei na nodra lotu na tamata e sa rui ka vakamareqeti vei ira, me vaka ga na kena vakamareqeti vei keda na noda. … Me nomu itukutuku ga na Veivakabulai, ena yalomalua, kei na yalomalumalumu, ena kaukauwa ni dina tawamudu, na yalomatua, na rarama kei na kila ka ka vunitaki tu ena imatai ni ivakavuvuli ni nona kosipeli na Luveni Kalou. E rawa ni o vakaitavi ena nodra vakabulai na yalo ni tamata, ka ra na reki vata kei iko ni ra sa bau mai raica rawa na kena rarama, me da kakua sara ni sivia na kosipeli, se me da laiva me vunautaka e dua na ka e vulagi ki na noda veikacivi; se me da veiqatitaka na vosa ka sega na betena; na vunikau kece ena kilai ga ena vuana, kevaka eda yalodina tiko vua na Turaga, sasagataka e dua na sala vinaka ka dina, ena muria vakaidina na noda cakacaka na vua vinaka. 20

Sa dodonu me sasaga ni lewenilotu kece sara me ra bulataka sara ga ena nodra bula na ivakavuvuli ni Kosipeli. E sega tale ni dua na sala vinaka cake me da vakaraitaka kina ki vuravura na kena dina mai na noda vakaraitaka sara ga ena noda cakacaka kei na ivakarau ni noda bula ki vei keda vakataki keda ka vakakina vei ira na tamata kecega na kena revurevu vinaka ki vei keda. Eda bula ena veivakatagedegede cecere ni bula, ka dodonu me tu e dua na ivakatagedegede cecere ni bula savasava vei keda me sala vata kei na ivakatagedegede cecere ni bula oqori.21

Sa dau veidusimaki na Yalo Tabu vei ira era wasea na kosipeli kei ira era ciqoma.

Na ka vuni ena noda qaqa ena nodra saumakitaki na tamata, sai koya me da vunautaka na kosipeli ena kena rawarawa taucoko ka matata me vaka e vunautaka kina ko Jisu, ka tiko na Yalo Tabu vei ira era ciqoma, ka vakasinaita na yalodra ena reki kei na marau kei na vakacegu e sega ni tukuni rawa, ka vakaduavatataki ira; ka ra na qai kila vakataki ira se sa mai vua na Kalou se tamata na ivunau.22

E rawa vakacava ni tu vei ira na drau kei na udolu na iTalatala Qase e Isireli oqo … na kaukauwa me ra lako yani ki na veivanua tani, … ka vunautaka na Kosipeli me ra rawai kina na luvena tagane kei na yalewa o Atama? E yaco rawa ga ena kaukauwa ni Kalou. E sega ni dua na iTalatala Qase ena Lotu oqo me tu vua na kaukauwa me lako yani ka vakayacora na loma ni Kalou [vakavo ga] ena kaukauwa ni Kalou. Kevaka e tu vei keda e dua na kaukauwa, e vu ga mai vua na Kalou, ka sa dodonu kina me da vakanuinui Vua ena veika kecega.23

Ni da vunautaka na kosipeli o keda e tu vei keda na kena kaukauwa, sa yalataka o koya, ena yaca i Jisu Karisito, ki vei ira kece era vakabauta ka talairawarawa kina, ni na soli vei ira na Yalo Tabu. Ena vuku ni yalayala oqo, era na rawa ni kila kina vakataki ira o ira kece oqori, se sa mai vua na Kalou, se ka vakatamata ga. Kevaka ena lako yani e dua na tamata ka sega ni tu vua na kaukauwa, ka nanuma me vunautaka na kosipeli vata oqo, veitalia na levu ni taledi e tu vua se na levu ni ka ena rawata, ena rawa ni kilai na nona ivunau, baleta ni na sega ni vakavotukana na yalayala e dodonu me muri ira na vakabauti Karisito, ena sega ni ciqomi na Yalo Tabu ka dau solia na kena isolisoli vua na tamata, ka na vakatakilai kina na cala ni ivunau ni tamata, me kakua kina ni vakacalai e dua.24

Vakavo sara kevaka e tiko vata kei iko na Yalo Tabu ena nomu lako yani mo vunautaka na Kosipeli, ena sega ni rawa ni o qarava na nomu itavi; ia ena gauna e tiko kina kei iko, o sa na taqomaki vinaka, lako ki na vanua o lako kina, na nomu vosa ena mana ki yalodra na tamata yalodina kei ira na yalomalua ni vuravura.25

Ena sega na kena duidui na yabaki ni tamata ena vunautaki ni kosipeli, se yabaki ruasagavulu kalima, ciwasagavulu, se yabaki limanadrau, kevaka walega e vakauqeti ena Yalotabu kei na kaukauwa ni Kalou.26

Me liu vei keda na Turaga ka vakarautaka na sala ka solia vei keda na galala me da curuma kina na yalo ni tamata, sa na yaco na vinaka oqori ka toso ki liu na matanitu ni Kalou.27

Vakatutu ni Vuli kei na Veivakavulici

Taurivaka na veivakasama oqo ni ko ni vulica na kena iwase oqo se ni ko ni vakavakarau mo ni veivakavulici. Raica na tabana e vi–x, me ikuri ni veivuke.

