2010–2019
Kapwaiada Atail Inou Me Kitail wiahiong Sises Krais
Kapokon Lap en Oaktohpe 2019


Kapwaiada Atail Inou Me Kitail wiahiong Sises Krais

Koht lukei kitail en kesehla atail mour en mahs akan wasa kitail sohte kak pwurehng ale ie oh tapiada ehu mour kapw rehn Krais.

Epreil nekiero, I alehdi ansou mwahu en kasarawiala Tehnpas Sarawi en Kinshasa nan Democratic Rebublic en Congo.1 Sohte koasoai kak kasalehda wen popohl oh pwoson en irail mehn Congo kan oh I kak kehn pwehki tehnpas sarawi me kasarawilahr nan sapwarailo.

Kilel
Mahlel en Tehnir kan en Congo

Irail kan me iang pidolongehng nan Tehnpas Sarawi en Kinshasa kilang tepin mahlel me koasia Tenihr kan en Congo.2 Met wia mehn ketemen mwahu ong irail me kin kohla nan tehnpas sarawi ong ni inou me anahnepe en katengeraildi rehn Sises Krais oh idawehn ahl en inou oh koasoandih kan en Samatail Nanleng. Tenihr kan me sansal nan mahlelo iei wasa me irail souleng en mahs ako kin weliakapwala ong Christianity nan Congo.

Kilel
Mahlel en Tenihr kan an Nzongo

Mwohn arail weliakapwala, irail kin pwongih soahng kan me sohte momour, oh kin kamehlele me soahng pwukat kak kasalehiong irail manaman kopwuriamwei.3 Mwurin arail welikapwalahr, tohto irail me kohla ni tehnihr kan me peiante Pilap en Congo, me duehte tehnir kan en Nzongo.4 Irail me weliakapwalahr kan kin kesehdiheng dipisou kan me irail kin pwongih nan tehnihr kau pwe en wia sansal ong Koht oh mehteikan me irail keselahr arail tiahk en mahs oh aledahr Sises Krais. Irail sohte kesehlahte arail dipwsou kan nan wasa me mwele nan pihlo, ahpw irail kin kesehla wasa me tenihro pwumpwupwiehu, wasa me dipwsouko sohte kak direkie. Mwekid pwukat wia kilel en arail tapidahr kapwaiada arail inou kan me irail wiahng Sises Krais.

Aramas en wasa teikan oh dih en mwurihkan kasalehda arail tiahk sarawih kan en Sises Krais ni soangen mwohmwohte.5 Nan Pwuken Mormon irail aramas akan me adaniki Anti-Nipahi-Lihai “Kidihsang arail dipwsou en mahwen kan,” ni arail sarepedi “wasa me loal“ pwe “irail en kadehdehiong Koht … me irail sohte pahn pwurehng doadoahngki [arail] dipwsoun mahwen kan.”6 Sang ni arail wia met, irail inoukihda me irail pahn idawehn Sapwellimen Koht padahngkan oh sohte pahn kasapwungehla arail inou. Inou wet me tapiada arail weliakapwala rehn Kauno oh sohte pwurehng pwupwila.7

Weliakapwala rehn Kauno wehwehki pwilikihdi kemwekid ehu me mih pahn kaweidpen koasondihn wiewiahn mahs, oh alehda ehu mour kapw me poasonki pwoson Sapwellimen Sahm Nanleng koasoandi oh Sises Krais oh Sapwellime Tomw. Weliakapwala wet inenen laudsang en loalekoang kihla padahk kan en rongamwahuo. E wekidala mwohmwatail, kamwahuiala atail wewehki duwen mour, oh kaweid kitail en wenlahte ni atail pwoson Koht. Peihn en emen emen ineng kan me kin kapwalahla kitail en kin katengtengehng Sounkomouro oh en idawehn ahl en inouo kin sohla kak sansal oh irail welialihda sang ni pilipil en alehda kupwuren Samatail Nanleng.

