Be Par Yesus Kristus ni’ir ea Bin ni tha’abi mangil

Nap’an e 1907 ma bee’ nu England ni bay yo’or ea salpiy rok ni fithingan George Herbert, ni’ir bin laal ea Earl nu Carnarvon,¹ ea ir ea ke yaen ni nge par u Egypt ma ke tabab ni nge adag ea muruwel ko archaeology. Ke yaen ku bee’ ni yima nang ni ma fil mornga’agen Egypt, ni fithingan Howard Carter, me ’og nag e muruwel u tabang ngak’. Carter ea nge powiy ea ker ko tin nib archaeological, ma Carnarvon ea nge pii’ e salpiy.

Ni yow nay u ta’abang ma kar mu’ gow ni kar daworiygow ni rib mangil e yu yang nib yo’or. Ma arame mar thapegow ni rayog rorow ni ngar ker gow u lane Loway ko fapi Pilung, ni bay u chugur ko Luxor ni daba, niba yang ni kan pir’eg ea malaang ko pilung nib yo’or. Kar mel’egew ni ngar pir’egew ea malaang ko Pilung ni Tutankhamun. Tutankhamun e ke farthog nga dakean ea gil’ilungun u Egypt ni dalip i biyu’ ea u m’on, ma ke suwey ni ragag ea duw nap’an u m’on ni ke yim’.² Yima nang ni kan k’eeyag u lan fare Loway ko fapi Pilung,³ machane fayungi yang ni kan k’eeyag ea de nang bee’.

Carter nge Carnavorn ea kar dawiy gow ea gin ni kan k’eeyag Tutankhamun’s ni dawor ra pir’egew ni lal ea duw nap’an. Me yibi buch ni Carnavorn e ke yoeg ngak’ Carter ni ke mu’ ko muruwel rorow ni dani pireg ban’en. Carter e ke ning ngak ni ngar daworiy go ni yigo kureb e season nap’an, me tal Carnarvon me me’eg ni nge pii’ ea salpiy.

Ke yib nga lanyaen’ Carter ni gubin yang ea faraf ko fare Loway ko fare Pilung ea kan ker—ni dani ker ea gin’ ni yaed be paer. Ke yaen buch ea rrani yaed be ker aram, mar pir’eg ed ea tin ni ta’areb ea tawo’ ni be yaen nga but nga langin ni kan k’eeyag.⁴

Napan Carter ea ke sap nga langin ea antichamber ko gin ni kan k’eeyag Tutankhamun’s me guy e gol ni bay u gubin yang. Ke yean e dalip e puul ni ke yoloey nga dakaen a babyor ea tin ni bay u langin fare antechamber, ma nap’an ea February ko 1923 mar binged fare seengil ni kan k’eeyag ni kan ning—ke yaen ra’ay ea duw ngay. Biney e tha’bi ga’ e archaeological bin ni ke pir’eg ko fare twentieth century.

Nap’an e duw ni dani pir’eg ban’en, ma Carter nge Carnarvon ea kar sap gow nga palog ko tin ni bay u tangin ea ’aay rorow. Goonpan Lal i ra’ay u m’on ni gargeleg fare Tathapeg, facha’ ni profet i Jacob ko fare Babyor ku Mormon ea ke non mornga’agen ni danir tay fan ara yibe tay fan nib ’achigchig ea tin nib chugur ni binem ea “sap nga palog ko tin nib gaa’ fan.” Me guy Jacob ni fapi gidii’ nu Jerusalem ea dab ra nanged ni’ir ea fare Messiah ni kan micheg u nap’an ni ke yib. Ke prophesy nag Jacob ni yaed ra par ni yaed ea “gidii’ [ni] kar dariy fan niged fapi thin nib tamilang … mar [gayed] e tin baʼariy banʼen ni dabiyog ni ngar nanged fan. Ere, bachan e maʼew u oewcherad, nib maʼew ni ke yib ni fan e changar nge thumʼ nga wuruʼ fare pow, ere thingar ra mul gaed.”⁵ Ni yoeg ea thin nib thil, ea yaed ra muul.

Ke mat’aw ea tin ni ke poey Jacob. Nap’an ea muruwel ku Yesus u dakean ea fayleng, ma ba yo’or ea gidii’ ni sap nga palog ko tin nib ga’ gan, ma ku palog Rok’. Mornga’agen fare Tathapeg ko Fayleng. Gathi rogon ni kar guyed ea muruwel rok’ ni ir ea nge mugu’uliy ea tunom rok’ Chitamangiy nu Tharmiy, machane karoged nibe kireb mar kuruth niged Ir. Kar sap ma yaed be soen niged bee’ nib thil nge yib nag ea athap ngoraed.

