2010–2019
Unumwen Pwipwi
October 2017


Unumen Pwipwi

Ach pwisin souleng mi nom rech pwisin, ese kan nongonong won mokutukutun pwan emon

Fefinei kanan, chienei kanan, pwe sipwe poptani ei mwichenapen mwichefen ren mwichen fefin seni unusan fonufan mi auchea o amwarar. Ekkieki chok: fefin non iteitan ierir, nonnomur, fonuer, me sokkun kapas mi chufengen non nuku me tong ngeni ewe Samon Jises Kraist.

Ren am aua keran chu ren nouch we soufos achengicheng, Presiten Thomas S. Monson, a apasata ngenikem ifan ukukun an tongei ewe Samon. Me ngang ua sinei pwe Preiten Monson a men kinisou ren ami tong, iotek, me pin ngeni ewe Samon.

Me nom mei wor ew faminien unumen neingin ir pwipwi ra nonom won ew fonu touau.

Ewe aemonun mi netipengau.. Meinisin kinikinin won inisin seni pwetun tori ngachin me unuchan tori eutun pechen meren pwe ese mwurino. Nupwen epwe kapas, fan ekoch an fos a chek namwotangaw, me aramas ra kan takir ren. Nupwen emon epwe emwenungaweno ika a “menuki” epwe etiwa ren och mettoch, neminewe a saw, a su, me a kuta ew neni mi monono ikkeweia epwene chek pwusin wauu met mi ani netipangawan me apwan ekieki ika pwata an manaw nge usun ese fen ketiiw me apwapwa.

Ewe eruwemwenun mi chek sosong.. Pwusin non an ekieki pwe I emon mi fokkun tipachem, nge mi wor emon iteitan epwe chek wate an score non tes non ar sukun. Non pwusin an ekieki ngeni inisin pwe mi takirikir, nie mwurino, niekatakat, me nie amwarar. Nge iteitan, mi fen wor emon amen atakirikir, mwurino, mi kon katakat, mi kon pwan amwarar seni.

Esap mwo fan ew epwe akom non metoch, me ren ei i ese tongeni pworacho. Esap iei ururun fetanin manau!

Fan ekoch usun a osukosuka ekoch me usun ita iteitan epwene chek songokai ren ekoch metoch.

Ewer, iwe ren ei esap wor emon epwe pwapwaiti ika esap pwan itefouno. Fan ekkoch a ningeringer, kumuchufengeni pwoun, me a ekieki,“ese fokkun pung manauei!”

Iwe ewe eunumenun. I ese usun pwin kewe mi netipengau me song, neminewe mi—mwo, pwapwa.. Esap faniten an tipachem ika nioch are wor an tufich seni pwin kewe. Apw, fan ekkoch aramas rese pwan eteneki. Fan ekoch ra pwan turunufasei ren ufan ika an kapas. Fan ekoch ra pwan kapas mi ngaw fan itan ngeni i pwisin are ngeni ekkoch. Nge inamwo ese mutata pwe ekkei repwe fokkun osukosuka.

Ei fopun ekan sani kon. I ese pwan ngioch, iwe aramas re kan takiri ren ngingin, nge ina mwo ese pwan nenengeni. Epwe fen apasa, “Usap kan mut ngeni ekei aramas me mefier kei ngeni ar repwe echimwaei usap kon!”

Pungun chok a sopweno an kokon ewe aemonun a kechiw me ewe eruwemenon a song.

Chommong ier ano, emon me nein ekewe pwipwi mi tori muchunon ar fansoun won fonufan.

Ewe aemonun fepun, fan chomong non manawan a ekieki pwe achek namot mwan an manaw, nesopwonon a mano non netipingaw.

Ewe eruwemenon, ewe a chek oput metoch iteitan ran, a mano non an song.

Me ewe eunumenun pwipwi, ewe a anomwota manawan ne kokon seni unusen netipan fiti meniochun won mesan, a mano non an pwapwa.