Pwehn weliakapwala rehn Kauno kin tepsang ni atail pahn tengetengediong atail inou kan ong Koht oh wiahkihla kisehn atail mour inou pwukat. Wia inou pwukat en kak kehlail nan atail mour pahn wia wiepe werei ehu me anahne kanengamah oh koluhla ansou koaros. Oh pil inou wet wialahr kisehn ihs kitail, milahr nan atail madamadau, oh mihmiher nan atail mour. Duwehte atail sohte kin manokehla peihn edatail kan itarete dahme kitail kin medemedewe, kitail sohte kak manokehla inou ehu me tengedier nan atail mohngiong kan.8

Koht lukei kitail en kesehla atail mour en mahs akan wasa kitail sohte kak pwurehng ale ie oh tapiada ehu mour kapw rehn Krais. Met kin wiawi ni atail kin kakairada atail pwoson Sounkomouro, sang ni tepin rongorong kadehdeh kan en irail akan me ahniki pwoson.9 Mwurin mwo, pwoson pahn kehkehlaila ni atail pahn mwekid wei ni ahl akan me pahn katengeikitaildiheng Reh.10

Met, e pahn mwahu ma pwoson kin laudla oh dou duwehte soumwau en wai de soumwau me rek duwehte pou ape. Eri e mengei kisin “asi en palingehn” pahn kadaurpesen pwoson rehn mehteikan. Ahpw e sohte kin wiawi ni soangen mwohmw wet. Ihte me pwoson kin keirkihda ma aramas emen pahn mwekidki pwoson. Kemwekid pwukat kin kalapw kohsang ni luhk me kin kohsang mehteikan, ahpw kitail pahn sohte kak “kakairada” en emen eh pwoson de kasik me mehteikan pahn kakehlakahla atail. Pwe atail pwoson en kak keirda, kitail udahn anahne pilada mwekid kan me pahn kalaudehla-pwoson, me duwehte kapakap, onopki pwuhk sarawi kan, tungoale kamadipw sarawi, kolokol kosoned kan, oh papah mehteikan.

Ni atail pwoson ah pahn keirda rehn Sises Krais, Koht ketin lukei kitail en wiahda atail inou kan ong Ih. Inou sarawi pwukat, ni eh wia inou kei me sansal, irail wia kemwekid sansal mwahu ong atail weliakapwala. Inou sarawi kan pil kawada poasoan teng ong kekeirdahn palingehn. Ni atail pilada en pepdais, kitail tepki ni atail alehda mwaren Sises Krais11 oh pilada en kasalehiong Ih duwen kitail. Kitail kaukihla kitail en duwehla Ih oh nantiheng alasang Sapwellime wiewiah kan.

Inou sarawi kan katengei kitail ehng Sounkomouro oh idan kitail pohn ahl me pahn kaweid kitailahng nimwatail nanleng. Manaman en inou sarawi kan pahn sewesei kitail en apwalih mwahu weliakapw laud me wiawihong atail mongiong, kakehlakahla atail weliakapw ong Kauno, oh alehda ni unsek limen Krais ong ni mwomwetail.12 Ahpw ma elepen atail mongiongte me kitail inouki en kapwaiada ong atail inou sarawi kan, eri sohte mehkot pahn kak pweida.13 Kitail pahn lelehng nan kasongosong en wiahda koasoi en karot, kesehla atail mour en mahs nan pihl mwele, de saropedi neitail dipisou keper kan ahpw wasahn kolkol kan wie pwerpweriei. Ahpw ma mie peikasal ong atail inou sarawi kan a wenihmw en kapai en manaman en Samatail Nanleing oh Sises Krais sohte pahn ritidahng kitail.

Kilel
Tehnpas en Kinshasa

Atail inou en kolokol inou sarawih kan sohte kak wekidala dahme kitail koasoanedier nan atail mour. Atail ehuong Koht pahn duwehte pilap mwahu en Congo me kin kusukusdihla limwahn Tehnpas Sarawi en Kinshasa. Pilap wet, sohte duwehte pilap akan en sampah, me kin ahdin nan pahr koaros14 oh kin audehda kerenieng kalon rar 11 (41.5 rar) en pihl nan seken ehu nan Atlantic Ocean.

