Toeni Luhlahp
“Muhtana in Nga, ac Nga in Kom; Ohinge Wiyuc Fahsr”
Toeni Luhlahp ke Eprel 2023


“Muhtana in Nga, ac Nga in Kom; Ohinge Wiyuc Fahsr”

Olwelah se luhn Mwet Lahngo in muhtana in kuht uh pwacye ac sukohsohk nuh sin mempucr nuhkwewa suc liyacacng wuhlweacng ke Alu fohlohkihnyuckyak Lal uh.

Mwet pahluh mahtuh Enoch, el ahkuhtweyac lah Wuhlweacng Mahtuh, Doctrine and Covenants, ac Pearl of Great Price,1 tuh ahkfahsrye akwucki luhn siti Saion.

Sramsram ke ma sihmlac ke pahngyak lal Enoch in kuhlwacnsap ahkkahlwemye lah el lohng sie puhsra tuhkuh inkuhsrao pahnglol Enoch, wen Nahtuhl ac fahk nuh sel in fahk nuh sin mwet ah—Auliyak, tuh insiaclos kwekwelac, ac insrwaclos sohlohng, ac muhtahlos tiac kuh in ngwetlah pal in liye.2

Ac ke Enoch el lohng kahs inge, el puhtati nuh infohk uh ac sramsram ye muhtuhn Leum, siyuck lah efuh kuh el liyeyuck wo ye Muhtahl, ac tuh el sie mukul fuhsr, ac mwet nuhkwewa sruhngwacl; tuh el suhkahpahs suhmuhi in kahskahs; ne ohinge mac el mwet kuhlwacnsap se Lal?3

Nuhnak muhahs lohacng nuh kac lah ke pacl se ma pahngyak Enoch in kuhlwacnsap an, el akihlen yohk nihkihn ac suhfallac lal. Ac nga motko muh kuht nuhkwewa ke kais sie pacl ke kuhlwacnsap lasr ke Alu uh tuh puhlakihn oacna Enoch. Tuhsruhk nga luhlahlfongi muh top luhn Leum nuh ke kihsensiyuck in kwacfe lal Enoch uh mwe luti se ac fal nuh sin kais sie sesr misenge.

Ac Leum El fahk nuh sel Enoch in som ac oruh oacna ke El fahk nuh sel, ac wacngihn kuhtwena mwet fah kantwelyac. El enenuh in ikacslah inwacluhl, ac e fah sesseslah, ac El ac fah sang nuh sel mac lacn fahk.

Leum el fahk lah Nguhn Lal oan facl, ohinge kahs lal nuhkwewa El ac fah nuhnuhnkuh; ac finohl uh fah kahing ye muhtahl, ac infacl uh fah ikihl kahsruhsr lalos; ac elac fah muhtana in El, ac God elac fah muhta in el; ohinge el ac fahsr wi God.4

Sahflahiyac ah Enoch el eklac sie mwet pahluh fokoko ac sie kuhfa in orekma ke poun God in oraclah orekma yohk, tuhsruhk tuh muhtwacwacackiyacn kunohkohn lal an tiacna nuh ana ngacn! Tuhsruhk, ke lusen pacl etwacack lal ah ahkyohkyeyuck ke el lotwelah in wi na ac fahsr wi Wen nuhtin God.

Nga sikalweni in pruhe nuh ke kahsruh luhn Nguhn Muhtahl ke kuht tuhkweni motko mwe luti ituckyang nuh sel Enoch sin Leum ac lah meac kalmac nuh sum ac nuh sihk misenge.

Kom Fah Muhtana in Nga

Leum Jisus Kraist El kuhpahsrme nuh sesr kais sie in suli [kuht] in muhtana in El.5 Tuhsruhk kuht ac etwaclah fuhkah ac tuhkuh in muhtana in El?

Kahs se muhtana uh kalmac pa in tiac mukwi, ac fokoko ac muhtweng tiac fuhlweack. Elder Jeffrey R. Holland el ahkuhtweyac lah “muhtana” oacna sie mukwikwi suc kalmac “‘[pa] in muhta—tuhsruhk [in] muhta na ne tok ma pahtpaht.’ Pa ingacn pahng se ke pweng luhn wosasuc nuh sin … mwet nuhkwewa … fin facluh. Fahsruh, tuhsruhk fahsruh in tuh muhta na. Fahsruh ke inse pwacye ac muhtweng. Fahsruh muhtana, nuh ke mwactom ac mwactwacn fihlin fihl nuhkwewa suc ac tuhkuh tukum.”6 Ohinge, kuht muhtana in Kraist ke kuht fokoko ac oaru ke insacnweacng lasr nuh sin Mwet in Molwelah ac ohiyac muhtahl Lal, ke kwewana pacl wo ac koluk.7