Ewer, manaw ese mecheres usun ei pworaus, pwan aramas rese wesen nenne ngeni ekkei unumon pwipwi non ei porous. Nge napanap usun ei mi tongeni aitikich och mettoch usuch pwisin. Ika pwe ami mi pwan usuch chek, ita kopwe pwusin esinok me non ewe emon, ruemon, ika fen non ir me unumon ekei pwipwi. Sipwe nengenechu emon me emon.

Ewe Feiengaw

Ewe aemonun fapun a ekieki pwe i ewe chon feingau—pwe i ewe chok metoch mi fis ngeni.1 Usun och metoch a chok fifis ngeni pwe epwe chok netipengau. Ren ei ekiekin usun manaw, neminei e mut ngeni ekoch repwe nemeni mefian me met foforun. Nupwen sipwe fori ei sokkun, sipwene chek paseno won asepwanin ekiekin aramas—me non ei ranin nomunapan pekin chiechi won internet, ekkan asepwan mi usun taifun.

Fefinei achengicheng, pwaata sipwe fangeta ach pwapwa ngeni emon, ika ngeni ekoch, ese pwan ekieki usum ika pwan om pwapwa?

Ika pwe ami mi osukosuk ren met ekoch ra apasa fanitom, upwe ngenikemi ei safei: pwe oupwe chechemeni ika ami ion. Chechemeni pwe ami chon ewe einangen ewe muun Kot, noun Sam me In nengin won nang, ir mi nemeni unusan ewe universe.

Ami weseweseen mwirimwirin Kot. Mi wor ami nipwakoch non ami seni ami afor non pekin ngun me mi pechkunuta non ewe watteian fansoun me mwen omw kopwe uputiw won fonufan. Ami noun Samach won Nang, ewe Samonun Mwicheichen Aramas, ewe Emon chon aforun ewe universe, mi aparasafetannei ekkewe fuu fan nang, o nemeni mokutukutun ekkewe fonufan.

Oua fen nom non Poun.

Poun mi murinno.

Poun mi tong.

Poun mi tumun.

Me ese wor met emon mi tongeni apasa epwe tongeni ekesiwini ena. Ar kapas a chek namwotongaw ngeni met ewe Samol afen apasa usumi.

Ami Noun achengicheng.

I mi tongekemi.

Ika mwo oua chepetiw, ika mwo oua kunu seni I, Kot mi chek tongekemi. Ika oua mefi pwe ami mi mwanecheno, anemon, ika fonufan mwenukukemino—ousap niuokus. Ewe Chon Masen Siip mi Mwurino epwe kutakemi. I epwe auwefarakemi won afaran. Iwe epwe uweikemino neimw.2

Fefinei achengicheng, ouse mochen oupwe mut ngeni ekkei mi ennet repwe ku netipemi. Me oupwe kuna pwe mei wor tepetep popun ousap netipengau, pun mei wor ami koko ese much oupwe apwonueta.

Ewe Chon Amanauen ewe fonufan a fangeno manawan fanitemi pwe oupwe finata pwe om tufich mi pin epwe pwonueta. Oua fen mwarei itan we; me ami Noun chon kuno. Iwe pokiten I, oua tongeni ufouf non ufan ning ese much.

Ewe Chon Oput

Ewe eruwemwenun pwipwi mi song ren fonufan. Usun chek pwinewe mi netipengau, a ekieki pwe an kewe osukosuk meinisin mi fen tipisin pwan emon. A etipisi an we famini, chienan, me noun meinap me chiechian chon angang, ekewe police, chon an piranku, chon emwenin Mwichefen, pekin ufouf mi itefouno, weiresin akkar, me pwan mwiringau chok. Me i a puchor ngeniir meinisin

Ese pwisin ekieki pwe i emon aramas mi ngaw. Nge, a pwusin mefi pwe a chek peni pwusin i. Aramas meinisin tiwenon i, a nuku, mi chok netipan maicha, kirikiringaw, me koput. Nge i, nesokonon, a chok mi chok mwokutukut ren netipoch—punguoch, wenechar, me tong.