Boed rogon ea gidii’ nu Jerusalem, ma ku boed rogon ea Carter nge Carnarvon, ma ku rayog ni ngad pired ni gadaed be sap nga palog ko tin nib ga’ fan. Ba t’uf ni ngad fal’eg rogdaed ko pagtalin ni Yesus Kristus u lane a yafos rodad nge dad nanged fapi tawa’ath ni Ke pii’ ngodad. Rib tu’uf rodaed Ir. Kan nog ngodaed ni ngaed fol gaed ni “poloʼ nga dakean e pi ngongol rokʼ e chaʼ ni bay gelingin ni nge thapegey.”⁶

I’ir ea tirodaed nib ga’ fan. Fa’an ra kireb rogon ni ngad lemniged ni bay e t’uf riy ko ban’en ni ku boech ko tinmen ni Be pii’ ngodaed, ma gadaed be tileg ara ’achigchig nag urngin nge gelngin ni rayog Rok’ u lan ea yafos rodaed. Ke rayog nag ngak’ mat’awon ea wurengaey ma be pii’ ngodaed ea wurengaey nem.⁷ Ir ba fare beeʼ ni “[re ginnʼen ni ngar] sap niged e manʼaegfan ko pi denen [rodaed] ngay.”⁸ I’ir ea cha’ ni be ayuwegdaed ko Chitamangdaed ma be ngongoliy ea tin ni ba’adag Chitamangiy, ni ngad suled Ngak’ ni rayog ngodaed ea Kingdaom Rok’. Me wenig nag ngorad ni ngar “changar gaed mi gimed tabolngin nag e mich romed ngakʼ fachaʼ ni Fak Got, ni bay yib ni nge bayuliy e gidiiʼ rokʼ, ma yira gafgow nag min liiʼ ngemʼ ni bayul ko pi denen roraed; ma ra fos bayay ko yamʼ, niʼir e ra yib nag e foskoyamʼ.”⁹ Yesis Kristus i’ir e tin nib t’uf rodaed.

Ke pii’ ngodaed fare Tathapeg ea bo’or rogon ni ngaed lemniged mornga’agen Ir, ni ku arrogon ni ngaed kalgaed ngandaed ni gubin ea rran. Boech nigyal’ gaedaed be tay fan nib achig ni biney ea towa’ath e rib mangil. Nap’an ni ke meruk ea duw rog, me ke tawfe nigeg chitamag. Tomuran, me ke pii’ paa’ ngog i nap’an ni ngu warow nga dakean ea kanawo’ nib bayo’or e n’en riy. Gag ea dag pii’ nga laniyaen mug waen iyaen udakean fare curb ko ngiyal’ ni be yib ea truck nib gaa’. Ke faakuyeg nga tomur, iyib ko kanawo’ iyaen nga dakean ea curb. Fa’an de rin ea binem, ma susuun e ke kaen nigeg fare truck. Arrogon ni guma nang ni gu ba balyang, mug lemnag, “Sana’ ea ba mangil ni nge lii’eg reb ea truckmni bachane dab gu paer nib bi’ech ni boed rogon ni gu ba bi’ech ea chiney nu tomuren ea tawfe.”

Ni gag ea eight ea duw rog, mug lem nig ni kireb rogog ni ke bi’ech nag fapi raen ko tawfe ea denen rog. Gathi arrogon. Nap’an ea duw u tomurean ea tawfe, ma kug fil ni denen e be bi’ech nag u dakean gelngin Yesus Kristus udakean ea maligach rok’ u nap’an ni gadaed be fal’eg ngaed folgaed ko micheg rodaed ko tawfe.¹⁰ Arame, dakean fare tawa’ath ni kalngan, ma rayong ni ngad pired ni gadaed ba bi’ech. Kug fil ni fare sacrament ea be yib nag ngodaed ea gelgin nib mangil, ni rayog ngodaed ni ngad pired ni kan bi’ech nag ea denen rodaed.¹¹

Boed rogon ea tin ni cha’ariy ea be par u tangin ea ’aay ea Carter nge Carnarvon, fapi tawa’ath nib cha’ariy ko fare sacrament ea rayog ngodaed ni urngin ea ngiyal’ ni gadaed be un’ ko mo’olung ko sakrament. Yibe micheg ngodaed ni fare Kan ni Thothup ea bay paer rodaed ni gubin ngiyal’ ni fa’an gadaedra un’ ko sakrament ko rogon ea be’ ni dawori un ko Galasia ea be rin ea tawfe nge confirmation, ni bay ea mʼingaenʼ make kalngaenʼ nge ba adag fol fare mʼag ko tawfe. Ma tawa’ath nag ngodaed fare Kan ni thothup ko gelngin ni be bi’ech nag ni fan ni rayog ni ngaed koeled ea biʼech nag ea denen rodaed, ni gubin ea wiik.¹²

Lukngundaed nib thothup ea yibe gel nag ni bachane kalngan ma ku bachane ni yibe fal’eg rogon nifan ko fare sakrament ni rayog rodaed. Kemus ni be gel ea lukngundaed ma rayog ni ngaed gel gaed ko fare n’uw, nifeeng nge rran ni nge yib nga laen ea yafos rodaed.¹³ Arame rogon, ma be gel nag ea lukngundaed u nap’an ni fa’an ra dab da un’ed ko ea mu’ulung ko sakrament fa napʼan ni dab da lemnag fare Tathpeg u nap’an ea mu’ulung ko sakrament. Gadaed ra “palog [nagdaed] ko fare Kan ni Thothup rokʼ Somoel, ni nga dab kiyib tagilʼ u fithikʼ[daed] ni nge powiʼiy[daed] u fithikʼ pi woʼen e gonop ni [ngad] tawaʼath gaed, me felʼ rogdaed, me yoeg ni ngan ayuweg daed.”¹⁴