Kuht muhtwacwacack in muhtana in Leum ke sukohsohk in sulaclah lasr in eis nuh facsr sifacna srenenuh Lal8 ke wuhlweacng ac akwuck ke wosasuc fohlohkihnyuckyak. Kuhpahsr ke wuhlweacng lasr nuh sin Pahpah tuhmasr Inkuhsrao ac Wen sifilpac moulyak Nahtuhl ac Wen moul pa ip yohk se emet ke nuhnak, finsrak, mihslac, ac engan ke lusen pacl loes; ac oacyacpac pa pwelucng fokoko9 ma kuht enenuh in muhsaheack moul lasr fac uh.

Kuht muhtana in El ke [kuht] sikalweni na in ahkfokokoye wuhlweacng lasr kais sie nuh sin Pahpah ac Wen. In mwe srihkasrak, sikalweni in pruhe nuh sin Pahpah Ma Pahpaht ke inen Wen Pahkotwen Nahtuhl ahkkweye ac ahkfokokoye kuhpasr luhn wuhlweacng lasr nuh Selos.

Kuht muhtana in El ke [kuht] ipeis yohk ke kahs luhn Kraist. Mwe luti luhn Mwet Lahngo pahtok kuht, oa tuhlihk wuhlweacng, in fototoyang nuh Yohrohl10 ac [El] ac fah fahk nuh sesr ma nuhkwewa ma kuht enenuh in oruh.11

Kuht muhtana in El ke [kuht] insacnweacng in wi oruh mukwikwi ke akwuck ke kuhfa luhn Leum, ngwetlah liye ac motko ke olwelah lasr ke wuhlweacng ac auliyak na pwacye. Nwacsnwacs in ipeis kuhfa luhn Leum pa sie mwe loh nuh sin God lah kuht insese in eis nuh facsr sifacna inen Jisus Krais ac srihke in “esamuhl pacl nuhkwewa”12 tukun pacl fototo se utuckuh in wi oruh akwuck muhtahl se ingacn.

Ac kuht muhtana in El ke [kuht] kuhlwacnsapuh God yurin tuhlihk Nahtuhl ac luti nuh sin tamuhlwel ac tahmtahel wiyacsr.13

Mwet Lahngo El fahk, “Kowos fin akos ma sap luk, kowos ac oana in lungse luk, oana ke nga akos ma sap lun Papa tumuk ac mutana in lungse lal.”14

Nga ahkuhtweyac tari kuhtuh ohiyac ma kuht kuh in oruh in muhta yurin Mwet Lahngo. Ac nga inge suli kais sie sesr oa mwet tuhma lutlut Lal in siyuck, suk, tongol, ac in sifacna lotwelah ke kuh luhn Nguhn Muhtahl ke ohiyac yohk sahyac ma kuht kuh in oruh tuh Kraist elan pa kuht siiyac na in moul lasr ke ma nuhkwewa ma kuht oruh.

Ac Nga in Kom

Olweacng luhn Mwet Lahngo nuh sin mwet fahsr Tohkohl oasr ip luo kac: kuht fin muhtana in El, El fah muhtana in kuht. Tuhsruhk yac kuh Kraist El an muhtana in kom ac nga—kais sie ac nuh sesr sifacna? Top nuh ke kihsen siyuck se inge pa ahok!

Ke Puk luhn Mormon, kuht lutlut ke luti lal Alma ac fahkwack nuh sin mwet suhkahsruhp suc ma kweok lalos oraclah elos in inse puhsisacl. Ke luti lal, el kapsra kahs uh nuh ke sie fihtac ma enenuh in yukwiyucki ac ahkmongoyeyuck, ac el ahkuhtweyac lah “kahs uh” oacna moul, misin, ac kihsac in iwaclah luhn Jisus Kraist.

Alma el fahk, “Muhtwacwacack in luhlahlfongi ke Wen nuhtin God, tuh El fah tuhkuh in molwelah mwet Lal, ac tuh El fah kweok ac misac in iwaclah ma koluk lalos; ac tuh El fah sifilpac tuhkahkwek liki misac, suc fah sang sifil moulyak, tuh mwet nuhkwewa fah tu ye muhtahl, in nuhnuhnkweyuck ke lwen sahflah ac ke lwen in nuhnuhnkuh, fal nuh ke orekma lalos.”15

Ke utuckuh mwe ahkuhtweyac ke “kahs uh” sel Alma, nuhnak muhnahs motko ke kuhpahsr mokleyuck ma el tuh ahkkahlwemye inge.