Ngawan chok, an ewe pwipwi mi song sokkun ekiek mi fokkun echipwer. Iei usun met afen mak non ew pworausen kaeo nefinan mwich mi eninifengen. Ew kinikin kaeo, ekkewe sounkaeo ra poporaus ren chon Palestine me Israel non ewe Middle East me chon Republican me Democrat non Merika. Ra kaeo pwe “ir me ru epek mi pwisin mefi pwe ir mi mwokutukut non tong nge esap ren oput, nge nupwen emon a eisinir pwata ewe pwan ew mwich mi nom non ewe enini, ra chok itingeni koputun ewe mwich pwe ina pwata.”3

Iwe, ew me ew ekewe mwich ra pwusin ekieki ngenir pwe ir mi “aramas ech” —mwurino, kirekireoch, me wenechar. Nge apunun, ra kuna ekkewe ra enini pwe ir mi “aramasangaw” —tiparoch, chofona, fen kiroch.

Non ewe ier uwa uputiw, ewe fonufan mi nom fan moun mi efisita netipengau me riaffou wachemuk. Ei moun a poputa seni aramasen fonuwei we—aramas mi iteni ekkoch pwe ir mi ngaw me ra achoufetannei kouput ngeniir.

Ra afonofonono ekkewe rese sani. Ra amwangaua me itingauair. Ra ekkieki pwe ir mi nom fan—usun rese pwan aramas. O nupwen oua nginingawatiw ew tapin aramas, ita pwan ururun kepwe pwan era pwe mi pwung ami foforungauan fitikoko ngenir.

Ua riafou nupwen ua ekieki usun met e fis non ekkewe ier mwirin 1900 [engoru tiwepuku] me non Germany.

Nupwen emon epwe ounusechu ika esap wewengeni kich, mi fen sotunikich pwe sipwe ekkieki pwe ir mi mwan. Iwe seni ena epwe fokkun mecheres an epwene pwan pacheta och mi ngaw ngeni ar kapas me ar fofor.

Mi pung, pwe sipwe pwusin epeti kich ren met mi pung, me fan ekkoch mi namwot sipwe nouwomong fanitan ena popun. Nge, nupwen sipwe fori ren song ika koput non netipach—nupwen sia puchor ngeni aramas ren ach sipwe efeingaua, itengaua, ika keukei ar kapas—ita ururun sise fori non ach achifoua.

Met ewe Chon Amanau a osukuna?

“Nge upwe erenikemi: oupwe tongei chon koum ngenikemi, [effeiochu chon otekikemi, foforech ngeni chon oput ami], o iotekir ekkewe mi [anamwotongauakemi, me] eriaffou kemi;

“Pun oupwe winiti noun Sememi won nang.”4

Iei usun anen ewe Chon Amanaw. Iei ewin kinikin ach sipwe atatakisetiw ekewe minen eppet mi efisata ach sipwe ningeringer, koput, eimumu, me fitikoko non ei fonufan.

“Ewer,” kopwe tongeni apasa, “upwe fokkun tongei chon koum ngeniei—ika pwe repwe pwan fori iei usun.”

Nge ena ese namwot, mi pung? Kich sia pwisin nemeni manauach manawen kaeo, me a chok ekkis—fen ese pwan—nongonong won foforun pwan emon ngenikich. Ewer sia apinukunuk pwe repwe eniwini wewefich me aninisech, nge ach tong ngeniir ese nongonong won mefier ngeni kich.

Mi tufich pwe ach achocho ne tongei chon koum ngenikich epwe epweteteieno netiper me emwenir ngeni mi pung. Mi tufich pwe esap pwan. Nge ena esap siwini ach tipepechekun ne tapweno mwurin Jises Chraist.

Ren kich chon Ewe Mwichefenin Jise Kraist, sipwe tongei chon koum ngeni kich.

Sipwe pworacho song are koput.

Sipwe isenong tong non netipach ngeni noun Kot kewe meinisin.