Nap’an ni bay rodaed ea Kan ni Thothup, ma bayi yib ea tamiling nga lanyaendaed ngan powiydaed ni ngaed fal’eged ngaed fol gaed ko ku boech ea micheg, ni boaed rogon ea micheg ni gadaed ma fal’eg u lan fapi temples. Nap’an ni rin’ amrogon ma gel nag ea tha’ u thilindaed nge Got.¹⁵ Sana kam guyed ni ba yo’or ea temple nib bi;ech ni kanoeg u nap’an ea duw nib chugur, ni be yib nag ea pi temples nib chugur ko giddi’en ea galasia.¹⁶ Amrogon, ma nap’an ni be chugur ea temple ngodaed, ma sana’ ba moem ni nge war laniyandaed ni dab da daroed nga temple. Nap’an ea palog ea pi temple, ma sana’ gadaed ra fal’ag rogdaed ea tyme nge ban’en rodaed ni ngaed daroed nga fare temple ko liyor. Gadaed be tay fan ea tiney ea chuur.

Bay ea temple nib chugur, ma rayog ni nge moem ni nge tileg daed pin’en ni achig fan, ni gadaed be yoeg ngodaed, “ere, bay da daroed boran.” Par nib chugur ko fare temple ea dab ni moem nag ni ngan mel’eg ea ngyal’ ni ngan yaen nga fare temple, machane bin nib moem e rayog nag ni ngan tay ea temple nib achig fan. Ra da rined ni amrogon, ma gadaed ra “sap gaed nga palog go tin nib ga’ fan”, ma gadaed be tay fan nib achigchig ni ngaed chugur gaed ko fare Tathapeg ulane na’un Rok’ nib thothup. Micheg rodaed ni ngad dared ea thingari par nib gel ni boed rogon ni be chugar ma ngiyal’ nibe palog.

Tomuren ni Carter nge Carnarcon ea kar key gow u bang nib thil u lan fare Loway ko fapi Pilung ni yow be sap ko gin ni kan k’eeyaag Tutankhamun, mar nangew ea oloboch rorow. De t’uf ni ngaed muruwel gaed ni dab da mugu’uliyed, no boed rogon ni ra rinew ko bangiyal’, ni ngaed pir’eged eatin nib th’aabi fel’ rodaed. Ku de t’uf ni ngad pir’eged ea ayuw ko bee’ nib thilthil, falfalan’ ko fare bee’ nib thil ma gadaed be lemniged ni ayuw nem ea bay riy ku boech ea tamiling ko ayuw ni be yib ko fare profet ku Got.

Boed rogon ni kan yoloey u lan fare M’ag nib Kakrom, ko ngiyal’ ni Naaman ea ke sap ea falaay ko leperosy rok’, me dabun ni kan ning rok’ ni nge chulthaeg ir ni medelip ea yaay u lan ea luul’. Machane ke pii’ u waen ni nge fol’ ko motochiyel ku Elisha ni de fol ko lem rok’ ni kan sunmiy u m’on ni arrogon ni nge buch ea ma’ang’aang. Bachane ea binem, Naaman ma kan gol nag.¹⁷ Fa’an gadaed be kol michaeandaed ko pi profet ku Got ni bay udakean ea fayleng ea daba’, ma rayog ni ngaed pir’eged ea falfalaen, nga rayog gadad ma golnag. De t’uf rodaed ni ngaed sap gaed ku boech.

Brothers nge sisters, gube pii’ athamgil ngomed ni ngam puguran nge sap ngak Yesus Kristus. I’ir ea Tabiyul nge Tathapeg rodaed, fare “gin” ni thingarda sap gaed ngay, ni’ir ea tin ni gadaed be cha’ariy nib gel. Nap’an ni gimed be yib Ngak’, ma ngan pii’ ngomed ea gelngimed ni ngam gel gaed ko marwar ko yafos, ngam athamgel gaed ni ngam rined ea tin nib fel’, ma ku rayog romed ni ngam mugu’uliyed ea muruwel romed u lane ea biney ea yafos. Mu ba’adag e rogon ni ngam kalngaen’, thapeg fare sakarament, fapi tawa’ath nifan e fal’eg nge kol e micheg ko temple, nge falfalaen’ nifan e temple nge falfalaen’ ni bay e profit nib fos.

Gube pii’ e m’ag rog ni Got, fare Chitamangiy ni Manechubog nu Tharmiy, ir ma Chitimangdad nu Tharmiy nib fos; Yesus ir e Kristus; Irma sumunguy, e fagar nib ganop,¹⁸ nge ireray e Galasia rok’ ni ke sulyarmen. Kamagargaed ko mich romed nge athamgil romed. Gube meybil ni fan ni ngan yibliymed, mon’oggaed, ma ngam pired ni kan cha’ariymed, udakean fithingan Yesus Kristus, amen.