Sounkomouro luke Sapwellime tohnpadahko en kin koahiek oh loaloapwot duehte met. E ketin masanih, “Na, pilada nan mongiong kan, me ke pahn wia dahme Ih pahn ketin padahngki, oh ruwesehkin irail.”15 “Koasoandi wet” wiawihda pwe kitail en kolokol atail inou sarawi kan oh kitail en kak alehdi popohl soutuk me Koht ketin inoukiong kitail.16

Souleng tohto en Imwin-Ansou kasalehda me irail “soandier” pwe irail kin kolokol arail inou kan ong Koht oh wekila ni mehlel. I pahn koasoaiaiong kumwail aramas silimen—Brother Banza Mucioko, Sister Banza Regine, oh Brother Mbuyi Nkitabungi.

Kilel
Peneinei en Banza

Ni [kid duwepwiki isihsek] 1977, peneinei en Banza kin koukousoan Kinshasa nan wein Zaire, me met kahdaneki Democratic Rebublic en Congo. Irail wia aramas waun kei nan arail mwomwohdiso en prohs. Pwehki arail koahiek kan, arail mwomwohdiso koasonehdiheng arail kisin peneinei tikitik en kohla Switzerland en ale kaskuhl oh pil kiheng irail wen mwohni ehu me pahn sawas ong arail skuhl.

Ni arail ieiang bus kolahng school, nan Geneva, Brother Branza ahpw kilangada kisin imwen sarawih kis me adaniki “Mwomwohdiso en Sises Krais en Souleng en Imwin Rahn-akan.” E ahpw medewe, “Dah miehier Sapwellimen Sises Krais souleng met, ni imwin rahn akan?” E ahpw lemehda en kohla oh kilang.

Tohn brancho ahpw kasamwoh Brother oh Sister Branza. Irail idek ekei peidek me irail ahniki me pid duwen kepikipik en Koht me duweht met, “Ma Koht ngehn ehu, duwehte kisinieng, ia mwomwen atail kepikpikda duwehte Ih? Ia mwomwen ah kak mwohd pohn douwen nahnmwarki?” Irail sohte kin alehdi pasapeng mwahu lau ansou me misinerih kan kawehwehieng irail nan arail padahk pisetik kan duwen padahk kopwurupwurdo. Ansou me misinerih kan kin pwur, peneinei en Branza kin kileng pene oh nda, “Kaidehn ihme mehlelo me kitail ahpwtehn ronget?” Irail ahpw kokolahr iang sarawi oh kin tuhtuong misineri kan. Irail ese me pepdais nan Mwomwohdisohn Sises Krais kopwurupwurdoht pahn mie imwilah. Irail pahn luhsang neirail sens en skuhl, neirail kisin likou en mweimwei en mihmi wasahu pahn kohsang irail, oh ira oh neira kisin seri riemeno pahn anahne kohkohlahsang Switzerland. Irail pilada irail en papdaisla oh kasarawihla nan Oakotohpe en pahr [kid duwepwiki isihsek duwau] 1979.

Wihk riau mwurin arail papdaisla, Brother oh Sister Banza pwurala Kinshasa oh ira me wia keieu oh keriemen en tohn Mwomwohdisoh en nan arail wehio. Tohn Mwomwodisoh nan Geneva branch me kin wehwehiong irail oh seweseirail en kak ehuong sounkaweid kan en Mwomwohdisoh. Peneinei en Banza kehkehlail ni pwoson oh awiawih ansou mwahu me Koht inouki me e pahn kauwada Sapwellime Mwomwohdiso nan Zaire.

Kilel
Elder Mbuyi

Mwurin ansou kis, pil emen tohn skuhl sang Zaire, Brother Mbuyi iang ale kaskuhl nan Belgium. E pepdaisla nan pahr [kid duwepwiki welihsek] 1980 nan Ward en Brussels. Mwurinte mwo, e ahpw wiahier doadoahk en misineri nan England. Oh Koht ahpw ketin doadoahngki Sapwellime manaman. Brother Mbuyi pwurodo nan Zaire oh wia kesilimen en tohn Mwomwohdisoh nan wehio. Sang mweimwei en ah pahpa oh nohno, Sarawi kan kin wiawi nan imwen eh peneinei. Ni Pepweri pahr [kid duwepwiki welihsek weneu] 1986 kisin likou wiawihda ong kaun en koperment ong ni kowoupen Mwomwohdihsoh. Sain sang me wia tohn wehio zaire me silimen anahnepe. Irail meh silimen me sain kisin likouo iei Brother Banza, Sister Banza, oh Brother Mbuyi.

Kilel
Brother Mbuyi oh pil Banzas.