Sipwe achocho ngeni ne efeiechu ekoch me afanafan ngeniir—ekewe ir “mi anamwotongaua [kich], me eriaffou eriafou kich.”5

Ennetin Chon Tapweno Mwurin

Ewe eunumwenun fopun a wewe ngeni ewe ennetin chon tapweno mwurin Jesus Krais. A fori metoch mi weires—a chek nuku non Kot ikamwo a nom fan amwangau me riaffou. Amwararan a sopweno an nuku me apinukunuk, ina mwo a kuna amwangau me turunufas. Mi chek sopweno ne nonom non pwapwa, esap pokiten nonomun mi pwapwa nge fanitan neminewe mi pwapwa.

Esap wor emon neich mi amwuchuno ewe saien manau me ese kuna osukosuk. Ren sokkopaten sosot mi achocho ne atouauakicheno, ifa usun sipwe nenengeni chok ewe pwonen pwapwa ngeni ekkewe nukuchar?

Uwa nuku pwe pwunuwan mi nom non ew tan an ewe soufos, fitungeru ier a no. Ewe soufos itan Lehi, me an tan maketiw non ewe Puken Mormon mi auchea me ning.

Non an tan, Lehi a kuna ew waten neni, me non a wor efoch ira amen mwurino ese wor tapin. Iwe apwan kuna ew pwin aramas mi fefetan ngeni ewe ira. Ra fokkun mochen repwe ochoch ekewe foun mi ning. Ra mefi me nuku pwe epwe tongeni ngenir pwapwa mi nap me kinamwe ese much.

Iwe a wor ew an mi chokisikis mi wenengeni ewe ira, me nepekin ewe ira a wor efoch wokun mecha a anisir ar repwe nom won ewe an. Nge apwan wor ew toputopun rochopwak mi afatangaua ar kuna ewe an me ewe ira. Me naman a pwan afeingau seni ina okurangan takir me amangau me eto seni ew watten me wamongun imw mi kan. Amairun, ewe amwangau a pwan echimwa ekkoch mi fen tori ewe ira me neni foun mi amwarar pwe repwe saweiti me ra tokono.6

Naman ra poputa ne nukunukumang pwe ewe ira ese fokkun ningoch ngenir usun akkomw. Mi tufich ra poputa ne tipemwaramwar ren ennetin met ra kuna.

A pwan tufich pwe ra ekieki pwe ika re kunuseni ewe ira,iwe manawer epwe kinamwe. Amwo pwe esap pwan chiwen wor chon takirir me esiter.

Nge ewer, ekewe aramas amangauaer mi fen nikinikin ra fen pwapwa me kinamwe. Iwe, ra ekieki pwe ika ra nikitano ewe ira, repwe ketiw ren ekkewe mi nom non Nge ekewe ra pwapwaiti mochen sotuni ewe foun ira ouwa fokun ketiw non ewe watten me wamongun imw o repwe itefouno ren ar pungupungoch, tipachem, me tekurara.

Nomochok won ewe An

Fefinei achengicheng, chienei achengicheng, ika pwe mi weires oupwe kamwechunuk ngeni ewe wokun mecha me feitano ngeni amanau; ika pwe takirin me amwangauan ekkoch mi poumweni tipepechekun mi esinapa oupwe achanu; ika ami mi osukosuk faniten ese pwenu ami kapas eis ika afanafan ourse mwo weweiti; ika oua netipengau ren fisingauan manauemi, upwe pesei ngenikemi oupwe chechemeni an Lehi we tan.

Nomochok won ewe An!

Ousap nikiti ewe wokun mecha—ewe kapasen Kot!

Me nupwen ekoch repwe sotunikemi ne asawakemi faniten ami oua angei ewe tongen Kot, ousap tiperenir.

Ousap mwenuki, pwe ami noun Kot; epwe efeiochukemi; ika oua fori netipan, oupwe niwinno ren!7

Ekkewe pwonen ing me ketiw seni ewe fonufan rese fat, rese ennet, me mi kan nusmwan. An Kot kewe pwon mi chok fat, ennet, me epwapwa—iei me feinfeinno.

Uwa pesei ngenikemi ami oupwe nenengeni pekin namanam me nuku ren mes mi tekia. Ese wor masouan ewe watten me wamongun imw mi tetapet ren foun iran ewe kapas allim mi manau an Jises Kraist.