“Ac inge … nga kena tuh kowos in fah ukwiyac kahs inge ke insiowos, ac ke ac muhtwacwacack in kapwack finne ohinge ahkmongoi ke luhlahlfongi lowos. Ac liye, ac fah eklac sahk soko, sruhnwack keiwos nuh ke moul ma pahtpaht. Ac na lwelah God Elan acsot nuh suwos tuh ma toasr lowos in kuh in ahkmuhlahlahyeyucklac, ke engan luhn Wen nahtuhl. Ac ma inge nuhkwewa kowos fin kuh in oruh kowos kuh.”16

Fihtac ma kuht enenuh srihke in ukwiyac ke insiacsr pa kahs uh—finne moul, misin, ac mwe luti luhn Jisus Kraist. Ac ke kahs uh ahkmongoyeyuck ke luhlahlfongi, e kuh in eklac sahk soko sruhnwack in kuht nuh ke moul ma pahtpaht.17

Meac kalmacn sahk soko ke ararama se lal Lehi ah? Sahk soko ah kuh in motkoeyuck oacna in luhmweyuck nuh kacl Jisus Kraist.18

Tamuhlwel ac tahmtahel sacohk wiyuck, yac Kahs uh oasr in kuht? Yac ma pwacye ke wosasuc luhn Mwet Lahngo sihmlac ke insiacsr?19 Yac kuht tuhkuh nuh [Yohrohl} ac kais kuhtuh eklac oacna El? Yac sahk luhn Kraist kapwack in kuht? Kuh kuht srihke in eklac “[mwet] sasu”20 in El?21

Sahp ma usrnguck finsrakkihnyuck se inge tuh moklwacl Alma in siyuck: “Yac kowos isuslac ke nguhn luhn God? Yac kowos eis Luhmahl ke lomowos? Yac kowos puhlakihn eklac na yohk se inge ke insiowos?”22

Kuht enenuh in esam pacl nuhkwewa mwe luti luhn Leum nuh sel Enoch, Kom muhtana in Nga, ac Nga in kom.23 Ac nga fahkwack ke olweacng se luhn Mwet Lahngo in muhtana in kuht uh pwacye ac sukohsohk nuh sin mempucr nuhkwewa suc liyacacng wuhlweacng ke Alu fohlohkihnyuckyak Lal uh.

Ohinge Wiyuc Fahsr

Mwet Sap Paul el kwacfe mwet luhlahlfongi suc tuh eis Leum: “In moul in ma sefanna nu sel.”24

In fahsryang ac in fahsr wi Mwet Lahngo tohlwack ip yohk luo ke mwet tuhma lutlut: (1) ahkos masap luhn God, ac (2) esam ac ahkfuhltwactye wuhlweacng muhtahl ma kuhpahsrikuhtyang nuh sin Pahpah ac Wen.

John el fahk:

“Kut fin akos ma God El sapkin, na pwaye lah kut etal.

“Mwet se fin fahk mu el etal, a el tia akos ma El sapkin, el sie mwet kikiap ac wangin ma pwaye in el.

“A kutena mwet su akos kas lal, el pa akkalemye lah lungse lal nu sin God pwayena. Pa inge mwe akpwayei lah kut mwet lun God.

“Kutena mwet su fahk mu el mwet lun God, moul lal enenuin oana moul lun Jesus Christ.”25

Jisus el pahngon kuht kais sie, “Fahsruh, fahsr tukuk”26 ac “wiyuc fahsr.”27

Nga fahkwack lah ke kuht fungyang nuh met ke luhlahlfongi ac fahsr ke puhsisacl in nguhn luhn Leum,28 kuht ahkinsewowoyeyuck ke ahkkweyeyuck, karihngihnyuck, ac kolyuck.

Fahkwack Luhlahlfongi ac Olwelah

Alma el ahkuhtweyac sie mwe suli wowo sin Leum nuh sin mwet nuhkwewa.

“Liye, El suhpwacma sie mwe suli nuh sin mwet nuhkwewa, tuh paho pahkotwen ahsroeyucklac nuh selos, ac El fahk: Auliyak, ac Nga fah eis kowos.

“… Tuhkuh nuh Yuruk ac kowos fah ipeis ke fukun sahk ke sahk in moul; ahok, kowos fah sukohsohk in mongo ac nihm ke puhret ac kof in moul.”29

Nga ahkyohkye yohk srihpaciyacn suli se luhn Mwet Lahngo inge. El kena in ahkinsewowoye kais sie sesr nuhkwewa suc moul ingena, suc tuh moul, ac suc ac fah moul fin facluh ke luhng kuhlwacng ac pahkotwen Lal.