  • Raica lesu na itukutuku kei Elder Wilford Woodruff ena nona lako ki na vale nei John Benbow (tabana e 99–101). Ena sala cava e a kau kina o Elder Woodruff ki na vanua ni teitei nei Benbow? Ni o ni wilika na itukutuku oqo, na cava e rawa ni o ni vulica mai na ivakaraitaki nei William Benbow?

  • Ena tabana e 100–1, vaqara na veivosa se na malanivosa ka vakaraitaka na veika erau vakila ko William Benbow kei Wilford Woodruff ena nodra sa ciqoma na kosipeli na nodrau dui matavuvale. E vakacava beka na lomamuni ni ra sa lewena na Lotu se ni ra sa lesu tale mai ki na Lotu na nomuni daulomani?

  • Raica lesu na vosa nei Peresitedi Woodruff me baleta na noda itavi ena kena wasei na kosipeli (tabana e 102–4). Na cava sara eda rawa ni cakava me da wasea kina na kosipeli vata kei ira na lewe ni matavuvale kei ira na itokani? Na sala cava e rawa ni da cakacaka kina vata kei ira na daukaulotu ena vuku ni sasaga oqo?

  • Ena sala cava e rawa ni da vakataucokotaka kina na noda itavi me da vakavuvulitaka na kosipeli? (tabana e 104).

  • Na cava na vuna eda dau lomalomarua kina ena so na gauna ena kena wasei na kosipeli? Na sala cava e rawa ni da lako sivia kina na rere?

  • Na cava na vuna e ka rekitaki kina na cakacaka ni kaulotu? (Raica na tabana e 104–5.) Na veika cava soti o ni sa sotava o ni vakila kina na reki ni kena wasei na kosipeli?

  • Na cava na vuna e bibi kina me da dau levea na noda vosa vakacacana na veimatalotu tale eso? (Raica na tabana e 106.) Na sala cava beka e rawa ni da vakadinadinataka kina na dina ni Lotu ka sega ni vosa vakacacana e dua tale na matalotu?

  • Raica lesu na iotioti ni parakaravu ena tabana e 107. Na sala cava e vakauqeti ira kina na tamata na noda ivalavala me baleta na Lotu?

  • Ni o ni wilika na vosa nei Peresitedi Woodruff me baleta na Yalo Tabu kei na cakacaka ni kaulotu, na cava o ni vulica rawa kina? (Raica na tabana e 107–08.) Na cava e dodonu me da cakava me da rawata kina na veitokani ni Yalotabu?

iVolanikalou Veisemati: Maciu 28:19–20; V&V 4; 18:10–16; 42:11–14; 50:13–22; 60:2–3; 84:88; 88:81

Me Kilai

  1. “History of Wilford Woodruff (From His Own Pen),” Millennial Star, 25 ni Maji, 1865, 183.

  2. Gospel Standards, biuta vata o G. Homer Durham (1941), 20.

  3. “iVola nei Elder Woodruff,” Times and Seasons, 1 ni Maji, 1841, 327.

  4. Millennial Star, 28 ni Noveba, 1895, 754.

  5. Times and Seasons, 1 ni Maji, 1841, 328.

  6. Millennial Star, 28 ni Noveba, 1895, 754.

  7. “Leaves from My Journal,” Millennial Star, 28 ni Noveba, 1881, 767.

  8. “Leaves from My Journal,” Millennial Star, 19 ni Sepiteba, 1881, 606.

  9. Millennial Star, 19 ni Sepiteba, 1881, 606–7.

  10. The Discourses of Wilford Woodruff, digitaka o G. Homer Durham (1946), 259.

  11. Deseret News, 27 ni Me, 1857, 91.

  12. Millennial Star, 28 ni Noveba, 1895, 755.

  13. Deseret News: Semi-Weekly, 6 ni Julai, 1880, 1.

  14. The Discourses of Wilford Woodruff, 133.

  15. Deseret News: Semi-Weekly, 29 ni Feperueri, 1876, 1.

  16. Salt Lake Herald Church and Farm, 15 ni June, 1895, 385.

  17. Millennial Star, 14 ni Me, 1896, 307–9.

  18. Millennial Star, 14 ni Me, 1896, 310.

  19. Contributor, Okosita 1895, 636–37.

  20. “To the Officers and Members of The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints in the British Islands,” Millennial Star, Feperueri 1845, 141–42.

  21. “An Epistle to the Members of The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints,” Millennial Star, 14 ni Noveba, 1887, 729.

  22. The Discourses of Wilford Woodruff, 136.

  23. Deseret Weekly, 2 ni Maji, 1889, 294.

  24. The Discourses of Wilford Woodruff, 135–36.

  25. Ena Conference Report, Epereli 1898, 32.

  26. The Discourses of Wilford Woodruff, 275.

  27. “Correspondence,” Millennial Star, Okosita 1840, 93.

iVakatakilakila
farm of John Benbow

Na iteitei nei John Benbow. Ena vuli iVolatabu vagumatua, era sa vakarautaki ira kina o John Benbow kei na nona matavuvale kei ira na nona itokani me ra ciqoma na kosipeli vakalesui mai.

iVakatakilakila
visiting neighbors

Ni da vakamareqeta dina tiko na noda veitokani kei ira na tani, ena vakarautaka na Turaga vei keda na veigauna vinaka me da wasea kina na kosipeli.

iVakatakilakila
missionary couple praying together

Ni da segata me da wasea na kosipeli, e dodonu me da vakasaqara na veidusimaki ni Yalo Tabu.