Tohn Mwomwohdiso pwerisek pwukat esehier me mehlelo ansou me irail rongadao; irail wiahda arail inou sarawi ansou me irail papdaiso me katengeiraildi rehn Sounkomouro. Irail kesehla ni mehlel arail wiewiahn mahsakau nan ahdin tehnihro wasa me pahn sohte ineng en men pwurehng ie. Ahl en inouo sohte douluhl mengei. Akupwung sang kopworment, sohte kalapw tuhwong kaun akan en Mwomwohdiso, oh kahpwal me miher nan kokoudahn Souleng kan en wehi kak en kaluwetehla irail akan me nananti. Ahpw Brother oh Sister Banza oh Brother Mbuyi tengedieng nan arail pwoson. Irail iang kasarawihn Tehnpas Sarawi en Kinshasa, mwurin pahr [silihsek siluh] 33 irail iang sain kisin likou en kadehde en Mwomwohdiso nan Zaire sang koperment.

Kilel
Brother oh Sister Banza

Peneinei en Banza iang mih me rahnwet nan Conference Center. Me iang irail iei neira pwutak riemen iei Junior oh Phil oh iangahki arail pwoud kan, Annie oh Youyou. Nan [kid duwepwiki welihsek wenou] 1986, Junior oh Phil me wia keieu en aramas riemen me pepdaisla nan Mwomwohdiso en Zaire. Brother Mbuyi kilikilang kemwekid en rahnwet sang Kinshasa rehn ah pwoud Maguy oh neira seri limen.

Kilel
Sister oh Brother Mbuyi

Paionihr pwukat wehwehkier kawehwehpen oh imwilahn inou kan ni arail alehdi “marain sang rehn Kauno arail Koht, oh kapinga Sises Krais arail Soundor.”17

Ia mwomwen atail pahn pirehieng kitail Sounkomouro oh tengedieng atail pwoson me duwehte pwihn wet oh irail me tohtoh wen nen kei en Souleng en Congolese me idawehn irail oh pil wen miliohn kei nan sampah? Sounkomouro ketin padahkihong kitailehr ia mwomwe. Ehu ehu wihk kitail kin tungoale kamadipw sarawio oh wia atail inou sarawi ong Samatail Nanleng. Kitail inoukihda me kitail pahn ehukieng Sounkomouro atail mour sang ni atail inouki me kitail inengieng en alehda Mware, ansou koaros tamataman Ih, oh kapwaiada Sapwellime kosonned akan.18 Peihn pwukoahki kaunopehng oh warohng wiahda inou sarawi pwukat nan ehu ehu wihk pahn katengepene kitail ohng Sounkomouro, sewesei kitail en kesempwaliki atail inou kan,19 oh kehlail en kamwakid kitail pohn ahl en inouo.

I lukei kumwail en ahniki ngoang en idawehn ahl poatoapoat en wia tohnpadahk en Sises Krais. Wiahda oh kolokol inou sarawi kan. Kesehla amwail mour en mahs akan nan wasa lol oh ahdin tehnihr kan. Saropedi douluhl noumwail dipisou keper en mawin kan pwe wasahn kolkol kan en dehr sansal. Pwehki Tomwpen Sises Krais, wiahda inou sarawi kan ki ineng mehlel oh waunikin irail pahn kapaiada amwail mour kokolahte. Kumwail pahn duwehla Sounkomouro ma kumwail pahn tamataman Ih ansou koaros, idawehn Ih, oh poakoang Ih. I kadehdehki me Ih me wia poahsoan tengeteng. E wia aramas mehlel men, oh Sapwellime inou kan me sansal. Ni mwaren Sises Krais, ahmen.

Ire kan

  1. Kasarawio wiawi Rahnsarawi en Rahmwus , Epreil 14, 2019, koasoandi sang Presiden Russell M. Nelson.

  2. Soun mahlen, David Meikle, malelihada Congo Falls doadoahk sang wasahn kilel en Kiubu Falls. Tehnihr kan en Kiubu mihmi mwail 294 (kilomihter 400) paliepeng en Lubumbashi ni palieir en palimese en Democratic Republic en Congo.

  3. Dipisou pwukat kin dehdehki inkisinan Kikongo oh fétichesnan French. Lepin lokaia kawehwehdi ni lokaiahn Wai iei “amulets,” “talismans,” or “fetishes.”