Kuhtuh mempucr ke Alu uh insese muh pwacye mwe luti, ip yohk, ac fahkwack luhlahlfongi pwacye ma kalweniyuck na ke acn in sramsram se inge ke Conference Center ac ke lohm in alu ke mura fin facluh nohfohn—ac tuhsruhk tikuclkucl in luhlahlfongi lah ma pwacye inge falyang na nuh ke moul lalos ac nuh ke ohiyacn moul lalos. Elos luhlahlfongi na pwacye ac insacnweacng in kuhlwacnsap, tuhsruhk kuhpahsr ke wuhlweacng lalos nuh sin Pahpah ac Wen Molwelah Nahtuhl soenna ma na pwacye se in moul lalos.

Nga uli lah ke kuh luhn Nguhn Muhtahl, kom kuh in etuh ac puhlakihn ma pwacye ke wosasuc ma nga srihke in ahkuhtweyac nuh sum uh—nuh sin kais sie ac sum sifacna.

Nga loh kac lah Jisus Kraist pa Mwet Lahngo ac Mwet in Molwelah pahkotwen ac moul lasr. Kuht fin muhtana in El, El ac muhtana in kuht.30 Ac ke kuht fahsryang ac Weluhl fahsr, kuht fah ahkinsewowoyeyuck ke fahko yohk. Nga fahkwack ke ine muhtahl luhn Leum Jisus Kraist, amen.

Mwe Kahsruh

  1. Liye Genesis 5:18–24; Doctrine and Covenants 107:48–57; Moses 6–7.

  2. Moses 6:27.

  3. Moses 6:31.

  4. Moses 6:32, 34; ahkuhtweyac wo ituckyang.

  5. Liye John 15:4–9.

  6. Jeffrey R. Holland, “Abide in Me,” Liahona Mei 2004, 32.

  7. Liye John 15:10.

  8. Liye Matthew 11:29–30.

  9. Liye Helaman 5:12.

  10. Liye 3 Nephi 27:14–15.

  11. Liye 2 Nephi 32:3.

  12. Moroni 4:3; 5:2.

  13. Liye Mosiah 2:17.

  14. John 15:10.

  15. Alma 33:22.

  16. Alma 33:23; ahkuhtweyac wo ituckyang.

  17. Liye Alma 26:13.

  18. Nga ahkuhtweyac ip yohk se inge ke toeni fototo se ma tuh orek ke 2017:

    “Alma el ‘muhtwacwacack in luti kahs luhn God nuh sin mwet uh, ilyak nuh ke iwen lohlngohk lalos, ac nuh in lohm selos; ahok, ac finne elos tuh luti kahs uh ke inkacnek in forfor lalos’ (Alma 32:1; ahkuhtweyac wo ituckyang). El oacyacpac kapsra kahs luhn God nuh ke sie fihtac.

    “‘Inge, kowos fin sang acn la, tuh sie fihtac in kuh in ukwiyucki ke insiowos, liye, fin fihtac pwacye se, kuh sie fihtac wo, kowos fin tiac tohllah ke suhlahlahlfongi lowos, tuh kowos fah lain Nguhn luhn Leum, liye, ac fah muhtwacwacack in yohkwaclihk ke iniwomtacl; ac ke kowos puhla mokleyuck yohk inge, kowos fah muhtwacwacack in fahk ke insiowos sifacna—Enenuh se na tuh fihtac wo se pa inge, kuh lah kahs uh wo, tuh ma inge muhtwacwacack in ahkyohkye nguhnihk; ahok, ac muhtwacwacack in tohlwack etatwen luhk, ahok, ac muhtwacwacack in yuc nuh sihk’ (Alma 32:28; ahkuhtweyac wo ituckyang).

    “Pwacr pac in etuh lah sie fihtac wo ac eklac sahk soko ke ukwiyucki [infohk uh] ke insiyac ac muhtwacwacack sruhnyak, ac kapwack.

    “‘Ac liye, ke sahk uh muhtwacwacack in kap, kom fah fahk: Lwelah kuht in ahkmongoi ke karihngihnyuck wo, tuh in okahlac, tuh in kuh in kapwack, ac foklac nuh sesr. Ac inge liye, kowos fin karuhnguhnwacng wo in ahkmongoi ac fah okahlac, ac kapwack, ac foklac.