Ewer, “Minne aramas resamo kuna are rong, minne aramas resamo ekieki pwe epwe tongeni fisita, iei ewe mettocch Kot a amonnata ngeni ekkwe ra tongei i.”8

Ngang uwa pwan pwusin kaeo pwen ewe aanen souleng non ewe kapas allimen Jises Kraist ina ewe aan ngeni pwapwa. Iei ewe aan ngeni tumun me kinamwe. Iei ewe aan ngeni ennet.

Ua pwarata pwe seni ewe nifangen me pechekunen ewe Ngun mi Fel, oua tongeni pwusin kaeo ekkei pwan.

Nge iei, ika pwe ewe aan epwe weires ngenikemi, uwa apinukunuk pwe oupwe kuna nenian ngaseno me pechekun me non ekkewe kinikinin ewe Mwichefen—Kinter, Sarafo Neingin, me Fin Anisi. Ra fokkun usun chek nenien asofon tipepechekun me nuku ren ewe sai akkomwach. Ir ra chek usun ew imw mi tumun, ikena oua tongeni mefi ketiw me angei kapasen apechekun seni pwimw kewe me chienemi souleng.

Metekewe oua kaeo me non Kinter a amwonakemi ren ekkewe mi ennet oua kaeo non sarafe. Ewe aanen souleng ami mi fetan won non ami sukunen Sarafe Neingin mi emwenikemi ngnei ewe chiechioch me pwipwioch non Fin Anisi. Seni ew me ew ipweip apwan kapach ngonuk pwon ekkoch tufich minen oupwe pwari ami tong ngeni aramas ren ami foforun kirekireoch, tongennet, me aniniseoch.

Ami oupwe fini ei anen souneng epwe emwenikemi ngeni pwapwa mi nap me apwonuetan ami nikinikin mi pin.

Esapw mecheres. Mi namwot unusan met mi och remi—ami tipachem, mirit, nuku, wenechar, pechekun, tipepwos, me tong. Nge ew ran oupwe kunusefan me nengeni ami achocho, me oupwe kan kinisou pwe oua chiwen pechekun, pwe oua nuku, o pwe ouse tou seni ewe an.

Nikitu

Usun mei wor chommong mettoch non ei manau ouse tongeni nemeni. Nge non fansoun soponon, mi wor ami pechekun ami oupwe finata ian chok muchunon ami sai me chommong foforun manauom. Esap chok ami nipwakoch, nge fen finimi mi anmwota manauemi.9

Ousap mwut ngeni nonnomwumi epwe achowa netipemi.

Ousap mut ngeniir ami oupwe song rer.

Oua tongeni pwapwa pun en emon noun Kot neingin. Oua tongeni kuna kinamwe me pwapwa non ewe chenin Kot me ewe tongen Jises Kraist.

Oua tongeni pwapwa.

Ua pesekemi oupwe aura netipemi ren kinisou ren ekkewe kirokiroch mi chommong me ese much an Kot. Fefinei kan mi achengicheng, oua tongeni! Ua iotek ren unusan umoumochun nguni pwe oupwe finata oupwe nikitu ngeni ewe iran manau. Ua iotek pwe ami oupwe aneueomng pwe manauom epwe winiti konen ing, mwareiti non met ewe tongen Kot, ekkewe maneman An Mwichefel, me ewe kapas allimen Jises Kraist mi tongeni ewaranong fonufan.

Ewe ennetin konun manauen souleng mi tongeni kiingau ika chorong ngeni ekkoch. Seni ewe nepoputan mi fen ieisin.

Nge ngeni Samach won Nang, me ngeni ion mei tongei me asamonu I, ina ewe kon mi kan auchea me ning—eningan me enimochun ewe konun tongen ngaseno me aninisoch ngeni Kot me chon unukuch.10

Ua apasatiw ai kapasen feioch womi ren wisei Aposel ngeni ewe Samon pwe oupwe kuna ewe pechekun me tipepwos pun ami noun Kot neingin ren ami fetan non kinisou won ewe aanen souleng iteitan ran. Non itan mi pin an Jises Kraist, amen.