  4. David Meikle also painted Nzongo Falls working from photos of the falls. Tehnihr akan en Nzongo mihmi mwail 81 (kilomihter 130) sang Kinshasa, Democratic Republic en Congo. The river at these falls became known as Nzadi Inkisi, or “River of Fetishes.” Ahd akan kasalehda dahme wiawi nan pwuhko.

  5. Sounpar kid mwurin pwoulahn Sises Krais, kaun en Iceland kan tuhpene ong arail mihting lap ehu, erein wihk-riau Allting, pwe irail en koasoanedi kosonned akan me pahn kolpene koaros. Irail pilada ohl emen me adaniki Thorgeir en wiahda koasoandi ehu ong koaros me pid weliakapwalahn souleng de irail en wie kaukaudokiengete Koht mwahl akan. Mwurin rahn siluh en ah tohrohrla nan ah imwpwalo, Thorgeir pakairkihda ah koasoandio, me arail keinek pahn wiahla souleng en Krais. Ni ansou me Thorgeir pwuralahngehr ah wasa, e ahpw wahda sansal en Norse me e inenen kesemwpaliki-sansal takai kan oh kesehlahng nan tenihro, me met kahdaniki Godafoss de “Tehnihr en Koht akan.” Mwekid wet me kasalehda me Thorgeir weliakapwala wiahla souleng ni mehlel.

  6. Alma 23:13; 24:17–18.

  7. Kilang Alma 23:6; David A. Bednar, “Weliakapwala rehn Kauno,” Liahona, Nohpempe 2012, 106–9.

  8. Tehk Esikiel 11:19–20; 2 Korint 3:3.

  9. Tehk Rom 10:14, 17.

  10. Tehk Preach My Gospel: A Guide to Missionary Service, rev. ed. (2018), 203.

  11. Tehk Dallin H. Oaks, “Taking upon Us the Name of Jesus Christ,” Ensign, Mehi 1985, 80–83.

  12. Tehk Alma 5:12–14.

  13. Tehk Doctrine and Covenants 82:10.

  14. Pilap en Congo me keriau en-loal, keriau en kaselel, oh keduwaw-en reirei nan sampah. Pwehki eh daulialahr ekuweidoro pak riau, wasahkis ni pilapo kin kalapw kotou karehda pihlo ah kin kak wie kereker. Ahdin pihl wet kin mih ni songen mwohmwohte nan ereihn pahro pwon, mihmi ni wen mihter kiup 41,000 en pihl ki seken ehu, itarete ma mwekmwekid en pihlo kin wekwekidek nan ereihn pahr kei (sang ni 23,000–75,000 kiupic mihter nan seken ehu).

  15. Joseph Smith Translation, Luke 14:28 (in Luke 14:27, men kaweid b).

  16. Kilang 2 Nihpai 9:18; Russell M. Nelson, “Peren oh Momour en Palingehn,” Liahona, Nohpempe 2016, 81–84. Presiden Nelson masanih me, “Popohl iei kisakis ong irail akan me pwoson” (teh nempe 84).

  17. Alma 37:9.

  18. Kilang Doctrine and Covenants 20:77. Nan kapokon en kaun en misin kan me wiawi nan Suhn 2019, mwurin arail tungoale kamadipw sarawi, mwohn ah pahn tapiada sapwellime padahk, President Russell M. Nelson mahsanih: “Madamadau ehu me kodohngie me ai wiahda ahi inou sarawi rahnwet kesempwal sang padahk me i kaunopada rahnwet. I wiadahr inou ansou me i kin ale kamadipw sarawi me I pahn alehda mwaren Sises Krais oh me I pahn kapwaiada Sapwellime kosonned akan. Ekei pak, I kin rong me kitail kin ale kamadipw sarawi pwe en pwurehng kalipwa atail inou en papdais. Ma met mehlel, e kak laud sang mwo. I wiadahr inou sarawi kapw ehu. Ke wiadahr inou sarawi kapw kei. … Kitail pwurala oh tehk mahsen me e masanih me Sapwellime Ngehn pahn ieiang kitail ansou koaros. Ia wen kapai laud!”

  19. Tehk 3 Nihpai 18:12.