    “‘Tuhsruhk kowos fin pihlesruh sahk uh, ac tiac nuhnkuh in ahkmongoi, liye ac fah tiac okahlac; ac ke fol luhn faht uh tuhkuh ac srweyac, ke srihpen wacngihn okah kac ac maslah, ac kowos fuhswack ac sislah.

    “‘Inge, ma se inge tiac ke srihpen fihtac sac tiac wo, tiac pac ma ke srihpen fahko kac ah tiac luhngkihnyuck; tuhsruhk ma ke srihpen infohk lowos an tiac ahkmongoiyuck, ac kowos tiac ahkmongoi sahk uh, ke ma inge kowos tiac kuh in eis fahko kac.

    “‘Ac ohinge, kowos fin tiac ahkmongoi kahs uh, ngwet nuh met ke sie ngwetngwet in luhlahlfongi nuh ke fahko kac an, kowos tiacna kuh in kuhnweslah fahko ke sahk in moul.

    “‘Tuhsruhk kowos fin ahkmongoi kahs uh ahok, ahkmongoi sahk uh ke ac muhtwacwacack in kap, ke luhlahlfongi lowos ke insacnweacng yohk, ac ke mongfihsrwacsr, ngwet nuh met nuh ke fahko kac an, ac fah okahlac; ac liye ac fah soko sahk sruhnwack nuh ke moul ma pahtpaht’ [Alma 32:37–41; ahkuhtweyac wo ituckyang].

    “Ma yohk srihpac se ke mwemwe se lal Lehi ah pa sahk in moul—sie mwe luhmweyuck nuh ke ‘luhngse luhn God’ (1 Nephi 11:21–22).

    “‘Tuh God El lungse faclu ouinge: El ase Wen sefanna natul, tuh elos nukewa su lulalfongi in el fah tia misa, a elos fah eis moul ma pahtpaht’ [John 3:16}.

    “Isuslac, moul, ac kihsen iwaclah luhn Leum Jisus Kraist pa mwe ahkkahlwemye yohk emet ke luhngse luhn God nuh sin tuhlihk Nahtuhl. Oacna ke Nephi el fahkwack, luhngse se inge pa ‘luhngkihnyuck emet liki ma nuhkwewa’ ac ‘engankihnyuck emet nuh ke moul uh’ [1 Nephi 11:22–23; liye pac 1 Nephi 8:12, 15]. Sapta 11 ke 1 Nephi use sie ahkuhtweyac wo ke sahk in moul oacna sie akucl ke moul, orekma in luti, ac kihsaclah luhn Mwet Lahngo—ke ‘puhsisacl luhn God’ (1 Nephi 11:16. Sahk soko an kuh in motkoeyuck muh sie mwe luhmweyuck ke Kraist.

    “Sie inkacnek in motko ke fahko ke sahk soko ah pa sie akucl ke mwe insewowo ke Iwaclah luhn Mwet Lahngo. Fahko ah ahkuhtweyucki muh ‘luhngkihnyuck in oruh sie mwet in engan’ (1 Nephi 8:10 ac oraclah engan yohk ac in kena in akacsruhi ke engan sacn nuh sin mwet sahyac.

    “Ma se ma yohk emeet uh oracni nohfohn kanon Puk luhn Mormon, pa in suli nuhkewa in tuhkuh nuh yurin Kraist [liye Moroni 10:32], pa yohk srihpac emeet ke mwemwe se lal Lehi ah [liye 1 Nephi 8:19]” (David A. Bednar, “The Power of His Word Which Is in Us” toeni se ke Missionary Training Center, nuh sin mwet kol ke misin, Jun 27,2017.)

  19. Liye Luo Corinth 3:3.

  20. Luo Corinth 5:17.

  21. Sramsram lal Alma luti kuht lah kena se in luhlahlfongi uh ukwiyac fihtac ke insiacsr, ahkomongoi fihtacn luhlahlfongi oruh sruhnyak sahk in moul, ac ahkmongoi sahk soko an ac fah use fahko ke sahk soko an, suc pa “emwem liki ma nuhkwewa ma emwem” (Alma 32:42 ac pa “mwe sang yohk se emet ke mwe sang nuhkwewa luhn God” (1 Nephi 15:36).

  22. Alma 5:14.

  23. Liye Moses 6:34; ahkuhtweyac wo ituckyang.

  24. Colosae 2:6.

  25. 1 John 2:3–7; ahkuhtweyac wo ituckyang.

  26. Luke 18:22.

  27. Moses 6:34.

  28. Liye Doctrine and Covenants 19:23.

  29. Alma 5:33–34; ahkuhtweyac wo ituckyang.

  30. Liye John 15:5.